Morgunblaðið - 10.10.1981, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. OKTÓBER 1981

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar rltstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Skeifunni 19, sími 83033.
Áskriftargjald 85 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 5 kr. eintakiö.
Þinghald í
haustskuggum
Þrátt fyrir ytra góðæri: fiskisæld, hátt útflutningsverð
sjávarafurða og hagstæða gengisþróun, sem allt ætti að
efla viðnám gegn verðbólgu og styrkja lífskjörin í landinu,
hvíla haustskuggar yfir atvinnuvegum þjóðarbúsins. Hvar
sem borið er niður blasa við fyrirtæki á horrim, hallarekst-
ur og skuldasöfnun. Gildir einu, hvort um er að ræða einka-
rekstur, samvinnurekstur eða opinberar þjónustustofnanir.
Rekstraröryggi fyrirtækja og atvinnuöryggi fólks heyrir til
liðnum tíma. Ovissa um framtíðina grúfir yfir þjóðlífinu.
Það er að vísu ekki nýlunda að skin og skúrir skiptist á í
íslenzkum þjóðarbúskap, en hitt er óvenjulegt, að saman
fari ytra góðæri og „móðuharðindi af mannavöldum", svo
notuð séu fleyg orð frá liðnum tíma. Alþingi, sem kemur
saman í dag, hefur því við ærinn vanda að glíma, því treysta
verður undirstöðu þjóðarbúskaparins, verðmætasköpunina í
atvinnulífinu, sem ber uppi lífskjör þjóðar og þegna.
Báðar megingreinar sjávarútvegs, veiðar og vinnsla, ekki
sízt frystiiðnaðurinn, eru reknar með verulegum halla, sem
hlýtur að leiða til samdráttar eða stöðvunar, ef fram heldur
sem horfir. Iðnaðurinn, fyrst og fremst útflutnings- og sam-
keppnisiðnaður, sætir sama hlutskipti, og eru aðvaranir for-
sjármanna iðnaðardeilda SIS á Akureyri glöggt dæmi þar
um. Ymis útgerðar- og fiskvinnslufyrirtæki, sem afkoma
heilla byggðarlaga hvílir á, eru á vonarvöl, samanber nýlega
uppákomu í atvinnumálum Raufarhafnar. Samhliða um-
fjöllun ríkisfjármála og efnahagsmála, sem vissulega tengj-
ast stöðu atvinnuveganna, hlýtur það að verða meginverk-
efni Alþingis næstu vikurnar, að treysta stoðir rekstrar- og
atvinnuöryggis í landinu.
Þá kemst Alþingi ekki hjá því að taka ákvarðanir varð-
andi stórvirkjanir og stóriðju, sem alltof lengi hafa dregizt,
m.a. vegna ósamkomulags á stjórnarheimilinu, en í þessum
mikilvæga málaflokki, sem varðar framtíðarhag þjóðarinn-
ar meiru en flest annað, hefur Alþýðubandalagið reynzt
þröskuldur þröngsýni og afturhalds. Dæmigert fyrir hringl-
andaháttinn í stjórnarráðinu er hikið og hummið varðandi
Blönduvirkjun, þar sem heimaaðilar segjast bíða yfirlýs-
ingar ríkisstjórnarinnar, en ríkisstjórnin samkomulags
norður þar. Löngu er tímabært að taka ákvörðun um næstu
stórvirkjun og verkefnaröð og tímasetningu tveggja þeirra
næstu. Jafnframt þarf að tryggja arðsemi þeirra og afsetn-
ingarmöguleika með nýrri stóriðju. Ekkert er hættulegra
íslenzkri framtíðarbyggð en það, ef við drögumst lífskjara-
lega lengra aftur úr nágrannaþjóðum en orðið er. Landflótt-
inn er þegar meir en nægur. Alþingi verður tafarlaust áð
taka af skarið, bæði varðandi það að búa betur að hinum
hefðbundnu atvinnuvegum, sem nú eiga í vök að verjast, og
setja nýjar stoðir undir afkomuöryggi þjóðar og þegna með
stóraukinni nýtingu innlendra orkugjafa, m.a. með tilkomu
nýrrar stóriðju.
Samdráttur hjá SH og Álveri
Þannig hefur verið búið að frystiiðnaðinum, undirstöðu-
þættinum í útflutningsframleiðslu og gjaldeyrisöflun
þjóðarbúsins, að útflutningur SH hefur minnkað um
15—16% á þessu ári, þrátt fyrir fiskisæld. Vinnslan hefur
leitað í aðrar greinar. Útflutningur SH nemur nú 44.000
tonnum en var á sama tíma í fyrra 52.700 tonn, að sögn
forstjóra sölumiðstöðvarinnar. Framleiðsla frystihúsanna
hefur dregizt saman um nærri 10%.
Sömu sögu er að segja um álið, sem verið hefur um 15% af
heildarútflutningi okkar. Sölur á þessu ári munu væntan-
lega nema um 60.000 tonnum en námu liðlega 72.000 tonnum
í fyrra. Birgðir álversins munu nú vera um 13.000 tonnum
meiri en undir venjulegum kringumstæðum.
Þrátt fyrir ýmis teikn ytra góðæris segir samdráttur til
sín víðast í þjóðarbúskapnum. Þannig sýna verkin merkin.
