Morgunblaðið - 22.07.1983, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 22. JÚLÍ 1983

Utgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, simi 22480. Afgreiðsla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 230 kr. á mánuöi innanlands. i lausasölu 18 kr. eintakiö.
Árviss
SÍS-vandræði
Frá því var skýrt í Morg-
unblaðinu í gær að þrjár
SÍS-verksmiðjur á Akureyri
hefðu verið auglýstar til sölu
á nauðungaruppboði, það er
að segja fataverksmiðjan
Hekla, verksmiðjuhús Gefj-
unar og skinnaverksmiðjan
Iðunn. Var það Iðnlánasjóður
sem krafðist uppboðsins.
Jafnframt kom það fram í
frétt Morgunblaðsins, að nú
hefðu vanskilaskuldirnar,
sem voru ástæðan fyrir kröf-
unni um nauðungaruppboð,
verið greiddar.
SÍS-vandræðin á Akureyri
hafa verið árviss um nokkurt
skeið og mesta athygli vöktu
þau í byrjun september 1981,
þegar forráðamenn iðnaðar-
deildar SÍS efndu til baráttu-
fundar með starfsmönnum í
Akureyrarverksmiðjunum til
að knýja á um fyrirgreiðslu
frá opinberum aðilum, þar
sem verkafólkið yrði að öðr-
um kosti atvinnulaust.
Fyrirgreiðsla fékkst og
starfseminni var haldið
áfram, en reksturinn var á
brauðfótum eins og hjá öðr-
um eftir 10 ára stjórnarsetu
framsóknarmanna og undir
forystu kommúnista í iðnað-
arráðuneytinu. En millifærsl-
ur og þvílíkt kák, sem eru ær
og kýr vinstrimennskunnar
þegar atvinnufyrirtæki eru
annars vegar, hafa síður en
svo dugað til langframa eins
og krafan um nauðungarsölu
á SÍS-verksmiðjunum sýnir
nú.
Hafi SÍS-verksmiðjunum á
Akureyri verið fleytt áfram
með árvissri fyrirgreiðslu
opinberra aðila ætti að vera
óþarft að grípa til hennar í
ár, því að samkvæmt nýend-
urskoðaðri þjóðhagsspá fyrir
1983 hefur staða útflutnings-
iðnaðar „sjaldan verið betri
en nú“. Stafar þetta af þeirri
stefnubreytingu sem varð
með þátttöku Sjálfstæðis-
flokksins í ríkisstjórn, en
ráðstafanirnar í maílok
bættu stöðu útflutningsiðnað-
ar til mikilla muna að sögn
Þjóðhagsstofnunar. Sigurður
Friðriksson, einn af fram-
kvæmdastjórum iðnaðar-
deildar SÍS, tekur undir þetta
sjónarmið hér í blaðinu í gær,
þegar hann segir að greiðslu-
staða deildarinnar hafi batn-
að að undanförnu með bættri
afkomu.
Æskilegt væri að forráða-
menn iðnaðardeildar SÍS
greindu almenningi rækilega
frá því af hverju þessi árlegi
vandi deildarinnar stafar,
lýstu viðbrögðum við honum,
mörkuðum deildarinnar,
tengslum hennar við móð-
urskipið SÍS og KEA og öðru
er snertir afkomu deildarinn-
ar. Ekki er vafi á því að síend-
urteknar fréttir af bágborn-
um rekstri iðnaðardeildarinn-
ar án þess þó að hann stöðvist
hafi ýtt undir þá skoðun að
hið opinbera sjái deildinni
farborða með einhverjum
hætti. Hugmyndum af þessu
tagi verður aðeins svarað með
því að skýra ítarlega frá því í
hverju vandi iðnaðardeildar-
innar er fólginn.
Eins og málum er komið í
atvinnulífi Akureyringa hefði
það hin verstu áhrif ef rekst-
ur í sambandsverksmiðjunum
legðist niður. Á hinn bóginn
er ekki unnt að búast við því
að þessi fyrirtæki sé hægt að
reka endalaust með halla eða
við þær aðstæður að þau séu
undir hamrinum vegna van-
skilaskulda.
