Morgunblaðið - 04.09.1983, Blaðsíða 36

84
MORGUN'BLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 4. SEPTEMBER 1983
UMFANGSMIKILL TÓNLISTARVIÐBURÐUR í HÖLUNNI Á LAUGARDAG:
Við krefjumst
framtíðar
Viö skýrdum frá því á
Járnsíðunni fyrir tveimur vik-
um, að þann 10. september
næstkomandi kæmu fram
Megas, í fyrsta sinn opinber-
lega í ein 5—6 ár, og breska
hljómsveitin Crass. Sannast
sagna er erfitt aö ímynda sér
öllu merkari tónlistarviöburö
á þessu ári, a.m.k. ekki innan
rokksins. Crass hefur aldrei
áöur leikiö á tónleikum utan
Bretlands þrátt fyrir ótalmörg
tilboð þar um, þannig aö aö-
standendur tónleikanna eiga
heiður skiliö fyrir aö fá sveit-
ina hingaö til lands.
„Viö krefjumst framtíöar" er yfir-
skrift þessara tónleika og er þaö vel
á þessum ófriöartímum jafnt austan
hafs sem vestan. Reyndar komst sá
kvittur á kreik fyrr í sumar, aö þetta
ætti aö vera einhvers konar pólitísk
hátíö vinstrimanna, sem telja bar-
áttuna gegn friöi vera sitt einkamál,
en aö sögn Ásmundar Jónssonar,
aöalsprautunnar aö baki þessari
tónlistarhátíö, er fjarri því aö svo
sé. „Þessi hátiö er laus viö öll póli-
tísk tengsl þótt ákveönir stjórn-
málahópar hafi reynt að eigna sér
aöild aö henni," sagöi Ásmundur
ennfremur.
Þótt Crass og Megas kunni e.t.v.
aö veröa stærstu númerin á þessari
miklu hátíö í Laugardalshöllinni fer
því fjarri aö þar séu einu atriöin á
ferö. Þorlákur Kristinsson treöur
þarna upp meö hljómsveitinni íkar-
us og bróöir hans, Bubbi Morthens,
mætir til leiks ásamt Egóinu. Ekki
er allt upptaliö því hljómsveitin efni-
lega Vonbrigöi veröur einnig á
svæöinu og treöur upp, þá Kukl
(nýjasta sköpunarverk Einars Arnar
Benediktssonar) og loks Svart og
Sykurlaust, hópur, sem ég veit því
miöur lítil deili á. Hér á eftir fer
stuttaraleg kynning á þeim hljóm-
sveitum og listamönnum, sem
koma fram á hátíöinni.
Crass
Crass er 7 manna sveit, aö því er
næst verður komist. Hún er skipuö
eftirtöldum: Penny Rimbaud/-
trommur, Steve Ignorant/söngur,
Eve Libertine/söngur, Phil Free/gít-
ar, Pete Wright/bassi, N.A. Palm-
er/gítar og Joy de Vivre/söngur.
Þaö var Penny Rimbaud, aöal-
forsprakkinn í sveitinni og talsmaö-
ur hennar, sem stofnsetti Crass
fyrir 6 árum ásamt Steve Ignorant.
Söngur þess síöarnefnda er einmitt
taliö eitt helsta sérkenni hljómsveit-
arinnar.
í þeirra augum, svo og annarra í
hljómsveitinni, á stjórnleysi (anark-
ismi) ekkert skylt viö einhverjar
fjöldahreyfingar eöa baráttuhópa
fyrir slíkum málstaö. Þaö snýst
heldur ekki um aö eyöileggja þetta
eöa hitt, heldur einvöröungu þaö,
aö varpa af sér því oki, sem þjóöfé-
lagið leggur á heröar hvers og eins.
Menn geta ekki stutt „anarkisma".
Annaöhvort eru menn „anarkistar" í
eðli sínu og af heilum hug eöa ekki.
Þaö er enginn millivegur til i augum
þeirra Crass-ara.
Þrátt fyrir miklar vinsældir innan
ákveöins hóps byggist fylgi Crass
ekki upp á auglýsingaherferöum
eöa ööru þvíumlíku, heldur fyrst og
fremst á afspurn. Crass heldur ekkl
oft tónleika, þannig aö koma þeirra
hingað til lands er stórmerkileg í
tvennum skilningi; einir fárra tón-
leika Crass eru staðreynd hér á
landi og island er jafnframt fyrsta
landið utan Bretlands, þar sem hún
kemur fram.
