Morgunblaðið - 22.09.1981, Side 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 22. SEPTEMBER 1981
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 22. SEPTEMBER 1981
29
Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033.
Áskriftargjald 85 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 5 kr. eintakiö.
Björgun úr sjávarháska
*
Isumar hafa tvö skip í eigu Eimskipafélags íslands sokkið á
hafi úti, Berglind urtdan austurströnd Kanada eftir árekstur
og Tungufoss undan suðurströnd Bretlands í illviðri. í báðum
tilvikum varð mannbjörg. Fréttir af því, sem gerðist þegar
Tungufoss sökk, benda til þess, að þar hafi hurð skollið nærri
hælum, aðeins snarræði og áræði bæði íslensku áhafnarinnar og
hinna erlendu björgunarmanna hafi komið í veg fyrir
mannskaða. Sömu sögu er raunar að segja um þann atburð, sem
einnig gerðist um helgina, þegar áhöfninni af vélbátnum Fálka
frá Tálknafirði var bjargað undir Látrabjargi um borð í
síðutogarann Ingólf GK með aðstoð skuttogarans Alberts GK.
Þar reyndi á þrek og þol, þegar Fálka var siglt í skjól eftir að
hafa orðið fyrir brotsjó í Látraröst.
Þrátt fyrir margháttaðar öryggisráðstafanir, gerum við
Islendingar okkur ljóst, að andspænis afli úthafsins erum við
næsta máttlausir, þegar á reynir. Tengsl okkar við hafið og sú
staðreynd að sóknin í þá miklu matarkistu er forsenda gróandi
þjóðlífs á Islandi, veldur því að við gleðjumst meira en flestar
aðrar þjóðir, þegar við fréttum af björgun úr sjávarháska. Við
vitum, að hafið er bæði gjöfult og grimmt.
Eimskipafélag íslands hefur misst tvö skip í sumar. Við þá
atburði rifjast upp, að síðan í síðari heimsstyrjöldinni hefur
ekkert skip félagsins sokkið eða týnst í sjóskaða. Þótt við værum
ekki beinir þátttakendur í orrustunni um Atlantshaf, fengu
sjómenn okkar ekki að fara frjálsir ferða sinna um höfin. í
síðari heimsstyrjöldinni misstu 225 íslenskir sjómenn lífið
vegna árása þýskra kafbáta og flugvéla á flutninga- og fiskiskip,
en alls var 18 íslenskum skipum sökkt.
Island og Atlantshafið
Af ýmsum er því haldið á loft, að það sé vegna
varnarsamvinnunnar við Bandaríkin og aðildar íslands að
Atlantshafsbandalaginu, sem hernaðarhætta steðjar að landi og
þjóð. Staðreyndin er hins vegar sú að lega íslands, hnattstaða
íslensku þjóðarinnar, krefst þess, að við leggjum okkar af
mörkum til að tryggja frið og öryggi á Atlantshafi. Við höfum
ekki leyfi til að sitja hjá, ábyrgð okkar er meiri en svo. Reynslan
í síðari heimsstyrjöldinni kenndi okkur, að við fáum ekki að
vera í friði, þegar tekist er á um Atlantshafið.
í viðtali við Harry D. Train aðmírál, yfirmann Atlantshafs-
herstjórnar NATO, sem birtist hér í blaðinu á sunnudag, kemst
aðmírállinn svo að orði: „Sovétmönnum er nú á þessari stundu
ljóst, hvaða afleiðingar það hefði fyrir þá að ráðast á ísland.
Vegna aðildar íslands að Atlantshafsbandalaginu jafngildir
árás á landið árás á öll bandalagsríkin eins og segir í 5. grein
Atlantshafssáttmálans. Varnarsamningur íslands og Banda-
ríkjanna er staðfesting á því, að ákvæðum Atlantshafssáttmál-
ans verður fylgt fram — hugsanlegur árásaraðili veit, að á
Islandi lendir hann í átökum við Bandaríkjaher. Væri ísland
ekki í NATO blasti sú hætta við, að Sovétmenn reyndu að ná
landinu á sitt vald fyrir eða í upphafi átaka."