Það er meir en tímabært að Alþingi veiti værukærum ráð-
herrum það aðhald, sem til þess þarf að þeir vakni til
vitundar um þær staðreyndir og þá hættuboða, sem hvar-
vetna blasa við íslenzkum atvinnuvegum.
i
Ásgerður útskýrir myndir sýnar fyrir blaðamönnum, en hún vefur að mestu úr islenskri ull, og litar
hana stundum sjálf. Áð auki notar hún hrosshár, og i einni myndinni meira að segja skeljar.
Listasafn alþýðu 10. okt. — 1. nóvember;
Y f irJitssýning á verk-
um Ásgerðar Búadóttur
í DAG, laugardag, verður opnuð yfirlitssýning á verkum Ásgerðar
Búadóttur i Listasafni alþýðu. Á sýningunni eru 38 verk, hið elsta
er frá 1957, en yngstu verkin eru unnin á þessu ári. Þau eru ýmist
i eigu listakonunnar sjálfrar eða einkaaðila og stofnana hér á
landi.
Þetta er fyrsta yfirlitssýning
Ásgerðar, en hún hefur áður
haldið þrjár einkasýningar hér á
landi, fyrst í vinnustofu sinni að
Karfavogi 22 árið 1962, síðan í
Bogasal Þjóðminjasafnsins árið
1964 og í Unuhúsi við Veghúsa-
stíg 1967. Að auki hefur Ásgerð-
ur tekið þátt í fjölda samsýninga
bæði hér og erlendis og er
skemmst að minnast haustsýn-
ingar FÍM í fyrra en þar var hún
ásamt öðrum valin í „kjarna"
sýningarinnar á Kjarvals-
stöðum.
Hún nam við Handíða- og
myndlistaskólann á árunum
1942—46 og síðan við Konung-
lega akademíið í Kaupmanna-
höfn 1946—49. í sýningarskrá
segir Hörður Ágústsson m.a.:
„... Ásgerður keypti sér vefstól í
Kaupmannahöfn og tók hann
með sér heim að námi loknu án
þess eiginlega að vita hvað hún
ætlaði að gera við hann, eins og
hún sjálf hefur orðað það. Stóll-
inn sá arna varð henni engu að
síður örlagavaldur. Með hjálp
góðra manna, sjálfsaga og list-
rænni forvitni, lærðist henni
smátt og smátt að ná tökum á
þessu undratæki, þar til undan
iðjusömum höndum hennar tóku
að vaxa dúkar er í voru greypt
myndverk er brátt tóku að vekja
athygli. Hálfum tug ára eftir að
hún hóf að slá vef sinn fékk hún
verðlaun á alþjóðlegri listsýn-
ingu í Þýskalandi. Síðan hefur
frægð hennar farið vaxandi, ekki
aðeins á heimaslóðum heldur
ekki síður á erlendum vettvangi.
Er skemmst að minnast þess, að
hún var valin til að vinna
veggmynd eina stóra til prýðis
fundarsal Norræna menning-
arsjóðsins í Kaupmannahöfn."
í mars á næsta ári fer hluti
þeirra verka sem nú eru á sýn-
ingunni á farandsýningu um
Bandaríkin sem nefnist „Scandi-
navia today“. Verður farið með
verk Ásgerðar til 5 borga á
næstu tveim árum.
Á sýningunni verða einnig
sýndar litskyggnur um ævi og
feril Ásgerðar og verka hennar,
og seld póstkort í lit af fjórum
verkanna.
Sýningin verður opin til 1.
nóvember nk.
„Brauðvikan“
Undirtektir farið fram
úr glæstustu vonum
„„BRAUÐVIKAN* hefur
gengið mjög vel fyrir sig
og undirtektir hakara og
viðskiptavina við þessari
hugmynd farið fram úr
glæstustu vonum — bak-
arar hafa aukið brauðúr-
val sitt mikið og verið
mjög virkir í brauðkynn-
ingunni,“ sagði Jóhannes
Björnsson, formaður
Landssamhands hakara-
meistara, er hann var innt-
ur eftir „Brauðvikunni“
sem hófst sl. laugardag en
lýkur i dag.
„Markmiðið með „Brauð-
vikunni" er að kynna fyrir
fólki hversu holl brauð-
neysla er og auka þar með
brauðneysluna. Brauðúrval
í bakaríum er nú meira en
nokkru sinni og hafa bak-
arar á boðstólum frá 20 upp
Jóhannes Björnsson, formaður
Landssambands bakarameistara,
að störfum.
í 30 tegundir í bakaríum
sínum núna. Það kemur svo
í ljós að lokinni „Brauðvik-
unni“ hvað best fellur að
smekk fólksins.
Það er greinilegt að fólk
hugsar miklu meira um
hvað er í brauðunum nú en
áður. Það er t.d. mjög al-
gengt að fólk spyrji hvort
það sé sykur eða fita í til-
teknu brauði, en þessi efni
eru í fæstum brauðtegund-
um núorðið. Um „Brauðvik-
una“ er það annars að segja
að hún virðist ætla að ná
tilgangi sínum og eru allir
bakarar sem ég hef talað
við sammála um það. Að
lokum vildi ég svo minna á
slagorð okkar bakara „6 til
8 brauðsneiðar á dag —
heilsunnar vegna“,“ sagði
Jóhannes.