Morgunblaðið - 07.11.1978, Síða 23

31
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 7. NÓVEMBER 1978
7400 öryrkjar skráðir hjá
Tryggingastofnun ríkisins
Yfir 700 nemendur, sem þarfnast sérkennslu, fá hana
ekki—Afturvirkni gatnagerðargjalda deiluefni á Alþingi
Alþmgi í gær:
FUNDIR voru í báðum deildum Alþingis í gær. Jóhanna
Sigurðardóttir mælti fyrir frumvarpi um framkvæmdasjóð öryrkja í
neðri deild, Ellert B. Schram fyrir frumvarpi um dómvexti og fram
var haldið 1. umræðu um frumvarp þingmanna Alþýðuflokks um
raunvexti. í efri deild mælti Hannes Baldvinsson fyrir tillögu til
þingsályktunar um aðstoð'við sveitarfélög vegna lagninga bundins
slitlags á vegi í þéttbýli.
Einar Ágústsson (F) sagði hér
hreyft athyglisverðu máli, sem þó
væri talsvert flókið. Hann mæltist
til að þingnefnd, er um það
fjallaði, fengi umsögn réttarfars-
nefndar um frumvarpið.
Vilmundur Gylfason (A) lýsti
stuðningi við frumvarpið, taldi það
hanga á sömu spýtu og frv. sitt um
raunvexti, þótt óháð væri að vísu
almennri vaxtastefnu. Spurning
væri þó, hvort ekki ætti að ganga
enn lengra en í frv. fælist til
tryggingar fjárkrafna.
Finnur T. Stefánsson (A) tók í
sama streng og VG. Miða ætti við
greiðsludag fremur en dómsupp-
kvaðningardag. Menn ættu að fá
fulla verðtryggingu og eðlilega
vexti að auki á slíkar, réttmætar
kröfur.
Ellert Schram (S) þakkaði
undirtektir. Eðlilegt væri að miða
við dómsuppkvaðningu, sem væri
hin almenna regla í einkamálalög-
um, og að athuguðu máli hefði
hann talið hyggilegt, að ganga
ekki lengra en frumvarpið gerði
ráð fyrir, til að tefla ekki á tæpt
vað um samþykki þess þegar á
þessu þingi.
Bundiö slitlag í Þéttbýli.
Hannes Baldvinsson (Abl)
mælti fyrir tillögu til þingsálykt-
unar, er hann flytur ásamt Helga
F. Seljan (Abl) sem efnislega felur
ríkisstjórninni að beita sér fyrir
auknum stuðningi til að hraða
lagningu bundins slitlags á vegi í
þéttbýli. Stuðningurinn verði m.a.
fólginn í hækkun á beinum fjár-
framlögum og útvegum aukins
lánsfjármagns til framkvæmda.
Þá skuli ríkisstjórnin undirbúa
breytingar á löggjöf er feli í sér
afnám takmarkana á afturvirkni
heimildar til innheimtu gatna-
gerðargjalda og niðurfellingar
söluskatts af kostnaði sveitarfé-
laga við snjómokstur af götum
með eigin vinnuvélum.
Snarpar umræður urðu um
þessa tillögu, þó menn greindu
ekki verulega á nema um aftur-
virkni gatnagerðargjalda. Til máls
tóku: Jón G. Sólncs (S), Kagnhild-
ur Helgadóttir (S), ÓÍafur Ragn-
ar Grímsson (Abl), Stefán Jóns-
son (Abl) og Bragi Níelsson (A).
Jón G. Sólnes og Ragnhildur
Ilelgadóttir, talsmenn Sjálfstæð-
isflokks, og Bragi Nielsson (A)
voru andvíg afnámi takmarkana á
aftúrvirkni heimildar til inn-
heimtu gatnagerðargjalda, sem
binda innheimtuna við tiltekinn
árafjölda aftur í tímann, því að
ella myndi innheimtan koma of
illa við gömul bæjar- og borgar-
hverfi, þar sem einkum byggi
eldra fólk. Sagðist Bragi Níelsson
hafa fylgt slíkri afturvirkri inn-
heimtu fasteignagjalda í heimabæ
sínum, en aldrei gera slíkt aftur, í
ljósi fenginnar reynslu. Ragnhild-
ur minnti og á tillögur sjálfstæð-
ismanna um að stærri hlutur
ríkissjóðstekna af umferð gengi til
almennrar vegagerðar í landinu.