Þessi ummæli Harry D. Trains verða ekki misskilin. Hann er
þeirrar skoðunar, að varnarlaust ísland gæti jafnvel orðið
kveikja að átökum á Atlantshafi. Það er dæmigert fyrir
málsvara varnarleysisstefnunnar, að þeir eru jafnan ófáanlegir
til að segja nákvæmlega til um það, hvað fyrir þeim vaki. Nú á
síðari árum hafa þeir reynt að beina athyglinni frá úrræðaleysi
sínu með því að tala um eitthvað annað: í fyrra var það
kjarnorkusprengja á Keflavíkurflugvelli, sem auðvitað reyndist
reykbomba, og svo virðist sem þeir vilji nú helst komast í
einhvers konar skjól kirkjunnar. Hin marklausa „umræða" um
kjarnorkuvopnálaus Norðurlönd er dæmigerð fyrir málstað
andstæðinga landvarna á íslandi.
Islendingum er nauðugur einn kostur að gera þær varúðar-
ráðstafanir, sem þeir telja nauðsynlegar til að tryggja frið og
öryggi á Atlantshafi. Samgöngur Islands við umheiminn
krefjast þess, sjálfstæði íslensku þjóðarinnar krefst þess. Það
þarf líklega meira en óskhyggju og orðagjálfur til að breytt
verði út frá'þeirri stefnu, sem tryggt hefur friðinn í okkar
heimshluta í meira en 35 ár.
HJÚKRUNARFRÆÐINGASKORTURINN
Gæti komið til
fjöldauppsagna
— segir Sigrún Óskarsdóttir varafor-
maður Hjúkrunarfélags íslands
„1 MAÍ síðastliðnum raddu
hjúkrunarforstjórar meðal ann-
ars um það hvrrnig ha-gt væri að
mrta hjúkrunarfræðingaþörfinni
árið 1982. f niðurstöðum þrirra
kom fram. að það þyrfti að
stórhæta laun i samræmi við
störf og ábyrgð til að laða
hjúkrunarfræðinga að störfum.
Logð var áhrrsla á að störf
stjórnrnda væru mjög vanmetin
til launa og þyrfti að ráða bót á
þvi. Auk þcss scm það var tckið
fram. að anna þyrfti cftirspurn
cftir skóla og daghcimiium. en
langir hiðlistar rru á þrim dag-
hrimilum. scm sjúkrahúsin rcka.
Ýmislcgt flcira var ncfnt í þcssu
samhandi cins og efia þyrfti
námskciðahaid og þar á meðal
koma á cndurmenntun og stjórn-
unarhjúkrunarnámskriðum,"
sagði Sigrún Óskarsdóttir vara-
formaður Iljúkrunarfclags ts-
lands.
„Það fer ekki á milli mála að lág
laun, sem ekki er hægt að lifa af er
ein af orsökunum fyrir hjúkrunar-
fræðingaskortinum, sagði Sigrún.
Hjúkrunarfræðingar byrja í 11.
launaflokki, sem gera 6.425.-
krónur á mánuði. Eftir 4 ár hækka
þeir í 12. launaflokk og eru
mánaðarlaunin þá 6.701.- Eftir 6
Sigrún Oskarsdóttir
ára starf eru þeir komnir í 13.
launaflokk, sem gera 6.934,- og
eftir 15 ár komast þeir í 14.
launaflokk, sem eru 7.427.- krón-
ur, miðað við laun 1. september
1981. Þessi síðastnefndu laun eru
þau sömu og hjúkrunarfræðinga
með 2ja ára sérnám.
Allar stjórnunarstöður innan
stéttarinnar eru einnig afar illa
launaðar. Deildarstjórar á spítala
eru með 7.689.- krónur í byrjun-
arlaun á mánuði en hækka lítið
eftir það. Deildarstjórar á göngu-
deildum eru þó en verr settir, því
þeir eru einum launaflokki lægri
en deildarstjórar á sjúkrahúsum.
