Morgunblaðið - 02.10.1982, Qupperneq 1

218. tbl. 69. árg.
LAUGARDAGUR 2. OKTÓBER 1982
Prentsmiöja Morgunblaösins
Símamynd Mbl./AP
Vantraust samþykkt í fyrsta
sinn og Kohl kosinn kanzlari
Helmut Schmidt óskar
Helmut Kohl til hamingju
eftir að Kohl haföi verið
kjörinn kanzlari V-Þýzka-
lands eftir snarpar um-
ræður um vantrauststil-
lögu á Schmidt á þingi.
Flugslysið í Luxemborg:
Flugmenn úr fangelsi
Lúxemborg, 1. október. AP.
Flugstjóra og flugmanni Aeroflot-þotunnar sovézku, sem fórst í lendingu
í Lúxemborg á miðvikudagskvöld, hefur verið sleppt úr varðhaldi, þar
sem þeir hafa báðir fallist á að sitja fyrir svörum hjá aðilum, er fást við
rannsókn slyssins. Flugstjórinn var færður í fangelsi í Lúxemborg í
gærkvöld þegar hann neitaði að veita upplýsingar, og lögregluvörður
settur um sjúkrabeð flugmannsins, sem hlaut minnháttar meiðsl í slys-
inu.
Flugvélstjóri þotunnar hefur
reynst rannsóknaraðilum sam-
vinnuþýður, en ekkert hefur ver-
ið látið uppi um hugsanlegar
orsakir slyssins.
Sérfræðingar frá Belgíu að-
stoða yfirvöld í Lúxemborg við
rannsókn slyssins, og einnig hef-
ur sovézka flugmálastjórnin sent
sína rannsóknarnefnd.
Heimildir innan samgöngu-
ráðuneytis Lúxemborgar sögðu í
dag, að athygli rannsóknar-
nefndarinnar beindist annars
vegar að þeim möguleika, að
flugvélin hafi lent á alltof mikl-
um hraða, og hins vegar að
hreyfilbilun. Lögreglan hefur
sagt að flugliði hafi skýrt henni
frá því að hreyflarnir vinstra
megin hafi ofrisið og því hafi afl
þeirra ekki nýst við hemlunina.
Með þessu flugslysi er vitað
um sjö brotlendingar Ilyushin-
62-flugvéla, frá því Aeroflot tók
þessa tegund í notkun 1967. Síð-
ast fórst Ilyushin-62 í júlí, er
þota Aeroflot með um 90 manns
innanborðs fórst skömmu eftir
flugtak frá Moskvu, en hún var á
leiðinni til Senegal og Sierra
Leone.
Lögreglan hefur neitað að
staðfesta fregnir í blöðum um að
í brýnu hafi slegið milli lög-
reglumanna og sovézkra dipló-
mata, sem vildu fá að leita að
pósti í flaki flugvélarinnar
skömmu eftir slysið. Sjónarvott-
ar voru að hálfgerðum stymp-
ingum lögreglumanna og sendi-
ráðsmanna á slysstað. Taska
með diplómatapósti var seinna
afhend sovézka sendiherranum.
að
40 liðsforingjar
falla í Afganistan
Ixtndon, 1. október. AP
HEIMILDIR, sem hingað til hafa reynst áreiðanlegar, herma, að 9. septem-
ber hafi 40 sovézkir og afganskir liðsforingjar fallið i innbyrðis skotbardaga.
Hermt er, að atvikið hafi átt sér
stað í Qalat í suðausturhluta Afg-
anistan. Kenndu hvorir öðrum um
„auðmýkjandi ósigra" sovézka
innnrásarliðsins fyrir frelsissveit-
um í Zabul-fylki, og lauk rifrildinu
með því að þeir ákváðu að útkljá
ágreininginn með skotvopnum.
Samkvæmt heimildum þessum
féllu 19 sovézkir liðsforingjar og
21 afganskur liðsforingi í skot-
bardaganum. Háttsettir embætt-
ismenn og menn úr æðstu röðum
hersins voru sendir til að rann-
saka málavöxtu og voru fram-
kvæmdastjóri Parcham-flokksins
og foringi 43 herdeildarinnar, sem
aðsetur hefur í Qalat, teknir fast-
ir.
Ólga er enn í Qalat, samkvæmt
heimildum, og andrúmsloftið lævi
blandið.
Bonn, I. október. AP.
HELMUT Kohl, leiðtogi Kristilegra demókrata, var kjörinn kanzlari
V-Þýzkalands eftir snarpar umræður um vantraust á Helmut Schmidt á
þingi, en Kohl er sjötti kanzlari landsins og voru forverar hans allir eldri að
árum er þeir voru kjörnir. Vantrauststillaga hefur ekki áður náð fram að
ganga á þinginu í Bonn.
Kohl hlaut sjö atkvæðum fleiri
en hann þurfti til að ná kjöri, eða
256. Gegn honum greiddu 235
þingmenn atkvæði, fjórir voru
fjarstaddir og tveir þingmenn
Jafnaðarflokksins voru fjarver-
andi vegna veikinda. Þegar ljóst
var að Kohl hefði náð kjöri gekk
Schmidt yfir gólf þinghússins og
óskaði honum til hamingju, en við
umræðurnar helt Schmidt tæprar
klukkustundar ræðu, þar sem
hann veittist harðlega að því
Palme
tilnefnir
ráðherra
Stokkhólmi, 1. október. AP
OLOF Palme tilnefndi í dag
fimm af ráðherrum stjórnar
sinnar, sem sver embættiseiða á
föstudag í næstu viku.
