Morgunblaðið - 20.05.1982, Blaðsíða 28

76
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 20. MAÍ1982
ást er...
.. aö ýta á eftir
henni upp hrekk-
una.
TM Rag U.S. Pat. Off.-all rlghts resarvad
•1982 Loa AngaMs Tknas Syndtcste
ávísanareikningnum? Ég
skipti!
Hrjóttu?
HÖGNI HREKKVÍSI
Það er svnd
„Lesandi" skrifar 9. maí:
,Kæri Velvakandi.
I dálkum þínum í gær (8. maí)
birtist athyglisvert bréf frá
Sveini Guðmundssyni um fóstur-
eyðingar. Ef lesendur þínir hafa
látið þetta bréf framhjá sér fara,
ættu þeir að finna blaðið og
hyggja að því. Það er greinilegt,
að ýmsum liggur þetta mál mjög
á hjarta, enda er vissulega mikil
alvara á ferðinni. Eiginlega snert-
ir það tilveru okkar sem þjóðar,
ekki sízt sem kristinnar þjóðar.
Læknir skrifar nýlega fróðlega
grein í Morgunblaðið um með-
göngu og barnsfæðingu. Hann
segir, að barnsfæðing sé mesta
kraftaverk, sem til sé. Þetta
kraftaverk lífsins er hindrað
fyrirfram með fóstureyðingu.
Mig langar að víkja örfáum
orðum að reynslu annarra þjóða
af fóstureyðingum. Rúmenar voru
sérlega „frjálslyndir" í löggjöf
sinni um fóstureyðingar. En svo
stóðu þeir frammi fyrir því, að á
móti hverju barni, sem fæddist,
var þremur börnum útrýmt í
móðurlífi með fóstureyðingu. Þeir
töldu sig því ekki komast hjá því
að herða reglurnar. Forsendur
voru m.a. þessar:
Frjálsar fóstureyðingar hafa
óheillavænleg áhrif 1) á heilsu og
frjósemi konunnar, 2) á stöðug-
leika fjölskyldunnar og 3) á sið-
ferði þjóðarinnar, einkum meðal
æskunnar. Athyglisvert er að lesa
slík ummæli frá kommúnista-
landi.
Samin var skýrsla um reynsl-
una af fóstureyðingalöggjöf í
Englandi. Þar voru gerðar eftir-
farandi athugasemdir:
a) Einungis fáar konur sleppa
við líkamlegan eða sálrænan
sjúkleika eftir löglega fóstureyð-
ingu. (Sbr.: Sumar konur fá mikið
samvizkubit. Það er að vísu góðs
viti — en seint athugað.)
b) Þegar auðvelt er að fá fóst-
ureyðingu, verður fólk hirðulaust
um getnaðarverjur.
C) Algengara varð, að ungl-
ingar undir 18 ára aldri hefðu
kynmök. Kynsjúkdómar færðust
því í aukana, svo og líkamleg,
sálræn og tilfinningaleg vandræði
(komplikasjónir).
Flestir foreldrar vilja halda
unglingum sínum frá kynmökum
þangað til þeir giftast, enda er
það hið kristna sjónarmið. Frelsi í
fóstureyðingum stuðlar að því að
hrinda um koll þeim varnarveggj-
um, sem foreldrar eru að reyna að
reisa í kringum heimili sín.
„Félagslegar ástæður" ættu
aldrei að ráða afstöðu fólks í þess-
um málum. Sýnir ekki reynslan,
að hér á landi getur nánast hver
sem er veitt sér hvað sem hann
vill? Við íslendingar erum ein
allra ríkasta þjóð í heimi.
Stundum er talað um „óvelkom-
in börn“. Tölum ekki þannig, með-
an fólk bíður í löngum biðröðum
eftir því að fá að ættleiða börn, af
því að það getur ekki sjálft eign-
ast þau.
„A konan þá að vera fæðingar-
maskína?" spyrja sumir. Þessi
spurning á ekki rétt á sér. Það er
skynsamleg lausn fyrir marga að-
ila, að konan fæði barnið, sem
hún gengur með. Hitt má vel
koma fram, að marga uggir, að
stúlkur og konur verði gerðar að
„kynlífsmaskínum", þegar troðið
er í þær ótímabærri kynlífs-
fræðslu, eða þeim fengnar verjur
á unga aldri — og þeim er svo
hugsanlega boðin „lögleg fóstur-
eyðing", ef þær verða barnshaf-
andi.
Því hefur verið haldið fram, að
lögleiðing fóstureyðinga dragi úr
ólöglegum fóstureyðingum. Þetta
held ég hafi aldrei verið sannað.
Menn mega muna, að í Englandi
fjölgaði ólöglegum fóstureyðing-
um óhugnanlega, þegar næstum
fullt frelsi var gefið samkvæmt
lögum.
„Já, en er þetta ekki þá mark
þróunar, sem átt hefur sér stað á
Vesturlöndum?" er spurt. Dansk-
ur læknir svarar þessu:
„Þetta er hættulegt sjónarmið,
því að vel getur verið, að síðar
verði mörkin (hámarksaldur fóst-
urs) færð til fimm mánaða (skipt-
ing frá kvensjúkdómadeild til
þungunardeildar) eða sjö mánaða
(viðmiðun útfararstjóra) eða til
fæðingar (viðmiðun manntalsins).
