Morgunblaðið - 13.12.1981, Qupperneq 8

56
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. DESEMBER 1981
, ,Það er nú einu sinni
laglman sem lifír“
„Nei, það er ekkert skammdegisþunglyndi hjá mér. Mér líður ágætlega þótt það sé myrkur. Platan komin í yfir fimm þúsund
eintaka sölu og allt í himnalagi og gott betur. Ég er mest heima núna í bleiustússinu. Við Toby eignuðumst son í byrjun
september og það fer náttúrulega mikill tími í að hugsa um hann. Annars er ég að undirbúa gerð plötu með íslenskum
þjóðlögum. Það verður næsta verkefni. Svo verður sennilega gerð „Þú og ég“-plata með vorinu. Það er svo sem nóg að gera.“
Já, Gunnar Þórðarson hefur
fulla ástæðu til að vera í góðu
skapi þessa dagana. Og er það
líka. Þegar ég hringdi i hann á
dögunum til að ámálga við hann
hugmynd um viðtal, var hann
önnum kafinn sem barnapía, en
okkur tókst að finna smugu dag-
inn eftir. Þá var þriðjudagur og
rokið og kuldinn í miklum ham
við að kvelja allan landslýð. Við
höfðum ákveðið að snúa hlutverk-
unum við að hluta, svo það féll í
hlut Gunnars að koma í heimsókn
til blaðamanns að þessu sinni.
„Ég bauð bæði Steinum og
Fálkanum að gefa út „Himinn og
jörð“. Steinar voru ekki tilbúnir
að leggja svona mikinn pening í
þetta. Þetta er töluvert dýrt fyrir-
tæki. Ég nota til dæmis strengja-
sveit í fjórum lögum og það kostar
svona tuttugu og fimm þúsund.
En ég held að þeir í Fálkanum
hljóti að vera farnir að brosa
núna, því það átti ekki að þurfa
nema fjögur þúsund eintök til að
útgáfan stæði undir sér.
Þetta eru allt lög eftir mig, en
textarnir eftir aðra. Ég samdi
sjálfur nokkra texta á hippaárun-
um, en hætti því fljótlega. Núna
læt ég mér nægja að leggja stund-
um fram hugmynd um texta við
lögin sem ég sem. Stundum kemur
það líka fyrir að ég sem lag við
ákveðinn texta. Það er þó frekar
sjaldan.
Yfirleitt sem ég lögin á gítar
heima í stofu. Skrifa síðan niður
hljómana og laglínuna og þegar
ég á orðið nokkrar slíkar hug-
myndir, fer ég með trommuleik-
ara og píanista inn í stúdíó og við
spilum inn grunninn að þessu. Ég
spila þá sjálfur á bassa. Svo fer
maður með spólu heim og hlustar
á þetta og fer að velta fyrir sér
hvaða „lit“ maður eigi að setja á
þetta. Hverju maður eigi að bæta
ofan á, hvern ég ætti að fá til að
syngja það og kannski um hvað
textinn ætti að vera. Svo verður
þetta mikið til í stúdíóinu."
„Nú hefur þú
um langt skeiö ver-
iö...“
— Hvernig er það að vera kom-
inn í þá aðstöðu að vera kannski
helmingi eldri en það fólk sem mest
hlustar á dægurtónlist?
„Það var nú strax upp úr 1970
að blaðamenn fóru að spyrja mig
spurninga sem byrjuðu á orðun-
um: „Nú hefur þú um langt skeið
verið...“ Þetta hefur engin djúp
áhrif á mig. Þessi unga kynslóð
sem núna er að vaxa úr grasi með
pönki og öllu því, er nú ekkert
ósvipuð því sem við vorum hérna í
kringum sextíu og fimm. Þá
fannst manni líka að það væri
ekki talandi við neinn sem var yf-
ir þrítugt. Þó er þetta kannski
einhvern veginn aggressívara
núna, en það er nú meira í orði en
verki. Alla vega er miklu meiri
svartsýni ríkjandi núna. Við vor-
um bjartsýn. Það átti vissulega að
breyta heiminum, en hann átti að
verða betri og fegurri. En í
grundvallaratriðum er þetta
ósköp svipað. Þetta snýst mikið
um tónlistina, alveg eins og þá
var.
