Morgunblaðið - 23.03.1983, Side 18

66
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. MARZ 1983
Hvert okkar
átti hann?
— eftir Stefán
Aðalsteinsson
Hvert okkar átti dauðadrukkna
unglinginn, sem lá volandi og
skrámaður í framan í hnipri hjá
kunningja sínum utan við dyrnar
á íþróttahúsi Kennaraháskólans,
laugardaginn 12. mars, 1983, um
kl. 3 e.h.?
Enginn af þeim, sem þar komu
til að horfa á karate-keppni, áttu
hann. Ekki starfslið hússins held-
ur. „Hann er bara kófdrukkinn,"
voru viðbrögðin, þegar ég spurði
mann í anddyrinu, hvort búið væri
að gera starfsfólki hússins við-
vart.
Hvert okkar hefði viljað eiga
þennan dauðadrukkna ungling,
þegar hann litlu síðar ráfaði
blindandi óstyrkum fótum inn eft-
ir áhorfendabekkjunum með
stuðningi félaga síns og lagðist út-
af í streintröppunum og sofnaði?
Við vildum öll eiga íþróttafólkið
niðri í salnum, sem geislaði af lífs-
orku og einbeitni við að sýna
okkur eftirminnilegan árangur af
samþjálfun hugar og líkama í erf-
iðri íþrótt.
En ekkert okkur hefði viljað
eiga drukkna drenginn, þegar
hann var aftur kominn undir bert
loft og hékk þar máttvana í hönd-
um félaga síns og seldi upp.
En af hverju skyldi maðurinn
vera að skrifa blaðagrein um
svona daglegt fyrirbæri?, spyrja
sjálfsagt margir lesendur.
Því skal ég reyna að svara ykk-
ur.
Mér finnst þjóðin öll, íslenska
þjóðin eins og hún leggur sig, eiga
þennan dreng og bera ábyrgð á
honum.
íslenska þjóðin öll ber ábyrgð á
því, að ungmennin okkar leita á
náðir vímugjafanna og láta þá
eyðileggja sig.
Kunningjar unglinganna, sem
eldri eru og reyndari, bera mikinn
hluta af ábyrgðinni, því að þeir
eiga auðveldast með að glepja
ístöðulitla minni máttar vini sína
til að byrja að fikta við það, sem
kannske verður banvænt síðar.
Hópurinn ræður ferðinni, ekki
einstaklingurinn.
Foreldrar unglinganna bera
ábyrgð, því að þeir eiga að vera
börnum sínum gott fordæmi og
veita þeim traust og hlýlegt um-
hverfi í uppeldinu.
Foreldrarnir átta sig kannske
ekki á því, að það er barninu
meira virði, að pabbi og mamma
hafi tíma til að sýna því ástúð,
umhyggju og kannske umfram allt
áhuga, heldur en hve mörg tölvu-
spil það á eða hve oft það hefur
farið til sólarlanda. Það er ekki
„Mér fínnst þjóðin öll,
íslenska þjóðin eins og
hún leggur sig, eiga þenn-
an dreng og bera ábyrgð á
honum.
íslenska þjóðin öll ber
ábyrgð á því, að ungmenn-
in okkar leita á náðir
vímugjafanna og láta þá
eyðileggja sig.“
hægt að kaupa af sér ábyrgðina
fyrir peninga.
Skólarnir bera ábyrgð, því að
þeir eiga að leiðbeina börnunum
um hollt líferni. Skólinn á að vera
fræða-, mennta- og menningar-
stofnun, sem laðar fram í nem-
andanum löngun til að fræðast og
veita honum þá fræðslu, sem völ
er á. Skólinn á að gera unglinginn
sterkari en ella í átökunum, sem
framundan eru á lífsleiðinni.
Alþingismenn okkar og ríkis-
stjórn bera líka ábyrgð á drengn-
um okkar við Iþróttahús Kennara-
háskólans, dauðadrukknum um
miðjan dag á laugardegi.
Alþingi hefur það á sínu valdi
að setja lög um stóraukna fræðslu
um það, hve hættulegt eitur
áfengið er miklum hluta þjóðar-
innar.
Hvers vegna er slík fræðsla ekki
aukin?