Skorturinn á hjúkrunarfræð-
ingum hefur valdið því, að ekki
hefur verið hægt að manna deild-
irnar eins og við hefðum talið
þurfa, því hefur álagið verið gífur-
legt á hjúkrunarfræðingunum.
Þegar svo undirmannað er á
deildunum, þá er aðeins hægt að
sinna því nauðsynlegasta en
kennsla hjúkrunarnema og leið-
beiningar til ófaglærðs starfsfólks
situr á hakanum.
Hjúkrunarfræðingar hafa verið
afar óánægðir með kjör sín lengi
og nú er svo komið, að þeir ætla
ekki að láta sér þetta lynda
lengur. Starfshópur á vegum
Reykjavíkurdeildar HFÍ hefur að
undanförnu verið að vinna úr
tillögum, sem komu fram á al-
mennum félagsfundi í maí síðast-
liðnum. Er þessum tillögum beint
til Hjúkrunarfélagsins og kjara-
málanefndar. Þar er höfuðáhersla
lögð á grunnkaupshækkanir í
komandi kjarasamningum, en
samningar hjúkrunarfræðinga
eru lausir um áramót. Einnig er
lögð áhersla á hraðara launaskrið.
Þá kom meðal annars fram að
æskilegt væri að vinnuvika vakta-
fólks yrði stytt vegna mikils álags
og næturvaktir verði með hærri
álagagreiðslu en aðrar vaktir um
helgar. Einnig var talað um samn-
ingsbundið helgarfrí aðra hvora
helgi. Þá var lögð áhersla á hærri
laun fyrir deildarstjóra og aðra
stjórnunarstöður og föst yfir-
vinnulaun.
Það var tekið fram í sambandi
við aðferðir, sem beita má í
kjarabaráttu, að til greina kæmi
að taka upp fjöldauppsagnir ef
annað brigðist. Einnig var lögð
áhersla á að gerð yrði félagsfræði-
leg könnun á orsökum hjúkrunar-
fræðingaskortsins og eðli hjúkr-
unarstarfsins, sem beita má sem
rökum til grundvallar kjarabar-
áttu stéttarinnar." IIE.
Launin lýsa vanmati
á störfum og mennt-
un hjúkrunarfræðinga
— segir Birna Flygenring formaður há-
skólamenntaðra hjúkrunarfræðinga
„ÉG TEL aðal orsökina fyrir
hjúkrunarfræðingaskortinum
vcra lág laun, scm rru ekki í
ncinu samræmi við vinnuálag, og
áhyrgð scm fylgir starfinu cða
mrnntun hjúkrunarfra‘ðinga.“
sagði Birna Flygcnring
Bsr.-hjúkrunarfra'ðingur og
formaður Fclags háskólamrnnt-
aðra hjúkrunarfra'ðinga.
Fyrstu Bsc.-hjúkrunarfræð-
ingarnir útskrifuðust 1977. Rúm-
lega ári síðar eða í nóvember 1977
þá felldi Kjaradómur úrskurð sinn
þar sem Bsc.-hjúkrunarfræðing-
um með 4 ára nám að baki við
Háskóla Islands eða 120 námsein-
ingar var skipað í launaflokk 103
eftir níu mánaða starfsreynslu, en
þetta var 4 launaflokkum neðar en
Kjaradómur hafði dæmt háskóla-
mönnum með sömu prófgráðu, það
er að segja Bsc. 120 einingar. í
krónutölum eru þetta 6.701.— ef
miðað er við að viðkomandi sé 24
ára gamall. Hvernig þeir mátu níu
mánaða starfsreynslu okkar er
hulin ráðgáta. Þrátt fyrir mót-
mæli og mikil blaðaskrif, sem
fylgdu í kjölfar Kjaradóms, þar
sem lýst var yfir furðu á vinnu-
brögðum Kjaradóms fékkst engin
leiðrétting árið 1980 er dómur féll
í máli Bsc.-hjúkrunarfræðinga hjá
Kjaradómi, nema að níu mánaða
starfsreynslan var ekki tekin inn í
dæmið.
