Morgunblaðið - 03.04.1982, Side 1

48 SÍÐUR OG LESBÓK
74. tbl. 69. árg.
LAUGARDAGUR 3. APRÍL 1982
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Argentínskur her gerir
innrás í Falklandseyjar
Breska stjórnin býr út „mjög öflug-
an“ flota til að hrinda innrásinni. —
Stjórnmálasambandi landanna slitið
Bucnos Aires, London, 2. apríl. AP.
FIMM þúsund argentinskir hermenn lögðu í dag undir sig Falklandseyjar,
Suður-Georgiu og Syðri-Sandvíkureyjar, sem eru breskar nýlendur á Suður-
AtlantshaH. Breska stjórnin, sem Margaret Thatcher kallaði saman til neyð-
arfundar í nótt vegna þessa máls, kallar þessar aðgerðir „tilefnislausan
yfirgang" og hefur slitið stjórnmálasambandi við Argentinumenn. John Nott,
varnarmálaráðherra, sagði í kvöld, að verið væri að búa út „mjög öfiugan"
flota til að hrinda innrás Argentinumanna. Herstjórnin i Argentínu hefur nú
þegar skipað landstjóra yfir eyjunum, sem hún kveðst hafa „endurheimt".
Klukkan 5,30 að staðartíma
sigldi argentínskt flugmóðurskip
og fjögur skip önnur inn á höfnina
í Stanley og settu á land fjölmennt
herlið búið brynvögnum. Nokkru
áður höfðu flugvélar flogið yfir
borgina og dreift flugmiðum þar
sem á stóð: „Velkomnir til Argent-
ínu íbúar á Malvinas-eyjum," en
svo eru Falklandseyjar kallaðar í
Argentínu. Á Falklandseyjum búa
um 2000 manns af bresku bergi
brotnir. Engin fjarskipti eru leng-
ur við eyjarnar en í dag heyrðist til
útvarpsáhugamanns á Falklands-
eyjum og sagði hann, að til vopna-
viðskipta hefði komið og nokkru
seinna tilkynnti argentínska her-
stjórnin, að einn maður úr þeirra
liði hefði fallið og tveir særst. Til
varnar á eyjunum voru 84 breskir
landgönguliðar og er ekki vitað til,
að þeir hafi orðið fyrir manntjóni.
Hermt er, að nokkrar skemmdir
hafi orðið á mannvirkjum í Stanley
vegna skothríðar frá flugmóður-
skipinu.
Álfredo Saint Jean, hershöfðingi
og innanríkisráðherra argentínsku
stjórnarinnar, tilkynnti í dag, að
landstjóri hefði verið skipaður yfir
Malvinas-eyjum, Mario Benjamin
Menendez, hershöfðingi. Argent-
ínumenn hafa gert kröfu til eyj-
anna allt frá árinu 1833 en þá segja
þeir, að Bretar hafi hrakið þá það-
an. Saint Jean sagði, að leiðtogar
helstu stjórnmálaflokka, sem hafa
verið bannaðir síðan 1976, hefðu
verið kvaddir til fundar við her-
stjórnina og Leopoldo Galtieri, for-
seti, ætlaði að flytja ávarp til þjóð-
arinnar. Mikill fögnuður varð víða í
Argentínu þegar fréttist af innrás-
inni, fólk safnaðist saman á götum
úti, fánar voru dregnir að hún og
kirkjuklukkum hringt.
Carrington lávarður, utanríkis-
ráðherra Breta, boðaði til blaða-
imannafundar klukkan fimm í dag
log lýsti því yfir, að argentínskur
jher hefði lagt undir sig Falklands-
eyjar og hefði stjórnmálasambandi
við Argentínu verið slitið af þeim
sökum og sendiherranum gefinn
fjögurra daga frestur til að hverfa
úr landi. Þessi yfirlýsing kom
Argentínska flugmóðurskipið Vienticinco de Mayo, sem var í fararbroddi fyrir
var áður breskt og hét þá HMS Venerable.
innrásinni í Falklandseyjar í gser. Það
AP-simamynd.
mörgum klukkustundum eftir að
Argentín imenn höfðu sjálfir sagt
frá innrásinni og er mörgum Bret-
anum mjög heitt í hamsi vegna
hiks og óákveðni stjórnarinnar í
þessu máli en heita má, að aðdrag-
andi innrásarinnar hafi staðið í

Forseti Argentínu, Leopoldo Galtieri, hershöfðingi, á rikisstjórnarfundi í
gær, skömmu eftir að tilkynnt hafði verið um innrásina. Til vinstri á mynd-
inni er Alfredo Saint Jean, innanríkisráðherra, og til hægri Nicanor Costa
Mendez, utanríkisráðherra. Ai’-símamynd.
hálfan mánuð. Neðri deild breska
þingsins mun koma saman á morg-
un, laugardag, vegna þessa en það
hefur ekki gerst síðan í Súezstríð-
inu. Nú seint í kvöld sagði John
Nott, varnarmálaráðherra Breta,
að verið væri að safna saman
„mjög öflugum" flota til að hrinda
innrás Argentínumanna en að
hann yrði ekki kominn til Falk-
landseyja fyrr en eftir tvær vikur.
