Morgunblaðið - 19.08.1979, Blaðsíða 18

50
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 19. ÁGÚST 1979
Á þessu skema er vinnuskipulag NORDSAT-samstarísins og nöfn þeirrasem af íslands hálfu taka þátt í
þessu starfi. (Úr „Fréttabréli Irá menntamálaráðuneytinu" nr. 35).
þýðingu yfir á sitt mál. Áætlaður
kostnaður við þýðingu og textun
eða hljóðupptöku yfir á íslensku er
24 milljónir danskra króna á ári
eða svipuð upphæð og heildar-
rekstarkostnaður íslenska sjón-
varpsins á ári. Þetta samsvarar
23% af heiidarþýðingarkostnaði
NORDSAT. í lokaskýrslu nefndar-
innar var fallið frá að gera
ákveðnar tillögur um skiptingu
þýðingarkostnaðar. Þess í stað
setti nefndin fram nokkra valkosti
og benti á rök með og á móti.
Hugmyndir um
skiptingu kostnaðarins
Þá hefur verið fjallað um það
hvernig sameiginlegum kostnaði
skuli skipta milli landanna og er
niðurstaða sú að það sé samnings-
atriði og að hlutverk nefndarinnar
hafi verið bundið við að benda á
ýmsar kostnaðarskiptaaðferðir,
kosti og galla. En það eru einkum
tvær meginreglur um kostnaðar-
skiptingu sem nefndin gerir að
umtalsefni, annars vegar miðað
við brúttó-þjóðarframleiðslu og
hins vegar miðað við nytsemi
kerfisins fyrir einstakar þjóðir. Ef
fyrri reglunni yrði beitt bæri
ísland 0,9% af sameiginlegum
kostnaði. Ef síðari reglunni yrði
beitt taldi nefndin ómögulegt að
meta á einn eða annann hátt
óumdeilanlegan mælikvarða en
benti á nokkrar leiðir. Til dæmis
fjölda sjónvarpstækja í hverju
landi (ísland 0,9%), fjölda heimila
(ísland 0,6%), hlutfallsleg aukn-
ing á fjölda sjónvarpsrása án
tillits til sjónvarpstækjafjölda
(ísland 23%), hlutfallsleg aukning
á fjölda sjónvarpsrása miðað við
fjölda sjónvarpstækja (ísland
0,9—1,3% eftir því hvort hver
viðbótarrás var talin hafa sama
gildi og sú fyrsta eða hvort gildi
viðbótarrása fer minnkandi í hlut-
falli við það hve margar væru
fyrir). Einnig benti nefndin á að
hugsanlegt væri að beita sam-
blandi tveggja eða fleiri þessara
aðferða eða beita mismunandi
aðferðum við skiptingu einstakra
kostnaðarþátta. Loks benti nefnd-
in á að ef sú aðferð sem fyrir
valinu yrði væri Islandi sérlega
óhagstæð mætti beita sérstökum
reglum til að dreifa þeim kostnaði
á allar þjóðirnar.
Nefndin leggur til að verulegur
hluti af stofnkostnaði NORDSAT
verði fjármagnaður með lánum til
að dreifa greiðslubyrðinni af
stofnkostnaðinum jafnt á nokk-
urra ára bil. Taldi nefndin að
stofna þyrfti sérstaka NORD-
SAT-stofnun til að vera formlegur
lántakandi en löndin ábyrgist
lántökurnar í hlutfalli við hlut-
deild sína í sameiginlegum kostn-
aði.
Nefndin taldi að hverri þjóð
ætti að vera í sjálfsvald sett á
hvern hátt hún aflaði fjár til að
standa undir sérkostnaði sínum af
NORDSAT svo og hlutdeild sinni
af sameiginlegum kostnaði. Þann-
ig kæmu til greina sérstök NORD-
SAT-afnotagjöld til viðkomandi
lands er legðust einungis á þá er
keyptu móttökutæki fyrir NORD-
SÁT, almenn hækkun allra sjón-
varpsafnotagjalda, framlög á fjár-
lögum, tollar eða framleiðslugjöld
á NORDSAT móttökubúnaði o.fl.
en hver þjóð veldi þá þessara leiða
eða það sambland af þeim, er best
þætti henta. Taldi nefndin ekki
rétt að taka upp sérstök afnota-
gjöld er væru eins í öllum löndun-
um og greiddust beint til NORD-
SAT.