Hins vegar voru menn sammála
um að varanleg vegagerð í þéttbýli
hefði gjörbreytt svip margra
þéttbýlisstaða (olíumöl, malbik og
steinsteypa), eflt snyrtimennsku,
aukið á vellíðan fólks og lengt
endingartíma ökutækja.
Framkvæmdasjóður öryrkja
F'rumvarp Jóhönnu
Sigurðardóttur (A) um fram-
kvæmdasjóð öryrkja feiur í sér
sjóðsstofnun, er ber þetta heiti, og
vera skal í vörzlu félagsmálaráðu-
neytis. Hlutverk sjóðsins er að
greiða fyrir fjármögnun fram-
kvæmda, sem felast í lögftm,
reglugerðum og áætlunum um
sérkennslu og endurhæfingu, m.a.
skv. grunnskólalögum. Tekjur
sjóðsins (markaðar tekjur) eru
nýt't tappagjald á áfengi, nýtt álag
á tóbaksvörur, styrktargjald á
hvers konar aðgöngumiða o.fl.
Félagsmálaráðherra skipti 5
manna sjóðsstjórn til tveggja ára.
Kostnaður við starfrækslu sjóðs-
ins greiðist úr ríkissjóði.
Jóhanna Sigurðardóttir rök-
studdi frumvarp sitt í löngu og
ítarlegu máli þar sem hún fjallaði
um efnisatriði þess: 1) framkvæmd
sérkennslu á grundvelli grunn-
skólalaga, 3) endurhæfingu
öryrkja.
í fræðsluumdæmum eru 732
nemendur, sem þurfa sérstaka
aðstoð innan grunnskóla en fá
ekki. Þar af eru 378 með sérstaka
námsörðugleika, 172 málhamlað-
ir, 62 með hegðunarvandamál, 91
treggreindir og 29 eiga við önnur
vandamál að stríða, skv. skýrslum
menntamálaráðuneytis. Þá fá
aðeins 537 af 843 einstaklingum,
sem þurfa sérkgnnslu utan hins
almenna grunnskóla, sem ein-
hverrar kennslu njóta. Jóhanna
taldi framkvæmd ákvæða um
sérkennslu í grunnskólalögum
stranda á því, að .Alþingi hefði
ekki jafnframt setningu laganna
tryggt fjármafm í fjárlögum til
fjárfestingar í aðstöðu og sér-
kennslu. Því sé frv. hennar flutt
um markaðar tekjur til að ganga
fyrstu skrefin í átt að framkvæmd
laganna.
í nóvember 1977 voru 7405
öryrkjar skráðir hjá Trygginga-
stofnun rfkisins, þar af 4171 með
75% örorku, 2604 með 65%
örorku og 630 með 50% örorku.
Auk þess voru 625 börn yngri en
16 ára á örorkustyrk í marz 1978.
Ljóst er sagði Jóhanna að
fjölmennur öryrkjahópur þarf
meira eða minna að halda á
endurhæfingu, vernduðum vinnu-
stöðum (sem hún taldi vanta fyrir
1000 aðila) eða dvalarheimilum.
Sjóðnum er einkum ætlað að
fjármagna stofnkostnað bygg-
ingarframkvæmda á þessu sviði.
Jóhanna taldi að þar sem
fjármögnun væri ekki tryggð með
fjárlagaframlögum, sem eðlilegast
væri, væri hér bent á markaða
tekjustofna, er flýtt gætu fyrir
bráðnauðsynlegum úrbótum.
Einar Ágústsson (F) fagnaði
frumvarpinu en taldi réttara að
fjármagn kæmi um ríkissjóð í
fjárlagaákvörðun og eins væri
vafasamt að setja þessum sjóði
sérstaka stjórn eða yfirbyggingu.
