Morgunblaðið - 27.11.1981, Blaðsíða 4

36
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 27. NÓVEMBER 1981
Árni Garðar
opnar gallerý
Á notalegum stað á Seltjarnar-
nesi hcfur Árni Garðar Kristinsson
húiA um sig með konu sinni og
málar hverja myndina á fætur ann-
arri. Ilann vill kalla sig sjálfan frí-
stundamálara. — I>ad er enginn
alvoru listamadur, segir hann,
nema hann hafi gefið sig óskiptur
list sinni árum saman og helst
fengið vióurkenningu. Og þad er
erfitt; það geta engir aukvisar. Ég
er svo sem enginn fúskari; ég hef
gengió í skóla hér heima og feróast
víóa um lönd og skoóaó söfn, sótt
fyrirlestra og átt samræður við
fróóa menn. Samt finnst mér ég
hafi ekki efni á því aó kalla mig
listamann. Listin er heldur ekki
skólaganga eða feróalög, hcldur
vinna og aftur vinna. Frístunda-
málari er líka ágætt nafn, þaó þarf
enginn aó skammast sín fyrir jiaó
aó vera frístundamálari, segir Árni
'Garóar og hlær.
Árni lofaði mér að koma til
sín og skoða kjallarann hjá sér.
Þar málar hann og nú hefur
hann búið þar til lítið einkagall-
erý undir myndir sínar. — Mig
hefur lengi langað til þess, segir
Árni, að setja hér upp iítið gall-
erý, sem hæfir mér og minni list,
og nú hefur semsé orðið af því.
Það komast einar 30 myndir hér
fyrir með góðu móti, og það er
yfrið nóg fyrir fólk að melta á
einni kvöldstund. Með þessum
kjallara mínum get ég leyft fólki
að koma til mín eftir klukkan
fimm á daginn að fylgjast með
því sem ég er að gera, hafi ein-
hver áhuga á því. Eg á orðið
myndir í heila sýningu, en það
eru fáir sem vita af mér, og vilji
maður mála, þá verður maður að
selja. Það er óhjákvæmilegt, eins
og dýrtíðin er orðin. Hugsaðu
þér að 10 metrar af lérefti kosta
kannski tvöhundruð þúsund
gamlar krónur og allt eftir
þessu. Já, maður minn, það þýðir
ekki annað en barma sér, eins og
allir aðrir. En ég vil semsé koma
myndum mínum á framfæri og
það er lítil aðstaða til slíks í
Reykjavík — maður treður nú
ekki prófessíonalmönnum um
tær í þessum bransa.
— Þú lærðir í gamla daga, var
það ekki, Árni?
— Jú, ég lærði í gamla daga
og vona að ég sé enn að læra. En
það var árið 1945 sem ég var ráð-
inn auglýsingastjóri að Morgun-
biaðinu á góðum launum. Þá var
nú líf í tuskunum á Mbl. og allir
unnu þar baki brotnu og mis-
kunnarlaust. Það var erfitt starf
sem ég tók að mér, þó ég segi
sjálfur frá. Þá voru fáir menn í
iandinu, en góðir, sem fengust
við auglýsingateikningu, og jafn-
hliða því að safna auglýsingum í
harðri samkeppni, varð ég um
tíma að teikna flestar auglýs-
ingarnar í biaðið sjálfur. Og þá
var nú engin nútímatækni. Vinn-
unni lauk jafnan ekki i þá daga
fyrr en Iangt var liðið á nóttu, og
ég snerti varla á pensli í þrjátíu
ár. Mig langaði samt alltaf innst
inni; ég losnaði aldrei undan
draumnum.
Það hefur verið 1971, held ég,
sem við Ragnheiður flytjum í
þetta hús hér á Nesinu. Ragn-
heiður fann þá gamla mynd eftir
mig og hvatti mig til að byrja
aftur að mála. Og fyrst ég hafði
möguleika til þess, gerði ég
þennan þrjátíu ára draum að
veruleika. Nú eru börnin flogin
úr hreiðrinu og ég notaði tæki-
færið og iagði undir mig kjallar-
ann að mestu, en konan heldur
dauðahaldi í þvottaherbergið.
