Morgunblaðið - 25.05.1983, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. MAÍ 1983
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. MAÍ 1983
27

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulitrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 210 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 18 kr. eintakiö.
Á lokastigi
tjórnarmyndunarvið-
ræður eru á lokastigi
þegar þetta er ritað. Síðustu
sólarhringa hafa fulltrúar
Alþýðuflokks, Framsóknar-
flokks og Sjálfstæðisflokks
setið á nær stöðugum fund-
um til að móta sameiginleg
úrræði gegn hinum geig-
vænlega efnahagsvanda sem
við blasir eftir stjórnleysi
síðustu ára. Viðskilnaður
þeirrar ríkisstjórnar er nú
hverfur er verri en dæmi eru
til á lýðveldistímanum. Öll-
um er ljóst að það kostar
mikil átök að vinna bug á
100% verðbólgu í ríki sem
skuldar sem svarar til 50%
af þjóðarframleiðslu sinni í
útlöndum. Efnahagsráð er
vafalaust unnt að finna sem
duga. Hitt er meiri vandi að
láta dæmið ganga upp á hin-
um pólitíska vettvangi, að
fylgja skynsamlegri stefnu
fram með þeim hætti að
landsmenn sætti sig sæmi-
lega við hana. Vandinn sem
við er að etja er ekki síður
stjórnmálalegur en efna-
hagslegur.
Síðastliðinn fimmtudag
var það einhuga niðurstaða í
þingflokki sjálfstæðismanna
að gengið skyldi úr skugga
um, hvort unnt væri að
mynda þriggja flokka stjórn
með Alþýðuflokki og Fram-
sóknarflokki. Tóku sjálf-
stæðismenn þessa ákvörðun
á meðan Svavar Gestsson,
formaður Alþýðubandalags-
ins, var formlegur handhafi
stjórnarmyndunarumboðs-
ins. En eins og sannaðist á
laugardag var það tímasóun
að veita Svavari þetta um-
boð, hann notaði það einkum
í áróðursskyni fyrir sjálfan
sig.
Akvörðun Sjálfstæðis-
flokksins um samstarf við
Alþýðuflokk og Framsókn-
arflokk var í samræmi við
þá undirstrauma sem ráðið
höfðu mestu í stjórnar-
myndunarviðræðunum frá
því að þær hófust við afsögn
ráðuneytis Gunnars Thor-
oddsens fyrir rúmum þre-
mur vikum. Menn geta deilt
um það, hvort rétt hafi verið
að láta þessa undirstrauma
ráða ferðinni. Eins og bent
var á í forystugrein Morgun-
blaðsins 14. maí síðastliðinn,
lá beint við að kosningum
loknum að kanna möguleika
á þriggja flokka stjórn
Sjálfstæðisflokks, Alþýðu-
flokks og Bandalags jafnað-
armanna. Þetta eru þeir þrír
flokkar sem voru andvígir
fráfarandi ríkisstjórn í
kosningunum. Með sam-
starfi þeirra yrðu skilin
skörpust milli þeirrar stefnu
sem fráfarandi stjórn fylgdi
án nokkurs árangurs og
hinnar nýju. Viðræður þess-
ara þriggja aðila leiddu hins
vegar ekki til myndunar rík-
isstjórnar.
Alþýðubandalagið er alls
ekki stjórnarhæft. Áherslur
flokksins á sérviskuleg mál-
efni eru svo miklar að öðrum
flokkum ofbýður. Alþýðu-
bandalagið fylgir pólskri
leið í efnahagsmálum, en
skerst þó ekki úr leik núna
vegna ágreinings við aðra
flokka um verðbólguráðstaf-
anir. Á það er nauðsynlegt
að leggja ríka áherslu núna,
því að á næstu vikum mun
flokkurinn láta eins og
ágreiningurinn hafi snúist
um þetta, þegar hann færir
sér efnahagsöngþveitið í nyt
til að slá sér upp á fölskum
forsendum meðal launþega.
Alþýðubandalagið dæmir sig
úr leik vegna andúðar á Alu-
suisse og nýrri flugstöð.
