Morgunblaðið - 08.04.1979, Page 15

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. APRÍL 1979
47
55 Það er ósiðlegtað hæðastað sósíalísku samfélagi
og ósiðlegar bókmenntir eru lélegar bókmenntir 5 5
(Sjá: Ritskoðun)
Þegar
Hitler
var að
þvælast í
Liverpool
sér til rúms. Hugðist Alois grípa
færið og leggja undir sig Evrópu-
markaðinn í þessari grein. Kom
nú upp sá vandi að útvega traust-
an umboðsmann á meginlandinu.
Mundi Alois þá eftir Angelu
systur sinni er bjó í Linz í
Austurríki, afréð að hún væri
manna bezt fallin til starfans,
sendi henni fargjald og bað hana
koma strax. Þyrfti hún engu að
kvíða, þau mundu raka saman fé.
Einhverra hluta vegna kom
Angela aldrei. En annar kom í
hennar stað; það var Adólf bróð-
ir, og heldur illa haldinn. Er svo
að skilja á endurminningunum,
að hann hafi verið aðframkominn
af þreytu og hungri og varla
ADOLF HITLER som óbreyttur
dáti í tyrri heimsstyrjöld.
viðmælandi. Hann kom í nóvem-
ber 1912 og stóð við í fimm
mánuði. Hélt hann að mestu
kyrru fyrir þann tíma og svaf
lungann úr sólarhringnum í
sparisófanum á heimilinu, að því
er segir í sögunni. Hann rumsk-
aði þó alltaf endrum og eins og
settist upp. Var Bridget þá að
nota tímann og reyna að hressa
upp á útganginn á honum. Henni
hafði tekizt sérdeilis vel að venja
yfirskeggið á Alois manni sínum
og var það til fyrirmyndar. Tók
hún nú til við skegg bróðurins
jafnframt því sem hún reyndi að
hafa holl áhrif á hann að öðru
leyti og tók hann tilsögninni
möglunarlaust enda segir hún í
minningum sínum" „ég beindi
honum á rétta braut, en mér
fannst hann ganga of langt
seinna". Svo mörg eru þau orð.
Stuttu fyrir stríð tók Alois
Hitler sig upp og yfirgaf konu
sína og son og spurðist ekkert til
hans í mörg ár upp frá því. Bjóst
Bridget enda ekki við honum
aftur og taldi sig orðna ekkju.
Hún varð nú að grípa til ein-
hverra ráða að framfleyta sér og
William Patrick. Hún kom hon-
um þá fyrir í heimavistarskóla en
slóst sjálf í flokk með farandleik-
urum og söngvurum, og var hún
síðan á flakki um meginlandið
um hríð.
Nokkrum árum eftir stríð rit-
aði William Patrick Adólf föður-
bróður sínum bréf, — hafði verið
að lesa um hann í blöðunum, —
og spurðist fyrir um afdrif Alois
föður síns. Taldi drengurinn
hann látinn og vildi vita hvar
hann væri grafinn. En Alois
reyndist sprelllifandi þegar til
kom og þess utan kvæntur öðru
sinni. Varð Adólf bróðir hans lítt
hrifinn að heyra það því þetta
var vitanlega hneyksli. En Brid-
get sýndi eiginmanni sínum
„heitnum" það umburðarlyndi að
hún fyrirgaf honum og reit m.a.s.
yfirlýsingu þess efnis að Alois
hefði kvænzt aftur í góðri trú þar
eð hann hefði ekki vitað betur en
þau mæðgin, hún og William
Patrick, hefðu fallið í árás Zeppe-
lín-loftskipa á Liverpool.
Árið 1929 hittust þeir feðgar
William Patrick og Alois í Berlín,
og hitti William Patrick Adólf
föðurbróður sinn fyrsta sinni um
sama leyti. Naut pilturinn þess
góðs af frændseminni að hann
fékk vinnu í Landsbankanum í
Berlín 1933, þegar Adólf varð
kanzlari. Það er ljóst af endur-
minningum Bridget að William
Patrick hefur dáð frænda sinn
mjög. En það leynir sér ekki
heldur í endurminningunum að
móður hans þótti súrt í broti að
sitja eftir heima í Bretlandi
þegar hann var „kominn til met-
orða“ úti í Þýzkalandi, og tók hún
sig upp hið snarasta og hélt á
eftir honum.