Það er ýmislegt að ske í tónlist-
inni hér. Bubbi er ansi góður.
Hins vegar fannst mér Utan-
garðsmenn aldrei góð hljómsveit.
Mér finnst Þeyr mun merkilegri
hljómsveit og betri spilarar."
— Voru þeir ekki að komast á
samning í útlöndum?
„Já. Samningar í útlöndum,"
segir Gunnar og hlær, „það er nú
alveg spesíal keis. Annars er
miklu betri grundvöllur fyrir
þessu núna, en áður var. Nú'fer
þetta allt í gegnum plötufyrirtæk-
in. Fyrirtækin hér eru með umboð
fyrir stóru fyrirtækin úti í heimi
og hafa sambönd við þau. Hér áð-
ur fyrr voru þetta bara einhverjir
náungar.
Pund og yen?
— Ferð þú ekki að fá pund og
yen í stríðum straumum fyrir útgáf-
una á „Þú og ég“ í Englandi og
Japan?
„Það verður nú alla vega ekki
fyrr en á næsta ári, því höfunda-
laun eru alltaf greidd ári á eftir.
Svo er nú kerfið þannig úti, að
höfundar skipta við sérstök út-
gáfuréttarfyrirtæki sem sjá um
að rukka og fylgjast með og taka
líka fimmtíu prósent, svo ég veit
nú ekki hvað þetta er mikið. Þetta
gekk nú ósköp rólega í Englandi,
en þeir eru búnir að selja tuttugu
þúsund eintök af stóru plötunni í
Japan á hálfum mánuði. Við sjá-
um til. Það er mikíl auglýsinga-
herferð í gangi úti. Þetta er allt í
gegnum CBS og Steina hf. Það er
eitthvert dótturfyrirtæki CBS í
Japan sem gefur þetta út.
Það er nú einu sinni svoleiðis í
þessum bransa, að það er ekki
nándar nærri nóg að vera bara
góður. Það þarf að vera mikið
fjármagn að baki til að standa
straum af auglýsingakostnaði.
Eitt sem hefur afskaplega mikið
að segja í þessu sambandi eru
upptökumennirnir. Geoff Calver,
maðurinn hennar Shady tók upp
„Þú og ég“ og ég fékk hann líka til
að hljóðblanda „Himinn og jörð“.
Hann er geysilega fær. Hefur
næmt eyra fyrir þessu.
Það er framtíðardraumurinn að
geta eytt meiri tíma í að gera
plötu, en venjan er hér á landi.
„Himinn og jörð“ var tekin upp á
140 tímum. Erlendis eru svona
plötur gerðar á miklu lengri
tíma.“
„Hlusta fremur
lítið á tónlist“
„Nei, ég hlusta fremur lítið á
tónlist. Éf ég er að hlusta þá
finnst mér ég verða að einbeita
mér að því. Ég get ekki haft tón-
list sem einhvers konar bak-
grunnshljóð. Þegar ég hlusta á
plötur eru það helst nýjar plötur,
til að heyra hvað menn eru að
gera. Ég hlusta eiginlega aldrei á
klassík. Ég held ég eigi ekki eina
einustu klassíska plötu.
Ég spila miklu minna en ég
gerði og ég er hættur að líta á mig
sem gítarleikara. Öll æfingin sem
ég fékk af að spiia á böllum er
löngu fyrir bí. En ég gutla þó allt-
af eitthvað heima. Líka stundum
á píanó. Þó finnst mér þægilegra
að semja á gítarinn.
Þetta er heldur óhollt líf. Þetta
eru geysilegar tarnir og vökur og
þá gjarnan mjög óreglulegir mat-
artímar og mismerkilegt fæði.
