Morgunblaðið - 04.06.1981, Side 11

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. JÚNÍ1981
11
Jakob V. Hafstein, lögfr. — Fiskiræktarmál 10
Enn um sjúku laxaseiðin -
Norðmenn liti í eigin barm
Síðasta grein mín um fiskirækt-
armál, þar sem spurst var fyrir
um það, hvar sýktu laxaseiðin
væri að finna í íslenzkum klak- og
eldisstöðvum, hefur að vonum
vakið allmikla athygli og umtal og
margir fiskiræktar- og
áhugamenn út um allt land rætt
þessi mál við mig og hvað þau geti
orðið okkur hvimleið og hættuleg,
ef ekkert yrði að gert til að kveða
niður slíkan orðróm, ef ósannur
væri.
Fiskiræktarmenn bíða nú
óþreyjufullir eftir því að sjá og
heyra svör sérfræðinganna, fiski-
sjúkdómafræðings Fiskasjúk-
dómanefndar, yfirdýralæknisins
og veiðimálastjóra við spurning-
um þeim, er lagðar voru fyrir þá í
fyrrgreindri grein minni.
Fiskiræktaryfirvöld, með land-
búnaðarráðherra í fararbroddi,
eru siðferðilega skyld til þess að
vara fiskiræktarmenn við kaupum
á sjúkum laxaseiðum til fiskirækt-
ar, hvort heldur er í eldisstöðvum,
ám eða vötnum, ef þau er ein-
hversstaðar að finna í íslenzkum
klak- og eldisstöðvum og boðin til
kaups. Mál þetta snertir því ekki
einungis þá aðila, er hafa hugsað
sér að framleiða laxaseiði til
útflutnings og arðberandi við-
skipta, heldur engu síður, og
kannske miklu fremur, hagsmuni
landeigenda og veiðiréttareigenda
svo og fiskiræktarmanna, sem
leigja íslenzk veiðivötn og ár með
kvöð um fiskirækt. Hér er því um
margþætt hagsmunamál að ræða,
er krefst skjótrar úrlausnar.
Sérstakt fagnaðarefni hlýtur þó
það að vera, að hin áminnsta grein
mín hefur haft það þung og mikil
áhrif til umhugsunar, að svo að
segja í kjölfar hennar í Morgun-
blaðinu bætir einn af starfs-
mönnum Veiðimálastofnunarinn-
ar fjölda spurninga við mínar um
fiskasjúkdómamálin fyrr og síðar.
Veiðimálastjóri Þór Guðjónsson
hefur því nóg um að hugsa þessa
dagana til að svara spurningum
mínum og frænda síns og starfs-
manns Einars Hannessonar, því
að tæplega er hægt að ætlast til
þess að Einar fari að skopast að
sjálfum sér með því að svara
seinna sínum eigin spurningum.
EN BATNANDI ER MANNI
BEZT AÐ LIFA OG ER ÞETTA
ÞAKKARVERÐ FRAMFÖR HJÁ
EINARI.
En svo að aftur sé nú vikið að
spurningunni um sjúku laxaseiðin
— eftir þetta óvenjulega innskot
— þá er vert að geta þess hér og
nú að mér hafa borist um það
upplýsingar, að hin svokallaða
sárasýki (furuculosis) á laxi muni
vera fyrir hendi í eldisstöðvum í
Noregi og ekki síðurí sjóeldis-
stöðvum en öðrum.
Þessi sjúkdómur kvað vera
bráðsmitandi og talið að hann geti
auðveldlega borist með mönnum á
milli eldisstöðva. Sjúkdómnum
mun hinsvegar vera hægt að
„halda niðri" og allt að því lækna
með sulfafuggalyfjagjöfum, ef rétt
er að farið.
Ég tel það skyldu mína, í
framhaldi af fyrri skrifum mínum
um mál þessi, að vekja athygli á
þessu opinberlega í Morgunbiað-
inu og vil í þessu sambandi leyfa
mér vinsamíegast að beina þeim
tilmælum til Sigurðar Helgason-
ar, að hann upplýsi lesendur um
allan sannleika í þessu marg-
umrædda seiðasjúkdómamáli. Sig-
urður er að allra dómi talinn mjög
grandvar, gætinn og ábyggilegur
vísindamaður og því afar þýð-
ingarmikið að fá umsögn hans í
máli þessu.
