Morgunblaðið - 17.10.1980, Page 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 17. OKTÓBER 1980
Umræðu um Flugleiðir synjað:
„Ég mótmæli þessari synjun
enda óvenjuleg í hæsta máta“
— sagði Ólafur G. Einarsson
Ólafur G. Einarsson, formaður þinKÍIokks sjálfstæðismanna, óskaði eftir því í fyrradaR við Jón
HeÍKason. forseta Sameinaðs þin>?s. að umræður yrðu utan dagskrár í gær um Fluxleiðamálið. og
aÍKreiðslu ríkisstjórnarinnar á erindi FluKÍeiða, vexna mikilvæxis málsins ok nauðsynjar þess fyrir
fyrirtækið. þann fjolda fólks, sem hefur haKsmuna að Kæta í samhandi við rekstur þess ok þj<>ðarbúið í
heild. að hraða stefnumörkun ok afstöðu stjórnvalda í málinu. Forseti Sameinaðs þinKs synjaði þessari
heiðni í Kær, á þeirri forsendu. að væntanleK væri skýrsla samKönKuráðherra um þetta mál nk. mánudaK
ok umræða um málið nk. þriðjudaK- EnKU að síður fóru fram umræður um þinKsköp, sem fjölluðu fyrst ok
fremst um forsendur þess að um umra'ðu þessa var beðið, þ.e. um nauðsyn þess að hraða afstöðu
stjórnvalda til FluKleiðamáisins. Þær umræður verða lauslega ok efnisleKa raktar hér á eftir.
Hik ríkisstjórnar-
innar hættulegt
Ólafur G. Einarsson (S) sagði
beiðni Alþýðuflokks um skýrslu
um Flugleiðamálið og væntanlegt
svar samgönguráðherra í byrjun
næstu viku góðra gjalda vert.
Þingflokkur sjálfstæðismanna
hefði hinsvegar talið nauðsyn bera
til að fá þegar fram í byrjun þings,
hvaða stefnu ríkisstjórnin ætlaði
að taka í þessu máli og hvenær
væri að vænta frumvarps frá
ríkistjórninni um stuðning við
Flugleiðir. Samgönguráðherra
hefði boðað það í blaðaviðtali, að
frumvarps væri að vænta í þeirri
viku, sem nú væri senn á enda. Nú
væri síðasti starfsdagur þingsins í
vikunni en ekkert bólaði á frum-
varpinu. Nauðsyn bæri því til að
ýta rösklega við ríkisstjórninni,
vegna þýðingar málsins fyrir sam-
göngur okkar við umheiminn,
Flugleiðir sem fyrirtæki og þann
fjölda fólks sem ætti atvinnu og
afkomu hér í húfi.
Forráðamenn Flugleiða telja,
sagði Ólafur, að ríkistjórnin hafi
ekki enn svarað mikilvægum at-
riðum sem varða framhald Atl-
antshafsflugsins. Vitnaði ÓLGE
til viðtals við Örn Ó. Johnson,
stjórnarformann Fiugleiða, í Tím-
anum, málgagni samgönguráð-
herra, sl. miðvikudag, en þar segði
blaðamaður í lokin: „Eins og ráða
má af orðum stjórnarformanns
Flugleiða hér að framan er sá
möguleiki enn ekki úr sögunni að
Flugleiðir taki þann kost að hætta
við N-Atlantshafsflugið þann 1.
nóvember nk. eins og áður hafði
verið ákveðið, en gremja mun
ríkjandi hjá þeim stjórnar-
mönnum vegna þess hve óvissan
er nú orðin löng.“
Þá vék ÓLGE að því að sam-
gönguráðherra hefði talað í norð-
ur en fjármálaráðherra í suður í
þessu máli. Hefði samgönguráð-
herra verið óhress með innlegg
fjármálaráðherra í þetta mál. En
nóg um þá hlið málsins. Eg
mótmæli því harðlega að synjað
skuli vera um umræðu um þetta
mál, enda er það í hæsta máta
óvenjulegt. Þykist ég sjá hand-
bragð annarra en forseta á þessari
synjun. Ég skora á forseta að
endurskoða þessa afstöðu, sagði
ÓLGE að lokum.