Enginn vafi er á því, að sú
ákvörðun þingflokks sjálf-
stæðismanna var rétt, að
stefna að samstarfi þriggja
flokka um meirihlutastjórn,
þótt þingfylgi Framsóknar-
flokks og Sjálfstæðisflokks
nægi. Þrátt fyrir öll stóru
orðin um ábyrgð í lands-
stjórninni hafði Alþýðu-
flokkurinn hins vegar ekki
þrek til að taka sæti í ríkis-
stjórn.
Mál hafa því þróast á
þann veg, að Framsóknar-
flokkur og Sjájfstæðisflokk-
ur mynda næstu ríkisstjórn
með það að leiðarljósi að
brjótast út úr vítahring
verðbólgunnar. Það getur
ekki verið nein óskastaða
fyrir Sjálfstæðisflokkinn að
þurfa að axla þessa ábyrgð
með Framsóknarflokknum.
Á erfiðum stundum vinna
stjórnmálamenn og flokkar
þeirra sína mestu sigra ef
þeim tekst að sameina þjóðir
til góðra verka öllum til
heilla — óskir um að svo fari
fyrir hinni væntanlegu
stjórn flytja allir þjóðhollir
menn, hvar í flokki sem þeir
standa.
Ræðutexti
eftir Hannes
Pétursson skáld
Nú á hinum seinni mánuðum
hafa staðið umræður í Morgun-
blaðinu um þjóðsöng íslendinga,
þó ljóð séra Matthíasar Joch-
umssonar fremur en lag Svein-
björns Sveinbjörnssonar. Upp-
hafsins er að leita í bíómúsikk,
þar sem skarkað var með lagið.
Jón Þórarinsson tónskáld ritaði
snarpa og rökfasta grein að því
tilefni, og hafi hann þökk fyrir.
Ekki löngu seinna byrjaði ballið!
Það virðist sjálfsagt mál, að
reistar séu skorður við dellunotk-
un þjóðsöngs og mesta furða að
menn skuli vera að þrátta um
slíkan hlut. Á hinu kunna að
leika tvímæli, hvort sá þjóðsöng-
ur er heppilegur eða ekki, sem
íslendingar kusu sér smám sam-
an í tímans rás. Þetta Matthías-
arkvæði 1874 og lag Sveinbjörns
Sveinbjörnssonar við það varð þó
að þjóðsöng, hvað sem hver segir,
þótt ýmis önnur erindi virtust
heppilegri, til dæmis „Þér þekkið
fold með blíðri brá“ eftir Jónas og
„Yfir voru ættarlandi" eftir
Steingrím. En svona leit nú „fólk-
ið“ á, það hallaði sér, eftir því
sem fram í sótti, að þessum þjóð-
hátíðarlofsöng séra Matthíasar
og Sveinbjörns Sveinbjörnssonar,
fór að rísa úr sæti og fór að taka
ofan höfuðfatið þegar hann
heyrðist fluttur, unz þar kom að
hann var orðinn eins konar þjóð-
söngur og enn síðar formlegur
þjóðsöngur, þótt aðeins hinir
kræfustu söngmenn hefðu sig al-
mennilega í gegnum lagið. Þessu
verður tæplega umturnað í bráð.
Og fyrst svo varð og hefðin hefur
verið leidd í lög, þá ber að hlíta
því. Þjóðsöngur er þjóðsöngur, og
jafnt fyrir það þótt ekki sé hver
maður sáttur við hann. Er þjóð-
söngur, ekki söng-drusla.
Ég stakk samt ekki niður
penna til að dvelja við þetta,
heldur til að nefna „punkt" í mál-
inu, sem mig hefur furðað á að
verða skyldi útundan hingað til í
þeim deilum sem Halldór Lax-
ness vakti fyrstur upp út af lof-
söng séra Matthiasar, deilum sem
teygðu menn langt inn í guð-
fræðilegar spekúlasjónir, án þess
gætt væri þess, hvaðan línur séra
Matthíasar kynnu að vera ættað-
ar, og þó liggur það fyrir prentað.
