Morgunblaðið - 03.06.1982, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. JÚNÍ1982
lltargtiiiÞIiifrife
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Að-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 120 kr. á mánuöi innanlands. i lausasölu 8 kr. eintakiö.
S
Mótun kaup-
máttarstefnu
Þunglega horfir í þjóðarbúskap íslendinga. Framleiðsla
sjávarafurða, sem jókst um 15% 1979 og 10,5% 1980, óx
aðeins um 1,5% á sl. ári. Horfur eru enn dekkri í ár. Hlutfall
þorsks, sem er verðmætur, fer minnkandi í heildaraflanum.
Loðnuveiðar verða að líkindum litlar sem engar, a.m.k. fyrri
helming ársins.
Viðskiptakjör þjóðarinnar út á við hafa farið versnandi
undanfarin misseri og bati er ekki fyrirsjáanlegur.
Þjóðartekjur, það, sem í raun er til skiptanna í þjóðar-
búinu, standa til 2% rýrnunar á mann 1982, samkvæmt
þjóðhagsspá.
Þjóðartekjur, sem setja okkur lífskjararamma, bæði sem
einstaklingum og heild, ráðast af tvennu: verðmætasköpun í
þjóðarbúskapnum og viðskiptakjörum út á við. Ef mál ráð-
ast svo í samningum aðila vinnumarkaðarins, að farið er út
fyrir þann ramma, þ.e. ramma viðblasandi efnahagslegra
staðreynda, verður niðurstaðan smærri og kaupminni krón-
ur, eins og reynslan hefur margsýnt, þó við höfum lítið af
henni lært, því miður. „Kjarabætur" hverfa í hækkað verð-
lag svo að segja samtímis og „til verða". Við stöndum eftir
með vaxandi verðbólgu og veikari stöðu atvinnugreina okkar
gagnvart samkeppnisþjóðum.
Þegar svo horfir, sem nú gerir, verða þjóðfélagsstéttirnar
að fara með gát í átökum um skiptingu þjóðarteknanna. Það
skýtur því skökku við, að heildarsamtök launþega haga að-
gerðum nú á mun harðdrægari hátt en t.d. 1980, þegar
samningaþóf stóð í 10 mánuði, án umtalsverðra aðgerða af
þeirra hálfu. Oft var þörf, en nú er nauðsyn að halda þann
veg á málum í efnahags- og atvinnulífi þjóðarinnar, að
takast megi að treysta undirstöður afkomuöryggis og efna-
hagslegs sjálfstæðis þjóðarinnar með hyggilegum viðbrögð-
um, fyrirhyggju og framsýni.
Lífskjörin hafa versnað verulega í tíð vinstri stjórnar sl.
fjögur ár. Aukin skattheimta á ríkan þátt í því. Við núver-
andi aðstæður liggur í augum uppi að bæta beri lífskjör
fólks með því að draga úr skattheimtu og takmarka ríkis-
útgjöld.
Það var og skylda ríkisvaldsins, sem það hefur verið að
bregðast undanfarin ár, að hraða stórvirkjunum og orkuiðn-
aði til að skjóta nýjum stoðum undir lífskjör í landinu, enda
komið að nýtingarmörkum fiskistofna og búvörumarkaðar.
Aðgerðarleysi í þessum efnum hefur seinkað kjarabótum í
landinu um nokkur ár a.m.k.
Það sem gera þarf er fyrst og fremst að treysta og efla
verðmætasköpun í þjóðarbúskapnum sem rísi undir raun-
hæfum kjarabótum. I stað krónusmækkunarstefnunnar á að
koma kaupmáttarstefna. ASÍ verður og að móta launa-
stefnu, er tekur afstöðu til þess, hvert launabil skuli vera
milli starfshópa innan samningsramma þess. Vinnuveitend-
ur verða hins vegar að vera opnir fyrir eðlilegum leiðrétt-
ingum og eyðingu misræmis innan ramma efnahagsstað-
reynda. En fyrst og síðast verða hyggindi að ráða ferð — og
raunhæft mat á heildarhagsmunum þjóðarinnar.
Slæm fjárhagsstaða
hjá Reykjavíkurborg
Fjörutíu milljónir króna, eða fjóra gamla milljarða,
skortir á fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar til að
mæta launagreiðslum og launatengdum gjöldum á yfir-
standandi ári, miðað við fyrirsjáanlegar hækkanir á verð-
bótum launa, en án grunnkaupshækkana. Þannig var við-
skilnaður vinstri meirihlutans, samkvæmt úttekt á fjár-
hagsstöðu borgarinnar, sem býður upp á mikla greiðsluerf-
iðleika á árinu. Skrum vinstri flokkanna um fjármálastjórn
borgarinnar reyndist einber blekking.