Er það vegna þess, að á fjárlög-
um þeim, sem Alþingi setur þjóð-
inni á hverju ári, er hagnaður af
áfengissölu veigamikil tekjulind?
Er það vegna þeirrar almennu
blindu, að það sé á valdi hvers ein-
staklings, hvort hann vill neyta
áfengis eða hafna því, og að ófarir
þeirra, sem verða áfenginu að
bráð, séu sjálfskaparvíti?
Eða er það vegna þess, að al-
þingismenn vilja „lyfta glasi á
góðri stund", eins og sagt er í
skálaræðum og vitna jafnvel í Bi-
blíuna, að hóflega drukkið vín
gleðji mannsins hjarta og Jesús
hafi breytt vatni í vín?
Við getum lengi spurt, en enn
um sinn mun standa á svörunum.
Sumir telja áfengið reyndar til
heilsubótarlyfja, og vafalaust eru
til mörg dæmi um, að það geti
komið að gagni.
En myndu heilbrigðisyfirvöld
samþykkja að skrá áfengi sem lyf
sem selt væri án lyfseðils?
Er hægt að fá án lyfseðils önnur
fíknilyf eða vanabindandi lyf, sem
eru svo varasöm, að þau leggja líf
og heilsu 10. hvers neytanda í
rúst?
Ráðherrar í ríkisstjórn bera
líka ábyrgð á drengnum okkar.
Þeir halda veislur, þar sem
áfengi er haldið að mönnum.
Farir þú, lesandi góður, í ráð-
herraboð, getur þú þurft að bíða
lengi eftir drykknum þínum ef þú
biður um eitthvað óáfengt.
Þú getur líka átt á hættu að fá
glas, sem er öðru vísi en önnur
glös eða með öðru vísi litum
drykk, svo að þú skerð þig átak-
aniega úr hópnum.
Þeir sem drekka áfengi fá betri
þjónustu í þessum boðum en bind-
indismennirnir. Þó hefur orðið
nokkur framför í þessu efni seinni
árin.
Vilhjálmur Hjálmarsson, fyrr-
verandi menntamálaráðherra,
veitti ekki vín í veislum sfnum,
meðan hann var ráðherra. Hafi
hann þökk fyrir gott fordæmi.
SÁA, Samtök áhugamanna um
áfengisvarnir, hafa unnið þrek-
virki við að bjarga fórnarlömbum
áfengisbölsins til nýs lífs.
En almenningsálitið liggur eft-
ir.
Þekkir þú, lesandi góður, ekki
einhvern sjálfur, sem áfengið hef-
ur eyðilagt eða skemmt um lengri
eða skemmri tíma?
Þekkirðu ekki einhver hjón, sem
hafa skilið vegna áfengisneyslu
annars eða beggja?
Þekkirðu ekki einhver börn eða
unglinga, sem áfengisbölið hefur
bitnað á með raunalegum hætti?
Berð þú ekki líka ábyrgð, les-
andi góður, eins og ég og allir hin-
ir?
Er ekki kominn tími til, að al-
menningsálitið snúist gegn áfeng-
inu?
í nokkur ár hefur mér borizt
blað, sem heitir „The voice of the
martyrs", „Rödd píslarvott-
anna“. Það er gefið út í Kali-
forníu. Ritstjórar eru tveir rúm-
enskir prestar. Þeir eru feðgar
og flóttamenn. Og hefur annar
þeirra verið árum saman í fang-
elsi í föðurlandi sínu, vegna
frjálslegrar afstöðu í kenningum
sínum og störfum.
Ber hann líkamleg ör og merki
margskonar misþyrminga og
pyntinga, sem hann hefur hlotið
í fangavist sinni.
Hann hefur komið hingað til
lands sem predikari og sérstak-
ur, heimsþekktur fulltrúi hinnar
svonefndu neðanjarðarkirkju í
Sovétríkjunum.
I þessu blaði eru óteljandi
frásagnir og vitnisburðir um
trúfrelsi það, sem ríkir opinber-
lega í þessum löndum austan
járntjaldsins. Það er eftir þeim
frásögnum og vitnum að dæma
lítið annað en haglega gjört
skrauttjald yfir skoðanakúgun,
sem birtist á hinn fjölbreyttasta
hátt, allt frá trúarbragðafræðslu
í uppeldi og skólum til alls konar
pyntinga, ofsókna, dóma og
þrælahalds í fangelsum og nauð-
ungarvinnu.