í fleiri en einni Morgunblaðs-
grein — síðast nú í dag, 19. maí
— ræðir Laxness um únítarisma
þjóðsöngsins, séra Matthias hafi
verið svo mikill únítari um 1874,
að kvæðið sé ókristilegt þess
vegna. Það er vitað mál, að séra
Matthías var hallur undir únítar-
isma. En var Davíð konungur og
skáld líka únítari? Spurt er vegna
þess, að þjóðsöngur Islendinga er
ortur beinlínis með hliðsjón af 90.
sálmi Davíðs og samkvæmt bisk-
upsboðskap. Svo segir í formála
Steingríms J. Þorsteinssonar
fyrir sérútgáfu þjóðsöngsins
1957, að tilstuðlan forsætisráðu-
neytis (á fimm tungumálum: ís-
Hannes Pétursson
lenzku, dönsku, þýzku, ensku,
frönsku):
„Skv. konungsúrskurði frá 8.
sept. 1873 skyldi haldin opinber
guðsþjónusta í öllum íslenzkum
kirkjum til að minnast þúsund
ára byggðar íslands sumarið
1874, og átti biskupinn yfir ís-
landi að kveða nánar á um
messudag og ræðutexta. Sama
haust lét biskupinn, dr. Pétur
Pétursson, boð út ganga þess efn-
is, að messudagurinn yrði 2.
ágúst og ræðutextinn 90. sálmur
Davíðs, 1.—4. og 12.—17. vers.
Þessi ákvörðun um hátíðarmessu
olli þvi, að þjóðsöngurinn íslenzki
varð til, og textavalið réð kveikju
hans.“
Hver sem kærir sig um getur
lesið ofangreind vers Davíðssalt-
ara og séð, hvernig séra Matthías
Jochumsson hagnýtir sér þau
sem „kveikju". Því er varla von að
mikið fari fyrir Kristi í lofsöngn-
um, sem síðar varð þjóðsöngur,
þó svo biskup landsins segði fyrir
um aðalefni hans; Kristur var
nefnilega ekki fæddur á dögum
Davíðs konungs og hefur raunar
aldrei fæðzt samkvæmt Gyðinga-
trú — Gyðingar bíða enn komu
Messíasar. Kristnir menn virðast
hins vegar ekki gera sér mikla
rellu út af þessu, þeir kenna stíft
sögu og guðfræði Gyðinga svo
sem hún boðaði þann Krist sem
fæddist „í dýrastalli lágum".
Þannig er ástæðulaust að rekja
til únítara það sem á kann að
skorta sannkristinn dóm í þjóð-
söng Íslendinga, heldur ber að
sækja til saka Davíð kóng, eitt
mesta ljóðskáld heimsins — ell-
egar þá sem ortu undir hans
nafni.
Enski bikarúrslitaleikurinn:
Ljóst með út-
sendingu í dag
IITVARPSRÁÐ samþykkti á fundi
sínum í gærkveldi beina útsendingu
frá framhaldsúrslitaleiknum í ensku
bikarkeppninni á morgun, fimmtu-
dag, milli Brighton og Manchester
llnited, en eins og kunnugt er varð
jafntefli í leik liðanna á laugardaginn
var, svo boða varð til annars úrslita-
leiks. Er áætlað að leikurinn hefjist
klukkan 18.30.
Bjarni Felixson sagði í gærkveldi
að ekki yrði ljóst fyrr en í dag,
hvort af þessari útsendingu gæti
orðið, sjónvarpið ætti eftir að fá
staðfestingar að utan frá BBC,
Eurovision og gervihnettinum Int-
elsatt. Sagði hann að það gerði
málið erfiðara að dreifing á efni
sem þessu í Evrópu færi að mestu
fram með jarðneti, en ekki með
gervihnöttum. Undirbúningurinn
væri í fullum gangi og ætti það að
liggja fyrir seinni partinn á morg-
un hvort af útsendingunni gæti
orðið.
í kvöld verður bein útsending frá
úrslitaleiknum í Evrópubikar-
keppninni milli vestur-þýska liðs-
ins Hamburger Sportverein og ít-
alska liðsins Juventus, sem fram
fer í Aþenu. Hefst beina útsending-
in kl. 18.00, en sending islenska
sjónvarpsins hefst kl. 17.45 og er
ætlunin að sýna frá leikjum lið-
anna fyrr í keppninni. Ef jafnt er
og um framlengingu á leiknum
verður að ræða, fáum við einnig að
fylgjast með framlengingunni og
mun fréttum frestað sem því nem-
ur.