Við stofnuðum með okkur
klúbb hér á Nesinu, nokkrir
áhugamenn í listinni, og höfum
ráðið þekkta málara til að leið-
beina okkur. Við höfum haft það
að reglu, klúbbmenn, að sýna á
2ja ára fresti, en þar að auki hef
ég sýnt á nokkrum stöðum ein-
samall, síðan ég skellti mér útí
þetta á nýjan ieik, bæði í
Árni í gallerýi sínu.
Ég vil það
sé sólskin
í minum mi/ndiim
l-jósm. Mbl. Kristján Kinarsson.
Reykjavík og úti á landi. Þessar
litlu sýningar hafa verið mér
hvatning; ég hef getað keypt mér
efni og haldið ótrauður áfram.
Það er hrikalega dýrt, skal ég
segja þér, að mála. Einfaldasti
rammi utanum mynd kostar
jafnvel tvö til fimm hundruð
krónur. Ég er ákaflega þakklát-
ur þeim sem hafa keypt af mér
málverk og hjálpað mér með
þeim hætti að halda áfram.
Málverkið er orðið mitt annað
líf, segir Árni Garðar. Mér þykir
gaman að mála, og það er verst
að maður skuli ekki hafa nema
kvöldin og helgarnar. Ég reyni
að nýta allan þann tíma sem
gefst og það kemur vitanlega
niður á heimilislífinu, en ég á
góða konu, sem tekur þessu öllu
með jafnaðargeði. Það er enginn
tími orðið til að drekka brenni-
vín, fjárinn hafi það. Ég sietti þó
í mig annað veifið — svo blóðið
storkni ekki, sko. Blóðið má ekki
storkna.
Árni gengur um galierý sitt og
sýnir mér myndirnar sínar.
Hann segist gera allt fríhendis.
— En ég hef ailtaf verið dálítið
skotinn í ljósmyndavélinni, bæt-
ir hann við. Ég kann nú ekki enn
að taka myndir, því er nú verr,
en það getur komið sér vel, þegar
kalt er úti. Þá drægi maður upp
skissu og gæti svo tekið nokkrar
Ijósmyndir í lit. Mér finnst ekk-
ert skemmtilegra en liggja úti og
mála í góðu veðri, en það er bara
svosjaldan sem það er reglulega
gott veður á íslandi. Þess vegna
kæmi Ijósmyndavélin að góðum
notum.
— Þú ert ekki gefinn fyrir
abstraktið, Árni?
— Ja, það veit ég ekki. Ég
málaði nú abstrakt á mínum
skólaárum og kannski hafa það
verið mínar bestu myndir. Því
miður hef ég nú tapað þeim
flestum. Ég er semsé alls ekki
fráhverfur abstraktlist, og
kannski ég taki einhvern tímann
uppá því að mála abstrakt, hver
veit. Teikningin er undirstaðan
að allri myndlist og þegar maður
hefur hana svona sæmilega á
valdi sínu, eru manni flestir veg-
ir færir.
En þó ég máli landslagsmynd-
ir, þá er það nú svo með natúral-
ismann, að maður verður að
skálda til þess að gera góða nat-
úralíska mynd. Og ég held ég
haldi mig við landið og sjóinn
það sem eftir er, það passar mér
ágætlega. Náttúran er dásam-
lega falleg og síbreytileg. Það
þarf enginn að skammast sín
fyrir það að mála myndir úr lif-
andi náttúru.
Hér er ég með nokkrar olíu-
myndir, segir Árni, og dregur
stórar myndir úr rekka; þetta er
einhver þrákelkni í mér að fást
við oiíuna. Mér finnst eiginiega
ég ráði ekki við hana, en hvenær
ræður maður fullkomlega við
málverkið. Ég er ennþá að leita
svona fyrir mér. Og á meðan
maður er að leita, þá er maður
hálf hræddur og fylgir manni
fiðringur innst inni: Tekst mér
eða tekst mér ekki. Stundum
vona ég að ég losni við þennan
fiðring og verði öruggur um mig
og finni mig í einhverjum
ákveðnum stíl, en jafnóðum læð-
ist að manni sú hugsun, að það
sé fiðringurinn sem geri gæfu-
muninn. Að það sé hann sem
hleypi lífi í myndirnar, og þá
verður maður hræddur við að
missa fiðringinn. Það er hættu-
legt að vera of öruggur um sig,
og þó ég sé aðeins frístundamál-
ari, þá held ég, þegar allt kemur
til alls, að maður verði að vera
hræddur og vandlátur til að geta
skapað.