Kjell-Olof Feldt var til-
nefndur fjármálaráðherra,
Anna-Greta Leijon atvinnu-
málaráðherra, Svante Lund-
quist landbúnaðarráðherra,
Borje Anderson varnarmála-
ráðherra og Ingvar Carlsson
aðstoðarforsætisráðherra.
Jafnframt hefur Palme valið
Bengt Dennis aðalritstjóra
Dagens Nyheter í stól banka-
stjóra sænska seðlabankans,
og kemur það val mjög á óvart.
Gunnar Strang fyrrum fjár-
málaráðherra verður formað-
ur bankastjórnarinnar.
Tilnefning Borje Anderson í
embætti varnarmálaráðherra
kemur einnig á óvart. Hann
hefur enga reynslu af varn-
armálum.
hvernig Frjálsir demókratar og
Kristilegir demókratar stóðu að
stjórnarskiptunum.
Rúmum tveimur stundum eftir
kjörið sór Kohl embættiseið. Hef-
ur hann í hyggju að tilkynna
stjórn sína á mánudag, en talið er
öruggt að Hans-Dietrich Gensch-
er, leiðtogi Frjálsra demókrata,
verði utanríksráðherra og vara-
kanzlari, og að Otto Lambsdorf
verði efnahagsmálaráðherra eins
og í stjórn Schmidts.
Þá verður Manfred Werner úr
flokki Kristilegra demókrata, og
varaofursti í varaliði flughersins,
líklega varnarmálaráðherra, og
Friedrich Zimmermann úr systur-
flokki Kristilega demókrata-
flokksins í Bæjaralandi, innan-
ríksráðherra, þótt Frjálsir demó-
kratar hafi sett sig upp á móti
þeirri skipan.
Það sem leiddi til falls stjórnar
Schmidts var fyrst og fremst
ágreiningur um aðgerðir í efna-
hagsmálum, en hagvöxtur hefur
enginn verið í landinu frá 1980 og
atvinnuleysingjum hefur fjölgað í
1,8 milljónir. Nýju stjórnarflokk-
arnir hafa þegar komið sér saman
um lækkun barnastyrks, lækkun
námslána og sjúkradagpeninga
auk hækkunar söluskatts um eitt
prósentustig í 14 prósent.
Búist er við að stjórn Kohls
verði vinveittari Bandaríkjunum
og fjandsamlegri í garð Sovétríkj-
anna en stjórn Schmidts.
Bandarískir ráðamenn bjuggust
við því að stjórnir Bandaríkjanna
og V-Þýzkalands myndu áfram
eiga „náið samstarf eins og jafnan
áður“. Hins vegar eru sovézkir
ráðamenn sagðir hafa þungar
áhyggjur af kanslaraskiptunum
og óttast að nýja stjórnin taki upp
náið samband við Washington, að
sögn diplómata.
Sjá „Þjóðin mun ekki gleyma þess-
ari framkomu ykkar" á bls. 19.
Búist við
endalok
Samstöðu séu í nánd
Varsjá, 1. október. AP.
SÉRSTÖK nefnd pólska þingsins hefur samþykkt uppkast að frumvarpi til
nýrrar verkalýðslöggjafar, og er búist við uraræðum um frumvarpið seinna í
mánuðinum, en samþykkt þess kann að tákna endalok óháðu verkalýðs-
hreyfingarinnar, Samstöðu.
Frumvarpið hefur verið lengi í
smíðum, og enda þótt PAP-frétta-
stofan hafi ekki skýrt frá inni-
haldi þess, er við því búist, að það
feli í sér ákvæði um upplausn allra
verkalýðssamtaka, sem voru við
lýði í Póllandi fyrir setningu her-
laga í desember í fyrra, einnig
hinna opinberu verkalýðssamtaka.
Ummæli háttsettra embætt-
ismanna að undanförnu og harðar
árásir fjölmiðla á Samstöðu benda
til þess, að eftir samþykkt nýrrar
verkalýðslöggjafar verði allar fé-
lagsskrár verkalýðssamtaka ógild-
ar og þurfi menn að skrá sig að
nýju í ný félög.
Undir frumvarp af þessu tagi
félli Samstaða, sem er eina óháða
verkalýðshreyfingin austan
járntjalds. Rétt ár er liðið frá því
Samstaða hélt sitt fyrsta ársþing,
þar sem Lech Walesa var form-
lega kjörinn leiðtogi samtakanna.
Embættismenn hafa sagt að ný
verkalýðslöggjöf komi til með að
takmarka verkfallsrétt verulega,
en þegar verkfallsmönnum í
Gdansk var tryggður sá réttur
með samkomulagi við stjórnvöld,
var verkföllum aflýst og tekið til
við stofnun Samstöðu.
Búist er við að þrjú ár taki að
stofna ný verkalýðssamtök, sam-
kvæmt frásögnum embætt-
ismanna. Byrjað verði á stofnun
félaga stórum verksmiðjum og
stofnunum. Síðan verði mynduð
sambönd skyldra félaga, og loks
landssamtök allra verkalýðssam-
banda.
Leynilögreglan hefur handtekið
Samstöðuleiðtoga á Krakow-
svæðinu, sem farið hefur huldu
höfði frá setningu herlaga, að
sögn PAP. Þúsundir manna söfn-
uðust saman vð minningarathöfn í
Wroclaw í gær vegna manns, sem
fórst í uppþotum 31. ágúst sl.