Nei, ég hef engin svona heilbrigð
áhugamál eða hobby, eins og
gönguferðir og ég fer aldrei í bad-
minton j hádeginu. En ég hef mik-
ið hugsað um það.“ Þessu síðasta
fylgir hlátur.
„Annars var Toby að kaupa
handa mér svona trimmgalla, svo
ég verð eiginlega að fara að gera
eitthvað í þessu."
„2400 gítargrip“
„Ég átti heima á Hólmavík til
niu ára aldurs, þá eitt ár uppi í
Smálöndum en frá 1955 í Kefla-
vík. Við erum sjö systkinin. Það
þótti nú ekki mikið. Amma átti
tólf börn. Ég byrjaði ekki sem
smábarn að spila á hljóðfæri. Það
var eiginlega ekki fyrr en ég var
svona fjórtán ára, þegar ég fór að
hlusta á poppið í Kananum, að ég
fór að fikta í gítar sem var til
heima. Brátt ákváðum við skóla-
félagarnir að stofna hljómsveit.
Það var eins konar upphaf að
Hljómum. Það var ég og Rúnar og
Erlingur og svo ýmsir sem komu
og fóru þarna fyrst. Það kunni
enginn neitt. Ég byrjaði á að spila
á trommur. Én kunnáttuleysið
kom ekkert að sök í byrjun, því
við spiluðum bara plötur og þótt-
umst spila. Svo fórum við að
reyna að spila sjálfir lögin á plöt-
unum. Fyrst Shadows-lög og síðar
Bítlalög.
Ég fór í tíma til Guðmundar
Ingólfssonar gítarleikara, sem þá
var með hljómsveit sem spilaði í
„Krossinum" og hann lét mig hafa
bók sem hét „2400 gítargrip" eða
eitthvað slíkt og ég pældi í gegn-
um hana. Síðan fór maður að
hlusta á popplögin og pikka upp
hljómana í þeim, eftir bassanum.
Það var mikil og góð þjálfun fyrir
eyrað.“
Rætt við Gunnar
Þórðarson um
ýmislegt milli
himins og jarðar
„Hefur nú ekki
mikið breyst"
„Við stofnuðum Hljóma árið
1962 og eftir tíð mannaskipti í
byrjun, tók hljómsveitin á sig
nokkuð endanlega mynd. Þá voru
í henni þeir Rúnar, Erlingur, Eng-
ilberg Jensen og ég. Á árunum
1966 ’67 var Pétur Östlund á
trommunum hjá okkur í stað
Engilberts.
Strax sextíu og fjögur var það
mikið að gera hjá okkur í spila-
mennsku að við hættum að vinna.
Ég og Rúnar höfðum annars unn-
ið sem leigubílstjórar á Vellinum.
Síðan þá hef ég lifað algerlega á
tónlistinni. Hljómar spiluðu út
um allt land og á Norðurlöndun-
um og 1967 spiluðum við í Cav-
ern-klúbbnum í Liverpool, þar
sem Bítlarnir byrjuðu. Þetta var
mikið ævintýri.
Skemmtilegasta tímabilið held
ég þó að hafi verið þegar Trúbrot
byrjaði í kringum sjötíu. Ég vildi
bara að við hefðum asnast til að
æfa okkar eigin lög og gefa þau
út. En við gáfum út „hvítu plöt-
una“. Þar voru reyndar nokkur
lög eftir okkur. Ég held að bandið
hafi verið best þá. Þetta var
skemmtilegur tími og mikið að
ske. Þá átti nú aldeilis að breyta
heiminum, en einhvern veginn
hefur nú ekki mikið breyst. Þjóð-
félagsmyndin er ennþá sú sama.
Árið 1973 hætti ég í ballbransan-
um og fór að vinna fyrst og fremst
að upptökum. Nei, ég sakna þess
aldrei. Það er nóg að hafa verið í
þessu í tólf ár. Þetta er erfitt líf
og mér fannst að ég þyrfti ekki
endilega að vera dæmdur til að
vera að flækjast um landið allt
mitt líf og spila fyrir fullt fólk.