Hún fór fljótlega að heimsækja
mág sinn eftir komuna til Berlín-
ar og segir svo af fundi þeirra:
„Það er enginn hægðarleikur að
villa konum sýn. Það leynist þeim
sjaldan ef karlmaður ætlar að
beita blekkingum. Adolf var
fæddur leikari, og leikáráttan var
svo rík í honum að hann lék þótt
ekki væri nema einn nærstaddur.
Hann lék líka í þetta sinn; hann
stóð kyrr og beið þess að ég gengi
til hans, svo rétti hann mér
vinstri hendina — hafði nefni-
lega svipu í þeirri hægri. Hann
þrýsti hönd mína og virti mig
fyrir sér grannt og lengi. „Árin
hafa látið þig ósnortna," sagði
hann að endingu. Að öðru leyti
vék hann ekki að fyrri kynnum
okkar. Ég þagði vitanlega við
þessu.“
Því miður hafði hún ekki alltaf
gætt tungu sinnar jafn vel og
kom henni það nú í koll. Hún
hafði oftlega veitt blaðamönnum
viðtöl og rakið kynni sín við
Foringjann. Hann reyndist ekki
hafa kunnað að meta þessa aug-
lýsingu. Bridget fékk því kulda-
legri viðtökur en hún hugði. Undi
hún hag sínum ekki vel í Þýzka-
landi og sneru þau mæðgin, hún
og William Patrick, aftur heim til
Bretlands. En þeim var ekki vel
tekið þar heldur, og fór svo að
1941 tóku þau sig upp og héldu
alfarin vestur um haf til Banda-
ríkjanna. Þar komu þau sér fyrir
svo lítið bar á og voru brátt
flestum gleymd.
- BERYL BAINBRIDGE
LEIÐARLOK — Hundrað fimmtíu og þrír voru með þessum bát sem komst við iilan leik til Malasíu og
sökk þar í landsteinunum. En öllum var bjargað.
að kalla það leyfi því það er
beinlínis verið að flæma Kínverja
úr landinu. Slá yfirvöldin svo eign
sinni á það sem þeir láta eftir og
það eru umtalsverð verðmæti því
Kínverjar í Víetnam hafa einkum
fengist við verzlun og viðskipti alls
konar. En kínverskættað fólk á
sem sé greiða leið úr landi og því
hafa margir af víetnömskum ætt-
um leikið það að þykjast kínversk-
ir, útvegað sér vegabréf upp á það
og oft með hjálp lögreglunnar, og
komizt þannig utan. Þannig fór
Pham Dang Bao að. Hann fór fyrst
að hugsa til flótta í janúar síðast-
kaupum gerðum tók fólkið saman
pjönkur sínar og fór með rútu til
Ben Tre, sem er hafnarborg við ósa
Mekong-fljóts. Slóst það þar í för
með nokkrum öðrum „kínversk-
ættuðum" fjölskyldum, og var það
samkvæmt umtali að þetta fólk
héldi hópinn. Þetta voru orðnir
einir 30 manns.
Að kvöldi sama dags og þau
komu til Ben Tre kom meðal-
göngumaðurinn, sem reyndar
starfaði í öryggislögreglunni í Ben
Tre, og sagði þeim að ferðbúast því
lagt yrði úr höfn þá um kvöldið.
Var þá enn lagt af stað, að sögn
tókst. Það var svo loks 31. janúar,
10 dögum eftir að lagt var upp, að
skipinu var siglt upp undir Boay-
an-eyju, u.þ.b. 500 km suðvestur af
Manila á Filipseyjum, og flótta-
mennirnir sendir í land í björgun-
arbátum. Voru einir 570 komnir í
land í dögun, að sögn Baos, en þá
varð að hætta og bíða kvölds og
myrkurs. Þeir sem á land komust
leituðu á náðir fiskimanna sem
skutu yfir þá skjólshúsi, en tveim
dögum seinna kom herdeild á
vettvang og selflutti fólkið í flótta-
mannabúðir í Puerto Princesa.
- WILLIAM C. MANN.