BREZKUR FRETTARITARI
SEGIR FRÁ LOKASÓKNINNI
Argentínskir hermenn við öllu búnir, vopnaðir loftvarnabyssu, á strönd Falklandseyja
Stanley í sjónmáli
Fréttaritari Daily Ex-
press, Bob McGowan,
skýrði frá því í gær, mið-
vikudag, að brezkar fram-
varðarsveitir sæju til Port
Stanley, höfuðstaðar Falk-
landseyja, frá hæðum, sem
þær hefðu tekið fyrir ofan
bæinn. Hér birtast kaflar úr
frásögn hans:
A þriðjudaginn stóð ég á
fjallstindi með framvarðarflokki
sóknarsveita fallhlífaliðsins og
fylgdist með því þegar brezkir
hermenn litu Port Stanley fyrst
augum í herferðinni. Meðan ég
stóð þarna gerðu víkingaherm-
enn landgönguliðsins áhlaup á
hernaðarlega mikilvægan fjalls-
hrygg, Two Sisters, fyrir ofan
Moody Brook þar sem félagar
þeirra, sem veittu innrásar-
mönnunum svo hreystilega mót-
spyrnu fyrir tveimur mánuðum,
höfðu bækistöð.
Nístingskuldi var, en alla
nóttina réðust sérþjálfaðar
sveitir á argentínskar eftirlits-
stöðvar í hálendinu fyrir ofan
höfuðstaðinn og fallhlífaher-
mennirnir lögðu undir sig mik-
ilvægt fjallaskarð. Mótspyrnan
var væg allan tímann. Sérþjálf-
aðar sveitir lentu öðru hverju í
skotbardögum þegar argentínsk-
ir varðflokkar hörfuðu til Port
Stanley.
Við fundum óvinaskotgrafir
með stígvélum, skotfærum og
klæðnaði, sem bendir til þess að
Argentínumennirnir hafi tekið
til fótanna þegar þeir sáu Bret-
ana ráðast til atlögu gegn þeim.
Við erum með landgöngulið á
fylkingarvængjunum og ég get
sagt með vissu að hálendið um-
hverfis Port Stanley sé á valdi
Breta. Allt er tilbúið til lokaorr-
ustu: brezkt stórskotalið, vernd
flugvéla og brynsveitir.
Gangan hefur verið fallhlífa-
hermönnunum erfið. Þeir ferð-
ast vígbúnir og fá annan búnað
sinn sendan síðar. Það er nánast
komið upp í vana að hafast við
tímunum saman í kulda úti á
víðavangi, í snjókomu, skjóllaus
og svefnpokalaus.
Þegar við sóttum þangað sem
Tony og Ailsa Heathman hafa
nýlega komið sér upp sauð-
fjárbúi, aðeins 24 km frá Port
Stanley, urðu hermenn varir við
sérþjálfaðan óvinavarðflokk,
sem reyndi að njósna um sókn
okkar.
Rauðu alpahúfurnar (viður-
nefni fallhlífahermannanna)
laumuðust umhverfis fjögur úti-
hús í áttina að hvítmáluðu býl-
inu. Fallhlífahermennirnir
héldu að óvinahermenn kynnu
að vera inni.
„Opnið — þetta er brezki her-
inn,“ sagði liðsforingi nokkur og
í sama mund lýstu blys upp hús-
ið og fallhlífaliðarnir komu sér
fyrir í skotstöðu.
Ailsa Heathman, sem hélt á
eins ára barni sínu, lá á gólfinu
ásamt Tony. Hjá þeim dveljast
níu gestir, flóttamenn frá Port
Stanley — þrír karlar, þrjár
konur og þrjú börn. „Eg hélt
þetta gæti verið enskumælandi,
argentínskur liðsforingi," sagði
Ailsa. „Margir þeirra tala
ensku.“
Hún bauð fallhlífahermönn-
unum upp á te og bætti við: „Við
erum virkilega fegin að sjá ykk-
ur. Hér hefur verið mikill hama-
gangur — við heyrðum að skotið
var af fallbyssum á „Argana", en
við höfum engan séð í marga
daga. Ég held að þeir hljóti að
hafa lagt á flótta þegar þeir sáu
ykkur koma.“
Tony eiginmaður hennar, sem
á 4.145 hektara land og 2.700
fjár, sagði: „Fyrir einum eða
tveimur dögum komu Argar frá
Goose Green hingað, hungraðir
og kalnir. Þeir heimtuðu að ég
æki þeim til Port Stanley á
dráttarvélinni. Ég neitaði og
þeir fóru burtu."
Meðan þessu fór fram gerðu
sveitir víkingahermanna hliðar-
árás á argentínskar varnar-
stöðvar nálægt Port Stanley í
sama mund og við bjuggum
okkur undir að sækja í áttina að
miðbæ höfuðstaðarins. En þegar
við sóttum áfram gerðu allir sér
grein fyrir því, að hættan á
meiriháttar gagnárás Argen-
tínumanna jókst með hverri míl-
unni sem við sóttum lengra.
„Stóra orrustan bíður okkar
enn,“ sagði fallhlífaliðsforingi.
Falklenzkir öskukarlar og argentínskir hermenn I Port Stanley