Skýrsla væntanleg
Steingrimur Hermannsson.
samgönguráðherra, staðfesti, að
skýrsla sú, sem Alþýðuflokkurinn
hefði beðið um, væri væntanleg til
útbýtingar nk. mánudag. Með
henni yrði dreift margháttuðum
fylgiskjölum, varðandi málið. Ég
hefi jafnframt lagt til við forseta
að umræða um þessa skýrslu fari
fram nk. þriðjudag. Því felii ég
mig ágætlega við þann úrskurð
forseta, sem hér hefur verið upp
kveðinn. Og ég get jafnframt
upplýst að fullkomin samstaða er í
ríkisstjórninni um þetta mál.
Afstaðan rökrétt
Benedikt Gröndal (A) tók undir
orð samgönguráðherra og taldi
synjun forseta á að leyfa umræður
hér og nú rétta. Beiðni um skýrslu
varðandi þetta mál hefði komið
fram með þingformlegum hætti.
Hún kæmi til umræðu innan fárra
daga. Eðlilegt væri að bíða um-
ræðu um málið þangað til.
Ekki veigamikil
dagskrá
Friðrik Sóphusson (S) sagði
dagskrá þessa þingfundar ekki
það veigamikla, að ástæða væri til
að synja um umræðu um jafn
veigamikið mál, sem ríkisstjórnin
hefði dregið allt of lengi að taka
fullnaðarafstöðu til. Stór hópur
manna bíður eftir því að eitthvað
heyrist frá stjórnarherrunum
varðandi málið, ljósara og skýrara
en það, sem þegar er fram komið.
Vitnaði FrS til viðtals við forráða-
menn Flugleiða um þetta mál,
bæði í Mbl. og Tímanum, þar sem
talið væri að enn skorti á fullnað-
arsvör frá ríkisstjórninni.
Friðrik vitnaði til fyrri ummæla
samgönguráðherra, þess efnis, að
frumvarp um þetta mál yrði lagt
fram í vikunni. Hvað dvelur frum-
varpið? Er skýringin á drættinum
ósætti í ríkisstjórninni? Og er það
einnig skýringin á því, að ráðherr-
ar vilja fresta þessari umræðu
fram yfir helgi?
Friðrik fagnaði væntanlegri
umræðu um skýrslu samgöngu-
ráðherra. Hinsvegar hefði verið
ætlun sjálfstæðismanna að fá
fram nú þegar afstöðu stjórnvalda
til nokkurra meginatriða, er vörð-
uðu Flugleiðir og framtíð Atlants-
hafsflugsins.
Beiðni okkar um þessa umræðu
kom fram í gær. í morgun þingaði
ríkisstjórnin um málið; var m.a.
haldinn fundur þriggja ráðherra
og forstjóra Flugleiða. Það er
lágmarkskrafa að ráðherrar skýri
þingheimi nú þegar frá inntaki
þessara umræðna, en tali ekki
hver í sína áttina um málið, eins
og þeir hafa gert í fjölmiðlum
undanfarið. Það er sorgarsaga, að
samgönguráðherra skuli hafa séð
ástæðu til þess i blaðaviðtali, að
bera fjármálaráðherra það á brýn
að hann sé að flækja þetta mál,
sem svo marga varðar og raunar
þjóðina í heild.
Ég harma þá afstöðu forseta að
synja um umbeðna umræðu og
vænti þess að hann breyti þeirri
afstöðu sinni.
