Morgunblaðið - 13.08.1982, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 13. ÁGÚST 1982
Ríkisútvarpið/hljóðvarp á Akureyri:
Fyrsta útsending
hjá föstu
FYRSTA úLsondinn frá Akurovri eftir
aú fast starfsfólk var rártirt virt Ríkis-
útvarpirt/hljóðvarp þar, verður á laug-
ardaginn kemur. I*ar verrtur blönduð
dagskrá í tali og tónum frá Blöndu-
ósi, Saurtárkróki, llúsavík, Kaufar-
höfn «(< Akureyri. Koma þar fram um
20 manns.
Að sögn Jónasar Jónassonar,
hefur verið töluvert um upptökur á
Akureyri fyrir hljóðvarpið. Hafa
verið sendir þangað menn að sunn-
an tii upptöku. En núna væri í
fyrsta sinn ráðið fast starfsfólk
fyrir norðan. Væri hann fluttur og
seztur þar að. Sagðist kunna vel við
sig fyrir norðan. Þetta væri ósköp
Reykvíkingafé-
lagið endurreist
ÁKII) 1940 var stofnart i Keykjavík
svonefnt Keykvíkingafélag sem
starfarti i nánum tengslum virt
Minjasafn Keykjavíkurhorgar, nú
Árbæjarsafn. Hefur þetta félag ekki
verirt starfrækt undanfarin ár en
áhugi hefur nú vaknart á art endur-
reisa þart og stofna um leirt Vinafé-
lag Árbæjarsafns.
Erlendis eru slík vinafélög
safna víða starfandi. Þau vinna að
auknum tengslum á milli safna og
almennings og aðstoða söfnin við
fjáröflun og fleira.
Er ntí starfandi undirbúnings-
nefnd í Reykjavík sem vinnur að
því að endurreisa gamla Reyk-
víkingafélagið og hvetur hún
gamla félagsmenn að fjölmenna á
almennan fund að Hótel Borg
hinn 18. ágúst nk. kl. 20.30.
(KrétUtilkynning.)
starfsliði
indælt. Búinn að kveðja Reykjavík
í bili og væri að venja sig við. Norð-
lendingar væru gott fólk og hann
gæti lynt við flesta.
Jónas sagði, að Ríkisútvarpið
hefði keypt húsnæði sem afhent
yrði um mánaðamótin septem-
ber/október. Yrði það með tveimur
upptökuherbergjum, þar sem í öðru
sæti væri unnt að taka upp leikrit,
strengleika, kóra o.fl. En verið væri
að teikna það núna og hanna. Það
myndi bætast mikið við, þegar þeir
væru farnir úr Hljóðhúsinu og
fengju ný upptökutæki og tvö upp-
tökuherbergi. Þannig myndi fjöl-
breytni efnis úr Norðurlandi
aukast.
Um hvort framhald yrði á út-
sendingum að norðan, sagði Jónas,
að það yrði tíminn að leiða í ljós.
Þeir væru 2 ráðnir fyrir norðan,
hann og Björn Sigmundsson tækni-
maður. Jafnframt yrði Árni Jó-
hannsson lausráðinn til að leysa af
og til að taka upp út um byggðir
Norðurlands. Þeir gætu ekki lokað
á meðan. En það ætti að auka sam-
band við fréttaritara og þar með
fréttastreymi frá Norðurlandi.
Leiðrétting
í FRÁSÖGN í blaðinu í fyrradag
af vinarbæjamóti Siglufjarðar,
sem haldið var í Finnlandi, var
ranglega sagt, að Tammerfors
væri sænska nafnið á bænum
Kangasala.
Rétt er, að um sinnhvorn bæinn
er að ræða, sem standa í nágrenni
hvers annars. Finnska nafnið á
Tammerfors er Tampere. Beðið er
velvirðingar á mistökunum.
íkveikja við Kjötbúðina Borg:
Frystitæki og matvæli skemmdust
KVEIKT var í sorptunnum á bak virt
kjötbúðina Borg á Laugavegi seint í
fyrrakvöld og kviknaði í frysti-
geymslu sem þar er, samkvæmt upp-
lýsingum sem Mbl. fékk hjá rann-
sóknarlögreglunni i gær.
Fljótlega tókst að ráða niður-
lögum eldsins. Nokkrar skemmdir
urðu á geymslunni og einnig á
kjöti sem þar var.
Mál þetta er í rannsókn.
Jarðborinn Jötunn fastur
JARÐBORINN Jötunn, sem hefur
verirt virt boranir i Kröflu undanfar-
ið, er fastur og hefur verirt það í um
vikutíma. Art sögn Gunnars Inga
Gunnarssonar, startartæknifræðings
í Kröfluvirkjun, má gera ráð fyrir art
það geti tekirt viku i viðbót að losa
borinn. Ekki er óalgengt að borar
sem þessi festist og kvart Gunnar þá
hafa verirt heppna að því leytinu
hingað til. Þetta kemur til mert art
tefja boranir um jafn langan tima og
það tekur aö losa borinn.
