Morgunblaðið - 12.02.1981, Side 1

48 SIÐUR
35. tbl. 69. árg.
FIMMTUDAGUR 12. FEBRÚAR 1981 Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Bani-Sadr og
Khomeini vara
klerkastétt við
Beirut. 11. íebrúar. — AP.
TEHERAN-útvarpið skýrði frá
því í dag, að Khomeini erki-
klerkur hefði í dag hlandað sér í
deilur klerkastéttarinnar og
hinna hófsamari manna í íran
og varað kierkana við þvi að
„skipta sér af málum, sem þeir
hefðu ekki getu til að ráða við“.
í ræðu, sem Bani-Sadr forseti
flutti i dag, réðst hann á
pólitíska andstæðinga sina og
sagði, að sendiráðstakan og í
framhaldi af henni striðið við
traka og verslunarbann Banda-
rikjanna hefði valdið þjóðinni
gífurlegu fjárhagstjóni.
Ahmad, sonur Khomeinis,
flutti ávarp föður síns á Frelsis-
torginu í Teheran þar sem
Rússum neit-
að um áritun
Moskvu. 11. febrúar. AP.
TASS-fréttastofan skýrði frá
þvi i dag, að bandariska utan-
rikisráðuneytið hefði „opinher-
lega neitað“ sendinefnd rússn-
eskra kennara um vegabréfs-
áritun til Bandaríkjanna, þó
að henni hefði verið formlega
boðið þangað.
I fréttum Tass sagði, að þetta
framferði Bandaríkjastjórnar
væri í ósamræmi við eðlilegar
og hefðbundnar venjur í alþjóð-
legum samskiptum og „vísvit-
andi brot á ákvæðum Helsinki-
sáttmálans".
Braulio Alonso, sem fer með
stjórn erlendra samskipta fyrir
bandarísku kennarasamtökin,
sem buðu Rússunum, staðfesti í
dag, að sendinefndinni hefði
verið neitað um vegabréfsárit-
un. Hann sagði, að honum hefði
verið tjáð í utanríkisráðuneyt-
inu, að samkvæmt lögum væri
bannað að veita vegabréfsárit-
anir til „sýndarverkalýðsfélaga
í löndum þar sem þau væru
aðeins verkfæri í höndum al-
ræðisstjórna".
hundruð þúsunda manna höfðu
safnast saman til að halda upp á
tveggja ára afmæli íslömsku
byltingarinnar. í útvarpinu sagði
Khomeini, að ólöglegt athæfi
margra klerka græfi undan virð-
ingu manna fyrir trúnni og gerði
fólk tortryggið í garð stjórn-
valda.
Þessi árás Khomeinis á
klerkastéttina er sú harðasta
síðan 17. nóv. sl. þegar hann
sagði, að það væri ekki satt, að
hann væri sammála sérhverjum
klerki. „Ég hata marga þeirra og
hef litla trú á öðrum," sagði
hann þá.
BanirSadr sagði í máli sínu, að
íranir gætu „einangrast" ef
utanríkismálin yrðu ekki í hönd-
um „ábyrgra embættismanna."
Einnig sagði hann, að efnahag
þjóðarinnar væri nú þannig
komið af völdum stríðsins við
íraka og verslunarbanns Banda-
ríkjanna í kjölfar sendiráðstök-
unnar, að Iranir hefðu tapað sex
milljörðum dollara og fyrir-
sjáanlegur væri 14 milljarða
dollara halli á næsta fjárhags-
ári, sem hefst í mars.
Bani-Sadr íransforseti með blóm i hendi tekur á móti fagnaðaróskum
mannfjöldans þegar hundruð þúsunda írana fylltu Frelsistorgið í
Teheran til að minnast tveggja ára afmælis isiömsku byltingarinnar.
Bani-Sadr var aðalræðumaðurinn á hátiðinni. AP simamynd.
Segir Rússa
undirbúa
skyndisókn
Madrid, 11. febrúar. AP.
AÐALFULLTRÚI Bandaríkj-
anna á Öryggismálaráð-
stefnu Evrópu í Madrid sak-
aði í dag Sovétmenn um að
hyggja á „skyndisókn“ gegn
vestrænum þjóðum og að um
það bæri vitni gífurlega auk-
inn vígbúnaður frá því að
Ilelsinki-sáttmálinn var und-
irritaður 1975.
Max Kampelman, fulltrúi
Bandaríkjanna, sagði, að upp-
bygging sovéska hersins væri
löngu farin fram úr því, sem
nauðsynlegt væri í varnar-
skyni, enda væri það annað,
sem fyrir Rússum vekti. Þeir
legðu áherslu á að auka mátt
hersins til árásar, skyndiárás-
ar á vestræn lönd.
