Morgunblaðið - 08.04.1982, Blaðsíða 30

78
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 8. APRÍL 1982
Bifreiðastöð Steindórs:
Fyrsta bifreiðin, fimm
manna Ford, keypt 1915
Þegar fjallað er um upphaf bif-
reiða á íslandi, verður ei hjá því
komizt að geta þáttar Steindórs
H. Einarssonar bifreiðarstjóra.
Hann varð fyrstur manna hér á
landi til að hefja skipulegan rekst-
ur leigubifreiðastöðvar og er stöð-
in enn rekin, þó um eigendaskipti
hafi orðið að ræða um síðustu ára-
mót.
Um upphaf Bifreiðastöðvar
Steindórs segir svo í bók Guðlaugs
Jónssonar, „Bifreiðir á íslandi":
„Steindór Helgi Einarsson
fæddist í Ráðagerði í Reykjavík
25. júlí 1888. Faðir hans var Einar
Björnsson tómthúsmaður, fæddur
1845 á Öxnaiæk í Ölfusi, sonur
Björns Oddssonar bónda og Ingv-
eldar Einarsdóttur konu hans, en
kona Einars í Ráðagerði og móðir
Steindórs Helga, var Guðrún
Steindórsdóttir tómthúsmanns á
Bjargi í Reykjavík, Matthíasson-
ar, og Helgu Vigfúsdóttur konu
hans.
Aður en Steindór Helgi gerðist
bifreiðastjóri og bifreiðaeigandi
hafði hann stundað þá atvinnu að
flytja fólk og varning milli skipa
og lands í Reykjavíkurhöfn, sú at-
vinna stóð á völtum fæti, er hér
var komið, því að Reykjavíkurhöfn
var þá óðum að komast í það horf,
að skip gætu lagzt þar að bólvirki.
Þetta hefur að sjálfsögðu verið
Steindóri ljóst og hann skaut því
ekki á frest að kanna möguleika
nýrrar atvinnu, er hverfa mætti
að, þegar fótum yrði endanlega
kippt undan hinni fyrri. Og árang-
urinn, er hann hefur náð, sem bif-
reiðastjóri og útgerðarmaður bif-
reiða, sýnir, að hann hefur ekki
farið villur vegar þegar hann valdi
sér hið nýja viðfangsefni. Steindór
var maður harðduglegur og
stjórnsamur, og má þar telja und-
irstöðuna að velgengni hans, enda
hefur það aldrei orkað tvímælis,
að bifreiðastöð hans hafi jafnan
verið rekin með þeim mesta mynd-
arbrag, sem þekkzt hefur í þeirri
grein hérlendis, jafnt í reglusemi
og öryggi í viðskiptum, sem gæð-
um og hirðingu bifreiðanna.
Steindór keypti fimm manna
Ford-bifreið sama sem nýja, árið
1915, og hafði fyrir bifreiðastjóra,
fyrst í stað, Harald Jónsson, þann,
sem fyrr var nefndur hjá Bifreiða-
félagi Reykjavíkur. Hefur hann
þegar haldið bifreiðinni úti sem
leigubifreið til mannflutninga, al-
veg á eigin hönd. Auglýsingar
hans í blöðum fré þessum tíma
sýna, að hann hefur verið með bif-
reiðina heima hjá sér í Ráðagerði
og vísað á hana þar til almennra
nota, svo og talsíma sinn í því
sambandi. Haraldur hefur verið
með bifreiðina aðeins skamma
hríð þetta ár, eða ekki lengur en
þar til Grímur, mágur Steindórs,
hafði öðlast ökuskírteini, en það
var 2. október 1915, sem fyrr var
sagt. Sjálfur hefur Steindór fengið
ökuskírteini nr. 23 í Reykjavík,
dagsett 22. maí 1916, en mun þó
hafa lært að aka nokkru fyrr. Þeg-
ar fram liðu stundir hefur Stein-
dór tekið að auglýsa einstakar
ferðir, aðallega austur yfir fjall og
einnig suður með sjó, og hafa far-
miðar þá verið seldir í verzluninni
„Breiðabliki" í Lækjargötu 10. Það
hús hefur nú verið burtflutt og
Iönaðarbankinn hyggst reisa þar
stórhýsi á lóðinni.
Þáttur Steindórs H. Einarsson-
ar í sögu bifreiðamálanna í land-
inu er hinn merkilegasti, en ekki
er unnt að rekja hann lengra hér
vegna þeirra tímamarka, sem
þessu riti hafa verið sett. Þó skal
þess getið, að Bifreiðastöð Stein-
dórs hóf göngu sína haustið 1918,
eftir því sem bezt er vitað, í
þröngri kompu, eða þó öllu heldur
skáp, undir stiga í aðalinngangi á
Hótel Island, er vissi út að Aust-
urstræti, en hótelið stóð á horni
Aðalstrætis og Austurstrætis og
hafði sínar aðaldyrnar hvorum
GEFÐU GÓÐRI
MYND TÆKIFÆRI
Alrammar m/möttu gleri
Stærðir: 20X28 - 50X60 cm.
Verð frá kr: 135,00-330,00
Trérammar mjóir
m/möttu gleri
Stæröir: 13X18 - 30X40cm.
Verðfrá kr: 71,00-145,00

Trérammar breiðir
m/möttu gleri
Stæröir: 13 X18 - 30x 40 cm
Verð frá kr: 91,00 -185,00
Plastrammar m/normal glerisvartir
og gylltirStærðir: 28X35 -50X60cm.
Verð frá kr: 90,00 -170,00
HfíNS PETERSEN HF
BANKASTRÆTI GLÆSIBÆR AUSTURVER Umboðsmenn
S: 20313 S: 82590 S: 36161 um allt land
megin. Þetta hótel brann til ösku í
byrjun febrúar 1944, og eftir það
var jafnað yfir húsgrunninn og
hann síðan hafður fyrir bifreiða-
stæði.
