Morgunblaðið - 27.11.1981, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 27. NÓVEMBER 1981
63
„Pönnu-
kakan“
Ævintýri eftir Moe
og Asbjörnsen
IÐUNN hefur gefið út norska
ævintýrið „Fönnukökuna“, úr
safni þeirra P. Chr. Asbjörnsen
og Jörgen Moe.
Teikningar með ævintýrinu
hefur gert danski teiknarinn
Svend Otto S. í fyrra gaf Ið-
unn út bókina „Fimm
Grimmsævintýri" með teikn-
ingum hans. - Þorsteinn frá
Hamri þýddi „Pönnukökuna“
eins og Grimmsævintýrin í
fyrra.
„Pönnukakan" er gaman-
samt ævintýri um pönnuköku
sem kona bakar handa sjö
svöngum börnum sínum, en
hún stekkur ofan af pönnunni
og „valt eins og hjól út um
dyrnar og þaðan út á þjóðveg-
inn“. Lendir hún síðan í ýms-
um ævintýrum.
Bókin er gefin út í samvinnu
við Gyldendal í Danmörku og
prentuð þar í landi, en sett í
Odda.
A*bj«*msen og Moc
Pönnukakan
Tcikningar effir Svend Otto S.
t'orsicinn fni fiamri IslcttskaAi
láta reisa þar margra hæða stein-
bákn, til þess eins að loka fyrir
útsýni almennings í landinu? Vill
ekki Jóhannes heldur snúa við og
hjálpa okkur til að koma í veg
fyrir þessi helgispjöll?
Islendingar verum minnugir
þess, að Seðlabankinn, sem reynd-
ar ætti að heita og vera Þjóðbanki
íslands, undir beinni stjórn Al-
þingis og ríkisstjórnar, þarf nauð-
synlega fyrir fólkið í landinu, að
reisa hús sín á öðrum heppilegri
stað en þessum helga reit.
Seðlabankinn á kost á mörgum
sinnum heppilegri og betri stað
fyrir byggingar sínar miðsvæðis í
borginni eða austar, þannig aö
hann geti gengt hlutverki sínu eft-
irleiðis með meiri sóma en verið
hefur.
Seðlabankanum eru allir vegir
færir, hann á kost á að kaupa lóðir
og hús miðsvæðis í bænum til
dæmis gagnvart hagræðingu,
svæðið milli Barónsstígs og Vita-
stígs, Laugavegs og Hverfisgötu,
þann ferkant, á því svæði getur
hann byggt mörg sambyggð stór-
hýsi. Því neðan við Hverfisgötuna
andspænis, allt frá Vitatorgi í
sömu breidd og það er má rýma til
fyrir bifreiðastæðum alla leiðina
inn að Barónsstíg, á þessu svæði
eru bara gamlir kumbaldar, sem
best fer á að rífa, því eðlilegt er að
lengja Lindargötuna alla leið inn
að Barónsstíg. í þessum læsta fer-
kanti ofan við Hverfisgötu milli
Vitastígs—Barónstígs og Lauga-
vegs, þyrfti sem fyrst að reisa
myntsláttu-, seðla-, verðbréfa- og
frímerkjaprentsmiðju.
Þannig að þjóðin gæti flutt
þennan síðasta þátt fullkomins
sjálfstæðis síns inn í landið, þá
yrði hún fær um að framleiða sjálf
verðbréf sín og slegna mynt, eins
og aðrar sjálfstæðar menningar-
þjóðir gera, og þannig getur hún
komist á hærra stig og þurrkað að
■
Úr nýbyggingu bakarísins. Við borðið standa Gunnar Hjaltason, kaup-
maður, og Jón Reynisson, bakarameistari.
Reyðarfjörður:
200 manna veizla
í stækkuðu bakaríi
Keydarfirði 10. nóvember.
FYRIR tveimur árum breytti
Gunnar Hjaltason kaupmaður
gömlu húsi, sem er 80 fermetrar að
stærð í bakarí. Fyrsta bakaríið,
sem hefur verið starfandi hér.
Réði hann bakarameistara frá
Akureyri, Jónas Reynisson, sem
er alveg frábær bakari, enda
hafa brauð frá Gunnarsbakaríi
selst hér um allt Austurland, og
líkað mjög vel.
