Morgunblaðið - 08.09.1982, Síða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 8. SEPTEMBER 1982

Otgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthias Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 130 kr. á mánuöi innanlands. i lausasölu 10 kr. eintakið.
Seinheppni Þjóðviljans
Þjóðviljinn er seinheppinn í fögnuði sínum yfir þeim
sjónarmiðum, sem fram komu í forystugrein Morgun-
blaðsins á sunnudag. En í Þjóðviljanum í gær er það sagt
„teljast til meiriháttar tíðinda, að Morgunblaðið hefur í
forystugrein síðastliðinn sunnudag tekið afdráttarlaust
undir kröfur iðnaðarráðherra og ríkisstjórnarinnar um
að raforkuverðið til álversins í Straumsvík þurfi allt að
því að þrefaldast og þoli leiðrétting nánast enga bið“. Um
þessa staðhæfingu er óþarft að hafa mörg orð. Þjóðviljinn
hefði getað birt hana fyrir mörgum mánuðum, það hefur
verið krafa Morgunblaðsins, að með samningum við Alu-
suisse yrði náð þremur markmiðum: hækkun á raforku-
verði, breytingu á skattareglum og stækkun álversins í
Straumsvík, ef til vill með þátttöku íslendinga. Staðreynd
er, að Alþýðubandalagið og iðnaðarráðherra þess, Hjör-
leifur Guttormsson, hafa staðið gegn framgangi þessara
mála. Á að skilja fögnuð Þjóðviljans yfir leiðara Morgun-
blaðsins sl. sunnudag sem viðurkenningu á því, að því
aðeins náist árangur gagnvart Alusuisse, að starfandi sé
iðnaðarráðherra er nýtur stuðnings Morgunblaðsins? Sé
þessi skilningur á forystugreininni í Þjóðviljanum réttur
hlýtur Hjörleifur Guttormsson að vera byrjaður að raða
skjölum sínum í gáma, því að Morgunblaðið hefur lýst
Hjörleif óhæfan til að gegna embætti iðnaðarráðherra.
Allur framgangur Hjörleifs Guttormssonar í álmálinu
hefur stangast á við íslenska hagsmuni. Leiða má að því
rök, að hann hafi tafið það um tvö ár eða meira að
samningar tækjust um nýtt raforkuverð við Alusuisse.
Þessi tvö ár hefur ráðherrann notað til að spilla svo
sambandi íslenskra stjórnvalda og Alusuisse, að ekki er
lengur „stjórnmálasamband" milli aðila, ef þannig má að
orði komast. í maí 1982 gaf Hjörleifur Guttormsson full-
trúum Alusuisse aðeins nokkurra klukkustunda frest til
að svara úrslitakostum sem hann setti fram án umboðs
frá meðráðherrum sínum í ríkisstjórninni. Með þeim
hætti lauk viðræðum við Alusuisse og Hjörleifur Gutt-
ormsson hefur ekki hugmynd um, hvernig unnt er að taka
þráðinn upp að nýju, enda er hann sjálfur helsta hindrun-
in fyrir því að það sé unnt.
Alþýðubandalagsmenn hafa í tæp tuttugu ár verið fast-
ir í þeim áróðri sínum, að samningurinn við Alusuisse frá
1965 sé þjóðhættulegur landsölusamningur í andstöðu við
íslenska hagsmuni. Oftar en einu sinni hefur Hjörleifur
Guttormsson lýst þeirri skoðun sinni, að samkvæmt ál-
samningnum værum við íslendingar „njörvaðir" til ársins
1994 og raunar lítill möguleiki á endurskoðun til ársins
2014. Svo virðist sem þessi misskilningur ráðherrans um
tímasetningar hafi ráðið gjörðum hans — hvernig á ann-
ars að finna rök fyrir 4 ára aðgerðaleysi Hjörleifs? 1975
var raforkuverð til álversins endurskoðað, þá viðurkenndi
Alusuisse breyttar forsendur vegna þróunar orkuverðs á
heimsmarkaði. Þar með var skapað fordæmi sem kippti
stoðunum undan öllum áróðri kommúnista um óbreytan-
leika álsamningsins. Á grundvelli álsamningsins frá 1965
á að halda áfram samstarfinu við Alusuisse, hann hefur
reynst vel. Islendinga hefur ekki skort lagalegar forsend-
ur fyrir skynsamlegri kröfugerð á hendur Alusuisse und-
anfarin fjögur ár. Þá hefur hins vegar skort iðnaðarráð-
herra með skynsamlega stefnu.
Horfur eru nú mjög dökkar í áliðnaði og hafa orðið
tiltölulega snögg umskipti til hins verra síðan í árslok
1980, en einmitt þá sagði Hjörleifur Guttormsson Alu-
suisse og álverinu í Straumsvík stríð á hendur. Þessu
stríði er ekki lokið en því miður hefur vígstaða íslendinga
versnað til mikilla muna vegna axarskafta iðnaðarráð-
herra. Er nú svo komið, að jafnvel flokksbræður hans og
málgagn telja þá rödd skynsamasta í álmálinu, sem telur
Hjörleif Guttormsson óhæfan.
„Einstakur dag-
ur í upphafi
langs ferðalags“
— sagði Vigdís Finnbogadóttir um heimsóknina í Coldwater
Waxhington, 7. september, frá Önnu Bjarnadóttur, fréttariUra MorgunblaÁHÍns.