Bsc.-hjúkrunarfræðingar eru að
Birna Flygcnring
vonum afar vonsviknir með þenn-
an ósanngjarna úrskurð og finnst
þeir ranglæti beittir. Þessi ömur-
lega niðurstaða Kjaradóms lýsir
vanþekkingu og vanmati á störf-
um, menntun og kjörum hjúkrun-
arfræðinga.
Bsc.-hjúkrunarfræðingar eru þó
ekki þeir einu, sem hafa verið
ranglæti beittir, þar hafa aðrir
hjúkrunarfræðingar frá HSÍ einn-
ig fengið sinn skerf, því á sama
tíma og Bsc.-hjúkrunarfræðingar
gerðu kröfur á launaflokk 107
samkvæmt BHM sem byrjunar-
laun, þá gerðu hjúkrunarfræð-
ingar frá HSÍ kröfu á 18. launa-
flokk samkvæmt BSRB, en fengu
11. launaflokk sem byrjunarlauna-
flokk.
Fleira kemur til sem stuðlar að
því að skortur er á hjúkrunar-
fræðingum eins og það að hjúkr-
unarfræðingar hafa átt lítinn kost
á faglegum þjóðfélagslegum
frama.
Fyrr á tímum þótti það einungis
við hæfi kvenna að stunda hjúkr-
unarstörf. Hjúkrunarstéttin var
þá eingöngu kvennastétt, en nú
hafa útskrifast um 15 karlmenn
sem hjúkrunarfræðingar.
Misrétti kynjanna, sem ríkt
hefur í all flestum samfélögum
hefur síast inn í heilbrigðisstétt-
irnar og heft framgang hjúkrun-
arfræðinga bæði í menntunarmál-
um og í starfi. Hvað varðar
menntunarmál stéttarinnar þarf
ekki að leita langt aftur til þess
tíma er menntun hjúkrunar-
kvenna þótti óþörf og þess eins
krafist að konur er stunduðu
hjúkrunarstörf væru mjúkhentar
og hefðu gott hjartalag.
Nú á síðustu tímum hefur að
vísu komið fram breytt viðhorf
gagnvart menntun stéttarinnar
þar sem ljóst er, að menntun
hjúkrunarfræðinga þarf að breyt-
ast í samræmi við flóknari og
fjölþættari heilbrigðisþjónustu,
sem krefst aukinnar þekkingar af
hjúkrunarfólki og því ætti kostur
á endurmenntun að vera samfara
auknum kröfum.
Meðan að menntun hjúkrunar-
fræðinga stóðst ekki þær kröfur
um aukna þekkingu, þá gaf námið
hjúkrunarfræðingum ekki kost á
faglegum þjóðfélagslegum frama.
Þó svo að hjúkrunarmenntun sé
komin upp í háskóla vaknar sú
spurning, hvort hjúkrunarfræði
njóti sömu virðingar og álits og
aðrar þær stéttir sem hljóta
menntun í háskóla til dæmis
viðskiptafræðingar, læknar eða
verkfræðingar.
Ef svo er ekki hlýtur það að
leiða til þess að ungt fólk, sem
hyggur á framhaldsnám hljóti að
vega og meta kosti og galla þeirra
greina, sem það velur sér, þá
hljóta þættir eins og laun og
þjóðfélagslegur frami, vinnuálag
og vinnutími að skipta máli. IIE
S; P1 in t & svarað
Geir Hallgrímsson svarar spumingum lesenda um stjómmálaviðhorfiö
Gcir Hallgrímsson, formaður Sjálfstæðisflökksins, mun á næstunni svara
spurningum lescnda Morgunblaðsins um stjórnmálaviðhorfið. Þeir sem
óska að bera fram spurningar við Geir Haligrimsson eru brðnir um aö
hringja í síma 10100 kl. 10—11 frá mánudegi til föstudags og verða þá
spurningar teknar niður. Einnig er hægt að senda þær skriflega til
ritstjórnar Morgunblaðsins. óskað er eftir að spurningar séu bornar fram
undir fullu nafni.
