Morgunblaðið - 24.11.1983, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 24. NÓVEMBER 1983
63
Hæstiréttur:
Kröfur ríkissaksóknara sam-
rýmast ekki réttarfarsreglum
HÆSTIRÉTTUR hafnaði í vikunni
sýknukröfu ríkissaksóknara til
handa skipstjóranum á togaranum
Einari Benediktssyni. Hæstiréttur
taldi kröfur ríkissaksóknara ekki
samrýmast almennum réttarfars-
reglum. Aó meðferö ríkissaksóknara
fæli ekki í sér grundvöll fyrir áfrýj-
un og var málinu vísað frá dómi.
Mál þetta á sér ekki fordæmi í sögu
Hæstaréttar. Efnisniðurstaða liggur
því ekki fyrir og áfram ríkir fullkom-
Saga fyrsta mynd-
listarstyrkþegans
BÓKAÚTGÁFAN Skjaldborg á Ak-
ureyri hefur gefið út fyrstu bók Val-
garðs Stefánssonar, myndlistar-
manns, og heitir bókin: Eitt rótslitið
blóm — Söguleg skáldsaga um
Skúla Skúlason hinn oddhaga.
I frétt frá útgefanda segir m.a.:
„Valgarður hefur unnið að gerð
bókarinnar undanfarin ár og mik-
ill tími hefur farið í gagnasöfnun,
því lítið hafði verið skrifað um
Skúla og verk eftir hann er ekki að
finna í sýningarsölum listasafna.
Skúli var Akureyringur og fyrsti
íslendingurinn, sem Alþingi veitti
myndlistarstyrk, en það var árið
1893. Skúli dvaldi sex löng ár í
Kaupmannahöfn og var samtíma
þeim Einari Jónssyni, Ásgrími
Jónssyni og Þórarni B. Þorláks-
syni. í sögunni birtist skemmtileg
lýsing á tíðarandanum um alda-
mót, og gamla Akureyri lifnar við
á síðum bókarinnar. Nokkrar
myndir eru í bókinni."
Valgarður Stefánsson
• Eitt rótslitið blóm er 155 blað-
síður, unnin í Prentsmiðju Björns
Jónssonar, Akureyri.
Völuskrín 10 ára
Leikfangaverslunin Völuskrín á
10 ára afmæli um þessar mundir. f
frétt frá versluninni segir m.a. að
hún sé fyrsta og eina leikfangaversl-
unin hér á landi sem frá upphafi hafi
verið starfrækt í þeim tilgangi að
hafa á boðstólum góö leikföng
handa börnum á öllum aldri.
í sömu frétt segir ennfremur:
„Völuskrín er rekin sem þjónustu-
fyrirtæki fyrir foreldra, dagvist-
arstofnanir, fyrir börn, skóla og
alla þá sem hafa afskipti af börn-
um. Haldnar eru leikfangasýn-
ingar fyrir dagmæður, sem starfa
í Reykjavík og í nálægum bæjar-
félögum.
Barnavinafélagið Sumargjöf
festi kaup á versluninni Völuskrín
árið 1977 og hefur rekið hana síð-
an.“
Verslunin er til húsa að Klapp-
arstíg 26, Reykjavík.
in óvissa um heimild nokkurra
minni skuttogara til veiða þar sem
skipum með 1000 hestafla vélarafl
eða minna er heimilt að veiða.
Þrjú sams konar mál hafa geng-
ið fyrir dómstólana. Tveir skip-
stjórar, sem hlutu áfellisdóma í
undirrétti, hafa áfrýjað til Hæsta-
réttar en ákvörðun liggur ekki
fyrir um mál þess þriðja, sem var
sýknaður.
Þórður Björnsson, ríkissaksókn-
ar, gerði þá kröfu fyrir réttinum
þegar munnlegur máiflutningur
fór fram, að sýknað yrði í málinu,
en hann hafði sjálfur áfrýjað því
til sakar. Aðeins tvívegis áður
hafði slíkt gerst í sögu Hæstarétt-
ar; að ákæruvaldið hafi við mál-
flutning krafist staðfestingar á
dómi undirréttar, sem gekk því í
óhag.
Tildrög þessa máls eru, að í
mars á síðastliðnu ári var skip-
stjóri togarans Einars Benedikts-
sonar sýknaður í Vestmannaeyj-
um af ákæru um ólöglegar veiðar.
Ákæran byggði á því að vélar-
stærð skipsins hefði verið yfir
1000 hestöflum og að skipið hefði
verið að veiðum þar sem aðeins
skipum með vélar undir 1000 hest-
öflum var ætlað að veiða. Skip-
stjóri hélt því fram að raunveru-
legt vélarafl væri aðeins 910 hest-
öfl.