Jarðstöð Pósts og síma í Mosfellssveit verður væntanlega tilbúin á næsta ári.
Einar S. Einarsson forseti
Skáksambands Norðurlanda:
Þar sem svo ber við um þessar
mundir að Skáksamband Norður-
landa fagnar sínu 80 ára fmæli,
þykir mér til hlýða að fara
fáeinum orðum um þetta gamal-
gróna milliríkjasamband og
fyrsta skáksamband sinnar teg-
undar f heiminum, ef verða mætti
einhverjum skákunnendum eða
öðrum til fróðleiks.
Hinn 20. ágúst 1899 söfnuðust
saman í fprdyrisbyggingu
Tívolí-garðsins í Kaupmannahöfn
um 50 fulltrúar frá taflfélögunum
í Gautaborg, Stokkhólmi og Ósló,
auk ýmissa danskra skákklúbba,
og stofnuðu með sér formlegt
samband til að vinna að útbreiðslu
og eflingu skáklistarinnar á Norð-
urlöndum, með því að beita sér
fyrir skákmótahaldi, landskeppn-
um, útgáfu skáktímarits, svo og
með bréfaskáka- og skákþrauta-
keppnum. Þessi fögru áform eru
enn í dag megininntak og mark-
mið með starfsemi Skáksambands
Norðurlanda, þó samnorræn skák-
samskipti hafi eftir því sem tímar
liðu orðið fjölþættari, einkum hin
síðari árin með tilkomu skóla-
skákmóta, bæði í grunn- og fram-
haldsskólum.
Með stofnun Nordiska Schack-
förbundet (NSF), eins og það
heitir á sænsku, var stigið gagn-
merkt spor, þ.e. eitt fyrsta skrefið
að samnorrænni samvinnu á fé-
lagslegum vettvangi og á menn-
ingarsviðinu.
Frumkvöðull að stofnun þess og
fyrsti forseti var Martin Ánders-
son, formaður Taflfélags Gauta-
borgar, sem þegar árið 1895 kom
fram með hugmyndir í þessa veru,
en landi hans Ludvig Colijn, var
Einar S. Einarsson
sá sem lengst stóð í fylkingar-
brjósti í sænskum og samnorræn-
um skákmálum, allt frá upphafi
og þar til hann lést árið 1939. Þar
sem engin landssambönd höfðu
verið stofnuð á þessum árum voru
það einstök talffélög í Svíþjóð,
Noregi og Danmörku, sem um
þetta bundust samtökum, en fljót-
lega eða 1903 bættist Finnland
(Taflfélag Helsingfors) í hópinn.
Island (Taflfélag Reykjavíkur) er
fyrst talið aðili gegnum Danska
skáksambandið upp úr 1910, en
Skáksamband íslands (stofnað
1925) varð sjálfstæður meðlimur
árið 1928.
Aðalverkefni NSF hefur frá
upphafi verið að halda Skákþing
Norðurlanda, sem að jafnaði fer
fram annaðhvert ár. Fyrsta mótið
HÚS ^ + 20°^^h
+ 18° + 25° 1
hugsið um stofnkostnað, rekstrarkostnað og
velliðan í rétt upphituðu húsi
HDHX Síún
býður allt þetta
3ja
ára
á
,bV'9ð
F7Í
Mjög hagkvæmt verð
Hárnákvæmt hitastilli.
ADAX ofnarnir
þurrka ekki loft
Yfir 20 mismunandi
gerðir
ísl. leiðarvísir fylgir
Samþykktir af raffangaprófun.
Rafmagnsv. ríkisins.

Nafp ________
Heimilisfang
Til Einar Farestveit & Co hf.
Bergstaðastræti 10A Reykjavík
Ég undirritaður
óska eftir bæklingum yfir ADAX rafhitun