Morgunblaðið - 23.02.1983, Blaðsíða 24

24 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. FEBRÚAR 1983
Umræður um fargjaldahækkun Strætisvagnanna:
Borgarfulltrúa að
ákveða hve mikill
halli SVR á að vera
— segir Markús Örn Antonsson borgarfulltrúi
FRETTIR
TJR BORGARSTJÖRN
Ljósm. Mbl. KÖE.
BORGARSTJÓRN staðfesti á fundi
sínum sl. fimmtudag þá samþykkt
burgarráðs, að hækka strætisvagna-
fargjöld um 25%, til samræmis við
þá hækkun sem Strætisvögnum
Kópavogs og Landleiðum hf. var ný-
lega heimiluð.
Jafnframt var vísað frá tillögu Al-
þýðubandalagsins um að hefja á ný
sölu afsláttarkorta í strætisvagnana,
á þeirri forsendu að fjárhagur SVR
leyfði slíkt ekki. Frávísunartillaga
meirihluta Sjálfstæðisflokksins í
borgarstjórn var samþykkt með 12
atkvæðum gegn 9 atkvæðum minni-
hlutans. Hér á eftir verða rakin
helstu atriðin sem fram komu við
umræður um málið.
Fargjaldatekjur standi undir
2/:i hlutum kostnaöar
Guðrún Jónsdóttir, Kvennafram-
boði, sagði að á borgarráðsfundin-
um, þar sem hækkunin til strætis-
vagnanna var samþykkt, hefði borg-
arstjóri óskað eftir því að ekki yrðu
greidd mótatkvæði við 25% hækkun-
artiilöguna, en litið yrði á hjásetu
sem mótmæli við hækkuninni. Guð-
rún kvaðst hafa setið hjá, vegna þess
að þá hafi legið ljóst fyrir að ekki
yrði hafin sala afsláttarkorta, þó
25% hækkun næðist. Hins vegar gat
hún þess að hún hefði greitt tillög-
unni atkvæði, ef ákveðið hefði verið
að hefja sölu afsláttarkorta. Þá lýsti
hún þeirri skoðun Kvennaframboðs,
að fargjaldatekjur af vögnunum
ættu að standa undir2/3. hlutum
rekstrarkostnaðarins.
Þá nefndi hún að borgarstjóri
hefði notað sömu aðferð við að til-
kynna 25% hækkunina og hann við-
hafði þegar 46,5% hækkunin var til-
kynnt í janúar, báðar hefðu verið til-
kynningar um einhliða hækkun.
Sagði Guðrún ástæðuiaust að hafa
sama háttinn á aftur og sagði það
meirihiutanum ekki til hróss að
halda uppteknum hætti.
VIÐ SAMÞYKKT fjárhagsáætlunar
fyrir árið 1983 lá fyrir ákvörðun borg-
arstjórnar um hækkun á gjaldskrá
SVR, sem nam 46,5% að meðaltali.
Voru fjárhagsáætlunartölur við það
miðaðar, að fargjaldatekjur standi
undir 77,8% af rekstrargjöldum, að
frádregnum vöxtum og afskriftum, en
25% hækkun meiri en menn
eiga að venjast
Næst talaði Guðrún Ágústsdóttir,
(Abl). Hún flutti tillögu Alþýðu-
bandaiagins úr borgarráði um að
hefja þegar sölu afsláttarkorta SVR.
Hún sagði og að 25% hækkun far-
gjaidanna væri meiri en menn hefðu
átt að venjast, en þar sem afslátt-
arkort væru ekki seld, þá þýddi 25%
hækkunin um 45% hækkun tekna
SVR á ársgrundvelli, og þar með
væri náð þeirri hækkun tekna sem
að hafi verið stefnt með hækkuninni
í janúar. Síðan varpaði hún fram
spurningum um það, hvort það væri
stefna meirihlutans að sækja ekki
um hækkanir til Verðlagsráðs, hvort
fækka ætti ferðum vagnanna og
hvað hefði breyst í rekstrinum, sem
kaliaði á niðurskurð þjónustu.
Tekjuaukning 45%
á ársgrundvelli
Næstur talaði Markús Örn Ant-
onsson borgarfulltrúi Sjálfstæðis-
flokksins. Hann sagði að það væri
grundvallarstefna sjálfstæð-
ismanna, að það væri hlutverk borg-
arfulltrúa að taka ákvörðun um, með
hve miklum halla Strætisvagnar
Reykjavíkur væru reknir, en ekki
Verðlagsráðs. Hann sagði að með
síðustu hækkun hefði verið eins far-
ið og hækkun á aðgangseyri sund-
staða, sem staðfest var. Sagði Mark-
ús að fyrir hefði legið, þegar Verð-
lagsráð heimilaði hækkanir til SVK
og Landieiða um 25%,bókun um að
SVR væri heimiluð samsvarandi
hækkun.