Hann var spurður hvort stefndi í
stríð við Argentínu og svaraði
hann þá: „Ég vona ekki. Það er þó
alltaf mögulegt."
Á fundi öryggisráðs Sameinuðu
þjóðanna í dag sökuðu Bretar Arg-
entínumenn um „ósvífið ofbeldi" og
kröfðust þess, að öryggisráðið skip-
aði þeim að kveðja her sinn heim.
Reagan Bandaríkjaforseti ræddi
fyrr í dag í síma við forseta Arg-
entínu, nokkrum stundum fyrir
innrásina, en hafði ekki erindi sem
erfiði í að telja honum hughvarf.
Sjá „Óperettan sem varð að inn-
rás“ á bls. 21
Brezhnev
mjög veikur
Washinglon, 2. apríl. Alk.
FRÉTTIR frá Moskvu herma, að
heilsu Brezhnevs, forseta Sovét-
ríkjanna, hafi „hrakað mjög al-
varlega" en sagt er, að hann hafi
verið fluttur á sjúkrahús í síðustu
viku vegna hjartaáfalls. Banda-
ríska blaðið The Washington
l’ost skýrði frá þessu í dag og
hafði eftir áreiðanlegum heimild-
um.
Blaðið sagði, að Brezhnev
hefði fengið hjartaáfallið 25.
mars sl. um borð í flugvél á leið
til Moskvu frá Tashkent, höf-
uðborg Uzbekistan, og strax
verið fluttur á Kremlarsjúkra-
húsið við komuna. Þetta er
annað hjartaáfallið, að sögn
Post, sem Brezhnev fær á
skömmum tíma, en það fyrra
var snemma í febrúar.
„Mesta auðmýking
síðan í Súezmálinu
Ixmdon, 2. apríl. AP.
„HRÆÐILEG auðmýking“ fyrir Breta, mestu ófarir þjóðarinnar
síðan í Súezdeilunni 1956. Þannig lýsti David Owen, einn af
leiðtogum hins nýja fiokks sósíaldemókrata, innrás Argentínu-
manna í Falklandseyjar. Hann gagnrýndi ríkisstjórnina harka-
lega fyrir að neita að staðfesta fréttina.
Margaret Thatcher, forsætisráð-
herra Breta, yfirgefur forsætisráð-
herrabústaðinn í Downing-stræti
10 i gærmorgun eftir neyðarfund
ríkisstjórnarinnar um yfirvofandi
innrás Argentínumanna í Falk-
landseyjar. AP símamynd.
Þingið verður kallað saman til
fundar á morgun, laugardag,
þótt það hafi ekki gerzt síðan í
Súezdeilunni. Tveir þingmenn
íhaldsflokksins hafa lagt fram
ályktun þar sem þeir saka Arg-
entínustjórn um að „beita að-
ferðum Adolf Hitlers, sem réðst
inn í Pólland til að dreifa athygl-
inni frá efnahagsvandamálum
þjóðarinnar".
John Silkin, talsmaður Verka-
mannaflokksins í varnarmálum,
kallaði Argentínustjórn „herfor-
ingjastjórn fasista-tindáta".
Blaðið Evening Standard segir
einn helzta kjarna deilunnar þá
staðhæfingu Argentínumanna
að geysimikla olíu sé að finna
umhverfis Falklandseyjar.
Útlagi frá Falklandseyjum,
Lionel Daille, sagði AP að til
þessa uppgjörs hefði hlotið að
koma. Bretar gætu ekki náð eyj-
unum aftur og rekið Argentínu-
menn í burtu nema með skjótri
flotaíhlutun. Falklandseyingar
mundu berjast en gætu ekki
sigrað. Þeir væru stoítir af því
að vera Bretar, vildu ekki lifa í
lögregluríki og mundu leggja líf
sitt í sölurnar. „Mér finnst þetta
eins og önnur Kýpur og Tyrkirn-
ir eru þarna ennþá," sagði hann.
Framkvæmdastjóri SÞ, Javier
Perez de Cuellar, „harmaði síð-
ustu atburði" og kvaðst vona að
Breta
1956“
Öryggisráðið, sem kom til fund-
ar, fyndi lausn.
Samherjar Breta í NATO
lýstu ugg sínum og hvöttu til
diplómatískrar lausnar.
Efnahagsbandalagið for-
dæmdi innrásina og skoraði á
Argentínu að kalla heim herlið
sitt. Fundi um framlög Breta á
morgun var frestað.
Vestur-Þjóðverjar lýstu „djúp-
um ugg“ og hvöttu til friðsam-
legrar lausnar fyrir tilstilli SÞ.
Spánverjar og fleiri þjóðir tóku í
sama streng.