Morgunblaðið - 08.01.1983, Blaðsíða 1

36 SIÐUR
5. tbl. 70. árg.
LAUGARDAGUR 8. JANUAR 1983
Lögreglumenn í átökum við verkamenn, nem voru aö mótnueU nýjum skatUluekkunum. Myndin var tekin fyrir
framan ítalska forsætisráðuneytið en þá var Fanfani, forsctisráðherra, á fundi með utanríkisráðherra Japana. ap.
Ítalía:
Verkföll og mótmæli
vegna skattahækkana
Tveimur Rússum
vísað frá Sviss
Reyndu að komast yfir opinber gögn um svissneska þegna
Bera, 7. janúar. AP.
YFIRVÖLD í Sviss hafa vísað úr landi tveimur sovéskum sendimönnum og segir
í yfirlýsingu dómsmálaráðuneytisins, að þeir hafi „gerst sekir um pólitískar
njósnir". Annar mannanna var starfsmaður á skrifstofu Sameinuðu þjóðanna í
Genf.
í tilkynningu svissneska dóms-
málaráðuneytisins, sem var mjög
harðorð, segir, að mennirnir hafi
reynt að komast yfir „íbúaskrár og
aðrar upplýsingar um svissneska
þegna“, sem stjórnvöld ein búa yfir.
Talsmaður ráðuneytisins vildi ekki
skýra nánar frá við hvaða upplýs-
ingar væri átt. Haft er eftir heimild-
um, að Sovétmennirnir hafi farið úr
landi fyrir nokkrum dögum eftir að
framferði þeirra hafði verið mót-
mælt við sovéska sendiráðið.
Sovéska sendiráðið í Bern er það
langfjölmennasta í Sviss. Ilya
Dzhirkvelov, fyrrum foringi í sov-
ésku öryggislögreglunni, KGB, sagði
í viðtali við London Times árið 1980,
skömmu eftir að hann flúði, að Genf
væri „miðstöð alþjóðlegrar njósna-
starfsemi“ og að allir Sovétmenn,
sem þar væru, stunduðu njósnir.
KENT Kirk, danski skipstjórinn og þingmaðurinn, sem í gær var dæmdur í
háa sekt fyrir ólöglegar veiðar í breskri landhelgi. Myndin var tekin nokkru
áður en hann mætti fyrir rétti, en hann hélt áfram veiðunum þótt skipið væri
bundið við landfestar. Þá renndi hann fyrir fisk í ánni Tín, sem Nýi Kastali
stendur við, eða Newcastle on Tyne. Honum mun ekki hafa verið gefið það
að sök. ap.
Bretland:
Kirk dæmdur fyrir
veiðar í landhelgi
Mílanó, 7. janúar. AP.
TIL mikilla átaka kom í dag í Róm
og fleiri borgum á ftalíu þegar tugir
þúsunda verkamanna mótmæltu nýj-
um skattaálögum stjórnvalda. Víða
urðu miklar truflanir á samgöngum
og þótt verkalýðsforystan skoraði á
verkamennina að hætta mótmælun-
um sinntu þeir því engu.
I Róm urðu mikil átök milli
verkamanna og lögreglunnar, sem
Kaupmannahörn, Moskvu, 7. janúar. AP.
VEÐURGUÐIRNIR hafa farið
mjúkum höndum um frændur vora
Dani og hefur verið einmuna tíð í
landinu í allan vetur. í gær, flmmtu-
dag, komst hitinn upp í 11 gráður á
celcius og er það hlýjasti janúardag-
ur á öldinni að því er danskir veður-
fræðingar herma.
Veðurfræðingurinn Henrik
Voldborg sagði, að meðalhiti
gærdagsins hefði verið 8,2°, mest-
ur rúmlega 11° en lægstur 4°.
Hæsti dagsmeðalhiti í janúar, sem
mælst hefur í Danmörku, er 8,3 °
en það var 22. janúar árið 1899. í
Kaupmannahöfn hefur aðeins
einu sinni snjóað í vetur, á að-
fangadag, en þá gerði örlítið fjúk,
sem varla var mark á takandi.
Orkumálaráðuneytið danska hef-
ur reiknað út, að þessi mildi vetur
hafi sparað þjóðinni 660 milljónir
ísl. kr. vegna minni hitunarkostn-
aðar.
Frá Sovétlýðveldinu Georgíu við
Svartahaf fer hins vegar öðrum
fréttum af veðurfarinu. Þar er að
jafnaði hálfgert hitabeltisloftslag
en nú er þar 50 sm jafnfallinn
snjór á jörðu að því er segir í
fréttum frá Tass. Verkamenn
leggja nú nótt við dag og kynda
reykofna í ávaxtalundunum til að
reyna að koma í veg fyrir frost-
skemmdir og pálmatrén hafa ver-
ið færð í nokkurs konar samfest-
beitti táragasi og handtók nokkra,
og í Mílanó lögðu 50.000 manns
niður vinnu og gengu fylktu liði
um borgina. Sömu sögu er að segja
frá ýmsum öðrum borgum en það
voru einkum verkamenn í málm-
og vefjariðnaði, sem þátt tóku í
þessum mótmælum. Þessar at-
vinnugreinar hafa orðið hvað I
harðast fyrir barðinu á samdrætt-
ing í sama skyni. Norður í Moskvu
hefur hins vegar verið sólskin og
sunnanblær, 5 stiga hita á þeim
árstima þegar venjulega er þar 25
stiga frost.
inum í efnahagslifinu.