Jöklaferðir
færast í vöxt

FERÐIR manna upp á jökla landsins færast
stöðugt í vöxt og hafa björgunarsveitarmenn
veriö þar fremstir í flokki. Um hvítasunnu-
helgina komu af Vatnajökli liðlega 20 félag-
ar úr Flugbjörgunarsveitinni í Reykjavík og
á Hellu, eftir liðlega vikuúthald, en ferðazt
var vítt og breitt um jökulinn á snjóbíl, vél-
sleðum og á skíðum.
Svo skemmtilega vildi til, að þegar
flugbjörgunarsveitarmennirnir komu
niður voru félagar úr Björgunarsveit Ing-
ólfs í Reykjavík að halda á brattann í
sömu erindagjörðum, þ.e. stunda æfingar
víðs vegar um jökulinn. Þeir hyggjast
dvelja á jöklinum í liðlega viku.
Ekki er sagan þar með sögð, þvi þegar
Ingólfsmenn koma niður af Vatnajökli um
næstu helgi munu félagar úr þriðju björg-
unarsveitinni í Reykjavík, Hjálparsveit
skáta, leggja upp og hyggjast þeir dvelja
þar um vikutíma eins og hinir.
Sýnir alvarlegt
ábyrgðarleysi
— segir Geir Hallgrímsson um yfirlýsingar alþýðuflokksmanna
„ÞAÐ eru ekki venjuleg vinnubrögð
í stjórnarmyndunarviðræðum að
ræða einstök málsatriði sem engin
ákvörðun hefur enn verið tekin um.
Það er ekki til fyrirmyndar að
stjórnmálaflokkar sem hafa haft for-
göngu eða tekið þátt í stjórnarmynd-
unarviðræðum nýti þátttöku sína í
flokkspólitískum tilgangi, áður en
úrslit eru fengin í tilraunum til
stjórnarmyndunar. Slík framkoma
sýnir alvarlegt ábyrgðarleysi," sagði
Geir Hallgrímsson formaður Sjálf-
stæðisflokksins, er Mbl. spurði hann
álits á yfirlýsingum alþýðuflokks-
manna, er þeir tilkynntu að þeir
tækju ekki lengur þátt í stjórnar-
myndunartilraunum með Sjálfstæð-
isflokki og Framsóknarflokki.
Geir sagði einnig: „Við Islend-
ingar stöndum nú frammi fyrir
einhverjum mesta efnahagsvanda
Geir Hallgrímsson
sem við höfum átt við að etja frá
stofnun lýðveldisins og efnahags-
legt sjálfstæði þjóðarinnar er und-
ir því komið að við séum menn til
þess að axla ábyrgð af því að vera
sjálfstæð þjóð og taka höndum
saman. Við óbreytt ástand er
kjaraskerðing og atvinnuleysi ör-
ugglega á næsta leiti. Sú stjórn
sem mynduð verður hlýtur að
forðast það eins og kostur er og til
þess þurfa allir vissulega nokkuð á
sig að leggja, þó kostað sé kapps
um að vernda kjör hinna lægst
launuðu."
Geir sagði í lokin, að sjálfstæð-
ismenn hefðu vissulega málað
svarta mynd af stöðu efnahags-
mála í kosningabaráttunni, en nú
væri að koma í ljós að staða þeirra
væri líklega mun verri en áætlað
hefði verið þá.
Steingrfmur Hermannsson:
Ótímabært að vera
með sleggjudóma
„ÉG HARMA það að Alþýðu
flokkurinn treystir sér ekki til að
vera með, en hins vegar vil ég
segja það að ég tel algjörlega
ótímabært að ræða aðgerðir. Við
erum í miðju kafi núna og erum að
skoða þar mörg viðkvæm mál,“
sagði Steingrímur Hermannsson
formaður Framsóknarflokksins
aðspurður um yfirlýsingar alþýðu-
flokksmanna.