Megas
Þó svo unga kynslóöin hafi e.t.v.
veriö aö kynnast Megasi almenni-
lega í fyrsta sinn er hann kyrjaöi
„Fatlafól" meö Bubba Morthens er
hann enginn nýgræðingur á sviöi ís-
lenskrar rokktónlistar. Fyrsta plata
hans, sem kom út fyrir tæpum hálf-
um öörum áratug, þykir af mörgum
enn vera einhver sérstæöasta plata
síöustu 20 ára hérlendis. Ekki aö-
eins voru lög Megasar og textar á
allt aöra lund en menn höföu átt aö
venjast, heldur var framsetning
hans öll önnur en þekkst haföi.
Hluti Crass-sveitarinnar á sjaldgssfum tónleikum.
Gömul mynd en góð af bræórunum Bubba og Begga Morthens. Þeir
veróa báóir á ferðinni í Höllinni.
ENGIN ELUMÖRK Á EINUM AF LEIÐANDI GÍTARLEIKURUM ROKKSINS:
Clapton í eldlínunni
í tæpa tvo áratugi
Eric Clapton er nafn innan
rokksins, sem varla ætti aö
þurfa að kynna. Fyrr á þessu ári
sendi hann frá sér plötuna
Money & Cigarettes og hún
hefur af mörgum veriö talin ein
besta plata hans um margra
ára skeið. Þótt Clapton eigi sér
stóran og víðfeðman aödá-
endahóp eru þau ekki mörg
viðtölin, sem birst hafa við
hann á prenti. Ástæður fyrir því
eru ýmsar, en fyrr á þessu ári
lét Clapton loks undan þrýst-
ingnum og veitti sitt fyrsta vió-
tal í 8 ár. Glefsur úr viötalinu
fara hér á eftir, en áöur en grip-
ið verður niður í það er rétt að
kynna þennan mann yngri les-
endum Járnsíöunnar eilítiö.
Blús og Eric Clapton er
tvennt, sem alla jafna hefur hald-
ist í hendur í þau 20 ár, sem
þsssi snjalli gítarleikari hefur
veriö á feröinni. Hann, ásamt
mönnum á borð við Mick Jagg-
er, Keith Richards, Steve
Winwood, Jeff Beck og Jimmy
Page, var í framlínu þeirra er
tengdu blúsinn rokktónlist nú-
tímans jafn traustum böndum og
raun ber vitni. Sem unglingur
safnaði Claþton plötum meö
blússtjörnum eins og t.d. Son
House, Robert Johnson, „Big
Bill" Broonzy, „Blind Lemon"
Jefferson og Muddy Waters.
Tónlist þessara manna hafði
meiri áhrif á unglinginn Eric
Clapton en flest annaö.
Vart þarf að segja þaö nokkr-
um (en er þó gert hér), aö Clapt-
on lék meö þeim Ginger Baker
og Jack Bruce í einhverri fræg-
ustu rokkhljómsveit vorra tíma,
Cream. Þeir eru margir enn í
dag, sem telja þetta tríó súp-
erstjarna aldrei hafa átt sinn líka.
Aö vissu leyti orö aö sönnu, en
þeir eru líka margir, sem viöur-
kenna þá staöreynd, að Cream
átti alla tíö erfitt uppdráttar
vegna þess eins, aö meðlimirnir
áttu ekki vel saman innbyröis.
Eftir stjörnum stráöan feril
meö Cream, en stuttan fremur,
sagöi Clapton skiliö viö tríóiö er
þaö leystist upp og stofnaöi
hljómsveitina Blind Faith. Meö
honum í þeirri sveit voru þeir
Ginger Baker, Steve Winwood
og Rick Grech. Þeirri sveit entist
illa aldur og í kjölfariö vann
Clapton viö plötugerö meö hin-
um og þessum. Þarnæst kom
hljómsveitin Derek & The Dom-
inoes og á stuttum ferli náöi hún
þó aö senda frá sér lag, sem enn
í dag er talið „klassískt" á meöal
rokkara. Það er auövitaö
„Layla".
Frá því „Layla" kom út á plötu
hefur mikið vatn runnið til sjávar.
