Morgunblaðið - 05.11.1978, Blaðsíða 20

2 0 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. NÖVEMBER 1978
Náttúruvernd á Hornströndum:
Dregið var saman og grafið mikið af alls konar járndrasli stóru og smáu og bar þar'mest á 70 flothylkjum
úr flotbryggju, sem þarna var skilin eftir.
Strídsminjar
hreinsadar í
og mýrarflóum. Þá var dregið
saman og grafið mikið af allskonar
járnadrasli stóru og smáu og bar
þar mest á 70 flothylkjum úr
flotbryggjunni. Reynt var aö slétta
vel úr og síðan sáð grasfræi í það
grafið var. A Látrum er nú ekkert
járnarusl né annað sem til Óþrifa
getur talist frá veru Bandaríkja-
manna þar. Síðustu leifarnar, sem
ekki náðist að taka í þessari
atlögu, eru á ströndinni á Sæbóli.
Þremur tímum eftir vgrklok
kom strandferðaskipið Hekla og
flutti gröfuna ásamt gröfustjóran-
um til ísafjarðar. Þessir störfuðu
við hreinsunina:
Einar og Jón Halldórssynir
gröfustjórar, Benedikt Benedikts-
son, verkamaður, Magdalena Sig-
urðardóttir ráðskona og Oddur
Pétursson verkstjóri. Hópurinn
dvaldist í húsi Benedikts að
Látrum.
Kostnaður við hreinsunina var
um 3 m. kr., sem fóru til að greiða
fyrir smíði á prammanum, gröfu-
leigu og vinnulaun á staðnum.
Þess ber hins vegar að geta að
ýmsir gáfu bæði efni og vinnu og
réttu þessu starfi hjálparhönd á
annan hátt, og má fullyrða að án
þeirrar aðstoðar hefði verkið orðið
allt að helmingi dýrara. Náttúru-
verndarráð hefur nú farið þess á
leit við utanríkisráðuneytið fyrir
hönd Sölunefndar varnarliðseigna
að það endurgreiði útlagðan kostn-
að að þessu verki, og standa vonir
til að það verði gert.
Ferðalög um
Hornstrandir
Hornstrandanefnd hefur hafist
handa um ýmislegt til að auðvelda
göngufólki ferð um Hornstranda-
friðland. A árinu var gefinn út
bæklingur með ýmsum upplýsing-
um um svæðið, sögu þess gróður-
far, dýralíf og jarðfræði, auk
gagnlegra upplýsinga fyrir ferða-
menn um umferð og dvöl á
Hornströndum. Þá voru gerðar
tilraunir til eftirlits með svæðinu,
og fyrstu aðgerðir hafnar við að
viðhalda vörðum og gömlum göt-
um á þeim. Náttúruverndarráð
hefur nú í undirbúningi að taka
upp samvinnu við Landmælingar
íslands að gefa út sérkort af
svæðinu fyrir göngufólk. Horn-
strandanefnd hefur ennfremur
tekið upp samband við Slysa-
varnafélag íslands og Póst og síma
um öryggismál ferðamanna á
Hornströndum.
Hornstrandanefnd mun gera sér
far um að fylgjast með ferðahátt-
um á Hornstrandasvæðinu á
næstunni, en þeir taka nú örum
breytingum. Djúpbáturinn Pagra-
nes hefur nú tekið upp nokkuð
reglubundnar ferðir í tengslum við
ferðafélögin og hefur það orðið
bæði til öryggis og þæginda, og
jafnframt orðið til þess að marg-
falt fleiri geta nú notið útivistar
og náttúruskoðunar á svæðinu.
Auk þeirra sem fara á vegum
ferðafélaganna eru alltaf þó
nokkrir sem fara um á eigin
vegum. Hornstrandanefnd og/
heimamenn hafa í samráði mótað
þá stefnu, að hvetja þá sem um
Aðalvík
Friðlandið sem kennt cr við
Hornstrandir var stofnað með
reglugerð árið 1975. Rúmu ári
síðar skipaði ráðið nefnd íjög-
urra manna til að hafa frum-
kvæði um nauðsynlcgar aðgerðir
á vegum Náttúruverndarráðs.
