Morgunblaðið - 08.09.1982, Qupperneq 22

54
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 8. SEPTEMBER 1989
__________________________________* IM? um^ryil Pr»^« tyiHlHM_
f, ■Tyl^ir' þrcnns könar grxr»rr\eti:
ein V&rtcSlG. tt\jxr baunir og CjUin>t.‘
ást er...
• • • að vera stundvís
á stefnumót.
Ég verð að játa að þú hefur rétt
fyrir þér: Myndlistin í dag er oft á
tíðum ömurleg, en þetta hér er nú
bara spegill!
' v»"
HÖGNI HREKKVÍSI
J-4 IWií
McNauffhl Svnd Inc
„ £6 EfZ NÚ EK.KI VlS^ UM þÖfZFIHA FyK/f?
TOPPGR. IMP"
Vona að þú skellir ekki
skolleyrum við þessu
— úrfellingar hljóða í framburði
eru blátt áfram nauðsynlegar
„Velvakandi góður!
Upp er komið í dálkum þinum
álitamál um orðið skoll(a)eyru,
hvort rita skuli og bera fram með
stafnum og hljóðinu a í enda fyrri
liðar. Mig langar að bæta þar
nokkrum orðum við.
Orðabók Menningarsjóðs skýrir
merkingu talsháttarins að skella
skollcyrum við einhverju á þrjá
samhliða vegu: látast ekki heyra,
virða að vettugi, daufheyrast við,
— og Halldór Halldórsson er með
tvær áþekkar skýringar í orðtaka-
safni sínu: láta eitthvað sem vind
um eyrun þjóta, sinna einhverju
ekki. Allt þetta er öldungis í sam-
ræmi við þá málnotkun, sem ég
þekki til.
Alkunnugt er að skolli er eitt af
mörgum kenninöfnum refsins og
fjandans, en ekki tel ég ástæðu til
að blanda þeim kumpánum í mál-
ið. Hinsvegar má finna sagnorðið
skolla frá fornu fari, sem merkir:
að vera í lausu lofti, dingla, hanga,
blakta. Þarna er að finna líkingu
með fyrrnefndum talshætti. Hvorki
er því treystandi, sem svífur í lausu
lofti, né þeim manni, sem lætur orð
sem vind um eyru þjóta, skellir
skolleyrum við þvi, sem við hann er
talað. Halldór Halldórsson getur um
hendingu hjá Hallgrími Péturssyni:
skolleyrunum skelli eg viður, svo að
þá erum við komin meira en þrjár
aldir aftur í tímann. Og H.H. tek-
ur líka upp setningu úr Skírni frá
1844: Þeir er ráða þjóðunum til að
skjóta skolleyrunum við slíkum um-
kvörtunum. Hvorttveggja sýnir
þetta ritháttinn skolleyru (án a)
— og Freysteinn Gunnarsson, sá
mæti skólamaður, styður þennan
rithátt í stafsetningarorðabók
sinni. Hann nefnir ekki a-mynd-
ina. I orðabók Menningarsjóðs er
a-lausa rithættinum gert mun
hærra undir höfði en hinum, því
að honum fylgja viðeigandi skýr-
ingar.
En vilji nú einhver halda í a-ið
fyrir alla muni og álíti að skolli
eða jafnvel skollinn sjálfur séu
með í þessu spili, skal þeim hinum
sama góðfúslega bent á það, að í
framburði heyrist það naumast
eða jafnvel alls ekki. Margur góð-
ur maður hefur brennt sig á því,
að gerast að þessu leyti oftækur í
tali og söng.
Eg set hér sem dæmi hendingar
úr tveimur alkunnum sumarkvæð-
um. Steingr. Thorsteinsson segir:
„Yndi er úti á grundum", — og
Frá 32. þingi BSRB sem haldið var fyrr á þessu ári.
Samninganefnd BSRB:
Hefiir svikið skjól-
stæðinga sína
„Kæri Velvakandi!
Það er búið að semja við ASÍ og
væntanlega við BSRB. Hið sví-
virðilega við þessa samninga er að
hin auðsveipa ASÍ-forysta segir
„félögunum" í BSRB fyrir verkum.
Þetta gerist með þeim hætti að
ASI-forystan setur inní samninga
ákvæði sem heimilar henni að
segja samningum lausum ef þeir
hjá BSRB semja um hærri laun.
Nú vita allir, þar með þeir hjá
kjararannsóknanefnd, að stór
hluti félagsmanna ASI er yfir-
borgaður. BSRB-menn eiga al-
mennt ekki kost á slíku. Samt
leyfir ASÍ-forystan sér að miða
saman grunnkaup hins almenna
launþega innan ASÍ og BSRB.
Formaður BSRB mótmælir með
hjásetu því sem hann kallar „...
óbilgirni ríkisvaldsins". Auðvitað
á Kristján Thorlacius við það að
fulltrúar ríkisvaldsins hafi ekki
viljað hvika frá ákvæði ASÍ-samn-
inganna um sania grunnkaup fyrir
félagsmenn ASÍ og BSRB. Krist-
jáni er ljóst að ekki er hægt að
miða kaup ASÍ- og BSRB-manna
saman vegna gegnumgangandi
yfirborgana hinna fyrrnefndu.
Hvers vegna lætur þá
BSRB-forystan ríkisvaldið og
samstarfsaðila þess innan ASI
knýja sig til að miða grunnkaup
hins almenna BSRB-launþega við
hið falska grunnkaup ASI en ekki
við það kaup sem greitt er hjá
einkaaðilum er veita starfsskilyrði
hliðstæð og BSRB og miða laun
félagsmanna við launin á hinum
frjálsa vinnumarkaði. Nú er allt í
einu vent sínu kvæði í kross og
miðað við hið falska grunnkaup
ASÍ. Samninganefnd BSRB hefur
hér með svikið skjólstæðinga sína.
Með því að sveigja sig undir vilja
auðsveiprar ASI-forystunnar og
þar með undir fyrirskipanir „sósí-
alistans" í fjármálaráðherrastóln-
um hefur samninganefndin ekki
gert þeim stóra hópi íslendinga
sem neyðast til að lifa af um-
sömdu kaupi lífið bærilegra, held-
ur Gunnari Thoroddsen mögulegt
að leika skrípaleikinn fáeinum
vikum lengur.
Ég held það sé óþarfi að vor-
kenna herra Thoroddsen og samn-
inganefndin ætti að hafa í huga að
hann hefur væntanlega sem nem-
ur 4—5 földum launum hins al-
menna BSRB-launþega í eftirlaun.
Nema þá að hann hafi í bráða-
birgðalögunum lætt inn ákvæði
sem lækkar eftirlaun hæstarétt-
ardómara og annarra fyrirmanna.
Ég hef ekki tekið eftir slíku
ákvæði, en sennilega hefur
BSRB-forystan rekið augun í það
þegar hún tók þá ákvörðun um að
undirrita samningana.
Einhverja haldbæra afsökun
hlýtur nefndin að hafa fyrir þeirri
rýtingsstungu sem hún hefir nú
veitt hinum almenna launþega
innan BSRB, með dyggum stuðn-
ingi ASÍ-forystunnar og „félag-
anna“ í fjármálaráðuneytinu.
Hvort hinn almenni félagsmaður
sýnir sama dáðleysi og samninga-
nefndin er svo aftur annað mál.
Virðingarfyllst,
Þórdís Guðbjartsdóttir."