Um það bil sem Steindór tók sér
aðsetur í hótelinu með bifreiða-
stöðina, og næstu árin þar á eftir,
var það mjög stundað af bifreiða-
stjórum að vera með bifreiðir sín-
ar við hótelið á kvöldin, einkum þó
Austurstrætis-megin. Þar var um-
ferð mest í bænum, gestkvæmt
jafnan í hótelinu, og þar í útbygg-
ingu kvikmyndasýning (Nýja bió)
á hverju kvöldi. Þar var því lang
helzt þeirra að vænta, er þurftu að
fá bifreið til lengri eða skemmri
ferða. Þegar svo bílunum tók að
fjölga verulega gerðist oft mikil
þröng af þeim við hótelið, og þar
kom, að ekki þótti lengur við un-
andi. Og með því að vaxtarskilyrði
fyrir bifreiðastöðina voru alls eng-
in í hótelinu, þá flutti Steindór sig
með hana þangað sem hún er nú.
Var það haustið 1919 samkvæmt
þeim upplýsingum, sem fengizt
hafa.
Það er til marks um vöxt og við-
gang Steindórs sem bifreiðastjóra
og bifreiðaútgerðarmanns strax
fyrstu árin, að samkvæmt Bif-
reiðaskrá Reykjavíkur 1918 hefur
hann þá átt 8 bifreiðir: fjórar af
hvorri tegundinni Ford og Over-
land. Á næsta ári hefur hann svo
selt fjórar af þeim: 3 Ford og 1
Overland og bætt jafnmörgum í
skarðið sömu tegunda. Og eftir
sömu heimild árið 1920 hefur bif-
reiðaeign hans þá verið orðin
þessi: 3 Overland-bifreiðir af mod-
el 4 gerð, 2 Overland-bifreiðir af
model 85 gerð, 5 Overland-bifreið-
ir af model 90 gerð, 1 af Willy’s
Knight-gerð frá sömu verksmiðju.
11 bifreiðir samtals, allar nýjar og
nýlegar.
Steindór setti sér þá reglu í upp-
hafi, og hefur fylgt henni jafnan
síðan, að nota sem minnst slitnar
bifreiðir. Telur hann að sú regla
hafi gefið sér góða raun, og er sízt
að efa að svo hafi verið. Mættu
þeir, sem mikið nota bifreiðir að
staðaldri, hugleiða og færa sér í
nyt, eftir því sem við verður kom-
ið, þessa reynslu hins hagsýna og
þaulreynda athafnamanns í bíl-
stjórastétt.
5. apríl 1942
Örn Johnson, framkvæmda-
stjóri Flugfélags íslands, er nú
nýlega kominn heim með nýja
flugvél, sem hann keypti vestan-
Kona ól barn
í lögreglubíl
26. marz 1947.
Um tíuleytið á sunnudagskvöld-
ið var hringt til slökkvistöðvar-
innar í Reykjavík og þess óskað,
að hún sendi sjúkrabifreið upp að
sumarbústaðnum Sunnuhlíð, rétt
hjá Geithálsi, til þess að sækja
konu, Sigríði Sigurðardóttur, er
þar væri í barnsnauð.
Slökkviliðsmenn töldu sjúkra-
bifreiðirnar alltof veikar til ferða-
lags í þeirri ófærð, sem þá var.
Leituðu þeir til lögreglunnar.
Bjuggust þegar fjórir lögreglu-
þjónar til ferðar í stórum lög-
reglubíl. Með þeim fór yfirljós-
móðirin á fæðingardeild Landspít-
alans, Jóhanna Friðriksdóttir, og
nemi úr Ijósmæðraskólanum,
Guðrún Ólafsdóttir.
Ferðin upp að Sunnuhlíð gekk
skaplega, þrátt fyrir mikla ófærð
og tafir, og var búið um vanfæru
konuna í bílnum. Síðan var haldið
af stað til Reykjavíkur.
Skrýddur
lögreglukápu
En ferðin reyndist nú hálfu
tafsamari en áður. Skammt fyrir
neðan Geitháls bilaði bíllinn, en
þó tókst lögregluþjónunum að
gera við bilunina.
En þegar komið var skammt
niður fyrir Rauðavatn, ól konan
barnið, sprækan dreng, er vó 14
merkur. Hafði Ijósmóðirin tekið
með sér allt, sem með þurfti, til að
taka á móti barninu, og var nú
sveipað um það teppi og síðan hlúð
enn betur að því með kápu eins
lögregluþjónsins.
Ferðin til bæjarins gekk mjög
erfiðlega. Var hún stöðugt að
þyngjast og söfnuðust æ stærri
skaflar saman á veginum. Var
klukkan orðin hálfþrjú um nótt-
ina, þegar mæðginin komust loks í
Landspítalann. Þau lifa þar nú í
bezta yfirlæti og hefur hvorugu
orðið meint af þessu ferðavolki.
hafs handa félaginu. Er þetta
tveggja hreyfla landflugvél, sem
tekur 7—10 farþega, og mun hún
hefja fastar áætlunarferðir í
næsta mánuði.
Ný flugvél
Brú á Fnjóská
1908
Ix)kið er smíði á myndarlegri steinbogabrú yfir Fnjóská á þjóðvegin-
um hjá Skógum. Haf bogans er 54,8 metrar og mun enginn steinbogi
vera lengri en það á Norðurlöndum. Brúin kostaði rúmlega 33 þús. kr.
Brúarbygginguna annaðist firmað Christian & Nielsen í Kaupmanna-
höfn.