Morgunblaðið - 28.03.1981, Síða 33

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 28. MARZ 1981
33
BRAGI KRISTJÓNSSON:
Spjall um sjónvarp og
Þjóðlífsþættir Sigrúnar Stef-
ánsdóttur eru langbezta efni,
sem sjónvarpið hefur boðið í
mörg misseri. Af eðlislægri
smekkvísi tekst stúlkunni að
tvinna uppfræðslu og skemmtan
á svo ísmeygilegan hátt, að úr
verður samfelld, látlaus heild,
áreynslulaus svo furðu sætir,
eins og oft gildir um hluti, sem
mikið er í lagt.
í síðasta þætti leiddi hún fram
sjálfsöruggan Kristján hetjuten-
ór og vinu hans. Sýndi sérstætt
hreyfilistaratriði tvíbura-
bræðra. Fiskaði fróðleik og
glettni uppúr umsjármanni
fiskasafns í Vestmannaeyjum.
Fór í róður og tókst að gera því
erfiða efni makleg skil. Lét Jón
úr Vör rifja upp skemmtilegar
minningar og fara með kveð-
skap. Kvikmynduð var þjóðsag-
an Ýsa var það heillin — og
Bubbi stjarnan Morthens endaði
þáttinn á brilljant uppfærslu,
undir meistaralegri myndrænni
túlkun.
Málfar og flutningur stjórn-
andans er með slíkum ágætum,
að helzt verður jafnað til beztu
íslenzkukarla ,fyrrum. Hinn
kaldi þokki, sem fyrrum ein-
kenndi flutning stjórnandans,
hefur nú vikið fyrir eðlilegri,
mannlegri hlýju.
Ríkisútvarpið er landsins al-
þýðuskóli í tónlist. Þar fer fram
æði misaðgengilegur tónlistar-
flutningur.
Tónstjórar hafa verið stór-
snillingar og smekkmenn, hver
fram af öðrum: dr. Páll Isólfs-
son, Arni Kristjánsson og nú
Þorsteinn Hannesson, víðmennt-
aður smekkmaður. Margir
helztu tónlistarmenn og tón-
skáld landsins hafa starfað fyrir
stofnunina, m.a.s. Jón Leifs, sá
geðríki byltingarmaður.
Oft er deilt á tónlistardeild
hljóðvarps fyrir meint óþarft
mannahald og skriffinnskudútl.
Raunin er hinsvegar, að tónlist-
ardeildin er minna ofurseld ætt-
mennapólitíkinni en flestar aðr-
ar deildir hljóðvarps og sjón-
varps.
Flutningur tónlistar er nær
helmingur af magni dagskrár.
Slíkt magn krefst vitanlega
nokkurs mannafla og skipulagn-
ingar. Megin allrar tónlistar í
hljóðvarpi er kynnt af þulum.
Auk þess eru rabb- og fræðslu-
þættir Atla Heimis, Leifs Þórar-
inssonar, Þorkels Sigurbjörns-
sonar, Guðmundar Gilssonar,
Guðmundar Jónssonar og ým-
issa annarra, þarsem æðri tón-
Sigrún
list er flutt og skýrð. Auk þess
eru allir hinir óteljandi ánægju-
og afþreyingarþættir sjúklinga,
sjómanna, unglinga, nikkara,
jazzista o.s.frv.
í heild er tónlistarflutningur
hljóðvarps til hins mesta sóma
fyrir stofnunina, þarsem reynt
er að taka nokkurt tillit til nær
allra áhugasviða tónlistaraðdá-
enda.
Það væri því viturlegt fyrir
væntanlega aflimara dagskrár-
efnis í hljóðvarpi að beina kut-
um sínum að öðrum efnum en
tónlistarflutningi, því sá flokkur
nýtur almennrar vildar fólks, ef
frá eru skilin allra tormeltustu
nútímaverk, — hvað sem líður
niðurstöðum misunninna skoð-
anakannana.
Orðið fjölmiðlun/lar er dæmi
um prýðilega íslenzkun erlends
hugtaks. Og það jafnt, þótt
ofbrúkun orðsins í málinu geti
skapað sálrænan leiða á því sem
slíku. Nú orðið er það atvinna
þúsunda lærðra fræðinga um
allan heim að fylgjast með og
meta áhrif fjölmiðla á skoðanir
hópa og þjóða — og samskipti
heimshluta, þegar myndir varp-
ast á skjáinn frá einni álfu til
annarrar.