í dómi Hæstaréttar segir m.a.
svo: „Ríkissaksóknari féll eigi frá
áfrýjun málsins eftir að hann tók
þá afstöðu að héraðsdómarinn
hefði réttilega leyst úr ákæruefn-
inu. Hefur ríkissaksóknari mark-
að sér þá afstöðu, að um ákæru-
efnið verði dæmt hér fyrir dómi,
en þó svo að hvorki viðurlög né
sakarkostnaður verði dæmdur á
hendur ákærða. f þessu felst efn-
islega að óskað er eftir álitsgerð
Hæstaréttar um ákæruefnið.
Áfrýjun máls á þessum grundvelli
samrýmist ekki almennum rétt-
arfarsreglum, sbr. meginregluna í
67. gr. laga nr. 85/1936, sbr. 58. gr.
laga nr. 75/1973, sem gildir einnig
f opinberum málum. Eins og
kröfugerð og máiflutningi hér
fyrir dómi er háttað, felur ákvæði
2. tl. 175. gr. laga nr. 74/1974 eigi í
sér grundvöll undir áfrýjun máls-
ins. Ber því að vísa málinu frá
Hæstarétti..."
Málsvarnarlaun skipaðs verj-
anda, Benedikts Blöndal hrl., voru
ákveðin 15 þúsund krónur. Hæsta-
réttardómararnir Ármann Snæv-
arr, Guðmundur Jónsson, Halldór
Þorbjörnsson og Magnús Thorodd-
sen og Jónatan Þórmundsson,
prófessor, dæmdu í málinu.
Anna Bjarnadóttir skrifar frá Sviss
Þetta magn af undirstöðumat á mann á ávallt að vera til á hverju heimili.
Gott að
við öllu
Það þótti alveg agalegt í Banda-
ríkjunum fyrir nokkrum árum,
þegar einn starfsmanna ríkis-
stjórnar Ronald Reagans lét það út
úr sér að Bandaríkjamenn þyrftu
að byggja upp loftvarnabyrgi og
undirbúa þjóðina betur fyrir styrj-
öld. Hann taldi rétt að fólk vissi
hvert það ætti að fara ef styrjöld
brytist út og að nokkur matarforði
yrði fyrir í byrgjunum. Þetta þótti
benda til að ríkisstjórnin væri
reiðubúin að leggja í styrjöld og
stæði í þeirri meiningu að einhver
myndi lifa hana af.
Hugsunarhátturinn í Sviss er
gjörólíkur þessu. Þjóðin er hlut-
laus og býr yfir öflugum her,
sem er tilbúinn að loka landinu
hvenær sem til óeirða kemur í
nágrannalöndunum. Ný loft-
varnabyrgi eru ávallt í byggingu
og brátt verður pláss fyrir alla
þjóðina á öruggum stað. En það
er ekki nóg að vera á öruggum
stað, fólk þarf líka að nærast.
Svisslendingar flytja mjög
stóran hluta fæðunnar inn. Sú
verslun mun stöðvast ef stríð
brýst út og því verður hver fjöl-
skylda að gera sitt til að nógur
matur verði til í landinu. í
október var farin herferð og
fólki bent á þessar staðreyndir.
Upplýsingabæklingum var út-
býtt í verslunum og auglýs-
vera
búinn
ingaspjöld skreyttu veggi til að
minna fólk á að eiga alltaf nógan
mat heima í forðabúrinu.
Mér var einu sinni sagt að
lögreglan í Genf gerði einstaka
sinnum könnun á hvort fólk ætti
nógan mat og því væri refsivert
að vera smjörlaus, en það er víst
ekki rétt. En alla vega ættu
flestir að vita núna hvað á að
hafa ósnert í eldhússkápunum: 2
kg af sykri, 2 kg af hrísgrjónum
eða einhverjum hveitivörum og 2
kg af olíu eða feiti á mann. Síðan
þykir rétt að búa yfir þurrkuðum
baunum, þurrkuðum ávöxtum,
pakkasúpum og súkkulaði og
einhverju til að drekka með.
Það þótti lítið athugavert við
þessa herferð. Hún var kannski
ekki annað en vinahót við versl-
unina. Margir keyptu örugglega
nokkur aukakíló af sykri, spag-
ettíi og sólblómaolíu til að setja í
skápana en yfirleitt er eitthvað
til af hinu dótinu á heimilum. En
flestir hljóta þó að hafa vonað að
þeir væru að kaupa þetta til
einskis. Nýju kjarnorkusprengj-
urnar, sem von er á til Vestur-
Þýskalands í lok nóvember, eiga
| jú fyrst og fremst að koma í veg
fyrir að til styrjaldar komi í
Evrópu og hver þorir að berjast
þegar gjöreyðing heimsins ligg-
ur við?
ab.
PnSTFAX
■ w mm ■ ■ ■■ ■■
nýjng sem flllum nftist
Þá er fullkomið afrit tilbúið til afhendingar úr Nú eru íslensku Póstfaxstöðvarnar fjórar; í
Póstfaxtæki á Akureyri. Reykjavík, á ísafirði, Akureyri og Egilsstöðum
- í beinu sambandi við allan heiminn.
Póstfax