„STJÓRNENDUR'Coldwater Seafood beina hugmyndaflugi sínu ekki síst að
því að útbúa góðan mat fyrir börnin," sagði forseti fslands, Vigdís Finnboga-
dóttir, þegar bún hafði skoðað og snætt hádegisverð í fiskvinnsluverksmiðju
fyrirtækisins í Cambridge Maryland á þriðjudag. „Mikill hluti framleiðslunnar
er seldur til skóla og ég er hrifinn af því. Börnin eru jú líka kaupendur
framtíðarinnar,“ bætti hún við brosandi. — Þorsteinn Gíslason forstjóri Cold-
water Seafood og Óttar Hanson varaforstjóri og konur þeirra tóku á móti
forsetanum og fylgdarliði á flugvellinum í Easton skammt frá Cambridge.
Guðfinnur Einarsson stjórnarformaður Sölumiðstöðvar hraðfrystihúsanna og
Guðni K. Gunnarsson verksmiðjustjóri í Cambridge og konur þeirra og dóttir
Guðfínns tóku á móti Vigdísi við verksmiðjuna og sýndu forsetanum hana.
Fiskurinn kemur fullunninn frá
íslandi í fiskblokkum. í verksmiðj-
unni er hann sneiddur í ýmsar
stærðir og pakkaður á nýjan leik í
margs konar formi til sölu og dreif-
ingar um öll Bandaríkin. Um þrjú
hundruð manns starfa í verksmiðj-
unni og Vigdís forseti ræddi við
nokkrar starfsstúlkur. öryggis-
verðir og fylgdarlið fylgdu henni
eftir. Einn öryggisvörður sagði að
hann hefði aldrei fylgt neinum eftir
gegnum fiskvinnsluverksmiðju
fyrr. „Maður sér eitthvað nýtt dag-
lega í þessu starfi," sagði hann og
þurrkaði burt fiskleifar sem höfðu
skvest á ermi hans við fisksögun-
arvél.
Svört stúlka sem var önnum kaf-
in við að pakka djúpsteiktum fisk-
fingrum niður í kassa kvaðst hafa
starfað í verksmiðjunni í 7 ár.
„Þetta er eins og hvert annað
starf,“ sagði hún. Einnig sagðist
Vigdís Finnbogadóttir forseti horfir á sl
blokk. Á hattinum sem forsetinn er með »
besti fiskur.
hún bera stundum íslenska fisk-
fingur á borð fyrir fjöldskylduna þó
að hún sæi fátt annað allan daginn.
Fréttamenn frá Cambridge og
Easton voru í verksmiðjunni til að
fylgjast með heimsókn forsetans.
Sú sem skrifar fyrir dagblaðið í
Cambridge sagði að það væri við-
burður í bænum þegar íslensk skip
Vigdís Finnbogadóttir forseti skoðar Coldwater. Frá vinstri eru Ástríður Andersen, Guðfínnur Einarsson, Ingvar
Gíslason, mennUmálaráðherra, Vigdís Finnbogadóttir, Hans G. Andersen, Guðni K. Gunnarsson og Marshall
Brement, sendiherra Bandaríkjanna.
íslenskur söngur hljóm-
aði í kvöldkyrrðinni
Washinfpon, 7. sept., frá Önnu Bjarnadóttur, fréttaritara Mbl.
Sendiherrahjón íslands í
Bandaríkjunutn, Hans G. And-
ersen og Ástríður Andersen,
héldu móttöku fyrir forseta ís-
lands og aðra íslendinga sem
munu taka þátt í opnunarhátíð-
arhöldum norrænu menning-
arkynningarinnar Scandin-
avia-Today í sendiherrabú-
staðnum í Washington á mánu-
dag. Margt var um manninn,
eða milli 140—150 manns. —
íslenskir viðskiptafulltrúar eru
í borginni, sýningarstúlkur,
blaðamenn, Karlakórinn
Fóstbræður og að sjálfsögðu
fylgdarlið forsetans.
Vigdís Finnbogadóttir forseti
var klædd í ljóst silkipils og
blússu. Einn gestanna sagði að
hún væri jafnvel stórkostlegri að
sjá augliti til auglitis en á bestu
ljósmyndum. Vigdís forseti hefur
ekki komið til Bandaríkjanna fyrr,
en hún kvaðst vera hrifinn af
Washington. Henni hefur þó ekki
gefist tími eða tækifæri til að
skoða sig um, en hún hefur stór-
kostlegt útsýni yfir alla borgina
frá Madison-hótelinu.
Karlakórinn söng nokkur lög í
móttökunni. Hann hefur varla oft
tekið lagið í fallegra umhverfi.
Þeir Fóstbræður stilltu sér upp í
flóðlýstum garði sendiherrabú-
staðarins við litla styttu með fag-
urlituðum blómum og hávaxin tré
í baksýn. Aðrir gestir hlýddu á
sönginn ofan af svölum sem geng-
ið er út á úr borðstofu bústaðar-
ins. ísland farsælda frón hljómaði
fallega í bandarískri kvöldkyrrð-
inni.
Skúli Möller fararstjóri kórsins
þakkaði starfsfólki íslenska sendi-
ráðsins fyrir undirbúningsstarf
fyrir komu kórsins til Bandaríkj-
anna. Hann sæmdi Hans G. And-
ersen og Sverri Hauk Gunnlaugs-
son sendifulltrúa gullhörpunni,
heiðursmerki kórsins, og sagði að
ferðin hefði aldrei verið farin án
starfs þeirra. Hann afhenti síðan
konum þeirra, Ástríði Andersen
og Guðnýju Aðalsteinsdóttur, við-
urkenningu og sagði að eiginmenn
ættu konum sínum mikið að
þakka. En að lokum söng kórinn
Fósturlandsins freyja.
Karlakórinn Fóstbræöur syngur í garöi sendiherrabústaðarins í Washington undir stjórn R