Morgunblaðið - 08.12.1983, Blaðsíða 26

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 8. DESEMBER 1983
26
Þóra Guðnadóttir
— Minningarorð
Enginn gengur ævibrautina
einn og óstuddur. Við erum öll háð
umhverfi og samferðarfólki. Á
yngri árum eru gjarna sett háleit
markmið, horft langt yfir skammt
á fjarlægar hetjur vafðar dýrð-
arljóma. En með árunum breytast
viðhorfin. Með betri yfirsýn er
léttara að greina á milli áhrifa-
þátta lífsins. Betur sést hvað og
hverjir höfðu raunveruleg og já-
kvæð áhrif á mótun okkar, hverjir
voru okkur dýrmætastir. Og þá
kemur oftast í ljós að það var
hvorki heimspekingurinn heims-
frægi né stjórnmálaleiðtoginn
mikli. Hinar fjarlægu, mannlegu
hetjur hafa misst ljóma sinn. Hins
vegar verða hinir nálægu sam-
ferðamenn hverdagsins mikilvæg-
ari í huga manns, því hvað sem
háleitum veraldlegum hugsjónum
líður er hversdagslífið stærsti
þáttur mannlegs lífs. Því skipta
þeir mestu sem deila því með
okkur. í hinu daglega lífi fer lífs-
baráttan fram og þar kemur best í
ljós hvað í hverjum og einum býr.
Lífsbaráttan á íslandi hefur ekki
ávallt verið dans á rósum og er
það ekki enn. Því hefur oft þurft
hetjulund til að horfast í augu við
vandamál hversdagsins og þegar
grannt er skoðað kemur í ljós að
dýrmætustu persónur eigin lífs
eru hversdagshetjurnar sem
kenndu okkur þá list að lifa frá
degi til dags.
Við, tveir systkinahópar, og
móðir annars þeirra erum nú að
kveðja hversdagshetjuna okkar,
konu sem alla okkar ævi hefur
verið fastur punktur lífs okkar.
Við kveðjum hana með miklum
söknuði en jafnframt með þakk-
læti til hennar fyrir þau spor sem
hún markaði í lífi okkar og með
þakklæti til guðs almáttugs fyrir
að hafa látið slíka manneskju vera
til í okkar lífi.
Þóra Guðnadóttir kom inn í líf
þessara fjölskyldna fyrir meira en
sex áratugum, þá ung, lagleg,
glaðvær og elskuleg stúlka. Hún
kom norðan af Svalbarðseyri á
heimili afa míns að Þingholts-
stræti 14 til að annast ömmu mína
sjúka. Þetta gerði hún af þeirri
natni og ástúð sem einkenndi öll
hennar störf og athafnir. Eftir að
amma dó stýrði hún heimilinu
fyrir afa og dætur hans tvær og
við þetta heimili batt hún tryggð
sína og í þess þágu varði hún öll-
um starfskröftum sínum, fyrst
með afa mínum og síðan með móð-
ursystur minni og hennar fjöl-
skyldu. Móðir mín gerðist prests-
kona og kennari í sveit og því varð
nokkuð vik milli vina sem þó var
sífellt brúað. Því voru tengsl mín
og minna systkina við heimilið í
Þingholtsstrætinu náin, sérstak-
lega á meðan á skólagöngu okkar í
Reykjavík stóð og þetta heimili
var okkar höfn.
Frændsystkinum okkar í Þing-
holtsstrætinu var Þóra sem önnur
móðir og það sama gilti um okkur,
Reykholtskrakkana, þegar við
voru í hennar nálægð. Það var
ekkert auðvelt að fara að heiman
14,15 eða 16 ára gamall til náms í
Reykjavík þótt búið væri á heimili
nákominna, sem tóku manni sem
eigin barni. En mikil ósköp létti
hún Þóra manni þetta skref. Ást-
úð hennar, nærfærni, bjartsýni og
glaðværð var fordæmi og hratt
burt áhyggjum og heimþrá.
Lífsbarátta kreppu- og stríðsára
var ekki alltaf auðveld í Þing-
holtsstrætinu frekar en annars
staðar og síðan tók við sjúkdómur
og ótímabært fráfall húsbóndans
á heimilinu, listamannsins Mart-
eins Guðmundssonar. Eftir stóð
Kristín, móðursystir mín, ekkja
með fjögur börn. í þessum óblíða
næðingi lífsbaráttunnar var Þóra
oft burðarás heimilisins, klettur-
inn sem brimalda lífsins brotnaði
á og sem veitti öðrum skjól. Okkur
öllum varð hún ímynd hinna
sönnu mannkosta, dugnaðar, ósér-
hlífni, þrautseigju, fórnfýsi og
kærleika. Þóra gaf öllum allt, líf
sitt, ástúð sína og óbilandi trú á að
guð mundi færa allt til betri veg-
ar. Þetta er út af fyrir sig nægi-
legt veganesti fyrir flesta sem
leggja á ólgusjó lífsins. En Þóru
var endurgoldið með ást og virð-
ingu heimilisfólks, sérstaklega
barnanna og allra seitf hana
þekktu, því var hún hamingjusöm
manneskja.