Nefndin hefur síðan tvívegis
haldið fundi á ísafirði með
landeigendum og öðrum þeim
aðilum sem láta sig svæðið varða.
Hreinsun í Aðalvík
Þegar varnarliðið lagði niður
stöð sína á Straumnesfjalli við
Aðalvík voru þar skilin eftir
.mannvirki í fjallinu og ýmsir
lausamunir við fjöruna í Aðalvík,
hylki úr flotbryggju og um 2.000
olíutunnur, sem þar hafa síðan
grotnað niður og verið til til-
finnanlega lýta. Margir brott-
fluttnir heimamenn hafa beðið
Náttúruverndarráð að beita sér
fyrir hreinsun svæðisins, og einn
þeirra, Vilhjálmur H. Vilhjálms-
son stórkaupmaður í Reykjavík,
hóf verkið fyrir tveimur árum.
Hornstrandanefnd fékk heima-
menn undir forystu Odds Péturs-
sonar frá Isafirði til að kanna sl.
vor, hvaða tækjakost og mannafla
þyrfti til þess að ljúka þessu verki
í einum áfanga. Að höfðu samráði
við utanríkisráðuneytið og sölu
Varnarliðseigna fór Náttúru-
verndarráð þess síðan á leit við
Odd Pétursson að hann tæki
verkið að sér skv. áætlun sinni.
Hófst hann handa þann 4. júlí sl.
með smíði fleka til flutnings á
gröfu. Þann 16. júlí var flekinn
tilbúinn og daginn eftir var grafan
ásamt búnaði er til þurfti flutt
með strandferðaskipinu Esju að
Látrum. Grafan var hífð fyrir borð
á flekanum og þar tók mótorbátúr-
inn Friðrik Magnússon við og dró
flekann í land og flutti einnig
starfsmenn og vistir. Tók það
aðeins eina klst. að koma öllu í
land og var því lokið kl. 5 að
morgni þess 18. júlí. Þá var strax
hafist handa við að grafa og unnið
á vöktum allan sólarhringinn.
Verkinu lauk á hádegi þann 25.
júlí. Þá var búið að leggja saman
og grafa í jörð um 2.000 tómar
olíutunnur, sem höfðu legið dreifð-
ar um stórt svæði, og mikið verk
að safna þeim saman úr skurðum
AIls konar járnadrasl var hirt og unnið allan sólarhringinn á vöktum
svæðið fara til að vera sjálfbjarga
um vistir og viðlegubúnað. Engin
sæluhús ætluð ferðamönnum eru á
svæðinu, og ekki til þess ætlast að
menn treysti á húsaskjól í húsum
sem þar eru í einkaeign eða
tilheyra Slysavarnafélagi íslands.
Vistalausir á
Hornströndum
I útvarpsþætti nýlega var sagt
frá ferð nokkurra ungra manna
sem fóru um Hornstrandir og
Jökulfirði vistalausir að mestu en
með netstúf og byssu. Það var sagt
takmark ferðarinnar að lifa af því
sem landið gaf. í þessu sambandi
skal það tekið fram að þó að
Hornstrandir séu nú óbyggt svæði,
gilda þar sömu lög og annarsstað-
ar á landinu, og er engum manni
það heimilt að veiða eða nytja
hlunnindi án leyfis réttra eigenda.
Svæðið var gert að friðlandi í þeim
tilgangi að menn gætu þar fengið
notið kyrrðar og friðar, hollrar
útiveru og náttúruskoðunar, enda
verði tryggt að ferðamenn gangi
um lönd og mannvirki án þess að
ganga á rétt eigenda.
Um 2000 ryðgaðar og grotnaðar olíutunnur voru grafnar niður
Smfðaður var fleki til að flytja gröfuna en strandferðaskipið Esja, kom með gröfuna og
útbúnaðinn að Látrum.