Kissinger og
Mið-Ameríka
Fréttir frá Bandaríkjunum
benda til þess að fram-
vinda mála í Mið-Ameríku
kunni að verða á þann veg að
aðilar hætti að hóta hverjir
öðrum með vopnum og setjist
að samningaborði. Banda-
ríkjastjórn hefur ekki sent
neina hermenn til bardaga í
Mið-Ameríku en hún hefur
látið vinveittum ríkisstjórn-
um þar margvíslega aðstoð í
té.
í vikunni var sagt frá því að
Ronald Reagan, Bandaríkja-
forseti, ætlaði að gera Henry
Kissinger, fyrrum utanríkis-
ráðherra og handhafa friðar-
verðlauna Nóbels, að for-
manni í ráðgjafanefnd um
Mið-Ameríku. Kissinger hef-
ur ekki gegnt neinum opin-
berum trúnaðarstörfum síðan
hann hætti sem utanríkisráð-
herra 1976 og þykir það eitt
tíðindum sæta að hann skuli
kallaður til.
Auglýsing í Herald Tríbune:
Hvetja menn til að
kaupa ekki fisk frá
hvalveiðiþjóðunum
UM SÍÐUSTTU helgi birtist auglýs-
ing í International Herald Tribune
þar sem lesendur blaðsins voru
hvattir til að kaupa ekki fisk af
þeim hvalveiðiþjóðum sem andvíg-
ar eru hvalveiðibanni Alþjóða hval-
veiöiráðsins, sem gengur í gildi í
ársbyrjun 1986. Aðili sá sem stend-
ur fyrir greindri auglýsingu er Ani-
mal Welfare Institute í Washing-
ton.
Auglýsingin ber yfirskriftina:
„Björgum hvölunum! — fjögur
ríki hafna hvalveiðibanninu". í
undirfyrirsögn segir síðan:
„Forðumst fisk frá Japan, Noregi,
Perú og Rússlandi". I auglýsing-
unni segir að þessar fjórar þjóðir
hafi lýst því yfir, að þær muni
ekki virða hvalveiðibannið. Beðið
er um stuðning við alþjóðleg
friðunarsamtök „í baráttu þeirra
gegn gráðugum fiskiðnaði sem
stofnað hefur hvalastofnunum í
hættu". Einnig segir í auglýsing-
unni, að með því að forðast fisk
frá þessum ríkjum sé unnt að
kenna hvalveiðiþjóðunum verð-
uga lexíu. „Biðjum veitingahúsin
og verslanirnar að stöðva inn-
Auglýsingin sem birtis í Internation-
al Herald Tribune um síðustu helgi.
kaup á ferskum, frosnum og
niðursoðnum fiski frá þessum
þjóðum," segir og í auglýsing-
unni.
Þá er bent á, að þegar hafi
stærsta veitingahúsakeðja
Bandaríkjanna, sem sérhæfir sig
í sjávarréttum, Long John Silver,
lýst því yfir, að hún muni ekki
kaupa fisk frá þjóðum sem ekki
virða hvalveiðibannið. Fyrirtæk-
ið hafi af þeim sökum afturkallað
stóra pöntun frá Norðmönnum að
verðmæti 5 millj. Bandaríkja-
dala. Enn er bent á þá ákvörðun
bandarískra stjórnvalda, að
takmarka fiskveiðikvóta jap-
anskra fiskiskipa í bandarískri
landhelgi, sem þegar hefur verið
minnkaður um 100.000 lestir og
búist er við enn frekari veiðitak-
mörkunum, ef Japanir hætta ekki
hvalveiðum.
í auglýsingunni er vitnað til
þekktra vísindamanna, þeirra Sir
Peter Scott og Jacques Cousteau,
sem andvígir eru hvalveiðum. Að
auki eru menn hvattir til að biðja
ráðamenn í heimalandi sínu um
að beita pólitískum þrýstingi á
viðkomandi hvalveiðiþjóðir. Sagt
er frá því, að Animal Welfare
Institute muni mótmæla hvala-
drápi á fundi Alþjóða hvalveiði-
ráðsins, sem fram fer í Brighton
á Englandi, dagana 18.—23. júlí,
og halda uppi baráttunni svo
lengi sem þess gerist þörf.
