Morgunblaðið - 22.03.1983, Blaðsíða 38

46
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 22. MARZ 1983
Afganistan:
Hörð átök
við Kandahar
Moskva, 21. okt. AP.
FRÁ því var greint í sovéska sjónvarpinu í gær, aó miklir bardagar við
afganskar frelsissveitir stæðu yfir við borgina Kandahar í norðurhluta Afgan-
istan og fengi borgin ekki nema einn fjórða hluta orkuþarfar sinnar af þeim
sokum. I»á hermdu sovéskar fregnir frá Afganistan að bandarískir ráðgjafar
væru að þjálfa „hryðjuverkamennina" afgönsku í notkun eiturefnavopna og
í nýlegum herferðum gegn „skæruliðum" hefðu sovéskir hermenn haft
hendur í hári all margra erlendra málaliða.
Þetta er í fyrsta skiptið sem
Sovétmenn ýja að því að Banda-
ríkjamenn sjái frelsissveitunum
fyrir eiturvopnum, en þetta er tal-
ið svar Sovétmanna við marg-
ítrekluðum ásökunum Banda-
ríkjamanna, að Rússar beiti slík-
um vopnum í hernaði sínum í Afg-
anistan.
Frá meintum efnavopnahlut-
deildum Bandaríkjamanna í Afg-
anistan var einnig frá greint í sov-
éska flokksblaðinu Trud. Þar sagði
að afganskur frelsissveitarmaður
sem handtekinn var af sovéskum
hermönnum, hafi greint frá því að
bandarískir ráðgjafar hafi kennt
sér að tendra og varpa frá sér eit-
urefnahandsprengjum. Þá greindi
Tass frá því að 18 málaliðar hafi
verið handteknir í árás sovéskra
hermanna á stöðvar frelsissveit-
anna. Ekki gat Tass þess hverra
þjóða hinir meintu málaliðar
Flóttamaður send-
ur nauðugur heim
l/ondon, 21. mars. AP.
RÍKISSTJÓRN Margrétar Thatch-
ers í Bretlandi sætir nú gagnrýni
fyrir að hafa sent Rúmeníumann
nokkurn heim til sín gegn vilja hans.
Þetta er hið sérkennilegasta mál,
Rúmeninn Stancu Papusoiu, hafði
beðið um hæli sem pólitískur flótta-
maður og rúraensk stjórnvöld höfðu
tilkynnt þeim bresku, að þau kærðu
Smyslov
frestaði fyrstu
skákinni
Velden, Austurríki, 21. mars. AP.
FJÓROIINGSÍJRSLITIN fyrir heims-
meistaraeinvígið í skák hófust í gær
með viðureign þeirra Nönu Ioseliani
frá Sovétrfkjunum og Liu Shi Lan frá
Kína og lauk henni með jafntefli. í
karlaflokki var fyrstu skákinni hins
vegar frestað.
Nokkrum stundum áður en skák
þeirra Vassili Smyslovs og Roberts
Húbners átti að hefjast, fór Smysl-
ov fram á að henni yrði frestað
vegna veikinda hans og var þá
ákveðið, að hún skyldi fara fram á
morgun, þriðjudag. Ef Smyslov get-
ur ekki teflt skákina þá hefur hann
tapað henni.
Síðastliðinn laugardag vann sov-
éski stórmeistarinn Garri Kasp-
arov, sem er aðeins 19 ára gamall,
sér rétt til þátttöku í undanúrslit-
um heimsmeistaraeinvígisins með
því að sigra landa sinn, Alexander
Belyavsky, í Moskvu. Kasparov fékk
sex vinninga í viðureigninni en
Belyavsky þrjá.
sig ekki um að fá manninn fram-
seldan.
Papusoiu kom til Bretlands í
apríl og voru pappírar hans ekki í
lagi. Hann baðst hælis sem pólit-
ískur flóttamaður, en níu af síð-
ustu ellefu árunum hefur hann
dvalið í rúmenskum fangelsum
fyrir sex tilraunir til að flýja til
Vesturlanda.
Rúmeninn var í haldi í Ashford
áður en hann var sendur til síns
heima. Að sögn Lionel Bloch, sem
var lögfræðingur hans í Englandi,
var skjólstæðingur hans tvívegis
barinn sundur og saman af fanga-
vörðum á staðnum. „Ég greindi
ekki frá því þar sem ég taldi það
myndi draga úr líkum á því að
Stancu fengi að vera um kyrrt.“
Starfsfólk á Heathrowflugvelli
fylgdist með er verðir drógu Pap-
usoiu spriklandi og sparkandi út í
rúmenska flugvél á miðvikudag-
inn í síðustu viku. Var hann víða
marinn og blár, með ör á höndum
og fótum, auk þess sem í hann
vantaði nokkrar tennur.