Feðgar þessir og aðstoðar-
menn þeirra virðast gerþekkja
þessi málefni einkum í sambandi
við leynisölu í Heilagri ritningu
um öll Sovétríkin. En að sjálf-
sögðu þekkja þeir bezt sitt eigið
heimaland, Rúmeníu, sem þeir
dá og elska sem frjósamt og fag-
urt en undirokað alls konar kúg-
un og valdníðslu til þess að verða
mörgum bárna sinna auðn og
ógnir.
Samt er það mikil og tignarleg
höll í Moskvu, sem blaðið telur
æðsta tákn þessara kúgunarað-
ferða, og um leið undirdjúp þess
alls, sem ægilegast er á þessum
voðavegum, í einu orði myrkra-
höllin, þar sem sólin skín aldrei.
Undir myndum af þessu mikla
húsi, sem er í raun þekkt um
heim allan standa orðin: „Aðal-
bygging sovézku leynilögregl-
unnar í Moskvu".
Og í fyrsta blaði ársins 1983 af
„Rödd píslarvottanna" eru
nokkrar örstuttar frásagnir um
framkvæmdir og líðan fólks í
við
gluggann
eftir sr Árelius Nielsson
Úr undir-
djúpum ein-
ræðis og
grimmdar
þessu húsi og öðrum slíkum, sem
öll eru annað hvort fangelsi eða
geðsjúkrahús í sambandi við
það.
En vissulega þyrfti mannkyn
allt að hlusta á þessar raddir,
þessi kvalaóp og strengja þess
heit, heitum hjartaslögum, frá-
bærum hugsunum og snilli
ásamt fórnandi höndum, að
breyta þeim andvörpum í gleði-
söng og bera ljós inn í þetta
myrkradjúp bæði í þessari
Moskvuhöll og afkvæmum henn-
ar og ættingjum á vegi kúgunar
og grimmdar um veröld alla.
En máli mínu til sönnunar og
einkum til að vekja hugsun og
tilfinningu göfugs fólks en eink-
um heimssamtaka Amnesty
fyrir þessum hryllingi, hvar í
veröld sem væri, læt ég fylgja
hér með nokkra vitnisburði
þeirra, sem reynt hafa eða
kynnzt persónulega því brjáiæði,
sem á sér stað í þessum myrkra-
vítum:
„Stjórnvöld þau og fulltrúar
þeirra, sem þarna eru að verki,
nota mjög fágaða aðferð til þess
að bana andstæðingum sínum.
Þeir hafa fundið og lært að
nota á sérstæðan hátt móðgandi
og ógnandi orð, sem bókstaflega
valda dauða þess, sem þeim er
beint að.
Þannig var Trocheta kardináli
í Tékkóslóvakíu meðhöndlaður í
margar klukkustundir unz hann
lézt af hjartaslagi.
Hið sama tókst með sann-
kristinn Rúmena, Remus Belly
að nafni.
í Rússlandi hefur slík aðferð
verið undirbúin og framkvæmd
til að orsaka hjartaslag með sí-
endurteknum smánaryrðum og
ásökunum, sem hrópuð eru gegn
þessum ímynduðu óvinum eða
tilbúnu andstæðingum. Þar má
sem dæmi nefna:
N.. Konrad, U. Rehrich og há-
skólakennarann Kratchkeovsky.
Hin banvænu orð eru blátt
áfram pólitísk tækniaðferð út-
hugsuð gegn kristnum mönnum
og öðrum sértrúarflokkum, sem
taldir eru andstæðingar."
„En stjórnvöld þessi nota ekki
einungis eitruð orð til mann-
drápa. Ofbeldi er þeirra megin-
aðferð á einhvern hátt.
Þeir hafa þannig slátrað nær
helmingi þjóðarinnar í Kamp-
útseu. Þeir nota eiturgas í Ang-
ola — og Afganistan.
