Morgunblaðið - 29.10.1983, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. OKTÓBER 1983
Hvað er áfangastaður?
Hluti af aðstandendum sýningarinnar Islen.sk grafík ’83. Lengst til vinstri er
Ingiberg Magnússon, formaður félagsins.
fslensk grafík sýnd
í Norræna húsinu
SÝNING á grafíkverkum verður
opnuð á morgun, laugardag, í kjall-
ara Norræna hússins. Félagið ís-
len.sk grafík stendur að sýningunni,
en sýningar á vegum félagsins eru
haldnar annað hvert ár. Að þessu
sinni sýna ekki eingöngu félags-
menn, heldur var öllum heimilt að
senda inn myndir. { tengslum við
sýninguna hefur félagið gefið út upp-
lýsingarit um félagsmenn og verk
þeirra.
„Okkur lék forvitni á að vita,
hverjir störfuðu að grafík hér á
landi," sagði Ingiberg Magnússon
formaður íslenska grafíkfélags-
ins. „Því ákváðum við að bjóða öll-
um að senda myndir á þessa sýn-
ingu, sem hingað til hefur aöeins
verið ætluð félagsmönnum. í ljós
kom, að meirihluti fólksins, sem
vinnur að grafík er ungt fólk, sem
er nýkomið úr myndlistarnámi."
Er blaðamaður leit við í kjallara
Norræna hússins, stóð undirbún-
ingur sýningarinnar sem hæst.
Ekki var enn ljóst hve margir
utanfélagsmenn ættu verk á sýn-
ingunni, en Ingiberg sagði að þeir
væru a.m.k. 12. „15 félagsmenn
taka þátt í þessari sýningu," sagði
hann. „Sumum verkum urðum við
að hafna á þeim forsendum að þær
væru aðeins í einu eintaki. Ein-
kenni grafíkverka er, að þau eru
alltaf unnin í fleiri en einu ein-
taki. Mjög fjölbreytt grafíktækni
kemur fram á þessari sýningu. Ég
held að hér verði flestar tegundir
af grafík, sem stundaðar eru.“
Bæklingur með upplýsingum
um hvern félagsmann í Islenskri
grafík hefur verið gefinn út. Þar
er einnig að finna upplýsingar um
verk allra félagsmanna. „Við gáf-
um svona bækling fyrst út árið
1979, í tengslum við 10 ára afmæl-
issýningu félagsins," sagði Ingi-
berg. „Við fáum oft fyrirspurnir
erlendis frá um listamenn sem
starfa að grafík á íslandi og þá er
mjög hagkvæmt að hafa slíkt rit
við höndina. Þessi bæklingur er 44
síður og er texti hans á íslensku og
ensku," sagði Ingiberg Magnússon
að lokum.
Sýningin, sem nefnist íslensk
grafík ’83, verður opnuð á morgun
og stendur til 13. nóvember.
eftir IngólfS.
Sveinsson lækni
Áfangastaður er 4—8 manna
heimili, staðsett í stórri íbúð eða
einbýlishúsi. Honum er ætlað það
hlutverk að veita sjúklingum sem
dvalið hafa á geðsjúkrahúsum fé-
lagslegan stuðning um ákveðinn
tíma, t.d. V4—1 ár, til undirbún-
ings sjálfstæðu lífi á eigin vegum
eða í sambýli við aðra.
Áfangastaður er samfélag sem
er alltaf í þróun, alltaf í mótun,
sem þarf að vaka yfir og stundum
að leiðrétta en það má ekki
stjórna því um of. Þar fer fram
ræktun á frumkvæði og sjálfstæði.
Áfangastað má líta á sem eins-
konar menntastofnun þar sem
íbúar fá þjálfun og handleiðslu i
að annast flesta þætti daglegs lífs,
s.s. að hirða eigin herbergi, sam-
eiginlegar vistarverur, að skiptast
á að gera matarinnkaup, að ann-
ast matseld, borga símareikninga
og aðra reikninga fyrir opinbera
þjónustu, hirða og þvo eigin föt,
annast eigin lyfjatöku, láta enda
ná saman, hafa yfirlit yfir og bera
ábyrgð á eigin fjármálum og fjár-
málum heimilisins.
Stöðugt reynir á samvinnu við
annað fólk í slíku sambýli. íbúarn-
ir annast í raun rekstur heimilis-
ins og sá aðili, karl eða kona, sem
handleiðsluna veitir er venjulega
til eftirlits og aðstoðar aðeins
nokkrar stundir á dag, leiðbeinir
en forðast að ganga inn í matmóð-
ur- eða þjónustuhlutverk.
„Áfangastað má líta á
sem einskonar mennta-
stofnun, þar sem íbúðar
fá þjálfun og hand-
leiðslu í að annast flesta
þætti daglegs lífs ...“
„Dvöl á áfangastað er
hugsuð sem einn áfangi
á lengri leið til sjálf-
stæðrar tilveru.“
Vikulega er heimilisfundur sem
allir mæta á og mætir þá auk
leiðbeinandans einnig sá aðili sem
annast umsjón með áfangastaðn-
um. Er það í flestum tilfellum fé-
lagsráðgjafi. Á heimilisfundunum
er rætt um og reynt að ráða fram
úr vandamálum sem upp koma í
samskiptum íbúanna eða í við-
skiptum heimilisins við ytra um-
iiverfi. Meðan sjúklingar dvelja á
áfangastað er gerð krafa til að
þeir hafi reglulega samband við
lækni sinn eða þann sem sér um
meðferð þeirra.