Jötunn hefur verið við boranir í
Kröflu í sumar. Ætlunin er að
hann bori þar þrjár holur og að
því verki verði lokið seinnipartinn
í september. Þegar hefur ein hola
verið boruð, en borinn er fastur í
annarri holunni á 1400 metra
dýpi, en sú hola er orðin 1800
metrar á dýpt og festist borinn
þegar verið var að taka hann upp
til að athuga hvern árangur bor-
unin hefði gefið. Dýpi borholanna
við Kröflu er þetta á bilinu
1900—2100 metrar yfirleitt.
Kostur á að kynnast bandariskri kvikmyndagerð utan múra Hollywood:
Þriðja Ameríska kvikmyndavik-
an hefst í Tjarnarbíói um helgina
Úr myndinni „Hemrtland", sem sýnd verrtur á laugardag í Tjarnarbíói.
Leikstjóri myndarinnar er Richard Pearce og hefur hún hlotirt afar góða
dóma og unnirt til verðlauna í Bandarikjunum.
Þrirtja Ameríska kvikmyndavikan
hefst í Keykjavík um helgina og eins
og undanfarin tvö ár er þart íslensk-
ameríska félagið sem stendur fyrir
þessari kynningu á þvi sem er efst á
baugi í amerískri kvikmyndagerð
utan múra flollywood. íslensku
kvikmyndaáhugafólki ætti því art
vera fengur í þessum myndum, sem
verrta sýndar í Tjarnarbiói dagana
14.—21. ágúst nk.
Vikan í ár er tileinkuð
svonefndum „sjálfstæðum"
kvikmyndum, sem allar eru í fullri
lengd og flestar leiknar. Með orð-
inu „sjálfstæður“, er átt við
kvikmyndir sem eru fjármagnaðar
af kvikmyndagerðarfólkinu sjálfu
eða fyrir opinber framlög. Þetta
fólk hefur því algerlega frjálsar
hendur við gerð mynda sinna og
þarf ekki að lúta vilja annarra
eins og svo algengt er þegar stór
kvikmyndaframleiðslufyrirtæki
eiga hlut að máli.
„Sjálfstæða" kvikmyndagerðin
er töluvert svæðabundin og hefur
sprottið upp í ýmsum amerískum
borgum, þar sem myndast hafa
kjarnar kvikmyndagerðarfólks er
hefur fremur kosið að reyna að
skapa sér starfsaðstöðu í heima-
borgum sínum, í stað þess að
halda á vit Hollywood eins og ai-
gengast er. Ber í þessu sambandi
helst að telja borgirnar New York,
Boston og San Francisco.
Þetta kvikmyndagerðarfólk
fjallar því oftast um málefni sem
tengjast þeirra eigin reynslu og
meðhöndlar það á mun opinskárri
og raunsæjari hátt en hingað til
hefur þekkst í amerískri kvik-
myndagerð. Málefni svo sem kyn-
þáttavandamál, kvennabaráttu og
stéttabaráttu. Málefni sem fram
að þessu hafa þótt of viðkvæm og
því ekki átt upp á pallborð kvik-
myndaframleiðenda sem aðeins
eru að hugsa um stundargróða.
Kvikmyndirnar sem hér eru sýnd-
ar eru flestar nýjar eða nýlegar og
voru margar hverjar sýndar á
kvikmyndavikum sem THE AM-
ERICAN FILM INSTITUTE stóð
fyrir í fimm amerískum borgum
árið 1981. Þær kvikmyndir sem
sýndar verða í Tjarnarbíói voru
allar taldar höfða til íslendinga á
einn eða annan hátt. Engu að síð-
ur eru þær gerólíkar að gerð og
inntaki, þó allar eigi það sameig-
inlegt að fjalla um þjóðfélagsmál í
einhverri mynd og séu gerðar
fyrir minni fjárhæðir en almennt
er venja um kvikmyndir í fullri
lengd í Bandaríkjunum
(30.000-500.000 $).
Þótt mikil gróska hafi verið í
þessari grein kvikmyndalistarinn-
ar undanfarin ár í Bandaríkjun-
um, hefur róðurinn engu að síður
verið þungur fyrir „sjálfstæðu"
kvikmyndina. Er það einkum
vegna þess að erfitt er að fá þessar
myndir sýndar í almennum
kvikmyndahúsum þar sem þær
þykja ekki nógu góður söluvarn-
ingur og hafa ekki til að bera
tæknilega fullkomnun Holly-
wood-framleiðslunnar. Þess vegna
hefur það fólk sem framleiðir slík-
ar kvikmyndir stofnað með sér
samtök er nefnast „THE INDE-
PENDANT FEATURE MOVE-
MENT“, sem kynnir myndirnar og
reynir að fá þær sýndar innan
Bandaríkjanna sem utan. Hefur
félaginu orðið töluvert ágengt og
hafa margar þessara kvikmynda
hlotið verðlaun og viðurkenningar
víðsvegar um heim.