Steingrímur sagði ennfremur:
„Ég verð að segja að það veldur
vonbrigðum hversu ástandið er al-
varlegt eftir þann aflabrest sem
við stöndum frammi fyrir, sem er
eins og menn vita um 25 af hundr-
Steingrímur Hermannsson
aði á vertíðinni. Ef menn vilja
halda útgerð hér áfram er alveg
ljóst að grípa verður til róttækra
aðgerða. Þeim róttæku aðgerðum
mundi líklega fylgja verðbólga
svona 120—130%, þannig að ef
ekkert er að gert stöndum við
frammi fyrir því að hér verður ein
stór stöðvun eftir nokkrar vikur.
Af þessari ástæðu verða aðgerð-
irnar eitthvað harðari en það er
unnið mjög að því aö leita leiða til
að lagfæra það alveg aérstaklega
fyrir þá sem þyngra i'ramfæri
hafa og lægri laun. Að því er unn-
ið ötullega og algjörlega ótíma-
bært að vera með nokkra sleggju-
dóma um niðurstöður af því
starfi."
Eiður Guðnason á blaðamannafundi þingflokks Alþýðuflokksins:
Engar kröfur né skilyrði
um ráðherraembætti nú
AÐ OKKAR maíi eru megin-
ástæður þeirrar niðurstöðu að
óformlegar stjórnarmyndunar-
viðræðum Alþýðuflokks, Fram-
sóknarflokks og Sjálfstæðis-
flokks er nú lokið án samkomu-
lags þær, að of skammt er geng-
ið í verndun kjara láglaunafólks;
fyrirhuguð verðbótaskerðing er
of mikil og gengisfellingar-
áformin eru verðbólguhvetjandi.
Lögbinding launa er ekki skyn-
samleg leið. Alþýöuflokkurinn
vildi frjálsa samninga aðila
vinnumarkaöarins um leið og
samningar eru lausir, en því var
algerlega hafnað,“ sagði Eiður
Guðnason á blaðamannafundi í
gærdag þar sem hann og Karl
Steinar Guðnason kynntu niður-
stöður þingflokksfundar Alþýðu-
flokksins í gær þess efnis að
taka ekki frekari þátt í stjórn-
Strandaði á
stóru mál-
unum, efna-
hagsmálunum
armyndunarviðræðum við
Sjálfstæðisflokk og Framsókn-
arflokk.
Þeir Eiður og Karl Steinar gerðu
grein fyrir afstöðu þingflokks sem
þeir sögðu tekna með hliðsjón af
vilja framkvæmdastjórnar og
verkalýðsmálanefndar flokksins.
Eiður sagði aðspurður að ekki hefði
verið einhugur innan þingflokksins,
tveir þingmenn hefðu greitt at-
kvæði á móti því að hætta stjórn-
armyndunarviðræðunum. Aðspurð-
ir viðurkenndu þeir að ekki hefði
verið mikill ágreiningur milli flokk-
anna, en þeir hefðu ekki treyst sér
til að berjast fyrir og verja ýmsar
fyrirhugaðar efnahagsaðgerðir
fyrir stofnunum flokksins.
Þeir tvímenningar röktu innihald
draga að stjórnarsáttmála, eins og
þau lágu fyrir innan flokkanna um
helgina og sögðu, að málin hefðu
strandað á fyrirhuguðum efnahags-
aðgerðum. Þeir hefðu viljað mildari
aðgerðir, þó lengri tíma tæki að
fást við efnahagsvandann sem þeir
sögðust viðurkenna að vissulega
þyrfti að fást við.
Þeir félagar voru spurðir, hvort
þeir hefðu í viðræðunum nú vikið
frá kröfunni um að fá forsætis-
ráðherraembættið, en sú krafa varð
til þess að þeir hættu stjórnar-
myndunarviðræðum með sömu
flokkum, þegar Geir Hallgrímsson
hafði stjórnarmyndunarumboðið.