Mér er tjáð að þessa umrædda
sjúkdóms hafi ekki orðið vart hér
heima fyrr en eftir að viðskiptin
með sjógönguseiðin hófust við
Norðmenn. Ymislegt virðist mér
óneitanlega benda til þess, að
hinir „ágætu" frændur vorir,
Norðmenn séu beinlínis að beina
athyglinni um laxaseiðasjúkdóma
frá eigin landi til okkar lands.
Eftirmáli
Vegna þess dráttar , sem á
hefur orðið um birtingu þessa
greinarstúfs, er rétt að taka fram
eftirfarandi:
Sigurður Helgason, fiskasjúk-
dómafræðingur og starfsmaður
Fiskasjúkdómanefndar gefur all-
Stefnumarkandi fundur
um heilbrigðis- og öldr-
unarmál á Reykhólum
Laugardaginn 9. maí 1981 var
fundur haldinn um málefni aldr-
aðra í Austur-Barðastrandarsýslu
á Mjólkurvöllum.
Um fundinn sáu þær frú Unnur
Guðmundsdóttir, Stað og frú Lilja
Þórarinsdóttir, Grund, og höfðu
þær kaffiveitingar fyrir fundar-
gesti.
Séra Valdimar Hreiðarsson var
fundarstjóri og Vilhjálmur Sig-
'urðsson, oddviti Reykhólahrepps,
hélt stefnumarkandi framsögu-
ræðu í heilsugæslu- og öldrunar-
málum óg sagði að hugmyndir
sínar væru byggðar á greinargerð
er Þórhallur B. Ólafsson, læknir í
Hveragerði, skrifaði um Reyk-
hólalæknishérað.
I ræðu Vilhjálms kom fram, að
ef að af stofnun heilsugæslu og
elliheimilis yrði, þyrfti að sjálf-
sögðu að koma í Reykhóla lækn-
ir.
Hann sagði, að nú væri verið að
endurbæta læknisbústaðinn á
Reykhólum.
Því má bæta hér við frá hendi
fréttaritara, að það er löngu
alþekkt hneykslismál hvernig
heilbrigðismálayfirvöld ríkisins
hafa leikið íbúa Austur-Barða-
strandarsýslu, hrakið þá með lög-
um frá sjálfu Alþingi á milli
Hólmavíkur og Búðardals.
Eftir ræðu Vilhjálms Sigurðs-
sonar að dæma má ætla að reynt
verði að snúa vörn í sókn.
Fundartími var mjög knappur,
en þó komu fram nokkrar fyrir-
spurnir og eftirfarandi tillaga frá
séra Valdimar Hreiðarssyni borin
upp og hún samþykkt samhljóða:
„Fundur um málefni aldraðra,
haldinn að Reykhólum 9. maí 1981,
samþykkir að beina þeim tilmæl-
um til Vilhjálms Sigurðssonar,
oddvita Reykhólahrepps, að hann
kynni sér hvernig best verði staðið
að stofnun heilsu- og elliheimilis á
Reykhólum og kynni hreppsnefnd-
um Austur-Barðastrandarsýslu
málið með stofnun og rekstur
slíkrar stofnunar í huga.“
í vetur hafa verið haldnar 2—3
kvöldvökur og einn kökubasar til
ágóða fyrir byggingu dvalarheim-
ilis fyrir aldraða á Reykhólum.
Peningar þeir sem inn hafa
komið hafa verið lagðir inn á sjóð
og mun nú sjóðurinn vera farinn
að nálgast eina milljón gamalla
króna.
Fyrir hvítasunnu munu kirkj-
urnar í Garpsdal og á Reykhólum
selja blóm og á ágóðinn af þeirri
sölu að renna í þennan sjóð.
Enginn félagsskapur hefur ver-
ið myndaður um öldrunarmál hér,
en áhugi virðist vera mikill, einnig
hjá yngra fólkinu.