Bankastræti 2 og hluti gamla bakarísins eins og þau voru upphaflega. Þorsteinn Bergsson, framkvæmdastjóri 1
aríið í Bernhöftstorfu.
Uppbygging Bernhöftstorfunnar:
Gamla bakaríið endu
TORFUSAMTÖKIN hafa undanfarin ár gengist fyrir endurbyggingu húsanna á
Bernhöftstorfu og nýverið var fullgert að utan gamla bakaríið við hliðina á veiting-
húsinu Lækjarbrekku. Tillögur um byggingu bakhúsanna og nýtingu þeirra liggja
nú fyrir byggingarnefnd.
Mbl. ræddi fyrir skömmu við Þor-
stein Bergsson, framkvæmdastjóra
Torfusamtakanna, um fyrirhugaðar
framkvæmdir á Bernhöftstorfunni og
sagði hann að ekki væri endanlega
ákveðið hvernig gamla bakaríið yrði
endurgert að innan, en fyrirhugað
væri að gera upp bakaraofninn, sem
eitt sinn var notaður í húsinu. Þor-
steinn sagði að reynt yrði að halda í
horfi öllum þeim húsum sem ætlunin
er að endurgera, fram að þeirri línu,
þar sem menn væru farnir að skálda.
Uppbygging Bernhöftstorfunnar
hófst með viðgerð á Landlæknishús-
inu í febrúar 1980, og er þar nú til
húsa veitingastaðurinn Torfan auk
skrifstofa ýmissa aðila. Næst tók við
endurbygging Bankastrætis 2, þar
sem veitingahúsið Lækjarbrekka er
nú. Fyrir skömmu var svo lokið við
uppbyggingu gamla bakarísins að
utan og hafa verið gerðar tillögur um
nýtingu þess og annarra húsa baka
til, en þau hús ráðgera Torfusamtök-
in að endurbyggja. Þorsteinn sagði að
þær tillögur, sem nú lægju fyrir
byggingarnefnd, væru á þá leið að
gamla bakaríið yrði notað sem for-
stofa en innan við hana yrði salur
sem tæki milli 140 og 150 manns í
sæti, leiksvið, búningsherbergi, versl-
anir o.fl. Salurinn, sem reistur yrði á
grunni gömlu kornhlöðunnar, yrði
notaður undir ýmiss konar starfsemi,
s.s. ráðstefnur, leiksýningar utan af
landi eða erlendis frá, en ekkert hefur
verið ákveðið ennþá. f tillögunum fel-
ast m.a. hugmyndir um nýbyggingu á
horni Bankastrætis, bak við Lækjar-
brekku, en Þorsteinn kvað ekki víst
að sú tillaga fengi hljómgrunn hjá
þeim aðilum sem nú hafa málið til
meðferðar, né heldur nýbygging nær
Amtmannsstíg sem hefði að geyma
búningsherbergi fyrir notendur húss-
ins. Þorsteinn sagði einnig að húsin
yrðu öll með svipuðu sniði að utan, en
innra form færi eftir þeirri starfsemi
sem þar færi fram. Ætlun Torfu-
samtakanna með uppbyggingu þess-
ara húsa er að sögn Þorsteins að sam-
eina bæði líf og fegurð, en einnig að
hafa starfsemi þeirra með þeim hætti
að hún stæði undir sér og ekki þyrfti
að borga með þeim.
Nú eru liðin 4 ár síðan Bernhöfts-
torfan var friðuð, og uppbygging hús-
anna hófst að einhverju gagni, en
fyrst um sinn var mikið verk unnið í
sjálfboðavinnu, s.s. þegar húsin voru
máluð að utan, eins og frægt varð á
sínum tíma. Þorsteinn sagði að máln-
ing húsanna hafi átt stóran þátt í því
að unnt var að bjarga þeim frá niður-
rifi. Arkitekt fyrstu húsanna sem
gerð voru upp, þ.e. Landlæknishúss-