Morgunblaðið - 27.11.1981, Blaðsíða 30

62
MORGUNBLAÐIÐ, FOSTUDAGUR 27. NÓVEMBER 1981
Ný unglingabók:
Handan
við hrað-
brautina
IIANDAN við hradbrautina heitir ný
bók eftir sa'nska rithöfundinn Inger
Brattström, sem bókaforlagið Mál
og menning gefur út.
Inger Brattström er þekktur
barna- og unglingabókahöfundur í
heimalandi sínu. Bókin hennar,
Handan við hraðbrautina, segir
frá Jónasi, sextán ára gömlum
pilti sem hefur fengið vinnu á
barnaheimili í stuttan tíma. Þegar
sagan hefst er hann að undirbúa
helgarferð með félögum sínum. Af
henni verður þó ekki, því enginn
kemur til að sækja Sólong litlu,
sem er fjögurra ára gömul blökku-
telpa. Fyrirhugað ferðalag verður
að annars konar ferð, kynnisferð
út í heim sem byrjar í næsta ná-
grenni en er þó óendanlega fjar-
lægur og ólíkur heimi Jónasar.
h'ramundan eru þrír sólahringar
hlaðnir áhyggjum, spennu, kvíða
og hræðslu.
HANDAN VIÐ
HRAÐBRAUT1NA
Sex Skjaldböku-
bækur frá Salti
BÓKAÚTGÁFAN Skuggsjá, llafnar
firði, hefur gefið út þrjár bækur í
bókaflokknum „Rauðu ástarsögurn-
ar“. Alls hafa þá komið út í þessum
flokki 18 bækur. Nýju bækurnar
heita Vald viljans eftir Sigge Stark, í
þýðingu Skúla Jenssonar, Hættu-
legur leikur eftir Signe Björnberg, i
þýðingu Sigurðar Steinssonar, og Ég
elska þig eftir Else-Marie Nohr, í
þýðingu Skúla Jenssonar. „Þessar
nýju rauðu ástarsögur gefa hinum
fyrri ekkert eftir,“ segir í frétt frá
útgefanda, „en margar eldri bók-
anna eru nú uppseldar og sýnir það
vinsældir þeirra.“
Skuggsjá hefur gefið út tvær
nýjar bækur eftir Theresu Charl-
es. Þær heita Draumamaðurinn
hennar og Hulin fortíð. Andrés
Kristjánsson íslenzkaði báðar
bækurnar. Með þessum tveimur
bókum eru þær bækur, sem út
hafa komið hjá Skuggsjá eftir
Theresu Charles, orðnar 25.
„Theresa Charles er einn vinsæl-
asti ástarsagnahöfundur, sem
bækur eru gefnar út eftir hér á
landi," segir útgefandi.
Einnig er komin út hjá bókaút-
gáfunni Skuggsjá ný bók eftir
Barböru Cartland, sem nefnist
Hjarta er tromp. Þýðingu annaðist
Sigurður Steinsson. Þetta er 8.
bókin eftir Barböru Cartland, sem
Skuggsjá gefur út.
Bókaútgáfan Skjaldborg:
Opnar dreifingar-
midstöð í Reykjavík
BÓKAÚTGÁFAN Skjaldborg á Ak-
ureyri, mun nú eftir helgina opna
dreifingarmiðstöð fyrir bækur for
lagsins í Reykjavík. Að sögn Svavars
Ottesen, eins eiganda fyrirtækisins,
verður hin nýja dreifingarmiðstöð
Skjaldborgar til húsa að Ármúla 38,
og Björn Kiríksson mun veita henni
forstöðu.
Að sögn Svavars verða tuttugu
bækur gefnar út hjá Skjaldborg í
ár, og þar af eru þegar komnar út
18 bækur. Með útkomu tveggja er
á hinn bóginn óljóst, verði af
löngu verkfalli.