Þar sem mikil eftirspurn var
af brauðum og mikil vinna hjá
fyrirtækinu, var alltof þröng og
lítil vinnuaðstaða í húsinu og
eftir verslunarmannahelgina í
sumar hóf Gunnar viðbyggingu
við gamla bakaríið. Reist var 132
fermetra stálgrindarhús og fékk
Gunnar til þess með sér harð-
duglegan smið, Jörgen Hrafn-
kelsson, og luku þeir við húsið á
þrem mánuðum.
Sunnudaginn 8. nóvember
buðu hjónin Halla og Gunnar
öllum Reyðfirðingum til kaffi-
drykkju í nýja bakaríið. Þar var
á boðstól þriggja fermetra stór
rjómaterta, kaffi og gosdrykkir.
Má með sanni segja, að þetta var
stórviðburður hér í plássinu
okkar og þáðu 200 manns veit-
ingar og skoðuðu húsakynni. 10
manns starfa í bakaríinu, en nú
eftir viðbyggingu hússins munu
fleiri verða við vinnu þar. Þökk-
um við Reyðfirðingahjónum
höfðingjalegt hoð og ógleyman-
legan dag.
Gréta
Nýjar bækur
frá Iðunni
IDUNN hefur sent frá sér nokkrar
nýjar bækur og má nefna þar fyrsta
nýja bók eftir Sigrúnu FJdjárn sem
hún nefnir „Kins og í sögu“, og sem-
ur Sigrún bæði söguna og teiknar
myndirnar. Bókin fjallar um krakk-
ana Eyvind og Höllu sem sagt var
frá í fyrri bók Sigrúnar, Allt í plati,
sem út kom í fyrra. Þá komast þau í
kast við Loft lyftuvörð og vin hans
sem er dreki. Eins og í sögu er 34
blaðsíður og mynd á hverri síðu.
l’rentrún prentaði.
Þá hefur Iðunn einnig gefið út
fjórar litlar myndlistarbækur um
jafnmarga höfuðsnillinga heims-
listarinnar Leonardo, Rembrandt,
Goya og Van Gogh Bækur þessar
eru ítalskar að uppruna, hönnuður
þeirra nefnist Bruno Nardini, og
voru þær prentaðar í Flórens í
samvinnu við ítalskt útgáfufyrir-
tæki.
Aðalsteinn Ingólfsson og Sonja
Diego þýddu og endursögðu texta
bókanna, nema hvað Aðalsteinn
frumsamdi formála að bókinni um
Leonardo. Bækurnar eru í flokki
sem einu nafni kallast Djásn. Þær
eru fáanlegar í rauðri öskju allar
saman og einnig hver um sig.
Hver bók er 156 blaðsíður að
stærð. Oddi setti textann.
Iðunn heldur einnig áfram að
gefa út í nýrri útgáfu hinar
svonefndu Ævintýrabækur Enid
Blyton. Sögur þessar, sem eru átta
talsins, komu út á sjötta áratugn-
um og urðu þá afar vinsælt lestr-
arefni hjá börnum og unglingum.
Hafa þær verið ófáanlegar um
langt skeið. — Nú koma á ný
fimmta og sjötta bókin, Ævin-
týrafjallið og Ævintýrasirkusinn.
Myndir í bækurnar teiknaði
Stuart Tresilian. Aðalpersónur
Ævintýrabókanna eru krakkarnir
fjórir, Finnur, Dísa, Jonni og
Anna og páfagaukurinn Kíkí.
Lenda þau í margs konar háska og
svaðilförum, og kemur þá vinur
þeirra, leynilögreglumaðurinn
Villi, jafnan við sögu. — Sigríður
Thorlacius þýddi Ævintýrabæk-
urnar. Ævintýrafjallið og Ævin-
týrasirkusinn eru liðlega 200 blað-
síður hvor um sig. Prisma prent-
aði.
(Fréltatilkynning)
nokkru burt myrkur liðinna alda,
og séð sjálf, að veruleiki sjálfstæð-
is er samsettur úr mörgum hlut-
um, sem tengdir eru hver öðrum
og mynda þannig eina heild, sem
er mikilvæg fyrir samfélagið.
Það er ekki skammlaust, að pen-
ingaútgáfan, framleiðsla gjald-
miðla fyrir íslenzka ríkið á þessari
öld tækninnar, skuli enn að mestu
vera í höndum útlendinga. Ég held
að við hljtum öll að geta verið
sammála um, að nauðsynlegt sé að
flytja þennan undirstöðuþátt
sjálfstæðis, sem fyrst inn í landið,
þó ekki væri til annars, en að
tryggja fullt öryggi og eftirlit í
gjaldmiðilsútgáfu þjóðarinnar.