Snorri Sigurjónsson
8217-5229:
Tclur formaður Sjálfsta'ðis-
flokksins það ckki hafa verið
rðlilrg viðbrögð við hans grtulrysi
við myndun ríkisstjórnar cftir síð-
ustu stjórnarkrcppu. að sjálfsta-ð-
ismrnn um land allt hrfðu staðið
rinhuga við hakið á varaformanni?
SVAR:
Stjórnarmyndunartilraunir stóðu
að vísu í tæpa tvo mánuði eftir
siðustu kosningar, en það hefur oft
komið fyrir áður að jafn langan og
lengri tíma hefur tekið að mynda
ríkisstjórn.
Ein höfuðástæðan til þess að mér
tókst ekki stjórnarmyndun var, að
varaformaður Sjálfstæðisflokksins
bauðst til þess að ganga til liðs við
tvo aðalandstæðinga Sjálfstæðis-
flokksins, Alþýðubandalagið og
Framsóknarflokkinn, og kynnti það
flokkssystkinum sínum ekki fyrr en
seint og um síðir.
Málefnasamningur ríkisstjórnar
og aðdragandi að myndun hennar
var óaðgengilegur fyrir Sjálfstæðis-
flokkinn. Það hafa samþykktir mið-
stjórnar, þingflokks og flokksráðs
og nú síðast samþykktir þings
ungra sjálfstæðismanna rækilega
staðfest.
Eg svara því spurningunni neit-
andi.
Vilhjálmur Ilallgrímsson
9309-4700:
1. Var rkki formaður Sjálfstaðis-
flokksins húinn að rryna stjórn-
armyndun á undan Gunnari?
2. Er rkki (hrilog) skylda fyrir 60
alþingismcnn að mynda ríkis-
stjórnir rftir kosningar?
3. Var rkki ollum þingflokki Sjálf-
sta'ðisflokksins opin lcið að
fylgja Gunnari og frlogum til
samstarfs í ríkisstjórn?
4. Var ekki þessi ríkisstjórn að
bjarga þinginu cða þingmönn-
um frá hnrisu og þjóðinni frá
stjórnlcysi?
SVAIÍ:
1. Öllum 4 leiðtogum stjórnmála-
flokkanna var falið að gera
tilraun til myndunar meirihluta-
stjórnar og síðan öllum sameig-
inlega. Meðan á þessum tilraun-
um stóð tók varaformaður Sjálf-
stæðisflokksins sig óbeðinn fram
um að undirbúa eigin stjórnar-
Frá flokksráösfundinum í fcbrúar
1980. Frá vinstri: Þorvaldur Garð-
ar Kristjánsson. Gcir Hallgríms-
son og Ólafur G. Einarsson.
myndun og var því ekki von til
þess að tilraunir formanns tækj-
ust. •
2. Það er fyrsta skylda allra 60
alþingismanna að vera sjálfum
sér samkvæmir fyrir og eftir
kosningar og þannig trúir kjós-
endum sínum. Það er ekki skylda
alþingismanna að standa að
myndun ríkisstjórnar nema mál-
efnaleg samstaða náist þeirra á
meðal. Allir alþingismenn standa
sjaldnast að myndun ríkisstjórn-
ar, en þó gerði ég tilraun til
myndunar þjóðstjórnar allra
flokka til að koma á þjóðarsátt,
vinna bug á verðbólgu og gera
úrbætur í kjördæma- og kosn-
ingamálinu, en menn voru þá
með hugann við annáð, skv.
ofansögðu. Með viðræðum við
hina flokkana um þjóðstjórn,
sem ýmsir gagnrýndu, var rofin
sú einangrun, sem bæði Alþýðu-
bandalagið og Framsóknarflokk-
urinn vildu setja Sjálfstæðis-
flokkinn í.