Undanfarna mánuði hafa geng-
ið sögur um það að „bátafólk-
ið“ svonefnda frá Víetnam hafi
margt komizt úr landi með hjálp
yfirvalda, einkum lögreglunnar,
gegn „hæfilegri þóknun“. Sé mútu-
þægni mjög útbreidd meðal opin-
berra starfsmanna, enda geti allir
komizt úr landi svo fremi sem þeir
eiga eitthvað fémætt. Ymissa
hluta vegna hefur hingað til geng-
ið erfiðlega að fá þessar sögur
staðfestar. En um daginn kom til
Filippseyja víetnamskur flótta-
maðu sem komizt hafði úr landi
fyrir mútur; hann heitir Pham
Dang Bao og er sonur Pham Dang
Lam sem var á sínum tíma utan-
ríkisráðherra Suðurvíetnams, og
reyndar tvisvar, um skeið formað-
ur suðurvíetnömsku sendinefndar-
innar í friðarviðræðunum í París
og síðast sendiherra í Bretlandi
um það bil er stjórnin í Suðurvíet-
nam hrökklaðist frá. Bao sagðist
svo frá, að hann hefði komizt burt
á stóru farþegaskipi og hefðu verið
fleiri en 3000 flóttamenn um borð.
Mundu þeir hafa greitt meira en
jafnvirði milljón dollara alls fyrir
farið og þó hefði líklega enn meira
farið í mútur handa víetnömskum
embættismönnum. Hefði það þó
ekki dugað til; lögregluþjónar
hefðu leitað tvisvar á öllum áður
en skipið lagði úr höfn og hefðu
þeir hirt allt gull og skartgripi
sem þeir hefðu fundið.
Bao er af víetnömskum ættum
og hefði því aldrei fengið leyfi til
að flytjast úr landi. Það fá kín-
verskættaðir einir og er þó hæpið
liðnum þegar mágur hans, Thau að
nafni, kom að máli við hann og
kvaðst geta komið honum undan ef
hann vildi. Ætlaði Thau sjálfur úr
landi með fjölskyldu sína.
Var þá fyrst að kaupa vegabréf.
Það gekk greiðlega, slík bréf eru
fölsuð í stórum stíl í Kínverska
hverfinu svonefnda í Ho Chi
Minh-borg þar sem áður hét í
Saigon. I bréfum þessum voru
fjölskyldurnar báðar sagðar af
kínverskum ættum. Þá var að
greiða farið og setti meðalgöngu-
maður upp 40 únsur gulls fyrir sex
manns. Það jafngildir tæpum 10
þúsund dollurum. Að þessum
Að maka
krókinn
á mótlæti
nágrann-
ans
Baos, og nú á reiðhjólum til Phu
Thuan, sem er u.þ.b. 15 kílómetra
frá Ben Tre. Þegar þangað var
komið fór forsvarsmaður hópsins
inn á lögreglustöðina og borgaði
enn fargjald fyrir alla 30 í „fjöl-
skyldunni". En þar að auki varð
hann að greiða meðalgöngumann-
inum 20 únsur gulls og var það
þóknun yfirmanns öryggislögregl-
unnar í Ben Tre fyrir hans þátt í
málinu.
í Phy Thuan var leitað á fólkinu
fyrra sinni. Síðan fór það um borð
í pramma og var förinni heitið til
Binh Dai, annars hafnarbæjar við
Mekongósa. Þar leitaði lögreglan
enn og hafði þó nokkuð upp úr
krafsinu að sögn Baos en jafn-
framt voru flóttamennirnir um
það bil að verða slyppir og snauðir.
Var þeim næst vísað um borð í
stórt farþegaskip og enn upphóf-
ust viðskipti; þurfti skipstjóri
vitanlega nokkuð fyrir sinn snúð.
Loks var þó lagt upp, hinn 21.
janúar. En ferðin ætlaði að ganga
seint og virtist ekki með öllu víst
hvar hún mundi enda. Skipið
lónaði um hafið dögum saman,
einu sinni var lagt upp að öðru
skipi og eitthvað fór á milli, en
annars bar ekki til tíðinda nema
flóttamennirnir undu hag sínum æ
verr, matarlitlir og kvíðnir um
sinn hag. Þegar skipið hafði flækzt
þarna um hafið fulla viku var
orðin svo megn óánægja um borð
að hópur manna gerði tilraun til
uppreistar og hugðist neyða skip-
stjóra til að leita hafnar einhver
staðar. En uppreisn þessi mis-