Morgunblaðið - 11.05.1979, Side 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 11. MAÍ1979

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fróttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiösla
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson.
Björn Jóhannsson.
Baldvin Jónsson
Aðalstrsati 6, sími 10100.
Aöalstrnti 6, sími 22480.
Áskriftargjald 3000.00 kr. á mánuöi innanlands.
I lausasölu 150 kr. eintakið.
Stöndum í sömu sporum
gagnvart verðbólgunni
Staðan í launamálum hefur sjaldan eða aldrei verið jafn
flókin og nú. Hún verður ekki greind í sundur, nema
menn hafi það ríkt í huga sem gerðist fyrir ári, rifji upp
aðför ýmissa forystumanna verkalýðshreyfingarinnar að
þeirri ríkisstjórn, sem þá sat að völdum, og beri saman við
aðgerðarleysi þessara sömu manna nú. Ekki er nóg með það,
að krafan um samningana í gildi hafi verið sett ofan í skúffu,
heldur er svo komið, að framkvæmdastjórn Verkamanna-
sambands Islands beinlínis samþykkir ályktun, þar sem
fram á það er farið, að ríkisstjórnin setji einhliða lög um
kaup og kjör í landinu. Orðrétt segir í ályktun framkvæmda-
stjórnar Verkamannasambandsins í gær að hún krefjist
þess, að „ríkisstjórnin verji þá launastefnu, sem hún boðaði í
upphafi ferils síns, af fullri einurð og hörku“. í rauninni þarf
þessi ályktun framkvæmdastjórnar Verkamannasambands-
ins engum að koma á óvart, eins freklega og hátíðisdagur
verkalýðsins, 1. maí, var svívirtur af þessum mönnum með
því að gera hann að grátdegi ríkisstjórnarinnar.
Eftirtektarvert er, að í ályktun Verkamannasambandsins
er ekki minnzt einu orði á verkbann vinnuveitenda á
sjómenn á farskipum, sem kom til framkvæmda nú á
miðnætti.
Niðurstöður kosninganna um samkomulag BSRB við
ríkisstjórnina sýndu, að launamálastefna ríkisstjórnarinnar
er hrunin til grunna, þótt forsætisráðherra reyni að malda í
móinn á Alþingi. Orð Guðmundar H. Garðarssonar eru
eftirtektarverð í þessu sambandi, en hann segir, að úrslitin
hafi ekki komið sér á óvart og bætir við: „Það er hrein og
bein ósvífni að fara fram á það við fólk, að það afsali sér
grunnkaupshækkun. Það hefur aldrei tíðkazt í verkalýðs-
hreyfingunni, hvað þá að stjórnvöldum hafi dottið í hug að
hrófla við þeim. Því var fáheyrt að ætlast til þess að fólk
gæfi grunnkaupshækkun eftir."
Matthías Á. Mathiesen leggur áherzlu á, að úrslitin sýni,
„að opinberir starfsmenn geri þá kröfu til stjórnar BSRB og
ríkisstjórnarinnar að staðið sé við gerða samninga og öll
stóru loforðin um „samningana í'gildi". í öðru lagi höfnuðu
opinberir starfsmenn því að samtök þeirra væru notuð í
pólitískum tilgangi. I þriðja lagi kusu opinberir starfsmenn
hækkun launa fremur en aukin réttindi og hafa sjálfsagt
haft þar áhrif þær miklu verðhækkanir, sem dynja yfir
þjóðfélagið dag hvern“.
Eins og Geir Hallgrímsson hefur bent á, hækkaði kaup að
vísu, þegar ríkisstjórnin tók við. En frá þeim tíma hafa allar
aðgerðir hennar miðast við það að taka þessa hækkun til
baka og vel það. Þar hefur sumpart verið um fölsun á
vísitölunni að ræða, sumpart beina skerðingu hennar og
gagnvart sumum starfshópum hafa grunnkaupshækkanir
verið afnumdar með lögum.