3. Þegar þingflokkur Sjálfstæðis-
flokksins tilkynnti Alþýðubanda-
lagi og Framsóknarflokki eftir
þingflokksfund 1. febrúar, að
hann væri tilbúinn að kanna
möguleika stjórnarmyndunar
með þessum flokkum, þá var
svarið, að þessir flokkar hefðu
samþykkt að halda áfram við-
ræðum sem hafnar voru án
vitundar þingflokks Sjálfstæðis-
flokksins við Gunnar Thoroddsen
og þá, sem hann kynni að hafa
með sér úr þingflokki Sjálfstæð-
ismanna. Áhuginn var að kljúfa
Sjálfstæðisflokkinn. Á síðasta
snúningi var þingflokknum boðið
að styðja ríkisstjórnina með
óbreyttum málefnasamningi,
sem var óaðgengilegur.
4. Myndun ríkisstjórnarinnar og
störf eru þingmönnum, sem að
henni stóðu til hneisu og því ekki
þinginu til bjargar og kann að
draga dilk á eftir sér ekki síður
fyrir aðra flokka en Sjálfstæðis-
flokkinn.
Hefði enginn bilbugur verið á
nokkrum þingmönnum Sjálf-
stæðisflokksins og þeir allir fylgt
fram ályktun þingflokksins 1.
febrúar að stefna að minnihluta-
stjórn Sjálfstæðisflokksins að
öðrum möguleikum frágengnum
þá hefði slík stjórn getað komist
á laggirnar. Þjóðstjórn, minni-
hlutastjórn Sjálfstæðismanna og
jafnvel utanþingsstjórn voru allt
betri kostir frá sjónarmiði al-
þjóðar og Sjálfstæðisflokks en sá
er ofan á var.
Versti kosturinn var valinn.
„VINNUSTOFA“
KJARVALS
Vegna dvalar eríendis hefur
mér ekki gefist kostur á að skoða
málverkasýningu Guðmundar
Axelssonar (Klausturhóla), sem
undanfarið hefur verið haldin á
Kjarvalsstöðum, fyrr en í dag.
Margt er um dýrðir á sýning-
unni, svo sem 43 rammabundin
málverk eftir Kjarval, Ásgrím,
Jón Stefánsson og Gunnlaug
Blöndal, en á skránni eru 44
listaverk og það sem ótalið er
nefnist „vinnustofa".
„Vinnustofa" er verk í svart-
hvítu, sem unnið er á veggfóðrið,
sem huldi alla veggi í áður
óvistlegu háalofti í Austurstræti
12, sem var heimili og vinnustað-
ur Kjarvals í áratugi. Verkið
virðist tjáning meistarans m.a.
um íslenska menningu, atvinnu-
hætti og eigin trú og er mér sagt,
að það hafi tekið þessa alkunnu
hamhleypu 6 ár að ljúka því.
Kjarval flutti loks í ný og betri
híbýli, en eftir stóð gamla vinnu-
stofan auð og umhirðulaus. Árin
liðu. Eigendaskipti urðu á hús-
eigninni. Sjálft Listasafn ríkis-
ins fékk hana að gjöf, en ekkert
eftir
Geir Borg
virtist geta forðað listaverkun-
um á veggjum gömlu vinnustof-
unnar frá eyðileggingu af völd-
um sagga, ryks og vanhirðu. Þá
kom til skjalanna maður, sem
hafði áræði og hugmyndaflug —
Guðmundur Axelsson. Hann
festi kaup á listaverkunum, eins
og þau voru á staðnum, og á
snjallan en einfaldan hátt voru
þau losuð af veggjunum og send
til Danmerkur til viðgerðar.
Nú stendur „vinnustofa" á
Kjarvalsstöðum, fest á varanlegt
efni — fullviðgerð —, að undan-
skildum súðaveggnum, sem enn
er í athugun í Danmörku. Guð-
mundur Axelsson hefur lokið
sínu ætlunarverki og sparað til
þess hvorki vinnu né fjármuni.