Varðandi tai minnihlutans um af-
sláttarkort, sagði Markús, að af-
sláttarmiðar væru ekki seldir í
Strætisvögnum Kópavogs, eins og
gert hefði verið í Reykjavík, en
ákvörðun um sölu þeirra væri ekki
tímabær enn. Þá sagði Markús að
með 25% hækkuninni nú, og án sölu
borgarsjóður greiddi 30,0 millj. kr. til
rekstrar fyrirtækisins og legði að auki
fram um 21,2 millj. kr. til vagnakaupa
og annars stofnkostnaðar.
Eftir að lögbannsúrskurður við
fargjaldahækkuninni hafði verið
kveðinn upp 19. janúar að kröfu
afsláttarkorta, reiknaðist mönnum
til að tekjuaukning SVR yrði um
45% á árinu, en með janúarhækkun-
unni, sem lögbann var lagt á, hafi
verið stefnt að 46,5% hækkun tekna.
I fjárhagsáætlun hefði verið gert ráð
fyrir að fargjöld SVR stæðu undir
77,8% af rekstrargjöldum og hefði
janúarhækkun fargjaldanna verið
miðuð við það. Yrði hins vegar hafin
sala afsláttarkorta myndu fargjöld-
in standa undir 68% rekstrarkostn-
aðar, en án sölu afsláttarkorta mið-
að við 25% hækkunina myndu far-
gjöidin standa undir 73,4% af reks-
trarkostnaði. Markús benti og á að
fyrri meirihluti hefði miðað við það
að fargjöldin stæðu undir 75% af
rekstrarkostnaði, en nú væri þessi
tala 73,4%.
Markús nefndi að samkvæmt fjár-
hagsáætlun hefði verið gert ráð fyrir
að borgin greiddi 30 milljónir króna
með rekstrinum á ársgrundvelli, en
miðað við núverandi fargjald væri
gert ráð fyrir að meðlagið yrði um 35
milljónir króna. Ef hins vegar yrði
farið að tillögum vinstri flokkanna
yrði meðlagið með rekstrinum um 45
milljónir króna. Þá kynnti Markús í
ræðu sinni frávísunartillögu sjálf-
stæðismanna, sem birt er hér annars
staðar á síðunni.
Greiði eftirleiðis atkvæði
gegn hækkunartillögum SVR
Sigurjón Pétursson (Abl.) sagði að
það væri og hefði verið stefna
Sjálfstæðisflokksins að „níðast á
þeim sem minnst mega sín“, eins og
Sigurjón komst að orði. Nú hefði
hækkun fengist og þeir sem ferðuð-
ust með SVR að staðaldri borguðu
nú hærra verð en þeir hefðu borgað
ef 46,5% hækkunin í janúar hefði
náð fram að ganga. Með því að selja
ekki afsláttarkort væri verið að níð-
ast á þeim sem mest notuðu stræt-
isvagnana. Síðan lýsti Sigurjón því
yfir að hér eftir myndi hann greiða
verðlagsstofnunar staðfesti borgar-
stjórn ákvörðun um að hætta sölu á
afsláttarfargjöldum. Með ákvörðun
borgarráðs 11. febr. sl. um 25%
hækkun á fargjöldum SVR er ekki
náð því markmiði um hlutfall far-
gjalda í rekstrarútgjöldum SVR á
árinu, sem að var stefnt við sam-
atkvæði gegn öllum tillögum um far-
gjaldahækkun til SVR, sem fram
kæmu á meðan afsláttarkort væru
ekki seld. Þá sagði Sigurjón að það
væri lítiimannlegt að láta herkostn-
að af stríði borgarinnar við verðlags-
yfirvöld bitna á þeim sem minnst
mættu sín.
Greiða atkvæði gegn
Kristján Benediktsson (F) sagðist
myndu greiða atkvæði með tillögu
um sölu afsláttarkorta. Sagði hann
að afnám afsiáttarkorta kæmi helst
við þá sem notuðu vagnana mest.
Kristján sagði að greinilegt væri að
meirihlutinn vildi helst vera í stríði
við Verðlagsráð og borgarbúa.
Sigurður E. Guðmundsson (A)
sagði hækkunina koma niður á þeim
sem síst skyldi og kvaðst hann
myndu styðja tillögu um sölu af-
sláttarkorta.
Magdalena Schram, Kvennafram-
boði, ítrekaði þá skoðun Kvenna-
framboðsins að hefja ætti sölu af-
sláttarkorta.
Úrslit kosninganna
sýndu hug fólksins
Albert Guðmundsson, forseti
borgarstjórnar, sagði við umræðurn-
ar, að Alþýðubandalagið hefði getað
komið fram með sínar hugmyndir
um rekstur Strætisvagna Reykjavík-
ur þegar það hafi verið í forystu í
borgarmálum síðastliðin 4 ár. Albert
þykkt fjárhagsáætlunar.
Meðan óvissa er um gildi lög-
bannsins eru því ekki efni til að
hefja á ný sölu afsláttarfargjalda.