Stjórnarandstaðan
í hár saman
Ragnar Arnalds, samgöngu-
ráðherra, sagði stjórnarandstöð-
una komna í hár saman. Sjálf-
stæðisflokkurinn vildi tafarlausar
umræður um Flugleiðamál. Al-
þýðuflokkurinn bíða fram yfir
helgi. Auðvitað er úrskurður for-
seta hárréttur, sagði ráðherrann.
Ég staðfesti, sagði RA, að fjall-
að var um Flugleiðamál á fundi
ríkisstjórnarinnar nú í morgun.
Samstaða'var um málið. Það er
ekki ágreiningur þar um, hvernig
skuli á málinu tekið. Frumvarp
ríkisstjórnarinnar verður sent
þingflokkum til athugunar í dag
og að forfallalausu verður það lagt
fram á Alþingi strax eftir helgi.
Beiðni í gær —
stjórnarafstaða í
morgun
Halldór Blöndal (S) vakti at-
hygli á því, að beiðni sjálfstæð-
ismanna um utandagskrárumræð-
ur, sem fram var sett í gær, hefði
þegar í dag knúið ríkisstjórnina til
að berja saman ólík sjónarmið,
sem til þessa hefðu ríkt hjá
ráðherrum. Málið hefði verið látið
danka síðustu vikurnar, til stór-
kostlegs skaða fyrir Flugleiðir.
Gagnstæðar yfirlýsingar ráðherra
í málinu hefðu og veikt stöðuna út
á við og dregið úr virðingu fyrir
ráðamönnum hér. Þetta kallar
fram spurningu um, hvort ekki
Þingfararkaupsnefnd kjorin:
Semji frumvarp um
kaup og kjör þingmanna
ÞINGFARARKAUPSNEFND var kjörin á Alþingi í gær. Hún er
nú skipuð forsetum þingsins og formönnum þingfiokka: Jóni
Helgasyni. forseta Sameinaðs þings. Sverri Hermannssyni,
forseta neðri deildar. Helga Seljan, forseta efri deildar, Ólafi G.
Einarssyni, formanni þingflokks sjálfstæðismanna, ólafi R.
Grimssyni. formanni þingflokks Alþýðubandalagsins, Páli Pét-
urssyni, formanni þingflokks framsóknarmanna og Sighvati
Björgvinssyni. formanni þingflokks Alþýðuflokksins. Nefndin
var sjálfkjörin.
Áður en kosning fór fram
mælti Jón Helgason úr forseta-
stól: „Ég vil skýra frá því að á
fundi forseta Álþingis og for-
manna þingflokka sl. þriðjudag
var samþykkt að fela þingfarar-
kaupsnefnd þeirri, sem nú verð-
ur kosin, að ganga frá frumvarpi
um breytingu á lögum um þing-
fararkaup í samræmi við
ákvörðun sem tekin var*um það
mál á sl. sumri."
Eins og fram hefur komið í
þingfréttum Mbl. liggur fyrir
frumvarp, sem forsætisráðherra
hafði látið semja, þess efnis, að
kjaradómur kveði á um kaup og
önnur kjör alþingismanna.
FriAHk
SóphuHHon
Hagnar
Arnalds
væri rétt að tilteknar fastanefndir
þings starfi allt árið, svo hægt
væri að veita ráðherrum nauðsyn-
legt aðhald.
Við skulum ekki gleyma því,
sagði HBl að örlög hundraða,
kannske þúsunda fólks eru beint
og óbeint undir því komin, hvort
og hve fljótt tekst að leysa þetta
mál. Það er lágmarkskrafa gagn-
vart þessu fólki, að þetta mál sé
ekki lengur látið danka. Nauðsyn-
legt er að hafa fastmótaða stefnu í
flugrekstrarmálum sem öðrum
þáttum þjóðarbúskaparins.
HBI ítrekaði, að frumkvæði sjálf-
stæðismanna, er þeir báðu um
þessa umræðu, hefði knúið stjórn-
ina til viðbragða. Vonandi mætti
vænta þess, að endir væri bundin
á ósætti samgönguráðherra og
fjármálaráðherra í málinu.