Alls sagði Svavar hins vegar
vera til um 90 bókatitla hjá útgáf-
unni, nýir og gamlir, og yrði öllum
þessum bókum dreift um dreif-
ingarstöðina í Reykjavík, auk þess
sem afgreiðsla verður á Akureyri
eins og áður.
Sjómannsævi
ÚT ER komin hjá Erni og Örlygi
bókin Sjómannsævi sem er fyrsta
bindi endurminninga Karvels Ög-
mundssonar skipstjóra og útgerð-
armanns.
Á bókarkápu segir m.a.: „Karvel
Ögmundsson er löngu landsþekkt-
ur sem aflasæll skipstjóri og
dugmikill útgerðarmaður. En þeir
sem kynnst hafa Karvel vita að
hann er einnig snjall fræðaþulur,
býr yfir dulargáfum og kann þá
list að segja frá.“
I þessu fyrsta bindi fjallar
Karvel um æskuárin á Snæfells-
nesi.
Bókin Sjómannsævi er 224 blað-
síður, prentuð hjá Prentstofu G.
Benediktssonar.
„Sextán konur, ferill
þeirra og framtak“
BÓKAÚTGÁFAN Skuggsjá, Hafnar
firði, hefur gefið út bókina Sextán
konur, ferill þeirra og framtak í nú-
tíma hlutverkum, sem Gísli Krist-
jánsson ritstýrði. Sextán konur er
hliðstæða bókarinnar Átján konur,
sem út kom á síðasta ári.
„Margar þær konur, sem í þessa
bók rita, hafa borizt fram af eigin
rammleik eftir torsóttum leiðum,
orðið að sigrast á torfærum og
hvers kyns erfiðleikum, sem frum-
herja bíða hverju sinni,“ segir
m.a. í frétt frá útgefanda. „Aðrar
hafa gengið hefðbundnar mennta-
brautir, sem í dag þykja sjálfsagð-
ar, en voru það ekki fyrir nokkrum
tugum ára.“
Konurnar, sem segja hér frá
menntun, störfum og starfsundir-
búningi, eru Teresía Guðmunds-
son veðurfræðingur, Filippía
Kristjánsdóttir (Hugrún) rithöf-
undur, Kristjana P. Helgadóttir
læknir, Auður Proppé loftskeyta-
maður, Ingibjörg R. Magnúsdóttir
deildarstjóri, Elsa E. Guðjónsson
safnvörður, Salome Þorkelsdóttir
alþingismaður, Vilhelmína Vil-
helmsdóttir fiskifræðingur, Krist-
ín I. Tómasdóttir ljósmóðir, Elsa
G. Vilmundardóttir jarðfræðing-
ur, Þuríður Árnadóttir íþrótta-
kennari, Kristín R. Thorlacius
oddviti, Hólmfríður Sigurðardótt-
ir garðyrkjukandidat, Svava Stef-
ándóttir félagsráðgjafi, Guðrún
Ásmundsdóttir leikari og Guðrún
Jónsdóttir arkitekt.
Ný Kátu-bók
SKJALDBORG hefur sent frá sér
nýja Kátu-bók, Káta á hættuslóð-
um. Þetta er ellefta bókin um
Kátu litlu og segir frá ævintýrum
er hún lendir í í Afríku.
Myrkraverk Seðlabankans á Arnarhóli er
menningarhneyksli sem verður að stöðva
eftir Sigurjón
Sigurðsmn
Arnarhóll er fornhelgur staður,
allt frá fyrstu landnámsbyggð.
Þannig er frá skýrt í Hauksbók.
„Þau missari fundu þeir Vífill og
Karli öndvegissúlur Ingólfs við
Arnarhvol fyrir neðan heiði."