Matthías Bjarnason (S) sagði
frumvarpið fjalla um aðkallandi
viðfangsefni. Hann tók undir
sjónarmið E. Ág. um að hyggi-
legra væri að halda sig að
fjárlagaframlagi en mörkuðum
tekjustofnum. Hann minntu á að á
sl. þingi hefði verið gerð breyting á
lögum um almannatryggingar er
heimilaði Tryggingast. ríkisins að
semja við einstaka atvinnurek-
endur um vinnu fyrir öryrkja.
Skyldu tryggingarnar þá greiða
75% vinnulauna viðkomandi 1
árið, 50% annaðog25% hiðþriðja,
en þá teldist samningur úti.
Nauðsynlegt væri að gefa út
reglugerð um framkvæmd þessa
lagaákvæðis fyrir nk. áramót.
Gunnar Thoroddsen (S) þakkaði
Jóhönnu frumvarp og framsögu.
Markaðir tekjustofnar væru að
vísu varhugaverðir, en oft nauð-
synlegir til að koma fram málum,
einkum á sviði líknar-, og mannúð-
ar- og menningarmála.
Sighvatur Björgvinsson (A)
lýsti og fylgi við frv. en J. Sig.
þakkaði jákvæðar undirtekir — þó
að skoðanir hefðu verið skiptar um
tekjuöflun og einstök fram-
kvæmdaatriði. Frv. var vísað til
félagsmálanefndar.
Dómvextir.
Ellert B. Schram (S) mælti fyrir
frumvarpi. er hann flytur, um
dómvexti, viðauki við lög nr. 85/
1936 um meðferð einkamála í
héraði. Frumvarpið gerir ráð
fyrir því að á tímabilinu frá
stefnubirtingu til dómsuppsögu í
dómsmáli geti dómari. eftir kröfu
aðiia, ákveðið, að vextir af
dómkröfu séu jafnháir innláns-
vöxtum af vaxtaaukalánum eða
öðrum sambærilegum vaxta-
kjörum, er taki sem fyllst tillit til
varðveizlu á verðgildi fjármagns.
E. Sch. hvað nauðsynlegt, vegna
verðbólgu sem hér geisaði, að
tryggja verðmæti fjárkrafna og
draga úr málaferlum, sem hrann-
ist upp til að fá gjaldfrest á oft
réttmætum kröfum, en rýrni í
verðbólguáhrifum. Þetta grafi og
undan trausti almennings á dóm-
stólum. Frv. myndi, ef samþykkt
væri, draga úr óþörfum mála-
rekstri, tryggja verðgildi rétt-
mætra krafna og auka á virðingu
fyrir dómstólum, en þessi áhrif
sé\j nauðsynleg í því lýðræðislega
réttarríki, sem við viljum varð-
veita.
Tveir varaþingmenn
Steinþór Gestsson (S), fv. formaður fjárveitinganefndar, hefur tekið sæti á
Alþingi í fjarveru Eggerts Haukdal, 1. þingmanns Sunnlendinga.
Þá hefur Soffía Guðmundsdóttir, (Abl), Akureyri, setið um sinn á Alþingi,
í fjarveru Hjörleifs Guttormssonar orkuráðherra, 6. landskjörins þingmanns
Alþýðubandalagsins.
Ný þingmál — Ný þingmál — Ný þingmál
Upplýsingaskylda
stjórnvalda
Ríkið greiði hluta af
rekstrarkostnaði barnaheimila
Endurflutt hefur verið stjórnarfrumvarp um aðgang að upplýsing-
um hjá almannastofnunum (áður flutt af fyrri ríkisstjórn). Skv.
frumvarpinu, er öllum heimilt, með tilteknum undantekningum, að
kynna sér skjöl í málum, sem eru eða hafa verið til meðferðar hjá
stofnunum og fyrirtækjum á vegum ríkis eða sveitarfélaga, þar á
meðal Alþingis, að löggjafar- og dómsstörfum þó frátöldum.
Ennfremur taka þessi ákvæði til fyrirtækja, sem eru algerlega í eigu
ríkis eða sveitarfélaga.