Þetta er bara fyllirí á þessum
böllum. Hefði alveg eins getað
verið „Duke-box“ í staðinn fyrir
hljómsveitina. Svo er sukkið í
kringum þetta. Allir alltaf að
hamast við að vera í stuði,
kannski dauðþreyttir. Þá fara
menn að þurfa eitthvað til að
peppa sig upp. Maður sá á eftir
mörgum félögum sínum niður í
vesen og vandræði og næstum því
sjálfum sér. Sumir hafa síðar
bjargað sér upp úr þessu. Ekki
allir.“
„Eitthvað
varanlegra“
„Þrátt fyrir allar vökurnar þá
er þó allt annað að fást við upp-
tökur. Það er eitthvað varanlegra,
sem maður er að búa til. Annars
er þetta skrýtið, hvaða stefnu lífið
tekur. Ég var afskaplega feginn
að þetta gekk vel hjá mér í tón-
listinni, því að öðru leyti var ég
algerlega stefnulaus, þegar þetta
var allt að byrja."
— Hvaða tónlistarmenn hafa
haft mest áhrif á þig í gegnum árin?
„Sá fyrsti sem mér fannst veru-
lega góður, var Burt Bacharaeh.
Hann notaði oft skrýtna takta og
samdi sérkennileg lög. Svo eru
það náttúrulega Lennon og
McCartney, Stevie Wonder og
Brian Wilson úr Beach Boys. Af
þessum nýju hef ég til dæmis
gaman af söngkonunni Ricky Lee
Jones og Steely Dan. Svo finnst
mér oft dálítið gaman af sumu í
þessari tölvumúsík, ef laglínurnar
eru góðar. Það er nú einu sinni
laglínan sem lifir í þessari dæg-
urtónlist.
Það hafa komið út svona tvö
hundruð lög eftir mig á plötum og
þau sem ég held mest upp á sjálf-
ur eru flest róleg. Ég er hrifnari
af ballöðum en hraðari lögum.
Mér hefur aldrei fundist ég vera
sérlega mikill rokk-skrifari. Svo
er það nú dálítið skrýtið með það,
að mörg lög sem ég hef samið og
verið nokkuð ánægður með, hafa
einhvern veginn mistekist í flutn-
ingi og upptöku. Ekki rétt hljóð-
færaskipan og svona.
Ef ég á að nefna einhver lög
sem ég er nokkuð sáttur við, þá
get ég nefnt „Þú og ég“ og svo til
dæmis lögin-4 Mandala-plötunni,
sem voru eitthvað mislukkuð þar.
Lög eins og „All That I Want To
Do“ og „Mr. Moonshine". Af öðr-
um lögum er ég all ánægður með
lokalagið úr Oðali feðranna og
„Hrafninn", sem Vilhjálmur
Vilhjálmsson söng inn á piötu og
svo eitt gamalt lag frá Hljóma-
árunum, „Þú varst mín“.“
„Gott fyrir sálina“
„Jú, því er ekki að neita að það
er gott fyrir sálina hvað „Himinn
og jörð“ gengur vel. Stóra tvö-
falda albúmið sem ég gerði að
hluta í Kaliforníu árið 1978 gekk
jú hálf illa. Þetta var slæmur tími
fyrir plötur. Plðtur voru fremur
dýrar, fólk búið að koma sér upp
ágætum græjum og plötusafni og
farið að huga að öðrum hlutum,
Ég var ekki heldur heppinn með
stúdíó. Þeir eru svo ofboðslega
rólegir í tíðinni þarna. Svo var ég
svo ástfanginn upp fyrir haus og
einbeitti mér kannski ekki nóg að
tónlistinni. En þótt platan gengi
ekki vel, þá endaði þó ástarsagan
vel. Við höfum það gott á
Kleppsveginum. Öll þrjú.“
— Að lokum. Hvað heldurðu að
Gunnar Þórðarson væri að gera ef
hann væri fæddur 1965; inni í bíl-
skúr að spila rokk?
„Ætli það ekki...“
— SIB