í vörinni fyrir neðan Arnarhól
flutu öndvegissúlur Ingólfs Arn-
arsonar fyrsta landnámsmannsins
á land, það tók Ingólf og þrælana
þrjú ár að finna þær, og þá fyrst
tekur Ingólfur Arnarson sér
fastan bústað í Reykjavík eftir til-
vísan goðanna og æðri bendingu
um að byggja þar sem öndvegis-
súlurnar ræki á land. Ingólfur
Arnarson og menn hans sigldu
víkingaskipum sínum inn í Faxa-
flóann, inn fyrir Engey, Akurey og
Útfirisey, og er þeir nálguðust vík-
ina meir, sjá þeir marga reykjar-
stróka stiga til himins. Þessvegna
gaf Ingölfur Arnarson víkinni
nafnið Reykjavík.
Víkingarnir tóku niður trjón-
urnar af skipum sínum, sem skör-
uð vóru skjöldum og drekahöfðum
stafna í milli, síðan réru þeir út-
hafsskipum sínum innar í höfnina,
sem þarna var fyrir frá náttúr-
unnar hendi, þeir lögðu knörrum
sínum og gengu á land. Þar með
nöfðu þeir lagt undir sig þessa
eyju norðursins.
Suðvestan til í Reykjavík er lítið
stöðuvatn, Reykjavíkurtjörn. Úr
henni féll lítill lækur til sjávar
fyrir neðan Arnarhól, þar sem nú
er Lækjargata og Kalkofnsvegur.
Þessi lækur rennur nú í neðan-
jarðar ræsi inn í höfnina.
Varirnar sem vernduðu vík-
ingaskipin fyrir vængjaflugi
ólgandi úthafsins, náðu frá Örfir-
isey í norðri og Hlíðarhúsalandi í
vestri. Hlíðarhúsaland sem nú er
að mestu horfið í hafsins djúp,
vegna stormasamrar veðráttu og
sjávargangs aldanna, eftir er að-
eins Grandinn, sem nú er aftur
verið að hlaða upp, þarna í vest-
asta hluta vararinnar, en þar varð
síðar til verzlunarhöfnin Hólmur-
inn eða Grandahólmi, 'er síðar
varð Reykjavikurhöfn. Miðhluti
vararinnar nefndist Grófin og var
hún að nokkru í notkun fram á
okkar daga, eða þar til þilskipaút-
gerð lauk og togararnir og Reykja-
víkurhöfn tóku við.
Arnarhóll er eini stallhelgi
staðurinn í Reykavík, því kjörinn
fyrir þjóðlegar útisamkomur og
sem sérstakur útsýnisstaður
Reykvíkinga, og alls almennings í
landinu auk erlendra gesta sem
heimsækja landið. Þennan stað
má alls ekki á nokkurn hátt
skerða og enga af hinum níu
himnum, sem umlykja hann.
Arnarhóll er þjóðhelgur staður
vegna sögu sinnar, yfir honum er
helgi og leyndardómur, því verður
að koma í veg fyrir þau skipulags-
og náttúruspjöll, sem fyrirhugað
er að vinna þar á vegum Seðla-
banka íslands.
Þótt að hljótt hafi lengstaf verið
um bújörðina Arnarhól á niður-
lægingaskeiði þjóðarinnar er jörð-
in var konungseign, og ennþá
hljóðara um sífelldar skerðingar
hennar, er samt enn eftir stjórn-
arráðsbletturinn og allra helgasti
staður hennar sjálfur Arnarhóll-
inn, sem náði áður fyrr alveg
niðurundir sjó.
Þó að á sinni tíð í fátækt og
umkomuleysi þjóðar okkar hafi
neyðin og flutningatækja skortur-
inn brotið óskráð lög í kreppunni
kringum 1930 og orðið þess vald-
andi að neðri hluti Arnarhólsins
var skertur með byggingu Sænska
frystihússins þar, þá réttlætir sá
neyðarverknaður ekkert þann
verknað, sem fyrirhugaður er nú í
dag, að reisa þarna margra hæða
steinkumbalda fyrir Seðlabank-
ann og þar með byrgja að stórum
hluta fyrir sjónarsviðið, fyrir
Arnarhólstúnið, þennan fagra út-
sýnisstað almennings, nú þegar
við loks erum laus við Sænska
frystihúsið af staðnum fyrir fullt
og allt.