Áfellisdómur opinberra starfsmanna yfir ríkisstjórninni
var skýr og ótvíræður. Ráðherrarnir eru þó ákveðnir í að
hafa hann að engu og hafa nú kallað á framkvæmdastjórn
Verkamannasambandsins eins og guð sér til hjálpar til þess
að koma því í kring, að allt grunnkaup í landinu verði
hækkað um 3% með lögum. íhlutun ríkisvaldsins í
kjarasamninga getur veriö réttlætanleg, en aldrei nema sem
neyðarúrræði. Og gagnvart farmönnum er það svo augljóst
sem verða má, að ef ríkisvaldið ætlaði sér að grípa inn í þá
vinnudeilu, átti það að gera það strax. Annað er að hafa
menn að fíflum og láta verðmæti fara forgörðum að
ófyrirsynju.
Það er eftirtektarvert, að Jón Sigurðsson, forstjóri
Þjóðhagsstofnunar, telur, að verðbólgan verði svipuð og sl.
ár, ef 3% grunnkaupshækkun gengur yfir alla línuna. Þannig
er komið fyrir ríkisstjórninni, sem öllu ætlaði að bjarga,
setja samningana í gildi og ráða niðurlögum verðbólgunnar
samtímis. Þrátt fyrir síendurteknar fórnir launafólks
stöndum við í sömu sporum og áður gagnvart verðbólgunni.
Hins vegar hefur atvinnuvegunum hrakað og viðbúið, að
tilfinnanlegs atvinnuleysis fari að gæta áður en varir.
Guðmundur Hallvarðsson form. Sjómannafél. Rvíkur:
Kröfur vinnuveitenda
settar fram til að
réttlæta verkbannið
VERKBANN vinnuveitenda á
sjómenn á farskipaflotanum kom
til framkvœmda á miðnætti. Af
því tilefni hafði Morgunblaðið
samband við Guðmund
Hallvarðsson formann Sjómanna-
féiags Reykjavikur og sagði hann
m.a. að kröfur vinnuveitenda
hefðu einungis vcrið settar fram
til þess að réttlæta verkbannið,
enda væru þær mjög almennt
orðaðar og ekki fengizt neinar
skýringar á þeim né raunveru-
legt tilboð verið lagt fram.
Sjómenn ganga
á land í fyrstu
öruggri,
íslenzkri höfn
Hann sagði ennfremur, að það
væri þungur hugur í sjómönnum
vegna verkbannsins. Þetta væri í
Bátsmenn - Timburmenn Grunnlaun :
Byrjunarlaun kr.204. 636. -
Eftir 1. ár 1! 215. 866. -
" 2. " tl 227. 095. -
!t J tt 236.453. -
" 5. " tt 245.812.-
" 10. " tt 255. 170.-
Hásetar.
Byrjunarlaun tt 180.223.-
Eftir l.ár 11 189. 989. -
" 2. " 11 199. 753. -
" 3. " II 207. 890. -
" 5. " tt 216. 028.-
" 10. " 11 224.166.-
Dagmenn-Smyrjarar
Byrjunarlaun 11 196.498. -
Eftir 1. ár tt 207.240.-
" 2. " tl 217.982.-
" 3. " II 226.933.-
" 5. " tt 235. 885. -
" 10. " tt 244.836.-
V iðvaningar
Byrjunarlaun 11 155. 809. -
Eftir 6. mán. II 163.280.-
Vikafólk
Byrjunarlaun tt 123.259. -
Eftir 6. mán. 4 II 128.971. -
Grunnlaun sjómanna miðað við 40 stunda vinnuviku:
annað skipti sem slíkum ráðum
væri beitt og í bæði skiptin gegn
sjómönnum.
Þá sagði hann að engar undan-
þágur yrðu veittar frá boðuðu
verkbanni og að sjómenn myndu
ganga á land af skipum verk-
bannsútgerða í fyrstu öruggri
íslenzkri höfn.
Viðtalið við Guðmund
Hallvarðsson fer hér á eftir:
— Við tilkynntum Vinnuveit-
endasambandinu það í gær, að
einhliða ákvarðanir þess varðandi
framkvæmd verkbannsins yrðu
ekki teknar til greina. Jafnframt
tilkynntum við, að engar undan-
þágur yrðu veittar frá boðuðu
verkbanni á miðnætti sl. og mun
samninganefnd Sjómannafélags
Reykjavíkur skylda alla umbjóð-
endur sína til þess að ganga í land
af skipum verkbannsútgerða í
fyrstu öruggri íslenzkri höfn.
