Morgunblaðið - 24.10.1981, Page 13

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. OKTÓBER 1981
13
Björn Jórsalafari
Nær allir borgarhúar hafa gcngid framhjá þcssu stafnlíkani á horni Reykja-
víkurapótcks, en ekki er víst að allir hafi veitt því athygli, enda þótt það sé
ekki í nema u.þ.b. fimm metra hæð yfir hellunum.
(Ljúsm.: KAX.)
Linda og síamskötturinn Gríma.
Stjörnumessu, en hitt sinnið
17. júní, en þá voru skemmti-
atriði á Arnarhóli, sem var
sjónvarpað beint. Hvort
tveggja tókst vel, nema hvað
útsendingin var víst hörmuleg
í sjónvarpinu, hljóðið allt í
vitleysu."
— Fleira fylgdi í kjölfarið,
var það ekki?
„Jú, ég söng inn á plötu með
niðursoðnum lögum að utan.
Enda þótt hún bæri mitt nafn,
var ekkert á henni frá mér
komið nema röddin. Spilið var
útlenskt og ég fékk aðeins að
velja tólf lög af u.þ.b. tuttugu,
það voru nú mín afskipti af
efninu. Textarnir voru samdir
í hasti og ekkert til þeirra
vandað. Platan var ekkert
auglýst og seldist lítið sem
ekkert. Það var bara verið að
nota mig sem einhverja fíg-
úru, sem átti að selja þetta
sjálfkrafa.
En það þýðir ekkert að vera
að ergja sig á þessu. Ég get
sjálfri mér um kennt, að gera
svona samning, en auðvitað
var ég óánægð með þetta. Þótt
það sé ekki mikið atriði, þá get
ég líka sagt, að ég er sú eina
sem vann að þessari plötu,
sem aldrei fékk eyri fyrir. En
þetta er gömul saga, sem varla
tekur því að vera að rifja upp.
Búið mál.
Sumarið 1978 söng ég með
hljómsveitinni Cirkus, sem
einkum spilaði í Klúbbnum og
ég skrapp líka til New York og
komst þar í að syngja bak-
raddir í stúdíói fyrir algera
tilviljun. Það gekk mikið á hjá
mér á þessum tíma, en síðan
hætti ég þessu alfarið."
— Saknarðu ekki stundum
hamagangsins frá þessu tíma-
bili?
„Jú, stundum. Þetta er eins
og sjúkdómur sem tekur sig
upp annað slagið. en söngur-
inn var alltaf, og mun alltaf
vera, spennandi tómstunda-
gaman hjá mér, nema ég fari
að læra söng. Mig langar til
þess, en hef ekki efni á því
núna. Kannski seinna."
— Hvað ertu að fást við
núna, ertu alveg hætt að syngja?
„Núna er ég að læra sálar-
fræði og kann mjög vel við mig
í skólanum. Síðan 1978 hef ég
unnið við ýmislegt; á ljós-
myndastofu, hjá Vinnuskóla
Kópavogs og á Landspítalan-
um. Hvað framtíðin ber í
skauti sínu veit ég ekki, en
mér finnst alla vega sálar-
fræðin skemmtileg og áhuga-
verð. Hvort ég fer einhvern
tíma að syngja aftur opinber-
lega er óvíst, en á meðan ég
hef nokkra rödd syng ég að
minnsta kosti fyrir sjálfa mig
og köttinn."
Afnám einokunar
ríkisútvarpsins
eftir Árna Svein-
björn Mathiesen
Að undanförnu hefur frjáls
útvarpsrekstur eða öllu heldur
afnám einokunar Ríkisútvarps-
ins mjög verið til umræðu. Þau
lög sem nú eru í gildi um út-
varpsrekstur eru löngu orðin úr-
elt. Það er því orðin brýn nauð-
syn að hraða endurskoðun
þeirra. Æskilegast væri breyt-
ing í þá átt að einstaklingum
og/eða frjálsum samtökum yrði
leyft að reka eigin útvarps- og
sjónvarpsstöðvar. Tækniþróun á
þessu sviði hefur verið mjög
mikil sem og á öðrum sviðum og
því eru í dag allt aðrar forsend-
ur fyrir frjálsum útvarpsrekstri
en voru fyrir hálfri öld síðan.
Útvarpslöggjöfin ber þess merki
að tæknin var mjög stutt á veg
komin þegar Ríkisútvarpið var
stofnsett og kostnaður við upp-
setningu útvarps ekki talinn
vera á annarra færi en opin-
berra aðila. í dag horfir þetta
öðruvísi við. Kostnaður við
stofnun útvarpsstöðva getur
ekki lengur réttlætt einokun
opinberra aðila enda tæknilega
ekkert því til fyrirstöðu. Ljóst er
og að neytendur vilja fjölbreytt-
ara val en þeim býðst í dag, þá
hefur það komið í ljós með til-
komu „video“-væðingarinnar að
fólk sýnist tilbúið að leggja
fram fé til að bæta þar um. Ér
það svar neytenda við ófull-
nægjandi dagskrá sjónvarpsins
og sýnir að full ástæða er að
leyfa samkeppni við það.