Stjórnmálamenn útum allan
heim hafa fyrir löngu gert sér
ljósan áhrifamátt sjónmiðilsins
og tekið hann í þjónustu hug-
sjóna sinna og stefnumála — og
eigin persóna. Nema á Islandi..
Hér er það fyrst nú á allra
síðustu árum, sem stjórnmála-
menn hafa í framkvæmd viður-
kennt gildi þessa miðils og
þýðingu fyrir baráttuna — og
breytt í samræmi við það. Þetta
hæggengi stafar einfaldlega af
landlægum kurfshætti og venju-
tregðu að tileinka sér breytt horf
í bráð.
Kunnur íslandsvinur, fjöl-
lyndiskúnstnerinn Peter Usti-
nov, hefur nýlega lýst áhyggjum
sínum, að sífellt verði erfiðara
að greina skilin milli stjórn-
málamanna og annarra túlkandi
listamanna: Fræg er metsölu-
plata Walter Scheel Þýzkalands-
forseta; Edward Heath er sagður
bíða þess spenntur, að pest
leggist á Leonard Bernstein, svo
hann geti gripið tónsprotann og
alkunnur er frábær harmon-
ikkuleikur Giscard d’Estaing
Frakklandsforseta. Reyndar
bætir Ustinov því við, að þeirri
kenningu vaxi nú fylgi, að núver-
andi Bandaríkjaforseti sé kom-
inn í það háa embætti því árum
saman hafi honum ekki boðizt
makleg tækifæri á sínum rétta
starfsvettvangi.
íslenzkir fjölmiðlaprinsar eru
ekki enn margmennur þrýsti-
hópur. Það eru ekki margir
íslenzkir stjórnmálamenn, sem
gert hafa sér ljóst fyrr en alveg
útvarp
nýlega hið gífurlega áhrifagildi
rikismiðlanna.
Þó er einn aðilji í þeim hópi,
sem skipulega og af útsjónar-
semi hefur byggt pólitíska
framabraut sína að mestu upp
gegnum ríkismiðlana. Það er
Dýrfirðingurinn lokkprúði, pró-
fessor Olafur R. Grimsson,
doktor og alþingismaður.
Ungur maður í menntaskóla
var ORG ákveðinn að gerast
ólafur
stjórnmálamaður og lýsti þeim
áformum ófeiminn. Var það og
títt um aðra unga menn og
vaska. Við nám í stjórnvísindum
í Manchesterháskóla kynntist
hann vel áhrifamætti hljóðvarps
og sjónvarps. í sumarleyfum
stundaði hann, — auk venjulegr-
ar vinnu, þáttagerð fyrir hljóð-
varpið. Þættirnir vöktu mikla og
að mörgu leyti verðskuldaða
athygli. Spurningaháttur stjórn-
andans var allur annar en venja
var: hann gaf fórnarlömbum
sínum engin grið, þau voru spurð
spjörunum úr, hvort sem það
voru pólitíkusar, lögreglumenn
eða læknar. Þættirnir voru oft
vel unnir og nokkuð djúpt
skyggnzt, þótt ýmsum fyndist,
þá sem nú, að sannleiksleit
stjórnandans nálgaðist ósvífni.
Smám saman síaðist inní ýmsa,
að hér væri á ferð umbótagjarn
frekjupjakkur, — allrar athygli
verður. Þegar sjónvarp var kom-
ið til sögu, hóf sami þáttagerð á
þess vegum. Það einkenndi þætt-
ina, að þeir voru vandlega undir-
búnir, myndrænt nýstárlega
gerðir og stjórnandi hafði lag á
að spyrja óvæntra spurninga.