Borgarstjórn vísar því að svo
stöddu frá tillögu í 14. lið fundar-
gerðar borgarráðs frá 15. febrúar.
sagði að sjálfstæðismenn stæðu allir
sem einn saman í þessu máli, sem
öðrum. Þá vísaði hann á bug þeim
orðum Sigurjóns Péturssonar og
annarra vinstri manna í borgar-
stjórn, um að sjálfstæðismenn bæru
ekki hag þeirra sem minnst mættu
sín fyrir brjósti. Albert sagði að
Sjálfstæðisflokkurinn væri sverð og
skjöldur þeirra sem minna mættu
sín í þjóðfélaginu, enda hefðu úrslit
síðustu borgarstjórnarkosninga sýnt
hug fólksins í borginni til vinstri
meirihlutans annars vegar og
Sjálfstæðisflokksins hins vegar.
Greiða gerræði verðlags-
stjóra dýru verði
Magnús L. Sveinsson borgarf-
uiltrúi Sjálfstæðisflokksins sagði að
minnihlutinn léti eins og hann hefíi
sérstakar áhyggjur af hag þeirra
sem lökust hefðu kjörin í þjóðfélag-
inu. Hins vegar borgaði það fólk nú
10% hærra gjald í strætisvagnana
en það hefði gert, ef janúarhækkun
SVR hefði náð fram að ganga. Sagði
Magnús að nú væri gjaldið 10 krón-
ur, en samkvæmt janúarhækkuninni
hefði verð hvers afsláttarmiða verið
9,09 krónur. Magnús sagði að
skömmu eftir að verðlagsstjóri hefði
fengið lögbann sett á hækkunina,
hefði hann heimiiað hækkun í 10
krónur. Minnihlutinn hefði staðið
með verðlagsstjóra í þessum aðgerð-
um og þetta væri árangurinn.
Þá sagði Magnús að verðlagsstjóri
hefði beitt þeim rökum þegar hann
krafðist lögbanns á fargjaldahækk-
un SVR, að strætisvagnarnir þyrftu
ekki hækkunarinnar með, þar sem
fyrirtækið gæfi afslátt af fargjöld-
um sínum. Nú hefði það komið í ljós
að Reykvíkingar þyrftu að greiða
gerræði verðlagsstjóra dýru verði.
Þá spurði Magnús, hvort borgar-
fulltrúar teldu að önnur lögmál giltu
um Strætisvagna Reykjavíkur og
Strætisvagna Kópavogs. Hann
kvaðst telja að svo væri ekki, og
benti hann á að SVK gæfi ekki af-
slátt af sínum farmiðum.
Frávísunartillaga sjálfstæðismanna:
Ekki náð markmiði um hlutfall rekstrarútgjalda
Séð yfir mestan hluta Grafarvogssvæðisins, en þar hafa verið teknar frá þrjár lóðir undir skólabyggingar. Mynd
þessi er tekin úr lofti og næst sést Ártúnshöfðinn, en Grafarvogurinn fjær. Hægra megin á myndinni má sjá
uppfyllingu vegna brúargerðar yfir voginn. Ljósmynd Mbi. Krístjin Eínarsson.
Fræðsluráð samþykkir:
Þrjár skólalóðir teknar
frá á Grafarvogssvæðinu
FRÆÐSLURAÐ samþykkti nýlega á
fundi sínum bókun með 5 samhljóða
atkvæðum, þar sem samþykkt er að
við gerð deiliskipulags af Grafarvogs-
svæði verði gert ráð fyrir staðsetningu
aðalskóla svæðisins á miðhluta þess,
en auk þess verði gert ráð fyrir einni
skólalóð á vesturhluta svæðisins og
annarri á austurhluta þess.
í bókun formanns nefndarinnar
um þetta mál, kemur fram að með
samþykkt þessari sé verið að óska
eftir því að þrjár lóðir verði teknar
frá á svæðinu undir skólabygg-
ingar. Þar með sé verið að tryggja
til hins ýtrasta þarfir skólastarf-
seminnar á svæðinu út frá þeim
íbúaspám sem fyrir Iiggja. Þá kem-
ur og fram í bókuninni að kynning-
in á máli þessu hafi verið ítarlegri í
fræðsluráði en áður hafi tíðkast, en
fyrst verði hægt að komast að
niðurstöðu um skynsamlegan fjölda
árganga í hverjum skóla, þegar
fyrir liggja upplýsingar um fjöl-
skyldustærðir og fleiri þætti.
Fræðsluráð hafi aðeins sett fram
óskir um fjölda lóða, en ekki fjallað
um landkosti með tilliti til vænt-
anlegra skólabygginga, en það sé
hlutverk skipulagsnefndar að hafa
eftirlit með vali heppilegra lóða
fyrir hinar ýmsu stofnanir á svæð-
inu.
I bókunum tveggja fulltrúa
minnihlutans kemur fram sú skoð-
un að ýmsir þættir málsins séu
óljósir, íbúasamsetning, barna-
fjöldi og fleira. Segir að allar for-
sendur skorti til að taka ákvörðun
um hvar á svæðinu sé réttast að
byggja. Þá hafi fræðsluráð ekki
mótað stefnu í skólamálum á Graf-
arvogssvæðinu.