UndanÞágur
Heimildin nær þó ekki til skjala,
er hafa að geyma upplýsingar um
einkahagi og fjármál einstaklinga,
tækni, rekstur eða viðskiptaað-
stöðu einstaklinga eða fyrirtækis,
ef það varðar hlutaðeigandi miklu
fjárhagslega. Þegar mikilvægir
hagsmunir krefjast er heimilt að
undanþiggja ákvæðum þessum
skjöl, sem varða öryggi ríkisins
eða varnir landsins; samskipti við
erlend ríki og fjölþjóðastofnanir;
mál sem til rannsóknar eru;
ráðstafanir stjórnvaldshafa til
eftirlits, þar til einstökum aðgerð-
um er lokið; fyrirhugaða hagræð-
ingu eða breytingu á rekstri
stofnana; fyrirhugaðar ráðstafan-
ir í fjármálum ríkisins, viðskipta-
mál ríkis, sveitarfélaga og fyrir-
tækja til verndar samkeppnisað-
stöðu og hvers konar prófraunir,
sem fyrirhugaðar eru á vegum
ríkis og sveitarfélaga.
Dagvistunarheimili fyrir börn
Sofffa Guðmundsdóttir (Abl.)
flytur, ásamt tveimur öðrum
þingmönnum Alþýðuhandalagsins,
frumvarp til laga um rekstur
dagvistunarheimila. Gerir frum-
varpið ráð fyrir þeirri breytingu
að ríki og sveitarfélög greiði
samtals 60% af rekstrarkostnaði
dagvistunarheimila (30% hvor
aðili) en foreldrar greiði 40%. Eins
og er greiða sveitarfélög rekstrar-
kcstnað að fullu, sem ekki greiðist
ef ábyrgðaraðilum vistaðra barna.
Hámarkslaun
Stefán Jónsson (Abl.) og 4
þingmenn Alþýðubandalags flytja
tillögu til þingsályktunar, sem
felur í sér, að ríkisstjórnin láti
undirbúa löggjöf um hámarkslaun,
þar sem kveðið vérði á um að ekki
megi greiða hærri laun hér á landi
en sem svarar tvöföldum vinnu-
launum verkamanns miðað, við 40
stunda vinnuviku. Jafnframt verði
loku fyrir það skotið að einstakl-
ingar gegni nema einu fastlaunuðu
starfi.
Jardakaupa-
lán afgreidd
brádlega
Pálmi Jónsson (S) bar
nýlega fram fyrirspurn á
Alþingi til landbúnaðarráð-
herra, varðandi jarðakaupa-
lán. Sagði hann að í lok
síðasta þings hefði lögum um
Stofnlánadeild landbúnaðar-
ins verið breytt og hún tekið
við því hlutverki að veita lán
til jarðakaupa. Hins vegar
hefðu engin slík lán verið
afgreidd í ár, þrátt fyrir það
að 90 lánshæfar umsóknir
hefðu borizt, en milli 80 og 120
jarðakaupalán hefðu árlega
verið veitt undanfarið.
Sagði hann mjög bagalegt,
hve lengi hefði dregizt að búa
Stofnlánadeildina í stakk til
að sinna þessu nauðsynlega
lánshlutverki. Spurði hann
m.a. hvenær mætti vænta þess
að lánsafgreiðsla gæti hafist.
Steingrímur Hermannsson
landbúnaðarráðherra sagði
m.a., að ekki hefði náðst
fjármagn í stofnlánadeildina
eftir þeim leiðum, sem reiknað
hefði verið með, m.a. úr
lífeyrissjóði bænda. Hefði
hann látið athuga í Seðla-
banka, hver staða og mögu-
leikar þessa máls væru. Leitað
hefði verið til Framkvæmda-
sjóðs, sem lofað hefði 320 m.
kr. Stofnlánadeild myndi inn-
an skamms gera tillögur til
ráðuneytis um lánakjör og
væri þess að vænta, að af-
greiðslu lánsumsókna væri
komin í hlaðvarpann.
Pálmi Jónsson (S) þakkaði
svör ráðherra og lagði áherzlu
á, að lánakjör skiptu miklu
máli varðandi jarðakaupalán.
Einnig tóku Helgi F. Seljan
(Abl) og Stefán Valgeirsson
(F) til máls í þessari umræðu.