Viðmælendur fóru oft halloka
fyrir spurningaregninu. Margir
af þáttum ÓRG voru framúr-
stefnulist á íslandi á þeim tíma
— og vöktu mikla athygli á
stjórnandanum. Landsathygli
vakti þáttur hans um bankamál-
efni, þegar hann stillti upp á e.k.
sakamannabekk allmörgum,
drembilátum grámennum úr
bankastjórastétt og lét rigná
yfir þá tvíræðum og ósvífnum
spurningum. Síðan hefur lítill
skilningur ríkt milli stjórnenda
bankakerfisins og þingmanns-
ins. Sá þáttur varð svanasöngur
prófessorsins í þáttagerð fyrir
sjónvarpið. Gylfi Þ. Gíslason
framdi margan góðan gerning á
langri valdatíð menntamálanna.
Og hann skipaði ÓRG lektor í
nýstofnaðri deild við háskólann,
þarsem menntun hans nýttist
vel. Doktor og prófessor í stjórn-
málafræðum hefur þónokkuð
ósagt vald, sem viðkomandi hef-
ur hagnýtt sér notalega í lífsbar-
áttunni.
Allur ferill ÓRG frá ungum
aldri hefur einkennzt af mikilli
elju og kappsemi. Og líka hefur
hann það framyfir flesta virka
stjórnmálamenn, að hann hefur
þekkingu á eðli samfélags síns
og auk þess hæfni til að túlka
skoðanir sínar á tungu, sem bæði
Pétur og Páll skilja — hvað sem
segja má um túlkun hans hverju
sinni. Sósíalisti er prófessorinn
hins vegar ekki, þótt tjald hans
standi nú i þeim búðum og
hugmyndafræðilega stendur
hann mjög nærri hægrisinnuð-
um jafnaðarmönnum, svo sem
þeim kjarnvinum, Sighvati og
Vilmundi.
En myndugleikaþrungin rödd-
in og grunnmúrað eiginálit gera
hann oft sannfærandi, þótt rosa-
bullugangurinn verði oft svo
ríkjandi, að rangtúlkanir og mis-
færslur koma bert i ljós.
Og sannarlega myndu vor
sannleiksunnandi síðdegisblöð
missa vænan spón úr aski sínum,
ef þessi geðríki umbótasveinn og
málglaði viðmælandi þeirra,
hyrfi af stjórnmálasviðinu. En
varla þarf nú að óttast það i
bráð.
sóUandur og sjór BENIDORM
Ragnar Bjarnason:
Ég og fjölskylda min getur svo sann-
arlega mælt með ferð til Benidorm á
suðurströnd Spánar.
Þar sem ég dvaldi þ. e. a. s. á Hótel
HAWAII er aðbúnaður hinn ágætasti.
Á jarðhæð hótelsins er veitingastofa,
matvöruverslum, bar, kaffitería,
snyrtistofa og loftkælt diskótek. Þar er
gott fyrir fjölskyldufólk að dvelja jafnt
sem einstaklinga, sundlaugin tviskipt
og örugg börnum, stór grasflöt við
hótelið og þar er tilvalið að liggja og
sleikja sólskinið.
Nokkra mín. gangur er niður á
strandgötuna, en við hana er að finna
urmul góðra matsöluhúsa og
skemmtistaða með fyrsta flokks mat
og góðum skemmtiatriðum. Ströndin
er breið, hrein og þar yðar allt af lífi.
Stutt ferðalög í bílaleigubíl um ná-
grenni Benidorm kosta ekki mikið og
mæli ég með ferð til Valencia og í
opna dýragarðinn i þorpinu Vergel.
Tilvalið er að leigja sér bát eða fara
með ferju út í litla eyju sem skammt
undan strönd Benidorm og bragða þar
á sérkennilegum fiskréttum
Ég gæti haft fleiri orð um dvölina á
Benidorm, en þessu verður ekki lýst í
stuttu máli. En aðeins þetta: Ef þú
ætlar með alla fjölskylduna í fri, at-
hugaðu Benidorm áöur en þú ákveður
annað.
Benidorm nýtur mikilla vinsælda hjá spánverjun-
um sjálfum, því er verðlag miðað við þeirra
greiðslugetu. Þess vegna er ódýrara á Benidorm en
sambærilegum strandstöðum á Spáni. Þessari
staðreynd skaltu ekki gleyma ef þú ætlar til sólar-
landa í sumar.
Beint flug til Benidorm: 23. maí-9. júní-
30. júní-14. júlí-4. ágúst-25. ágúst.
I^.FERÐA
llJ!l MIÐSTOÐIIM
ADALSTRÆTI9 S.11255-12940