Þessir guðhatandi fjöldamorð-
ingjar ógna stöðugt öllu mann-
kyni.
Fjórar milljónir Sovét-borg-
ara eru með ofbeldi kúgaðir til
þrælkunarvinnu við alls konar
störf að gasleiðslunni miklu, sem
veröld öll veit um og Vesturlönd
veita þarna leiðsögn og tækni-
lega handleiðslu!!" (Þessi frétt er
í Los Angeles Times 20.11/82.)
Ef þeir neita störfum eru þeir
slegnir á kynfærin með leðuról-
um og þar var frú Neditch sér-
fræðingur að verki. (Síðar var
hún sjálf tekin af sínum eigin
samstarfsmönnum og félögum
og pyntuð á sama hátt.) Föngum
er einnig veittur of saltur matur
og síðan neitað um vatn að
drekka, unz þeir örmagnast.
Háir múrar umlykja geðveikrahælin.
Önnur pyntingaraðferð notuð
við þessa þræla í nauðungar-
vinnunni var sú, að þeir voru
látnir ganga hringinn í kring í
klefum sínum viðstöðulaust nótt
og dag, en tamdir hundar voru
látnir stökkva á þá, ef þeir gáf-
ust upp, unz þeir lofuðu að hlýða
skipunum verkstjóra sinna eða
játuðu því, sem af þeim var kraf-
izt. Slíkar játningar leiddu svo
oft til nýrra dóma og áframhald-
andi misþyrminga.
„Þetta tilheyrir allt nútíðinni,
eru daglegar athafnir og aðferð-
ir í vetur. Viðurværi þessara
manna í nauðungarvinnunni er
súpa, sem inniheldur 20—30
baunir á mann og eitt pund af
brauði. Sök margra er aðeins sú
að telja sig kristna og hafa unnið
á vegum trúar sinnar, selt biblí-
ur, sem hefur verið smyglað inn
í land þeirra eða haldið trúar-
samkomur í leyfisleysi.
Þeir eru nú naumast annað en
skinn og bein. Margir deyja úr
hungri, þreytu og harðrétti. En
það gerir ekki strik í reikninginn
fyrir gasleiðsluna miklu, því
alltaf er hægt að finna nýja og
nýja sakborninga í þeirra stað.“
Kona nokkur í rússnesku
fangelsi, var þar eftir að hafa
fengið refsidóm sem svikari við
hinn lögboðna stjórnmálaflokk,
skrifar á þessa leið:
„Ég á einn son. Ég óskaði að
gera hann úrvalsþegn hins
kommúníska þjóðskipulags. En
hann var of meyr og viðkvæmur
að allri gerð. Ég varð því að æfa
hann og þjálfa til karlmennsku.
Eitt af því, sem ég reyndi var að
fá tvær tylftir hvolpa og kettl-
inga, setti þá í poka og pokana í
körfu og skipaði honum að
drekkja öllu draslinu. Þetta er
talið ágætt uppeldisatriði. Hann
brast í grát. En ég lét hann
hlýða. Hann skyldi verða mis-
kunnarlaus baráttumaður fyrir
hugsjónum kommúnismans. Við
afneitum allri meðaumkun,
vorkunnsemi og öðrum borgara-
legum aumingjaskap."
Og nú er hann einn af fanga-
vörðunum, sem kvelur bæði kon-
una, sem sendir bréfið og móður
sína, sem lenti í andspyrnu við
flokkinn og gistir nú sama klefa
og þessi kristna kona. Líklega
báðar fyrir litlar sakir á venju-
legan mælikvarða vestan tjalds.
Flestum hlýtur að finnast nóg
komið af slíkum myndum, sem
eiga hornstein sinn og stjórnun
frá höllinni miklu í Moskvu, í
myrkum undirdjúpum stjórn-
málahugsjóna og valdhafa nú-
tímans.
En munu ekki flestir telja
komið nóg til að sanna, að hér
eða öllu heldur þar er ekki full-
komnun og heillir mannlífs á
jörðu að finna.
Um slík vinnubrögð gildir að-
eins eitt:
„Faðir, fyrirgef þeim, því þeir
vita ekki hvað þeir gjöra."
Reykjavík, 27. jan. 1983.