Þetta fyrirhugaða skemmdar-
verk Seðlabankans er regin
hneyksli, því verðum við Reykvík-
ingar, að skora á Alþingi Islend-
inga, að stöðva sem allra fyrst
þessar framkvæmdir Seðlabank-
ans á Arnarhóli. Loka fyrir fjár-
magn til skemmdarverks þeirra og
stöðva þau þannig í fæðingunni.
Alþingismenn, við þurfum nýja
krafta, sem vilja víkka sjóndeild-
arhringinn, efla og fegra umhverf-
ið, byggja höfuðborgina upp með
menningarbrag, með hliðsjón af
sögulegum og náttúrulegum stað-
reyndum.
Eg fer því fram á við alþingis-
menn okkar, að þeir efni til hóp-
göngu upp á Arnarhól og kynni
„Þetta fyrirhugada
skemmdarverk Seðla-
hankans er regin
hneyksli, því verdum við
Reykvíkingar að skora
á Alþingi Islendinga, að
stöðva sem allra fyrst
þessar framkvæmdir
Seðlabankans á Arnar-
hóli. Loka fyrir fjár
magn til skemmdar
verks þeirra og stöðva
það þannig í fæðing-
unni.“
sér ástandið af eigin raun, njóti
útsýnisins og náttúrufegurðarinn-
ar þaðan.
Útsýnisins yfir innsiglinguna
inn í höfnina, útsýnis yfir sundin
blá, eyjarnar og fjallahringinn,
ósk mín er að þeir skynji helgi
Arnarhóls, fegurð himinsins, fjall-
anna og sólarlagsins, og komi í veg
fyrir þau helgispjöll, að byrgt
verði fyrir útsýnið af Arnarhóli.
Við megum ekki tapa áttum og
láta óprúttna fésýslumenn spenna
helgreipar sínar yfir þjóðar-
hagsmuni og fegurð landsins, sjón
er sögu ríkari.
Látum fjallkonuna skauta feldi
sínum og skarta öllu sínu fegursta
og loga skært, er við virðum hana
fyrir okkur frá hinum fagra út-
sýnisstað almennings, þeim forn-
helga ástkæra stallhelga útsýnis-
stað Arnarhóli.
Hjálpumst öll að, komum í veg
fyrir skipulags- og náttúruspjöll,
komum sameiginlega í veg fyrir
þessa ástæðulausu eyðileggingu
Seðlabankans, peningapúka og
þröngsýnismanna.
Verum minnug þess, að ekki eru
nema nokkrir áratugir síðan, að
Köllunarklettarnir tveir í flæð-
armálinu andsæpnis Viðey vóru
sprengdir í loft upp undir hand-
arjaðri þáverandi bæjarstjórnar
Reykjavíkur.
Við höfum fyrr enn í dag þurft
að horfast í augu við glámskyggna
borgarstjórn og borgarskipulag
hér í Reykjavík, valdamenn hér
hafa því miður misstígið sig í öðru
hverju spori.
Mér er enn og aftur spurn? Höf-
um við máski mikinn hóp stein-
runna blindingja hér í valdastöð-
um, og þá kannski meðal þeirra
Borgarstjórn Reykjavíkur, borg-
arskipulagið og Seðlabankastjórn-
ina?
Gera þessir menn sér ekki ljóst,
að með því að byggja á þröskuldi
Arnarhóls stórhýsi úr járnbentri
steinsteypu, eru þeir um mörg
ókomin ár, jafnvel aldir, að byrgja
fyrir útsýnið þaðan og útiloka
þannig að borgarbúar, gestir
þeirra og allur almenningur geti
notið þess útsýnis, sem staðurinn
hefur nú uppá að bjóða.
Það þarf ekkert farartæki til að
komast uppá Arnarhól, skilur ekki
Jóhannes Nordal, að hann er ef til
vill að reisa minningu föður síns
níðstöng á Arnarhóli, með því að