Kampelman sagði, að Rúss-
ar hefðu varið 50% meira fé til
hernaðarþarfa en Bandaríkja-
menn á umliðnum áratug og
85% meira árið 1979. Hann
sagði, að með tilliti til þessa,
væri ólíklegt, að ráðstefnan
gæti komist að samkomulagi
um vígbúnaðareftirlit, sem
hægt væri að treysta.
Jaruzelski tekur við
sem forsætisráðherra
Varsjá, 1. febrúar. AP.
PÓLSKA þingið staðfosti i das
útnefninsu Wojciech Jaruzelskis
hershöfðinKja sem forsætisráð-
herra Póllands, en jafnframt var
ákveðið, að hann xegndi áfram
embætti varnarmálaráðherra. Stan-
islaw Kania. flokksleiðtogi, hafði
þau orð um þá ákvörðun, að hún
væri gerð til að tryggja „öryggi og
festu“.
í ræðu, sem Kania flutti í pólska
þinginu í dag, sagði hann, að Jaruz-
elski hefði verið kvaddur til „sem
yfirmaður hersins til að gæta örygg-
is þjóðarinnar. Hann hefur ávallt
forðast aðgerðir, sem geta valdið
þjóðfélagslegum árekstrum, og á
örlagastundu hefur hann ekki aðeins
talað fyrir máli sínu, heldur beinlín-
is ráðið því, að samkomulagsleiðin
var valin.“
Talið er að Kania hafi með þessum
orðum sínum vitnað til þess, sem
almennt er trúað, að hann og
Jaruzelski hafi komið i veg fyrir að
verkföllin á síðasta ári væru bæld
niður með valdi.
í yfirlýsingu, sem biskuparáð kaþ-
ólsku kirkjunnar í Póllandi lét frá
sér fara í dag, var varað við
hættunni á „hungri í landinu" og
ástæðan sögð vera „misheppnuð
landbúnaðarstefna um langan ald-
ur“. Þess var krafist, að bændum
yrði tryggður eignarréttur á sínu
eigin landi og að þeir fengju að
stofna með sér sín samtök.
Frammámaður í röðum bænda
sagði í dag, að þeir ætluðu að draga
til baka umsókn sína um leyfi til
stofnunar sjálfstæðs verkalýðsfé-
lags, en hins vegar kærðu þeir sig
ekkert um það félagsform, sem
hæstiréttur hefði mælt með.
t / . /%• i x • / . t « Ar-simamynd.
Lagu fiskveroi motmælt
12 eiginkonur fiskimanna i Grimsby komu i gær færandi hendi i Downing-stræti 10 og vildu afhenda
Margaret Thatcher, forsætisráðherra Breta, þorskflök að gjöf. Á þann hátt vildu þær mótmæla lágu
fiskverði til sjómanna, en þeir fá um tvær krónur og fimmtiu aura fyrir pundið en út úr búð er það seit
á um 25 krónur.
Frekari aðstoð við
Pólverja i athugun
WawhinKton. 11. febrúar. — AP.
BANDARÍSKA utanrikisráðu-
neytið tilkynnti i gærkvöldi, að
rikisstjórn Ronald Reagans hefði
til athugunar frekari aðstoð við
Pólverja til að auðvelda þeim
lausn vinnudeilnanna. sem hafa
vakið ótta manna við rússneska
innrás. Einnig var haft eftir
bandariskum embættismönnum,
að þeir teldu ekki að rússnesk
ihlutun væri óhjákvæmileg.
í tilkynningu utanríkisráðu-
neytisins var tekið fram, að aðstoð
við Pólverja væri ekki beint á
dagskrá, en að Pólverjar hefðu
farið fram á enn frekari efnahags-
aðstoð og „við höfum þá beiðni til
athugunar“.
The Washington Post skýrði frá
því í dag, að bandarískir og
vestur-evrópskir embættismenn
myndu hittast í París seinna í
mánuðinum til að ræða efnahags-
ástandið í Póllandi. í blaðinu
sagði, að líkleg aðstoð yrði fólgin í
því, að afborgunarskilmálum yrði
breytt, en Pólverjar skulda vest-
rænum ríkjúm 25 milljarða doll-
ara.
Bandarískir embættismenn
hafa látið í ljós þá skoðun sína, að
þeir telji ekki rússneska innrás í
Pólland óumflýjanlega. Þeir vör-
uðu jafnframt við stöðugum
fréttaflutningi af yfirvofandi inn-
rás og sögðu hann geta leitt til
þess, að Rússar teldu að Banda-
ríkjamenn og aðrar vestrænar
þjóðir væru fyrir löngu búnar að
sætta sig við að af henni yrði.