Forystumenn flestra stærstu
verkalýðsfélaganna, jafnt þeirra,
sem kommúnistar ráða, og þeirra,
sem lúta stjórn sósíalista, skoruðu
á verkamenn að fara sér hægt en
þær áskoranir voru að engu hafð-
ar. Margir fullyrða raunar, að
kommúnistaflokkurinn hafi skipu-
lagt mótmælin á bak við tjöldin og
sé tilgangurinn með þeim sá að
koma stjórn Fanfanis frá.
í síðustu viku voru lagðir nýir
skattar á ýmsar neysluvörur, hús-
næði, strætisvagna- og járn-
brautafargjöld og á einkabifreiðir.
Fjármálaráðherra sósíalista,
Francesco Forte, segir, að þessir
skattar séu nauðsynlegir til að
hallinn á fjárlögum þessa árs
verði innan við 44 milljarða doll-
ara. I fyrra var hann 49 milljarðar
og var spáð, að hann yrði yfir 100
milljarðar í ár ef ekkert yrði að
gert. Verðbólga á Ítalíu var 16,3%
á siðasta ári en stefnt er að því að
hún verði 14% í ár.
I North Shields, Knglandi, 7. janúar AP.
KENT Kirk, skipstjóri á danska
skipinu Sand Kirk, var í dag dæmd-
ur til að greiða nærri 900.000 kr. ísl.
í sekt fyrir að hafa verið að ólögleg-
um veiðum innan breskrar flskveiði-
lögsögu. Breskt herskip færði skipið
til hafnar í gær. Kirk var gert að
Prentsmiðja Morgunblaðsins
greiða sektina strax eða fara í árs-
fangelsi ella.
Kirk, sem er þingmaður fyrir
danska íhaldsflokkinn og á sæti á
þingi EBE, hóf veiðarnar innan 12
mílna lögsögunnar við Bretiand,
til þess að á það reyndi hvort
bresku lögin um fiskveiðilögsög-
una stæðust fyrir dómstóli Efna-
hagsbandaiagsins. Kirk var hinn
borubrattasti þegar dómurinn var
kveðinn upp og kvaðst tilbúinn til
að greiða sektina strax með ávís-
un. Hann sagðist hins vegar
mundu áfrýja dómnum til „æðstu
dómstóla".
Við réttarhöldin kvaðst Kirk að
vísu vera sekur samkvæmt bresk-
um lögum, en þau væru hin mestu
ólög og þess vegna lýsti hann yfir
sakleysi sínu. Dómararnir sögðust
ekki vera sammála honum í því og
þeir vísuðu einnig á bug þeirri
kröfu verjenda hans, að málinu
yrði skotið til Evrópudómstólsins í
Luxemborg.
Danir halda því fram, að Bretar
geti ekki sem bandalagsþjóð
þeirra í EBE bannað þeim að
veiða á breskum miðum, enda hafi
12-mílna lögsagan við Bretland
runnið út um áramót. Bretar
ákváðu hins vegar að tólf mílurn-
ar skyldu gilda áfram, vegna þess
að ekki hefur tekist samkomulag
um nýja fiskveiðistefnu innan
bandalagsins. Það eru einmitt
Danir, sem hafa komið í veg fyrir
það.
Sovétmenn staðfesta
fréttir um gervihnött
Nokkur viðbúnaður í Bandaríkjunum vegna málsins
Moskvu, Washington, 7. janóar. AP.
SOVÉTMENN viðurkenndu í dag, að kjarnorkuknúinn gervihnöttur, sem
Bandaríkjamenn segja að sé njósnahnöttur, hafl farið af braut og falli nú
til jarðar. Þeir segjast þó hafa aðskilið kjarnaofninn frá hnettinum til að
tryggja að hann brenni upp í gufuhvolflnu. Bandarískir vísindamenn urðu
fyrstir til að skýra frá þessum atburði en í gær vísuðu Sovétmenn
fréttinni á bug.
í tilkynningu sovéskra stjórn-
valda í dag sagði, að gervihnött-
urinn hefði hætt starfsemi 28.
desember sl., „eins og fyrirhugað
var“, og hefði þá kjarnaofninn
verið skilinn frá hnettinum til að
hann brynni örugglega upp í
gufuhvolfinu. Á blaðamanna-
fundi, sem fyrsti varaforseti sov-
ésku vísindaakademíunnar efndi
til í gær, neitaði hann því, að
erfiðleikar væru með hnöttinn.
„Sjáið til, við erum að gera til-
raunir með hann. Það er engin
hætta á ferðum. Við óttumst
ekkert," sagði hann. Um 45 kíló
af geislavirku úrani eru í kjarna-
ofninum.
I Bandaríkjunum er nokkur
viðbúnaður ef hnötturinn skyldi
falla þar til jarðar, og í dag áttu
embættismenn í bandariska
utanríkisráðuneytinu viðræður
við sovéska sendimenn um hvað
væri helst til ráða. Þetta er ann-
ar kjarnorkuknúni gervihnöttur-
inn, sem Sovétmenn missa af
braut, en 24. janúar 1978 féll
einn til jarðar í Kanada. Þá varð
vart við mikla geislavirkni við
austurströnd Stóra Þrælavatns.
Bandaríkjamenn bönnuðu þá
notkun kjarnaofna í gervihnött-
um en Sovétmenn hafa ekki far-
ið að dæmi þeirra.
Einmuna tíð
í Danmörku