Clapton lenti sjálfur á villigötum
vímugjafa og áfengis og átti í
miklu stríöi við þá „húsbændur"
sína áöur en honum tókst loks
aö losa sig undan oki þeirra.
Þótt þessir tveir djöflar væru aö
baki átti Clapton eftir aö lenda í
þeim þriðja áöur en hann komst
á beinu brautina á ný. Magasár
var næstum oröið honum aö
bana fyrir tveimur árum og
vegna þess varö hann að hætta
á miöju tónleikaferöalagi um
Bandaríkin.
f dag er Eric Clapton ham-
ingjusamur maöur og þaö mjög
svo. Hann er orðinn 37 ára gam-
all og ber aldurinn meö sér. Sér-
fræðingar tónlistartímaritanna
segja hann vera orðinn miklu
fágaöri gítarleikara en áöur og
þá um leið ekki eins kraftmikinn.
Þeim ber þó saman um, aö „sá
gamli" hafi engu gleymt. Clapton
er kvæntur Patti Boyd, sem eitt
sinn var eiginkona George Harri-
son. Hún var þaö reyndar enn er
Clapton samdi „Layla", ásamt
Duane Allman, ástaróö til henn-
ar. Svo mikið hefur breyst á
nokkrum árum, aö þegar Clapt-
on var á ferö um Heathrow-
flugvöll í sumar, ásamt Boyd, tók
vart nokkur sála eftir honum né
henni. Enda varla von, þar sem
bæöi voru klædd eins og kaup-
sýsluhjón á leið á viöskiptafund
einhvers staöar úti í heimi. „Ég
gat ómögulega fariö aö feröast í
gallabuxunum," sagöi Clapton
viö blaðamann, sem rak augun í
hann. „Flugfreyjurnar líta mann
hornauga sé maöur ekki í tau-
buxum og „sörvisinn" er eng-
inn.“
Grípum niöur í þetta sjald-
gæfa viötal viö gítarvirtúósinn
Eric Clapton:
— Gerir þú þér fulla grein
fyrir því, aö í augum rokkunn-
enda ert þú mjög dularfullt goö?
„Já, ég býst við því. Mér er
þetta svona dauflega Ijóst ef
hægt er aö orða það svo.
Kannski stafar þaö af því aö ég
er ekki málglaöur. Ég er þannig
manngerö, aö só ég á meöal
fólks, sem talar mikiö dreg ég
mig ósjálfrátt í hlé.“
— Nú varöst þú að hætta
tónleikaferöalagi þínu um
Bandaríkin mjög skyndilega á
sínum tíma. Hvaö var þaö sem
gerðist?
„Áöur en tónleikaferöalagiö
hófst átti ég viö mikla erfiöleika í
baki aö stríöa. Mér tókst þó aö
hemja þaö meö sprautum og
töfluinntöku, en þar kom að því
aö ekki varö til baka snúiö. Ég
sagöi þaö viö strákana í
hljómsveitinni fyrir tónleikana í
Madison, Wisconsin, aö ég fyndi
þaö einhvern veginn á mér, aö
ég yröi í vandræöum. Sagöi
þeim jafnframt, aö ef þeir sæju
aö ég ætti í vandræðum skyldum
viö Ijúka laginu og þaö var ein-
mitt þaö sem geröist. Viö urðum
að hætta á miöjum tónleikum.
Þegar á sjúkrahúsiö kom varö
það fyrst Ijóst, aö óg var meö
lífshættulegt magasár. Öllu var
þó bjargaö á ótrúlega skömmum
tíma og aö tveimur mánuöum
liönum var ég orðinn alheill. En
þaö þýddi líka, aö ég varö aö
breyta alveg um líferni ef ég vildi
halda lífi. Sennilega hefur þaö
veriö lífslöngunin sem réöi því,
aö ég sagöi skiliö viö heróín og
áfengi. Ég held nefnilega, aö
innst inni hafi ég alltaf veriö svo
viss um, aö á morgun yröi þetta
allt í lagi á ný, svo fremi sem ég
héldi mig innan vissra takmarka.
Ég vildi aldrei eyöileggja mig á
eitrinu. Mér fannst ég eiga eftir
aö reyna svo mikiö og eiga svo
margt til aö hverfa til.“