Talsmaður rúmenska sendiráðs-
ins í London sagðist í gær ekkert
skilja í innanríkisráðuneytinu
breska, „við tjáðum breskum
stjórnvöldum að við vildum ekki
sjá að fá Papusoiu aftur til Rúm-
eníu, en þau sendu hann samt, án
þess að yrða frekar á okkur.“
Mikil reiði er víða í Bretlandi
vegna þessa máls, þar er gjarnan
rætt um hvernig standi á því að
lýðræðisríki eins og Bretland geti
samvisku sinnar vegna sent sak-
lausan mann í greipar fangaklefa í
kommúnistaríki.
David Frost ásamt brúði sinni, lafði Carina Fitzalan Howard.
David Frost kvæn-
ist hertogadóttur
London, 21. mars. AP.
DAVID Frost, sem kunnur er af sjónvarpsviðtölum sínum, gekk sl.
laugardag að eiga dóttur hertogans af Norfolk, lafði Carina Fitzalan
Howard, og fór hjónavígslan fram á skráningarskrifstofu Lundúnaborg-
ar. Um 500 manns söfnuðust saman fyrir utan skrifstofuna til að árna
brúðhjónunum til hamingju.
Þetta er annað hjónabandið
hjá David Frost, sem er 43 ára
að aldri, en lafði Carina, sem nú
stendur á þrítugu, hefur ekki
verið gift áður. Frost, sem skildi
við leikkonuna Lynne Frederick
í júní í fyrra, sagði, að þau hjón-
in ætluðu í stutta brúðkaupsferð
en síðan sneri hann aftur til
starfa í næstu viku.
Vinskapur þeirra Frosts og
lafði Carinu hefur staðið allt frá
því að upp úr hjónabandi þeirra
Frost og Lynne Frederick slitn-
aði en hún var áður gift Peter
heitnum Sellers. Faðir lafði Car-
inu er kaþólskur en sjálfur er
Frost sonur meþódistaprests.
„Gandhi“
hreppti
5 titla
London, 21. mars. AP.
KVIKMYND Richard Attenbor-
oughs, „Gandhi", hreppti dýrmæt-
ustu verðlaunin hjá bresku kvik-
myndaakademíunni um helgina.
Myndin var kjörin besta kvikmynd
ársins, Richard Attenborough var
kjörinn besti leikstjórinn, Ben
Kingsley, sá er lék Gandhi, var kjör-
inn besti karlleikarinn í aðalhlut-
verki og efnilegasti nýliðinn í kvik-
myndaheiminum. Þá var Rohini
Hattangandhy kjörin besta leikkon-
an í aukahlutverki, en hún lék eig-
inkonu indverska þjóðarleiðtogans.
Attenborough sagði i samtali
við fréttamenn um helgina, að
myndin hefði þegar skilað 30
milljónum dollara í beinhörðum
peningum í kassann.
Aðrir sem heiðraðir voru hjá
akademíunni voru Katherine
Hepburn fyrir leik sinn í mynd-
inni „On Golden Pond“, en fyrir
sama hlutverk nældi hún í
Oscars-verðlaun á síðasta ári.
Besti karlleikarinn í aukahlut-
verki var kjörinn Jack Nicholson
fyrir hlutverk sitt í „Reds“. Besta
kvikmyndunin var að mati aka-
demíunnar í myndinni „Missing"
og fransk/ ítalska myndin „Christ
stopped at Eboli“ var kjörin besta
erlenda kvikmyndin.
Breska Verkamanna-
flokknum spáð ósigri
London, 21. mnrs. AP.
Verkamannaflokkurinn breski
mun missa þingsæti sitt í Darlington
í aukakosningunum nk. fimmtudag,
að því er fram kemur í skoðana-
könnun, sem birtist í The Sunday
People í gær. Því er spáð, að sigur-
vegarinn verði frambjóðandi kosn-
ingabandalags jafnaðarmanna og
frjálslyndra.
Það gengur nú fjöliunum hærra,
að Michael Foot, leiðtogi Verka-
mannaflokksins, muni segja af sér
formennsku ef Darlington tapast,
en fyrir aðeins mánuði missti
flokkurinn Lundúnakjördæmið
Bermondsey yfir til kosninga-
bandalagsins. I skoðanakönnun-
inni kemur fram, að kosninga-
bandalagið hefur nú fylgi 38,6%
kjósenda í Darlington, Verka-
mannaflokkurinn 36,5% og
íhaldsflokkurinn 24,6%. í fyrri
skoðanakönnunum hefur Verka-
mannaflokkurinn haft forystuna.
The Sunday People segir einnig,
að svo virðist sem Margaret
Thatcher njóti nú minna fylgis en
áður meðal íhaldssamra kvenna í
Darlington og að ástin þeirra í
augnablikinu heiti Tony Cook,
glæsilegur maður og kunnur úr
sjónvarpinu á staðnum, en hann
er jafnframt frambjóðandi kosn-
ingabandalagsins.