Samstaða „dugandi
drengja“
Matthías Bjarnason (S) vék að
ummælum fjármálaráðherra, þess
efnis, að stjórnarandstöðuflokkar
væru komnir í hár saman. Þetta
væri gert til að draga athygli fólks
frá því ósætti, sem verið hefði í
ríkisstjórninni um málið, sem
gagnstæðar yfirlýsingar sam-
gönguráðherra og fjármálaráð-
herra í fjölmiðlum bæru vott um.
Ekki sé víst að svo mikið bæri á
milli hjá stjórnarandstöðuflokk-
unum um kjarna Flugleiðamáls-
ins, eða slóðahátt stjórnarinnar,
þó sjálfstæðismenn hefði talið
málið það brýnt, að það ætti að
taka til umræðu strax í upphafi
þingsins.
Ráðherrar hefðu rætt málið í
fjölmiðlirm vikum saman. Væri þá
til of mikils mælst að þeir fengj-
ust til að gefa Alþingi nauðsyn-
legar upplýsingar um, hver stefna
stjórnarinnar væri í málinu, sem
hefði svo mikið vægi fyrir svo
marga og þjóðarbúskapinn í heild.
Yfirlýsingar ráðherranna, og ekki
síður trúnaðarmanns fjármála-
ráðherra, hefðu og síður en svo
verið jákvætt innlegg í málið,
þvert á móti aukið á vandann.
MBj fór síðan nokkrum orðum
um yfirlýsingar ráðherranna, m.a.
fyrirmæli samgöngumálaráðherra
til bankastjóra Seðlabankans,
þess efnis að lána tiltekinni
starfsstétt ákveðnar fjárhæðir.
Spurði hann viðskiptaráðherra,
hvort samgönguráðherra hefði
vald til slíkra fyrirmæla. Þá
beindi MBj þeirri fyrirspurn til
sjávarútvegsráðherra (sem hann
sagði í góðum tengslum við sam-
gönguráðherra), hvort hann gæti
ekki beitt sams konar fyrirmælum
til bankastjóra þjóðbankans varð-
andi lán til útgerðar og fisk-
vinnslu; eða tii fiskvinnslufólks,
svo það mætti kaupa hlut í
viðkomandi fyrirtækjum og
styrkja þann veg starfsaðstöðu
sína. I þessu efni gæti sjávarút-
vegsráðherrann sótt lærdóm til
samgönguráðherrans, enda stutt á
milli. Fróðlegt væri og að heyra
frá bankastjórum þjóðbankans,
hvern veg þeir litu slík lánsfjár-
fyrirmæli ráðherra. En frá þeim
hefur ekkert heyrzt. (Hér var
kallað fram í: Máske má blása í þá
lífsanda. Mbj. svaraði um hæl: Það
er ekki nema fyrir þá sem hafa
mikið loft). Annars er það undar-
leg samsetning „dugandi drengja"
að fagráðherrar skipa lánastofn-
unum að lána fjármuni en forsæt-
isráðherra eys þær skömmum
fyrir of mikil útlán.
MBj vék síðan að stöðu ríkissjóðs
annarsvegar, sem hefði „mjólkað"
bæði atvinnuvegi og almenning,
og atvinnuveganna hinsvegar.
Vera mætti að fjármálaráðherra
hefði ástæðu til að fagna „fullum
kassa". En „kassi“ atvinnuveg-
anna og heimilanna væri tómur.
Að óbreyttu stefndi ekkert síður í
stöðvun annara atvinnuvega en
flugrekstrar á komandi ári. Ef svo
færi dyttu fáar „nýkrónur" í
ríkiskassann, hvað sem liði skatt-
aukum ríkisstjórnarinnar. Ríkis-
stjórnin þyrfti að taka á sig rögg í
fleiri verkþáttum en þeim, er hér
væri ræddur.