Morgunblaðið - 23.03.1979, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 23. MARZ 1979

Útgefandi
Framkvæmdastjórí
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiösla
. Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveínsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Baldvin Jónsson
Aöalstræti 6, sími 10100.
Aöalstræti 6, sími 22480.
Áskriftargjald 3000.00 kr. á mánuði innanlands.
I lausasölu 150 kr. eintakið.
Hvers vegnavilja
Rússar eignast
hér olíustöð?
Sovézki flotinn hefur stærstu bækistöð sína á
Kola-skaganum við landamæri Noregs. Þaðan sækja
skip þeirra suður á bóginn út á heimshöfin, á miðri þeirri
leið er ísland. Eða eins og sagnfræðingurinn Björn
Þorsteinsson prófessor komst að orði fyrir nokkru: „Á
okkar mælikvarða er mikið í borði, en mestrar áhættu
krefst lega landsins miðsvæðis í hafinu milli Noregs og
Bretlands annars vegar og Grænlands hins vegar, eða mitt
í hinu svonefnda Giuk- eða Gib-hliði. ísland liggur sem
pólitísk ögrun á mjög mikilvægri herbraut. ... Lega
landsins veldur því, að við erum í fremstu víglínu á
norðurvígstöðvunum eins og sakir standa."
Sókn Sovétmanna í því skyni að láta til sín taka á öllum
heimshöfunum hefur samhliða örri smíði skipa einkennzt
af viðleitni til þess að koma á fót flotabækistöðvum í sem
flestum löndum. Hefur þeim tekizt þetta í nokkrum ríkjum
og einkum orðið ágengt þar sem hugmyndafræði kommún-
ismans ræður stefnu stjórnvalda.
Enginn, sem af alvöru íhugar legu íslands frá hernaðar-
legu sjónarmiði þarf'að efast um áhuga Sovétmanna á því
að geta komið sér með einhverjum hætti þannig fyrir hér á
landi, að floti þeirra gæti haft af því gagn. í því ljósi
verður að meta óskir Sovétmanna um að fá heimild til að
byggja olíustöð í Reykjavík. Það er fyrsti áfanginn í því að
koma hér upp sovézkri flotahöfn eins og reynsla hefur sýnt
í nokkrum ríkjum þriðja heimsins.
Frá því var skýrt hér í blaðinu í gær, að Rússar hafi gert
athugasemd við þá aðstöðu, sem olíuskipum þeirra er látin
í té í Reykjavík. Jafnframt hafa þeir boðizt til að byggja
hér olíutanka og einnig látið að því liggja, að þeir væru
tilbúnir til að veita aðstoð til að koma á fót olíustöð í
Reykjavík. Þegar Morgunblaðið bar þetta mál undir
hafnarstjórann í Reykjavík, Gunnar B. Guðmundsson,
sagði hann, að fullyrðingar Sovétmanna væru órökstuddar
og hann skildi ekki gerla hvað þeir væru að fara. Shell og
Esso hefðu metið aðstöðuna við Örfirisey fyllilega örugga
og BP hefði verið beðið um mat á aðstöðunni við
Laugarnes.
Hafnarstjórinn í Reykjavík segist ekki gerla skilja hvert
Rússar eru að fara með beiðni sinni, og hefur hann þá að
sjálfsögðu í huga aðstæðurnar í Reykjavíkurhöfn. Að
sjálfsögðu er ekki unnt að skýra beiðnina út frá núverandi
hafnaraðstöðu, hún byggist á allt öðrum forsendum.
Á tímum þeirrar vinstri stjórnar sem sat 1971—1974
fóru Austur-Þjóðverjar fram á heimild til að nota
Reykjavíkurhöfn sem skiptihöfn fyrir áhafnir á verk-
smiðjutogurum sínum, er stunduðu veiðar í nágrenni við
landið. Lúðvík Jósepsson, þáverandi sjávarútvegsráðherra,
veitti Austur-Þjóðverjum auðvitað umbeðna heimild, trúr
hugsjón sinni. Var komið á loftbrú milli Austur-Berlínar
og Keflavíkurflugvallar til að flytja togarasjómennina.
Lúðvík sá þó að sér og dró heimildina til baka.
Rússar meta stöðuna nú þannig, að þeir þurfi ekki
lengur að beita leppum sínum fyrir sig til að treysta
aðstöðu sína í Reykjavíkurhöfn. Nú birtast þeir sjálfir og
vilja eignast hér olíustöð. Vonir um árangur hlýtur að
byggjast á því, að kommúnistarnir, meginaflið í vinstri
meirihlutanum í Reykjavík, og kommúnistarnir í ríkis-
stjórninni, sem fara með viðskiptamál, orkumál og
samgöngumál, veiti beiðni þeirra brautargengi, Rússum
líkar ekki þegar þeim er sagt, að þeir hafi rangt fyrir sér.
Óskum Rússa á auðvitað að hafna. Þær hafa við engin
rök að styðjast. Þær eru liður í viðleitni þeirra til að ná hér
fótfestu fyrir flota sinn.