Bandarfkin:
Hagvöxturinn um 4%
á fyrsta ársfjórðungi
Washington, 21. mars. AP.
MIKILS bata er nú farið að
gæta í bandarísku efnahags-
lífí og í dag greindu sérfræð-
ingar stjórnarinnar frá því,
velli hefði aö öllum líkindum
verið um 4% það sem af er
þessu ári, sá mesti í tvö ár.
Bráðabirgðatölur bandaríska
að hagvöxturinn á ársgrund- viðskiptaráðuneytisins benda til,
Sovétríkin:
Fimmtugsafinælið varð
ráðherranum að falli
Moskvu, 21. mars. AP.
SOVÉSKUR aóstoðarráðherra,
sem byggði sér sumarhús á kostn-
að ríkisins og hélt einhverja glæsi-
legustu afmælisveislu, sem sögur
fara af í Sovétríkjunum, hefur ver-
ið rekinn úr starfi fyrir spillingu,
að því er Pravda, málgagn komm-
únistaflokksins, skýrði frá í gær.
Pravda sagði, að Anatoly M.
Yershov, fyrsti aðstoðarráð-
herra í því ráðuneyti, sem hefur
með ýmis aðföng til léttaiðnað-
arins að gera, hefði verið rekinn
úr starfi og auk þess hefði „mjög
alvarleg áminning" verið skráð í
flokksskírteinið hans eftir að
upp um hann komst. Yershov er
háttsettastur þeirra manna, sem
orðið hafa fórnarlömb herferð-
arinnar á hendur spillingu í Sov-
étríkjunum eftir að Yuri Andr-
opov varð leiðtogi kommúnista-
flokksins í nóvember sl.
Pravda nefndi tvö dæmi um
spillt athæfi Yershovs. Annað
var fimmtugsafmælið hans, sem
hvergi stóð að baki tilstandinu
við opinberar heimsóknir, og
hitt var sumarhúsið í sveitinni,
sem var með eindæmum vel
byggt og vandað í alla staði. Allt
á ríkisins kostnað að sjálfsögðu.
Þegar Yershov varð fimmtug-
ur hélt hann „dálítið hóf“ í
Moskvu og komu til þess sendi-
nefndir hvaðanæva að úr Sovét-
ríkjunum, menn, sem á einn eða
annan hátt unnu fyrir ráðuneyt-
ið hans, og meðan gestirnir biðu
eftir því að geta afhent gjafir
sínar, mynduðu þeir biðröð, sem
var eins í laginu og nafnið eða
undirskrift Yershovs sjálfs.
Pravda tók þó fram, að að sjálf-
sögðu hefði enginn þurft að hafa
áhyggjur af ferðakostnaðinum
eða af gjöfunum, ríkið hefði ver-
iö látið borga það allt saman.
Fimmtugsafmælið hans Yers-
hovs varð honum að falli, sagði
Pravda. „Það fór ekki hjá því að
þessi hátíðahöld vektu athygli og
það kom líka í ljós, að sá, sem
stóð fyrir þeim, var orðinn því
vanur að lifa í vellystingum
praktuglega," sagði í blaðinu.
að hagvöxturinn nú hafi ekki verið
meiri síðan á fyrsta ársfjórðungi
1981. Larry Speakes, talsmaður
forsetans, sagði, að þetta væru
„stórgóðar fréttir og besta vís-
bendingin um að endurreisn efna-
hagslífsins væri hafin.“ Sam-
kvæmt þessum tölum er verðbólg-
an með tilliti til þjóðarframleiðslu
aðeins 2,8% á fyrsta ársfjórðungi
þessa árs, sú minnsta í 11 ár. Á
síðasta ársfjórðungi 1982 var hún
4,9%. Tekið er fram, að bráða-
birgðatölur viðskiptaráðuneytis-
ins eru fremur grófur útreikning-
ur á helstu efnahagsstærðum, sem
oftar en ekki þarf nokkurra leið-
réttinga við þegar frekari upplýs-
ingar berast.
Ýmsir efnahagssérfræðingar
hafa verið að spá þessum bata í
efnahagslífinu, en flestir eru þeir
sammála um, að framundan sé
ekki bara beinn og breiður vegur,
heldur muni endurreisnin nokkuð
ganga í bylgjum. Ástæðan fyrir
því er sú, að sumar greinar efna-
hagslífsins eiga enn við verulega
erfiðleika að etja. Mjög hefur lifn-
að yfir iðnaðarframleiðslunni og
fjörkippur er hlaupinn í húsbygg-
ingar en ennþá hallar undan fæti
fyrir þjónustugreinunum. At-
vinnuleysið er enn mikið, 10,2%,
og er ekki búist við að úr því dragi
fyrr en nokkuð líður frá.