Glæsilegu listaverki hefur verið
bjargað frá tortímingu og nú er
það auglýst til sölu.
Mér brá, þegar ég frétti á
sýningunni, að aðeins eitt tilboð
hefði borist og það væri frá
Danmörku. Mér er óskiljanlegt,
að forráðamenn Reykjavíkur-
borgar skuli ekki skynja, að
„vinnustofa" á hvergi heima
nema á Kjarvalsstöðum, sem þá
fyrst bæri nafn með rentu. Áð
vísu cr mér ókunnugt hvaða
kaupverð er áskilið, en úr því
danskur aðili getur kyngt því,
ætti það ekki að vera ofviða
heimaborg meistarans.
Fyrr á öldum safnaði Árni
Magnússon fornritum íslenskum
og flutti þau til varðveislu í
Danmörku. Það var hamingju-
dagur Islendinga þegar þau voru
afhent þjóðinni á ný.
Það væri óheilladagur íslend-
ingum ef þeir ættu að sjá á bak
„vinnustofu" áleiðis til Dan-
merkur — listaverki, sem var
meistara Kjarval svo nákomið.
Stjórn Reykjavíkurborgar hef-
ur svo sannarlega sýnt minningu
Kjarvals sóma, en fulla reisn
mun á skorta, ef hún lætur sér
úr greipum ganga þetta ein-
stæða verk, sem að réttu lagi á
sér aðeins einn samastað.
Reykjavík, 19. sept.
Til áréttingar vegna
Lífshlaups Kjarvals
í fjöldamörg ár hefur undirrit-
aður fylgst með uppboðum á
myndlistarverkum svo og listiðn-
aði hjá þekktustu uppboðsfirm-
um veraldar svo sem Parke-
Barnet, Sotheby, Christie o.fl.
Aðallega hefur það verið í gegn-
um skrif V. Hugo Blomquist í
vikublaðinu „Farmand", sem gef-
ið er út í Osló. Áhugi minn hefur
helst verið fyrir forvitni sakir
því að góð listaverk er erfitt að
meta til peninga. En það er
furðulegt að uppgötva að lista-
verk seljast fyrir slíkar risaupp-
hæðir á stundum að peningurinn
hefði gert viðkomandi lista-
mönnum fært að koma mörgu í
framkvæmd, sem aldrei varð úr
vegna peningaleysis. Auk þess
lifðu sumir þeirra í sárustu
fátækt og hefðu vafalaust orðið
hungurmorða ef ekki hefðu kom-
ið til áhrifaríkir velunnarar.
En það er ekki til umræðu hér
heldur vil ég koma því á fram-
færi að sl. sunnudag rakst ég á
skýrslu frá síðasta uppboði hjá
Christie og kemur þá fram, að
mcðal annarra listaverka seldist
málverkið „Nakin kona við
glugga“ eftir Norðmanninn
Edvard Munch fyrir 2,08 milljón-
ir króna, sem gerir rúmar þrjár
milljónir íslenzkar. Myndin er
ekki stór eða 81x65 cm svo að hér
er um dálaglegan skilding að
ræða og þá einkum með hliðsjón
af því að myndin telst langt frá
því að vera eitt af höfuðverkum
listamannsins, sem málaði þús-
undir mynda og þrykkti mörg
þúsund grafískar myndir.
Ég vildi sérstaklega vísa til
þessa og um leið minna á hve hið
viðamikla listaverk Kjarvals,
sem nú er til sýnis að Kjarvals-
stöðum er okkur falt fyrir hag-
stæðan pening í augnablikinu.
Vil ég því skora á alla góða menn
og listasamtök að taka höndum
saman og skapa þann þrýsting á
ráðamenn að þeir komist ekki
hjá því að festa kaup á myndinni.
Jafnframt vil ég minna sér-
staklega á að í dag, þriðjudag,
eru síðustu forvöð á þvi að skoða
hið mikla myndverk að Kjarvals-
stöðum, því að sýningunni lýkur í
kvöld og mun ekki verða fram-
lengd.
Bragi Ásgeirsson.