Reykvíkingar og aðrir landsmenn,
sameinist um að koma í veg fyrir
svartnættisbyggingu Seðlabank-
ans á Arnarhóli og þau helgispjöll
sem henni fylgja.
Komum öll í veg fyrir óvættina
á glugganum, loppu þeirra sér-
h.vggjumanna, sem vilja útiloka
almenning, til þess að skapa sjálf-
um sér einkaleyfi á útsýninu af
Arnarhóli.
Einhver kann kannski að segja,
einhverstaðar verði vondir að vera
með svartnætti sitt.
En svar landsmanna verður:
Það má ekki henda fjallkonuna, að
svartnættismenn hreiðri um sig á
fótstalli fæðingar hinnar íslenzku
þjóðar, óvættin má ekki fá sér
sæti á sjálfu háaltari hinnar ís-
lenzku menningar.
Ef valdamenn bregðast í þessu
máli, er eina vonin að skólaæskan
taki það að sér, og komi í veg fyrir
að musteri hins illa anda rísi á
Arnarhóli.
Því það er óskráður réttur ís-
lenzku þjóðarinnar sjálfrar og
hennar einnar, að taka ákvarðanir
um nýtingu helgistaða þjóðarinn-
ar í þágu almennings.
Sigurjón Sigurðsson,
7970—3079.
Tvær nýjar
bækur Kenn-
araháskólans
ogIðunnar
ÚT ERU komnar (vær nýjar bækur í
flokki Smárita Kennaraháskóla ís-
lands og Iðunnar, 7. og 8. ritið í þeim
flokki.
Ritin eru „Breytingar á fram-
burði og stafsetningu“ eftir Björn
Guðfinnsson, önnur útgáfa, og „Úr
sögu kennaramenntunar á Is-
landi“ eftir Lýð Björnsson sagn-
fræðing.
lii
Jens Munk eftir Thorkild
Hansen f
BOK Thorkild Hansens, „Jens
Munk“, er komin út í íslenskri þýð-
ingu.
I fréttatilkynningu frá útgefanda,
sem er Bókaútgáfa Menningarsjóðs,
segir m.a.:
„Bók þessi er heimildasaga um
sæfarann og könnuðinn Jens
Munk (1579—1628) og byggist á
dagbókarbrotum úr örlagaríkri
háskaför í norðurveg, en Thorkild
Hansen eykur við staðreyndatalið
upplýsingum um ævi og tíma hins
dáðrakka og víðförla en ósigur-
sæla manns eftir ýmsum öðrum
heimildum, m.a. Reisubók Jóns
Olafssonar Indíafara, og spinnur
söguna af þeim toga. Jens Munk
lagði upp frá Kaupmannahöfn
1619 í leiðangur 65 manna á
íslenskri
tveimur skipum og ætlaði að
brjótast útnorðurleiðina norður
fyrir Ameríku í þeirri von að finna
nýja og styttri siglingaleið til
Kína. Hafði leiðangurinn vetur-
setu við Hudson-flóa í Kanada og
hrundi niður úr skyrbjúg og harð-
rétti. Komst Jens Munk þó sumar-
ið eftir austur til Noregs á öðru
skipinu við þriðja mann að öllum
hinum félögum sínum dauðum en
féll í ónáð hjá Kristjáni konungi
IV. eftir ófarir sínar. Dó hann átta
árum síðar vonsvikinn öreigi.
Thorkild Hansen er í hópi viður-
kenndustu og víðlesnustu samtíð-
arhöfunda Dana, fæddur 1927.
Hann stjórnaði rannsóknarleið-
angri til Hudson-flóa 1964 ásamt
þýðingu
starfsbróður sínum Peter Seeberg.
Fundu þeir Munkshöfn, vetursetu-
stað Jens Munk frá 1620, og hófst
Thorkild Hansen þá handa að
vinna úr efniviði bókarinnar sem
kom út árið eftir og hefur verið
þýdd á margar tungur. Thorkild
Hansen fékk bókmenntaverðlaun
Norðurlandaráðs 1971.
Þýðingin á Jens Munk er eftir
Magnús heitinn Kjartansson rit-
stjóra, alþingismann og ráðherra.
Lauk hann henni skömmu fyrir
andlát sitt, og mun hún síðasta
ritverk frá hans hendi. Jens Munk
er 391 bls. að stærð, og prýða bók-
ina margar ágætar og sjaldgæfar
nyndir. Hún er sett, prentuð og
bnndin í Prentsmiðju Hafnar-
fjarðar."