Ég er bjartsýnismaður, segir
Árni Garðar. Og ég vona þú sjáir
það í myndunum mínum. Ég
held það sé hægt að sjá skapgerð
málarans í myndum hans. Eða
hvað? Finnst þér þetta ekki róm-
antískar myndir? Ég er ákaflega
rómantískur maður og myndir
mínar eru rómantískar. Það er
ekkert illt við það, held ég, þó
það falli ekki í kramið alls stað-
ar. Ég vil að það sé sólskin í mín-
um myndum, og ég vona ég gangi
ekki fram af þér að vera svona
gamaldags, en þar sem er sól,
þar er gleði og þar sem er gleði,
þar er sól. J.F.Á.
Bókin
Utlaginn
KOMIN er út hjá Prenthúsinu sf.
bókin „Útlaginn“, byggð á Gísla
sögu Súrssonar og kvikmyndahand-
riti Ágústs Guðmundssonar leik-
stjóra. Bókin er samnefnd kvik-
myndinni, sem sýnd er um þessar
mundir, og hefur Indriði G. Þor
steinsson tekiö saman texta hennar.
Aftast í bókinni er svo útdráttur á
norsku, ensku og þýsku. Bókin er
skrýdd fjölda litmynda úr kvik-
myndinni.
í frétt frá Prenthúsinu segir
meðal annars:
„Saga Gísla Súrssonar er dæmi-
gerð um siðvenjur fornaldar, hin
hörðu lög hefndarinnar, ætta-
böndin og hetjulundina, sem menn
óluí brjóstum sér og var sam-
hljóma þeirri vitund, að vopn-
dauðir menn einir gistu hetjuhöll
annars lífs. Þessi einkenni koma
mjög við sögu í Útlaganum. Gísli
Súrsson stígur fram búinn öllum
þeim venjum sem samtími hans
setti honum. Þó er hann mannleg-
ur og skiljanlegur nútímafólki, al-
veg eins og hver ein Islendinga-
saga er í dag og annað og meira en
fornt handrit. Hún er lifandi
saga.“
Jón Bjarman
Daufir heyra
ÚT ER komin hjá bókaforlaginu
Skjaldborg á Akureyri, bókin
Daufir heyra, sögur úr þjónustu,
eftir Jón Bjarman. Á bókarkápu
segir m.a.: „Hér er skáldverk á
ferð, sem á sér ekki stoð í veru-
leikanum. í því er ekki rofinn
trúnaður við einn eða neinn, ekki
sagt frá lifandi fólki eða látnu. Þó
er hér allt sannleikanum sarm
kvæmt... í fyrri bók sinni, I
óljósri mynd, sýndi Jón Bjarman
lesendum æskustöðvar sínar, Ak-
ureyri um 1950. í þessari bók,
Daufir heyra, er brugðið upp allt
annarri mynd, sjónarhorni ungs
prests í Reykjavík. í sjö sjálfstæð-
um þáttum lýsir Jón högum og
vanda þeirra sem leita eftir þjón-
ustu prestsins, þar er vissulega
ekki allt sem sýnist."
Bókin er 134 bls. að stærð,
prentuð í Prentsmiðju Björns
Jónssonar á Akureyri. Káputeikn-
ing er eftir Bernharð Steingríms-
son.
Jólakökubasar
hiá KR-konum
tí ÍVs
■*r
X

KR-KONUR halda sinn árlega Jóla-
kökubasar í KR húsinu við Frosta-
skjól, sunnudaginn 29. nóvember kl.
14.00.
í vetur hafa KR-konur starfað
af miklum krafti að ýmsum verk-
efnum, auk hinna mánaðarlegu
funda með margskonar fræðslu-
og skemmtiefni.