Ég hef leitað mér upplýsinga
hjá eldri og reyndari mönnum en
mér innan verkalýðshreyfingar-
innar og spurt þá, hvort vinnu-
veitendur hefðu beitt þvílíkum
aðferðum fyrr og kemur þá í ljós,
að það gerðist í deilum um
áhættuþóknun togarasjómanna
1949. Vinnuveitendur hafa á hinn
bóginn aldrei beitt verkbanni við
aðra en sjómenn.
— 27. apríl sl. lögðu vinnuveit-
endur fram kröfur á hendur
Sjómannafélagi Reykjavíkur
vegna breytinga á kjarasamning-
um í þrem liðum:
1. Mönnun skipa skal miðast við
búnað og verkefni skipa og þarfir
útgerðar, en þó með fullu tilliti til
vinnuálags og öryggis.
2. Yfirvinnugreiðslur á vakt og
vinnutíma falli niður, en veginn
sparnaður í launagreiðslum af
þeim sökum bætist við fastakaup.
3. Samningar séu gerðir einfald-
ari og skýrari.
Eins og sést af þessu er tilboð
vinnuveitenda almennt orðað og
hafa engar skýringar fengizt á því
í einstökum atriðum. Við höfum
sagt sáttasemjara, að við bíðum
eftir raunverulegu tilboði eða
skýringum á framlögðum kröfum
Vinnuveitendasambandsins. Þess-
ar kröfur eru einungis settar fram
til þess að réttlæta verkbannið og
það er þungur hugur í sjómönnum
yfir því, að verkbanninu skuli nú í
annað sinn beitt gegn þeim algjör-
lega að tilefnislausu og án þess að
upp á raunverulegar samningavið-
ræður sé boðið.
Norræna
sálfræðinga-
ráðstefnan:
ekki Á AÐ
DRAGJ
Á NORRÆNU sálfræðingaráðstefnunni var í fyrradag tekið íyrir
málefnið „Börn með sérþarfir“. Meðal fyrirlesara var Lisbeth Palme,
eiginkona Olofs Palme, fyrrverandi forsætisráðherra Svía.
Lisbeth Palme flutti fyrirlestur
um „Börn með félagslega og til-
finningalega erfiðleika". Sagði hún,
að í Svíþjóð hefðu viðhorf til
fatlaðra og annarra frávika breytzt
mikið á síðustu árum. Samskipan í
skólum og á dagvistarstofnunum
hefði leitt til meiri samstöðu um að
styðja þá sem minna mega sín,
fremur en að einangra þá á sér-
stofnunum. Einnig fjallaði hún um
nauðsyn þess, að fjölskyldan taki
þátt í meðhöndlun barna með
sérþarfir, því ef það er ekki gert
hafa aðgerðir ekki langvarandi
áhrif.
Margareta Carlberg, Svíþjóð,
flutti fyrirlestur um „Ráðgjöf í
forskóla“.
„Samskipaðar aðgerðir innan
grunnskóla fyrir börn með þörf
fyrir sérstakan stuðning og örvun“
var heiti á fyrirlestri, sem Gunnel
Colnerud, Svíþjóð, flutti. Kom
fram í erindinu, að Svíar hafa
komist niður á það að hafa sam-
skipan í skólum sem meginreglu í
aðgerðum fyrir einstaklinga með
sérþarfir, en þeir komust ekki að
þessari niðurstöðu fyrr en þeir
höfðu haft þann hátt á í mörg ár að
aðskilja einstaklinga með sérþarfir
frá „venjulegum" nemendum.
Nefndi Gunnel nokkur dæmi sem
styddu að þessi aðferð væri rétt,
m.a. að samskipan eykur náms-
árangur og að félagslegar aðstæður
mæla með samskipan því með því
að kynnast ýmsum frávikum verða
aðrir nemendur víðsýnni.
Karin Forsberg, Svíþjóð, hélt
erindi um þroskavandamál sjón-
skertra og blindra barna. Sagði