Þetta er í mótsögn við lög um
erfðarétt. Þar er gert ráð fyrir
rétti manns frá getnaði hans.“
Þessi læknir telur, að prestarn-
ir (en líka allir aðrir kristnir
menn) eigi sök á því, að kristin
þjóð skuli leiða frjálsar fóstureyð-
ingar í lög. „Þegar við tökum á
móti lifandi ótímaburði á fæð-
ingardeild, fóstri, sem grætur við
fæðingu, lítum við á þetta fóstur
sem manneskju, þó að það sé e.t.v.
ekki nema 700 grömm og aðeins
fimm til sjö mánaða gamalt. Ef
barnið er dauðvona, ber okkur að
Þessir hringdu . . .
Er söngur
Guðrúnar til á
hljómplötum?
Margrét H. hringdi og hafði eftir-
farandi að segja: — Kæri Velvak-
andi, mig langar til að þakka Ríkis-
útvarpinu fyrir kvöldþættina með
Sveini Einarssyni, sérstáklega þó
fyrir þáttinn með honum og Guð-
rúnu Á. Símonar, okkar stórkost-
legu söngkonu, 13. maí sl. Veit Vel-
vakandi hvort lögin sem Guðrún
söng í þættinum eru til á plötum?
Ég hef spurst fyrir um þetta í
hljómplötuverslunum, en án árang-
urs.
-O-
Ekki kunni Velvakandi svar við
þessu, en sló á þráðinn til Guðrúnar
Á. Hún sagði: — Fyrir jólin komu
út hjá Fálkanum tvær plötur sam-
an, önnur með söng mínum og hin
með söng Þuríðar Pálsdóttur, undir
heitinu „Endurminningar úr óper-
um“. Þar er að finna óperuaríurnar
sem spilaðar voru í Kvöldstundinni
hjá honum Sveini. Upptökurnar eru
frá þeim árum þegar óperan var
upp á sitt besta, gerðar af fólki úti í
bæ. Stjúpi minn, Ludvig C. Magn-
ússon, var svo forsjáll að halda
þessu til haga fyrir mig. Þuríður
þurfti að leita meira að sínu. í
gamla daga var alltaf útvarpað frá
óperunni og það voru bara áhuga-
menn úti í bæ sem tóku upp. Þannig
gátum við eignast þetta, annars
væri það allt glatað. En í þættinum
hans Sveins voru líka íslensk lög.
Þau eru á plötu sem Svavar Gests
gaf út 1972, „Fjórtán sönglög",
Guðrún Á. Símonar
„Little things mean a lot“ var á
inetsöluplötunum mínum sem gerð-
ar voru úti í London og gefnar út
hjá Fálkanum 1956.
Dýr skolplögn
Þorleifur Guðlaugsson hringdi og
hafði eftirfarandi að segja: — Ég
skora á Reykvíkinga að kynna sér
hvernig staðið hefir verið að verki
við skolplögnina við Elliðavog. Ég
vinn þar í nágrenninu og hef fylgst
með þessum framkvæmdum frá því
í fyrra og undrast vinnubrögðin.
Kostnaður við verkið er áreiðanlega
orðinn gífurlegur miðað við það
sem þyrfti að vera, ef unnið væri að
því af hagsýni. í staðinn fyrir að
ýta upp fyrir lögninni í jaðri tang-
ans og leggja hana í beina línu, hef-
ur verið grafið fyrir henni eins
djúpt og hægt hefur verið að kom-
ast, í boga eftir endilöngu svæðinu.
Svona vinnubrögð eru borgarstjórn
til vansæmdar að mínu mati.
Banna á þessi
verkföll
lljartasjúklingur hringdi og hafði
eftirfarandi að segja: — Ég á heil-
brigðisstéttunum mikið upp að
unna fyrir margvíslega þjónustu.
Samt get ég ekki annað en horft
með kvíða til þeirra aðgerða sem
þær hafa gripið til á undanförnum
mánuðum. Þar sem fólk á líf sitt
undir starfi þessara stétta, finnst
mér óviðurkvæmilegt af þeim að
beita eins mikilli hörku og óbilgirni
og raun ber vitni, til að ná kröfum
sínum fram og valda saklausu fólki
angist og kvíða, jafnvel álagi sem
getur haft hinar afdrifaríkustu af-
leiðingar í för með sér. Nei, þessi
mál verða undir öllum kringum-
stæðum að ráðast milli samnings-
aðilanna, með sanngirni og réttsýni
að leiðarljósi. Annað er siðleysi.
Skrifið eða hringið
til Velvakanda
Velvakandi hvetur lesendur til að skrifa þættinum
um hvaðeina sem þeim liggur á hjarta — eða hringja
milli kl. 10 og 12 mánudaga til föstudaga. Bréf þurfa
ekki að vera vélrituð. Þeir sem ekki koma því við að
skrifa slá þá bara á þráðinn og Velvakandi kemur
orðum þeirra áleiðis. Nöfn, nafnnúmer og heimilis-
föng þurfa að fylgja öllu efni til þáttarins, þó að
höfundar þess óski nafnleyndar.