Sumum finnst e.t.v. að hér sé
verið að kenna hluti sem allir ættu
að kunna eftir að hafa búið á
venjulegu heimili, en svo er ekki.
í fyrsta lagi hafa sumir þessara
sjúklinga aldrei búið á venjulegu
heimili. Aðrir hafa búið þar sem
allt var gert fyrir þá, þeir voru
Kristsvakning ’83:
Hvað viltu mér, Kristur?
Undir þeirri yfirskrift hafa
verið haldnar almennar sam-
komur í húsi KFUM og K við
Amtmannsstíg öll kvöld þessar-
ar viku. Er Jesús Kristur ein-
ungis stórt nafn í mannkynssög-
unni, eða upprisinn og enn að
starfi, eins og kristin kirkja
heldur fram? Hvernig bregst þú
við þegar þér er boðað, að þessi
Kristur vilji ná tali af þér?
Sumir telja sig of skynsama til
að trúa. Aðrir eru of uppteknir
af öllu mögulegu til þess að
íhuga erindi Krists. Enn aðrir
teija sig þegar hafa afgreitt
þetta með kristindóminn endan-
lega, t.d. í fermingunni. Hvað
segir Kristur sjálfur um þetta?
Um það er fjallað á samkom-
unum í ræðu, leikrænni tján-
ingu, söng og vitnisburðum
þeirra, sem telja sig eiga daglegt
samfélag við Krist.
Kristsvakningu ’83 lýkur á
sunnudagskvöldið. En fjögur
næstu kvöld þar á eftir verða al-
mennar samkomur á sama stað
og með svipuðu sniði. Haraldur
Ólafsson kristniboði er ræðu-
maður þar, en hann er nú stadd-
ur hérlendis í örstuttu leyfi.
Allar samkomurnar hefjast kl.
20.30 og vart ætti að þurfa að
taka fram, að allir eru þangað
velkomnir — hvort sem þeir
telja sig heittrúaða, trúlausa,
eða eitthvað þar á milli.
(Frá KFUM og K)
Frá setningu Kristsvakningar ’83.
ofverndaðir að flestu leyti eða
sumu leyti, þurftu t.d. aldrei að
hafa raunverulega fjárhagslega
ábyrgð. Á áfangastaðnum eru
jafnar kröfur gerðar til kvenna og
karla og ekki er hægt að sleppa
með að segja að sum verk séu
karlmannsverk eða kvenmanns-
verk. Margir þeirra sem hafa
komið börnum sínum til manns
munu þekkja að eriftt getur verið
í venjulegu uppeldi að kenna sum
atriði daglegs lífs.
Á sumum áfangastöðum gerir
hússtjórnin kröfu til að vistmenn
stundi a.m.k. hálfsdags störf eða
nám og er þá ekki sameiginlegur
hádegisverður virka daga á heim-
ilinu. Aðrir áfangastaðir gera ekki
slíka kröfu um vinnu utan heimil-
isins enda er sá staður þá ætlaður
fyrir sjúklinga sem minni getu
hafa.
Fyrir okkur sem stundum lækn-
ingar eða endurhæfingu geðsjúkra
er mikilvægt að til séu mismun-
andi gerðir af áfangastöðum sem
veita mismikla umönnun eða eft-
irlit og gera mismiklar kröfur til
sjúklinganna. Þótt um sé að ræða
fólk með skerta getu má ekki
vanta væntingar, vonir og kröfur
til sjúklinga, því að þá er lítil von
um framfarir. Hins vegar mega
kröfurnar ekki vera óraunhæfar
því þá verður stöðnun eða aftur-
för. Það er mikill vandi og reynir á
reynslu og þekkingu þess sem
meðferðina annast að miða kröfur
við getu sjúklingsins. Sjúkrahús-
in, ekki síst iðjuþjálfunardeildir
og endurhæfingardeildir geta
vissulega undirbúið sjúklinginn
fyrir útskrift á áfangastað t.d.
kennt honum stundvísi, elda-
mennsku o.s.frv. svo að kröfur
heimilisins reynist viðráðanlegar.
Listin er að stilla svo til að sjúk-
lingurinn passi fyrir áfangastað-
inn, eða öfugt, eins og lykill í skrá.
Vistmenn á áfangastað greiða
dvöl sína sjálfir af eigin launum
eða tryggingabótum. Er þá átt við
greiðslu á húsaleigu, fæði, hita,
rafmagni, síma, sjónvarpi og
dagblöðum. Laun leiðbeinenda
greiðir viðkomandi sveitarfélag.
Ljóst má því vera að fyrir samfé-
lagið í heild er kostnaður við dvöl
hvers einstaklings á áfangastað
aðeins lítið brot af kostnaði við
dvöl á sjúkradeild.
Eðlilegt er að spurt sé hver sé
árangur af dvöl á áfangastöðum.
Ekki er enn hægt að gefa hug-
myndir um þennan árangur í töl-
um en ég mun reyna að gefa hug-
myndir sem ég vona að séu
skiljanlegar. Dvöl á áfangastað er
IJDUfHOBlW
• á að vera lokið 31. október. Til að auðvelda viðskiptavinum okkar
höfum við opið í dag frá kl. 10-16. Ljósaskoðum jafnt stóra sem smáa bíla.
BIFREIDADEILD SAMBANDSINS
VERKSTÆÐI HÖFÐABAKKA 9 SÍMAR 85539 OG 85549. GÆÐAEFTIRLIT MEÐ GÆÐAVÖRUM.