Vertíðaraflinn 50 þús.
tonnum meiri en í íVrra
Sigurður aflahæstur með 16.383 lestir
Mestu landað af loðnu í Vestmannaeyjum
SIGURÐUR RE 4 fékk eitt skipa
meira en 16 þúsund lestir af
loðnu á vertíðinni, sem lauk
síðastliðinn sunnudag. Bjarni Ól-
afsson og Súlan urðu í næstu
sætum með talsvert yfir 15 þús-
und tonn, en þrjú skip, Víkingur,
Gísli Árni og Pétur Jónsson,
fengu meira en 14.900 tonn. Sam-
kvæmt skýrslum Fiskifélagsins
stunduðu 65 skip veiðar á vertíð-
inni um lengri eða skemmri tíma
og heildaraflinn varð samkvæmt
bráðabirgðatölum 520.260 lestir.
Auk þess veiddu Færeyingar hér
við land samtals 17.270 lestir,
samkvæmt skýrslum, sem Fiskifé-
laginu hafa borizt.
Loðnu var landað á 23 stöðum á
landinu, mestu í Vestmannaeyjum,
77.758 lestum, Seyðisfirði 70.694
lestum, Eskifirði 57.942 lestum og
42.279 lestum á Neskaupstað. Á
Eskifirði og Neskaupstað er ein
loðnubræðsla, en tvær á hinum
stöðunum tveimur.
í fyrra lauk loðnuvertíðinni 31.
marz og þá stunduðu 75 skip
veiðarnar og heildaraflinn varð
469.470 lestir. Árið 1977 varð
heildaraflinn 549.669 lestir og á
vetrarvertíðinni 1976 varð heildar-
aflinn 338.556 lestir.
Meðfylgjandi eru skýrslur Fiski-
félagsins yfir þá báta, sem fengið
hafa afla á vertíðinni og löndunar-
staði:
Kristbjörn Árnason og Haraldur Ágústsson skipstjórar á Sigurði.
Samkomulag ríkisins o
Hér fer á eftir í heild sam-
komulag það sem náðist í gær
milli samninganefndar Banda-
lags starfsmanna ríkis og bæja og
samráðsnefndar ríkisstjórnarinn-
ar:
Samkomulag
Fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs
og Bandalag starfsmanna ríkis og
bæja hafa náð samkomulagi um
eftirfarandi:
I
Ríkisstjórn beiti sér fyrir eftir-
farandi efnisbreytingum á lögum
nr. 29/1976 um kjarasamninga
Bandalags starfsmanna ríkis og
bæja:
a. Fellt verði niður úr lögum
ákvæði um tveggja ára lág-
marks samningstímabil, en
lengd samningstímabils verði
framvegis samningsatriði.
b. BSRB fer með gerð aðalkjara-
samninga fyrir ríkisstarfs-
menn. Á sama hátt fara félög
bæjarstarfsmanna með gerð
aðalkjarasamninga við hlut-
aðeigandi sveitarstjórnir.
c. Hvert aðildarfélag BSRB er
með gerð sérkjarasamninga,
það er um skipun starfsheita og
manna í launaflokka. Þeir
samningar gildi í 3 ár. Ef
sérkjarasamningar takast ekki,
skulu aðildarfélögin hafa
verkfallsrétt, enda verði
verkfall þá boðað samtímis og
frá sama tíma hjá öllum
aðildarfélögum BSRB, sem
verkfall ætla að boða. Heimilt
skal félögum í stað verkfalls-
boðunar að vísa ágreiningi skv.
þessum lið til þriggja manna
gerðardóms, þar sem samnings-
aðilar skipa sinn mann hvor og
hæstiréttur formann. Á sama
hátt getur ráðherra eða sveitar-
stjórn sem segir upp samningi
einhliða lagt á verkbann eða
skotið einstökum málum af
þessu tagi til gerðardóms. Til
gerðardóms má skjóta málum
einstaklinga á samningstíma-
bili vegna nýráðninga og breyt-
inga á störfum. Ákvæði þessa
liðar taki gildi 1. september
1980.
d. Nefndarmönnum í Kjara-
deilunefnd verði fækkað úr 9 í
5. Fjármálaráðherra skipi tvo,
BSRB tvo og Hæstiréttur einn,
sem sé formaður. Gildandi
ákvæði í lögum, þar sem kveðið
er á um hverjir ekki megi fara í
verkföll til að haldið verði uppi
nauðsynlegri öryggisgæslu og
heilsugæslu verði gerð skýrari
e. Lögin nái til hálfopinberra
stofnana, m.a. þeirra sem fá fé
til greiðslu launa frá ríki eða
sveitarfélögum að meginhluta.
Ákvæði um þetta verði sett með
lögum eða reglugerð eftir því
sem þörf krefur að athuguðu
máli.
II
Jafnframt því sem ríkisstjórnin
beitir sér fyrir ofangreindum
breytingum á samningsréttar-
Fulltrúar BSRB og ríklsstjórnarlni