Svæðisbundið útvarp
Lög um frjálsan útvarps- og
sónvarpsrekstur yrðu mjög rót-
tæk breyting frá því sem nú er.
Því tel ég að slík breyting yrði
að koma stig af stigi líkt og gert
er i Bretlandi. Aðferðin er í því
fólgin að sett er á stofn nefnd til
að annast veitingu leyfa og eft-
irlit með rekstri stöðvanna. Um-
sækjendur yrðu að uppfylla
ákveðin grundvallarskilyrði
varðandi fjármögnun, fjölmiðla-
þekkingu og fleira þar að lút-
andi. Til að tryggja eignaraðild
gæti verið heppilegt að hlutafé
væri boðið út og takmörkuð yrði
hámarkshlutafjáreign hvers
einstaklings við t.d. 20%.
Varðandi dagskrárgerð stöðv-
anna gæti þótt nauðsynlegt að
setja lágmarksskilyrði eins og
t.d. reglulegar fréttir, fjölda
menningar- og upplýsingaþátta
og hámarkstíma auglýsinga þar
til hægt yrði að leyfa frjálsan
rekstur stöðvanna. Þeim sem
fengju leyfi til útvarpsrekstrar
samkvæmt þessum hugmyndum
yrði úthlutað afmörkuð svæði og
viss tíðni til útvarpssendinga.
Sennilegast yrðu þær settar
fyrst upp á stærstu þéttbýlis-
kjörnum landsins en síðan víðar
um landið. Þar sem hver stöð
nær til takmarkaðs svæðis þá
yrði dagskrárgerð þeirra að
iniklu leyti byggð á staðbundnu
efni. Hún gæti verið saman sett
af fréttum eða fréttaskýringar-
þáttum um atvinnulíf, sveitar-
stjórnarmál ásamt þáttum um
neytendamál, fræðslumál eða
önnur hagsmunamál íbúanna,
þá eru óupptaldir þættir fyrir
börn og tónlistarþættir. Af
þessu má sjá að ekki yrði bein
samkeppni við Ríkisútvarpið
enda er ekki hugmyndin að
leggja það niður heldur að það
yrði samhliða svæðisbundnu út-
varpsstöðvunum. Þær fylla upp í
það skarð sem myndast hefur
hjá Ríkisútvarpinu þar sem það
er jú fjölmiðill allra lands-
Árni Sveinbjörn Mathíesen
manna og á því erfiðara með að
gera staðbundnu efni veruleg
skil. Með þessu móti yrði komið
á móts við óskir neytenda sem
nauðsynlegt er að taka tillit til
því það eru þeir sem borga.
Óháður fjólmidill
Það er kunn staðreynd að
einkafyrirtæki er ekki hægt að
reka án þess að það skili hagn-
aði til langs tíma og því vaknar
sú spurning hvernig eigi að
halda rekstri þessara stöðva
gangandi. Frjálsar útvarps-
stöðvar þurfa að hafa tekjustofn
til að halda rekstri sínum gang-
andi, og auglýsingar eru algeng-
astar til þess.
Það hafa verið aðalrök and-
stæðinga afnáms einokunar
Ríkisútvarpsins að hætta væri á
að fjársterkir aðilar svo sem
stórfyrirtæki og aðrir myndu
leggja undir sig slíkar stöður og
gera þær að áróðursstöðvum
sínum. Slíkt er rökleysa þegar
litið er á aðra fjölmiðla sem
byggja aðaltekjur sínar á aug-
lýsingum eins og t.d. dagblöðin.
Islensk dagblöð eru sjálfstæðir
aðilar sem á engan hátt eru
bundin eða háð vilja auglýsenda
sinna og sama gildir um frjálsar
útvarpsstöðvar. Þessu til viðbót-
ar má gjarnan bæta því við að
þegar aðilar eru komnir í sarti-
keppni en eru ekki í einokunar-
aðstöðu þá ræður vilji neytenda
þeirra aðgerðum en ekki geð-
þótta ákvörðun stjórnvalda sem
þykjast vita hvað eigi að bera á
borð fyrir neytendur.
Eins og staða mála er í dag er
brýn þörf á að endurskoðun út-
varpsreksturs í landinu komi til
móts við sjónarmið um frjálsan
útvarpsrekstur annars er hætt
við að stjórn útvarpsmála fari
út böndum líkt og farið er um
„video“-málin. Það yrði því
heillavænlegast að Alþingi tæki
áskorun ungra sjálfstæð-
ismanna, sem gerð var á 26.
þingi ungra sjálfstæðismanna
nú í haust á Isafirði, og af-
greiddi á yfirstandandi þingi lög
um frjálsan útvarpsrekstur.