Eiður svaraði: „Þeirri kröfu var
hafnað. Það hafa engar kröfur eða
skilyrði komið fram um ráðherra-
embætti núna.“ Hann var þá spurð-
ur hvað breyst hefði í millitíðinni
og hvort þær efnahagsaðgerðir og
tölur, sem þeir lýstu sig nú mót-
fallna, hefðu ekki einnig legiö fyrir,
þegar þeir hættu viðræðunum eftir
að hafa fengið samhljóða neitun
sömu flokka um að þeir fengju
forsætisráðherraembættið. „Eg
veit ekki hvort tölur né annað lágu
svo ljóst fyrir þá, en því er ekkert
að leyna að þegar þetta var komið í
strand tvisvar á milli þessara
flokka, þá fóru menn að ræða um
hvort það væri nokkur flötur á því
að Alþýðuflokkurinn gæti á ný
komið inn í þessar viðræður, ekki
síst frá hendi Sjálfstæðisflokksins
og Framsóknarflokksins. Þaðan var
leitað eftir því að við kæmum inn í
þetta."
Karl Steinar Guðnason, sem er
forustumaður innan ASÍ, jafnhliða
Eióur Guðnason og Karl Steinar Guðnason á blaðamannafundi Alþýðuflokksins í gær. Ljó»m. Mbl.: ÓI.K.M.
því að vera þingmaður Alþýðu-
flokksins var þungorður um fyrir-
hugaðar efnahagsaðgerðir. Hann
sagði m.a.: „Það er gífurlegt högg
sem þarna dynur og ég er viss um
að heimilin fara á hausinn undir
þessum kringumstæðum." Þá sagði
hann að ekkert samráð hefði verið
haft við verkalýðshreyfinguna og
þegar hann var spurður, hvort ekki
hefði verið haft samband við for-
ustu ASÍ á meðan hann var í við-
ræðunum sagði hann: „Mér er ekki
kunnugt um það.“ Karl sagði einnig
að fyrirhugaðar aðgerðir varðandi
kaup og kjör sjómanna myndu
skapa styrjaldarástand á þeim
vettvangi og er hann var í lok fund-
arins spurður hvort hann væri að
boða hörð viðbrögð verkalýðshreyf-
ingarinnar og jafnvel að ekki yrði
farið að lögum svaraði hann: „Ef
við skoðum sögu verkalýðshreyf-
ingarinnar þá eru margar leiðir til
þess að brjótast í gegnum svona
lagað án þess að beita ólöglegum
aðgerðum. Ég vil ekki hóta neinu
slíku og ég er ekki að tala um neitt
slíkt."
Eiður Guðnason hafði á orði í lok
fundarins að viðræðurnar við hina
flokkana hefðu verið í fullum trún-
aði og drengskap og að þeir alþýðu-
flokksmenn hefðu fengið ýmislegt;
komið hefði verið til móts við þá í
nokkru, en það hefðu verið stóru
málin sem strandaði á, eins og
hann orðaði það.
Fréttatilkynningin sem þing-
flokkur Alþýðuflokksins dreifði í
gær hljóðar svo: „Stjórnarmyndun-
arviðræðum Alþýðuflokks, Fram-
sóknarflokks og Sjálfstæðisflokks,
sem staðið hafa undanfarna daga
er nú lokið án samkomulags.
Að mati þingflokks Alþýðu-
flokksins eru meginástæður þær, að
of skammt er gengið .í verndun
kjara láglaunafólks. Fyrirhuguð
verðbótaskerðing er of mikil og
gengisfellingaráformin eru verð-
bólguhvetjandi. Lögbinding launa
er ekki skynsamleg leið. Alþýðu-
flokkurinn vildi frjálsa samninga
aðila vinnumarkaðarins um leið og
samningar eru lausir, en því var
algerlega hafnað.
Á sama tíma og launþegum er
með þessum ráðstöfunum ætlað að
axla allar byrðar af óstjórn undan-
farinna ára fengust ekki fram lág-
markskröfur Alþýðuflokksins um
afnám útflutningsbóta í áföngum
né haldbær fyrirheit um uppstokk-
un sjóðakerfis og nýja atvinnu-
stefnu í framkvæmd.
Þetta eru meginástæðurnar fyrir
því að ekki tókst samkomulag um
stjórnarsamstarf Alþýðuflokks,
Sjálfstæðisflokks og Framsóknar-
flokks."