Ókrýndir foringjar þessa
áhugafólks eru séra Valdimar
Hreiðarsson og Ingibjörg Krist-
jánsdóttir, Garpsdal.
ýtarlegar upplýsingar um mál
þessi í grein í Morgunblaðinu hinn
2. þessa mánaðar. Og eins og hans
var von og vísa eru svör hans
jákvæð og í samræmi við skoðanir
fjölda manna, sem af alvöru hugsá
um mál þessi. Sérstakt fagnaðar-
efni er sú yfirlýsing Sigurðar, að
honum blöskri þá ráðstöfun að
leyfa Norðmönnum að ná hér
fótfestu í sóeldi á laxi. Einnig er
eftirtektarvert að fá vitneskju um
það úr þessari átt, að Sigurður
veit ekki til þess að fiskiræktaryf-
irvöld á Islandi hafi gert átak til
að kveða niður orðróminn um sýkt
laxaseiði. Og þá fer það ekki
framhjá neinum, að Sigurður tel-
ur íslenzk laxaseiði í íslenzkum
klak- og eldisstöðum heilbrigð, en
gefur þó í skyn að til séu eldis-
stöðvar, sem ekki enn gætu fengið
útflutningsleyfi á seiðum. Þetta
þarf að upplýsa nánar.
Loks vil ég svo benda Sigurði á
eftirfarandi:
Ilann ætti að ada sér upplýs-
inga um það, hversvegna Þór
Guðjónsson lokaði Kollafjarð-
arstöðinni fyrir hinum viðkunna
fiskasjúkdómafra'ðingi frá Kan-
ada. dr. Evelyn 1977, sem slíkum.
gaf honum aðeins kost á að skoða
stöðina „sem gesti“. neitaði hon-
um um sýni úr stöðinni og lokaði
stöðinni fyrir fylgdarmanni Dr.
Evelyns.
Þessi hneykslanlega framkoma
fór hljótt á sínum tíma þótt hún
þá hefði átt að varða embættis-
missi. En Sigurður gefur í svari
sínu tilefni til þess að á þetta sé
minnst. En að sjálfsögðu er Kolla-
fjarðarstöðin ekki lokuð fyrir Sig-
urði, sem starfsmaður Fiskasjúk-
dómanefndar.
Ég vil svo þakka Sigurði Helga-
syni, fiskasjúkdómafræðingi fyrir
skelegga og drengilega framkomu
nú þegar í þessu alvarlega máli,
sem hér hefur verið gert að
umtalsefni.
Opiö til kl.
MERKI SEM
MARKA MÁ
í kvöld
til kl. 6
föstudag.
Lokaö laugardag
I gær Reykhólaskóla slitið, en í
vetur hafa verið hér 53 nemendur
í 9 bekkjardeildum. Tveir nemend-
ur voru verðlaunaðir. Inga Hrefna
Jónsdóttir, Mýrartungu, var hæst
yfir skólann, en hún var nemandi í
9. bekk. Þorsteinn Halldórsson,
Reykhólum, fékk viðurkenningu
fyrir prúðmannlega framkomu og
framsókn í námi. Hann er nem-
andi í 8. bekk.
Skólastjóri í vetur var Unnar
Þór Böðvarsson, en hann og kona
hans, Ragnheiður Jónsdóttir, hafa
leyst skólastjórahjónin, þau Kol-
brúnu Ingólfsdóttur og Hermann
Jóhannsson, af hólmi þetta liðna
skólaár.
Einnig hverfur frá skólanum
Reynir Reynisson, Hríshóli. Þessu
fólki eru hér með þökkuð góð
samskipti bæði frá kennurum sem
eftir sitja og foreldrum barna
Reykhólaskóla. Fylgja þeim hlýjar
kveðjur.
Sveinn Guðmundsson
Innihurðir
Hagstætt verð/góð greiðslukjör
Biðjið um myndalista ísíma 18430
^ Timburverzlunin Völundur hf.
KLAPPARSTÍG 1 S. 18430 / SKEIFAN 19 S. 85244