Nú er komið að kveðjustund að
sinni. Við, Reykholtsbörnin, vott-
um frændsystkinum okkar dýpstu
samúð því þeirra missir er mestur
en minningar einnig bestar. Frá
okkur fylgja Þóru fyrirbænir og
endalaust þakklæti á þeirri leið
sem hún nú gengur á lífsins braut
og við þökkum guði fyrir að hafa
gefið okkur hana. Enginn efast um
þær móttökur sem hún hefur
fengið í bjartari heimi, því enginn
getur átt greiðari aðgang að guðs-
ríki en hún Þóra. Þar mun sá sem
allt gaf verða auðugastur allra.
Bjarni Einarsson
Ein af mínum fyrstu bernsku-
minningum er frá 17. júní 1944.
Lýðveldishátíðin var þá haldin á
Þingvöllum, og þangað fóru flestir
fullorðnir á heimili mínu og eldri
börnin líka. Við frændsystkinin,
sem þóttum of ung til ferðar, urð-
um eftir heima í Reykholti í umsjá
Þóru Guðnadóttur. Þetta fannst
okkur gott hlutskipti, og við vor-
um ekki svikin um neitt, því að hjá
Þóru var alltaf hátíð, eða svo
fannst mér og ég held flestum
börnum sem nutu samvista við
hana fyrr og síðar.
Þóra Guðnadóttir fæddist í
Sigluvík á Svalbarðsströnd 24.
september 1899. Foreldrar hennar
voru Indíana Kristjánsdóttir og
Guðni Bjarnason. Snemma fékk
hún áhuga á líknarstörfum og
langaði til þess að læra hjúkrun.
Af því varð þó ekki, enda erfiðleik-
um bundið að komast í slíkt nám á
þeim árum. Víða var þó verk að
vinna við hjúkrun og umönnun
aldraðra og sjúkra. Sem ungl-
ingsstúlka var Þóra um tíma á
heimili Matthíasar Jochumssonar
á Akureyri, og það var meðal ann-
ars 1 hennar verkahring að fara
með þjóðskáldinu í gönguferðir
um bæinn. Hann var þá orðinn
aldraður og sjóndapur, og þurfti
Þóra að leiðbeina honum um það,
hverjum hann ætti að heilsa.
Tókst það að sögn Þóru oftast
bærilega, en fyrir kom þó að hann
tók ofan fyrir ijósastaurum, sem
hann taldi vera sóknarbörn sín.
Um tvítugt fluttist Þóra til
Reykjavíkur og hóf störf á heimili
afa míns, Bjarna Sæmundssonar
fiskifræðings, að Þingholtsstræti
14. Hún var ráðin þangað til þess
að hjúkra húsmóðurinni, sem var
illa haldin af bæklunarsjúkdómi.
Þóra annaðist hana af umhyggju
og nærfærni þar til yfir lauk árið
1928. Varð þá að ráði, að Þóra
gerðist ráðskona Bjarna Sæ-
mundssonar, og eftir lát hans var
hún áfram hjá Kristínu Bjarna-
dóttur og manni hennar, Marteini
Guðmundssyni myndhöggvara.
Síðast var Þóra hjá nöfnu sinni,
dóttur Kristínar og Marteins, og
varð Þingholtsstræti 14 því heim-
ili hennar í meira en 60 ár.
Á stríðsárunum dvaldist fjöl-
skyldan úr Þingholtsstræti 14
löngum á sumrin í Reykholti í
nábýli við foreldra mína. Sam-
bandið milli fjölskyldnanna varð
mjög náið; öll vorum við þarna
saman í einu húsi, ekki ýkja stóru.
Þóra var börnum Kristínar og
Marteins eins og önnur móðir, og
ekki var laust við, að við hin öf-
unduðum þau af því að eiga þær
tvær. En við fengum líka stundum
að njóta umhyggju hennar eins og
fram kom í byrjun.
Við fengum líka að kynnast
Þóru fyrir sunnan, í Þingholts-
strætinu og suður í Merkinesi í
Höfnum, þar sem Marteinn og
Kristín áttu land og stunduðu
garðrækt. Mér er minnisstætt,
hvernig Þóra stjórnaði krakka-
skaranum þar við grisjun og
hreinsun í görðunum. Við þetta
sem annað hafði hún lag á að gera
starf að leik.