Að sögn Sigurjóns Sighvatsson-
ar, kvikmyndagerðarmanns, sem
er nú sem fyrr einn aðalhvata-
maður Amerísku kvikmyndavik-
unnar, er það von þeirra er að
fyrirtækinu standa, að með sýn-
ingum þessara kvikmynda hér á
landi fái íslenskir kvikmyndaunn-
endur ekki aðeins þverskurð af
þessari tegund kvikmyndagerðar,
eins og hún er í Bandaríkjunum í
dag, heldur jafnframt betri innsýn
inn í það þjóðfélag sem myndirnar
fjalla um.
Ameríska kvikmyndavikan
hefst, eins og áður sagði laugar-
daginn 14. ágúst og verða sýningar
fyrstu þrjá dagana sem hér segir:
Laugardagur 14. ágúst: kl. 3
Hjartaland, kl. 5 Kaffistofa kjarn-
orkunnar, kl. 9 Kaffistofa kjarn-
orkunnar, kl. 11 Neðanjarðar-
knaparnir.
Sunnudagur 15. ágúst: kl. 3
Kaffistofa kjarnorkunnar, kl. 5
Hjartaland, kl. 9 Kaffistofa kjarn-
orkunnar, kl. 11 Varanlegt frí.
Mánudagur 16. ágúst: kl. 5
Tylftirnar, kl. 9 Yfir — undir, ská-
hallt niður, kl. 11 Chan er týndur.
Myndirnar, sem sýndar verða
eru tiu talsins og af ýmsum toga:
Kaffistofa kjarnorkunnar: Ein-
stök heimildarkvikmynd sem unn-
in er úr gömlum áróðurskvik-
myndum Bandaríkjastjórnar um
kjarnorkusprengingar og áhrif
þeirra. Á kaldhæðnislegan hátt er
okkur sýnt hvernig stjórnvöld og
fjölmiðlar í Bandaríkjunum
reyndu að telja almenningi trú um
ágæti kjarnorkusprengjunnar
fyrir þrjátíu árum.
Iljartaland: Landnám vestursins
séð frá sjónarhóli konunnar,
Frábærlega gerð kvikmynd sem
lýsir vel erfiðleikum frumbýlinga í
Wyoming-fylki í Bandaríkjunum
upp úr aldamótum.
Clarence og Angel: Raunsæ og
áhrifamikil lýsing á lífi tveggja
hörundsdökkra drengja í Harl-
em-fátækrahverfinu í New York.
Ein af fáum kvikmyndum sem
gerð er af svertingja og fjallar um
svertingja og vandamál þeirra.
Neðanjarrtarknaparnir: Óvenjuleg
kvikmynd sem fjallar um líf
þeirra sem búa á útjaðri þjóðfé-
lagsins. Eitt helsta verk amerísku
nýbylgjunnar sem á upptök sín í
neðri hluta Manhattan-eyju.
Varanlegt frí: Ljóðræn kvikmynd
sem endurspeglar vel örvæntingu
amerískrar pönkæsku.
Yfir — undir, skáhallt nirtur:
Kvenfrelsi og stéttabarátta eru
meginþemu þessarar kvikmyndar
sem unnin er af pólitískum
starfshópi í San Francisco og
fjallar um iðnverkamanninn Ray
og fjölskyldu hans.
Tylftirnar: Kvikmynd sem gerð
er af konu og fjallar um unga af-
brotakonu sem reynir að aðlagast
þjóðfélaginu á nýjan leik eftir
tveggja ára dvöl í fangelsi.
Chan er týndur: Fyrsta kvik-
myndin sem fjallar á raunsæjan
hátt um líf bandaríkjamanna af
kínverskum ættum í San Franc-
isco. í leit sinni að smáglæpa-
manninum Chan, leiða leigubíl-
stjórinn Jó og bróðursonur hans,
Steve, áhorfandann í gegnum hin
mismunandi lög í lífi þessa þjóða-
brots sem býr í Kínahverfinu í
San Francisco.
Fjölskyldufyrirtæki: Er ameríski
draumurinn hilling eða höndlan-
leg hamingja? Howie Snider
pizzuframleiðandi í Indianafylki í
Bandaríkjunum rekur sig á að
draumurinn er am.k. ekki innan
seilingar. Jafnvel þótt menn leggi
allt sitt undir og þræli nótt sem
nýtan dag, þá ná endarnir vart
saman. Frábær heimildar-
kvikmynd um líf dæmigerðrar,
amerískrar millistéttarfjölskyldu.
Hinir sjö Secaucus snúa aftur:
Gamansöm lýsing á lífi nokkurra
róttæklinga sjöunda áratugarins
tíu árum síðar. Amerísk hliðstæða
við mynd Tanners, Jónas sem
verður 25 ára árið 2000.