í Þingholtsstrætinu var afar
gestkvæmt, og þangað var alltaf
gott að koma. Heimilishald hvíldi
að mestu leyti á Þóru, því að
Kristín stundaði vinnu sem tón-
listarkennari og síðar bókavörður.
Fólk var ekki alltaf að gera boð á
undan sér, en jafnan gat Þóra bor-
ið fram veitingar, hvernig sem á
stóð. Hún var snillingur í að gera
mikið úr litlu.
Ef lýsa á eðliskostum Þóru
Guðnadóttur, kemur orðið óeig-
ingirni fyrst upp í hugann. Ævi-
starf hennar var unnið í þágu ann-
arra, og hún hirti litt um eiginn
hag. Því fór þó víðs fjarri, að hún
? Liós
J
a leiði Sími 23944
t
Móöir okkar,
SIGURLAUG SVEINSDÓTTIR
frá Hlíð í Höröudal,
Lillageröi 3, Reykjavík,
andaöist 6. desember sl. á Vífilsstaðaspítala.
Börnin.
t
Kæri fööurbróöir minn,
ÁRNI SIGURÐSSON
frá Vindási, Kolhreppi,
Samtúni 30, Reykjavík,
lést aöfaranótt 26. nóvember í Borgarspítalanum. Bálför hans
hefur farið fram í kyrrþey aö ósk hins látna.
Þökkum auösýnda samúö.
Fyrir hönd bræöra hans og annarra aðstandenda,
Siguröur H. Gíslason.
t
Ástkær eiginkona mín, móöir okkar, tengdamóöir og amma,
JÓHANNA KRISTJÁNSDÓTTIR,
Miövangi 41,
Hafnarfiröi,
lést á gjörgæsludeild Borgarspítalans þriöjudaginn 6. desember.
Guöni Þórarinsson,
Ólöf Guðnadóttir, Benedikt Björnsson,
Viöar Guönason, Guðríður Ólafsdóttir
og barnabörn.
t
Eiginmaður minn,
GÍSLI GESTSSON,
Skólageröi 65,
Kópavogi,
lést þriöjudaginn 6. desember.
Stefanía Bjarnadóttir.
t
Móöir okkar, tengdamóöir, amma og langamma,
AÐALHEIÐUR ALBERTSDÓTTIR,
Glaöheimum 14A,
Reykjavfk,
veröur jarösungin frá Langholtskirkju, föstudaginn 9. desember kl.
10.30.
Fyrir hönd vandamanna,
Hjördís Þórhallsdóttir,
Ragnheiður Þórhallsdóttír Morr.
t
Eiginkona mín, tengdamóöir og amma,
ÞÓRLEIF EIRÍKSDÓTTIR
frá Dagsbrún,
Neskaupstaö,
veröur jarösungin frá Fossvogskirkju, föstudaginn 9. desember kl.
15.00.
Siguröur Sigfinnsson,
Guöný Valtýsdóttir, Paul R. Smith,
Valgeröur Eiríksdóttir,
Þór Eiríksson.
t
Systir okkar,
JENNÝ GUÐBRANDSDÓTTIR,
Lönguhlíð 3,
veröur jarösungin frá Dómkirkjunni föstudaginn 9. desember nk.
kl. 13.30.
Blóm eru vinsamlegast afþökkuö en þeim sem vilja minnast henn-
ar er bent á Krabbameinsfélag fslands.
Siguröur Guöbrandsson,
Guörún Guöbrandsdóttir,
András Guöbrandsson,
Sigríöur Guöbrandsdóttir,
Stefanfa Guöbrandsdóttir,
Halldóra Guöbrandsdóttir,
Ólöf Guóbrandsdóttir,
Hrefna Guðbrandsdóttir.
t
Eiginmaöur minn, faöir, fósturfaöir, tengdafaöir, afi og langafi,
SVEINN GUÐNASON,
Ijósmyndari frá Eskifiröi,
Mávahlíö 39, Reykjavík,
veröur jarösunginn frá Fossvogskirkju föstudaginn 9. desember kl.
13.30.
Geröa Kristjánsdóttir,
Hildigunnur Sveinsdóttir, Guömundur Björgvinsson,
Geir M. Jónsson, Marfa Gestsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Eiginmaöur minn og faöir okkar,
GUNNAR THORARENSEN,
Hafnarstræti 6,
Akureyri,
sem lést 4. desember, veröur jarösunginn frá Akureyrarkirkju
laugardaginn 10. desember kl. 13.30.
Þeim sem vildu heiöra minningu hans er bent á Krabbameinsfélag
islands.
Hólmfríöur Thorarensen,
Anna Thorarensen,
Þóröur Th. Gunnarsson,
Hannes Thorarensen,
Gunnar Th. Gunnarsson,
Laufey Thorarensen,
Ólafur Thorarensen,
Þóra Thorarensen,
Kristfn Thorarensen,
Jóhann Thorarensen.