Morgunblaðið - 24.01.1984, Blaðsíða 21

20
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. JANÚAR 1984
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. JANÚAR 1984
29
fMfaQmiIilfifrtfe
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltruar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aóalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Að-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 250 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 20 kr. eintakiö.
Rétt skref
í bönkunum
Verðhjöðnunarinnar gæt-
ir nú svo um munar í
bankakerfinu. Eftir hið stóra
stökk niður á við á laugar-
daginn eru vextir orðnir
lægri en í febrúarlok 1978
þegar hraðinn á verðbólgu-
skrúfunni byrjaði að aukast
svo um munaði. Er ekki að
efa að þessi lækkun vaxta og
breytt viðhorf í bankakerfinu
sem henni eru samhliða eiga
eftir að létta róðurinn hjá
mörgum nú þegar tekist er á
við aðrar afleiðingar verð-
bólgunnar en himinháar og
síhækkandi tölur. í tilkynn-
ingu Seðlabankans vegna
vaxtalækkunarinnar segir:
„Við vaxtabreytinguna nú er
miðað við að verðbólgustigið
sé nálægt 15%, enda þótt nýj-
ustu verðmælingar og spár
bendi til að það sé nokkru
lægra." Þessi mikli árangur
hefur ekki náðst þrautalaust,
síður en svo. Björninn er þó
ekki að fullu unninn og
ábyrgðarleysi þeirra manna
er mikið sem vilja nú fjar-
lægja þær gáttir er settar
hafa verið til að halda aftur
af verðbólguflóðinu, sem
brytist fram af miklum
þunga nái það ekki að sjatna
enn frekar.
Samhliða vaxtalækkuninni
er verið að stíga fleiri rétt
skref í bankakerfinu. Ætlun-
in er að breyta afurðalána-
kerfinu í þá átt, að meiri
ábyrgð sé hjá viðskiptabönk-
um og sparisjóðum, þeir geti
ekki í jafn ríkum mæli og nú
treyst á endurkaup Seðla-
bankans. Núverandi skipan
hefur í reynd leitt til þess að
afgreiðsla afurðalána í við-
skiptabönkum hefur verið
sjálfvirk. Þá á að leyfa svo-
kölluð millibankaviðskipti, en
í þeim miðla lánastofnanir fé
sín á milli og taka til dæmis
árstíðarbundnar sveiflur
hver af annarri. Hingað til
hefur Seðlabankinn gegnt
slíku miðlunarhlutverki í ís-
lenska bankakerfinu. Breyt-
ingin á afurðalánakerfinu og
tilkoma millibankaviðskipta
gera almenna banka og spari-
sjóði þannig sjálfstæðari.
Stuðla Sæði þessi skref að því
að dregið sé úr miðstýringu í
peningamálum og ber að
fagna þeim.
Þá hefur verið opnuð glufa
til frjálsrar samkeppni meðal
innlánsstofnana með því að
veita þeim heimild til eigin
vaxtaákvarðana. Því miður er
þessi heimild alltof þröng en
hún er einnig skref í rétta
átt. Ekki fer fram hjá neinum
sem áhuga hefur á að ávaxta
fé sitt að æ fleiri leiðir til
þess hafa verið að opnast
undanfarin misseri. Hinar
'nefðbundnu innlánsstofnanir
hafa þó ekki rutt margar nýj-
ar brautir í þeim efnum.
Samkeppni þeirra á milli hef-
ur fremur snúist um að auka
þjónustuna með nýjum úti-
búum en bæta hag viðskipta-
vinanna. Er fyrir löngu orðið
tímabært að stjórnendur ís-
lenskra innlánsstofnana fái
að spreyta sig í samkeppni
hver við annan um að láta
sparifé viðskiptavinanna
skila sem hæstum arði. Er
nauðsynlegt að ganga lengra
á þeirra braut en greint var
frá í síðustu viku.
Njósnir
í Noregi
Arne Treholt, einn af for-
stöðumönnum upplýs-
ingadeildar norska utanrík-
isráðuneytisins, var tekinn
fastur á föstudagskvöld og
hefur nú játað á sig njósnir
fyrir Sovétríkin. Þessi óhugn-
anlegi atburður staðfestir
enn það sem svo oft áður hef-
ur verið sagt, að hinir ótrú-
legustu og háttsettustu menn
virðast reiðubúnir til að
fórna þeim trúnaði sem þeim
er sýndur af eigin þjóð í þágu
þeirra sem grafa undan
stjórnskipulagi lýðræðisríkj-
anna. í þeim efnum ætti ekk-
ert lengur að koma á óvart.
Þegar rætt er um útsend-
ara eða njósnara Sovétríkj-
anna má skilja á milli þeirra
sem beinlínis er ætlað að
komast yfir leyndarmál, stela
skjölum og svo framvegis, og
hinna sem hafa verið kallaðir
„útsendarar í áhrifastöðum"
og hafa það hlutverk að
breyta umræðum eða ákvörð-
unum Sovétríkjunum í vil.
Enginn vafi er á því að Arne
Treholt hefur verið mikil-
vægur njósnari fyrir Sovét-
menn og þá ekki síst sem út-
sendari í áhrifastöðu. Hann
var virkur í Verkamanna-
flokknum og einn af forystu-
mönnum þeirra innan flokks-
ins sem vilja sem minnst
samskipti við Vesturlönd,
sérstaklega í varnarmálum.
Treholt gerðist hægri hönd
Jens Evensen, sem var við-
skipta- og hafréttarmála-
ráðherra Noregs. Og hann
lauk síðan embættisferli sín-
um á leið með stolin skjöl til
KGB sem einn af upplýsinga-
stjórum norska utanríkis-
ráðuneytisins.

Snjóru&ningsUeki Vegagerðar ríkisins voru komin á fulla ferð við snjóruðn-
inginn í gær, en allir vegir í Borgarfirði urðu ófærir um helgina.
MorgunblaAið/ HBj.
Veður svipað í dag
og síðasta sólarhring
VEÐUR verður með svipuðu móti í
dag og var síðasta sólarhring, að
sögn veðurfræðinga. Austan- og Suð-
austanátt ríkjandi, úrkoma og vind-
ur fara minnkandi, en búast má við
slyddu og éljagangi.
Óveðrið, eins og það sem var nú
um helgina er til komið vegna
lægðar sem hingað barst með há-
loftastraumum, frá Nýfundna-
landi til Norður-Skotlands og það-
an norðvestur yfir ísland. Lægðin
dýpkaði á leiðinni frá Skotlandi.
Hún kom yfir landið á suðaust-
urhorninu, gekk þaðan norður
fyrir það og rann upp í stóra
kyrrstæða lægð sem verið hefur
yfir Grænlandshafi síðustu daga.
Tiltölulega sjaldgæft er að lægðir
komi upp að landinu með þessu
móti.
Stöðvarfjörður:
Foráttubrim og skemmd-
ir á hafnargarðinum
Stödvarfírói, 23. janúar.
FORÁTTUBRIM, það mesta sem
menn muna, gerði á sunnudags-
morgun á Stöðvarfirði. Veðurhæð
varð þó aldrei mikil en alda stóð
beint inn fjörðinn. Vaktmaður um
borð í togaranum Krossanesi, sem
lá við bryggjuna og beið löndunar,
kallaði á aðstoð um klukkan 5.30.
Voru þá landfestar farnar að slitna
og festipollar í skipinu höfðu brotn-
að.
Starfsmönnum Hraðfrystihúss
Stöðvarfjarðar, sem á togarann,
tókst að binda hann aftur. Um
klukkan fjögur um daginn var tog-
aranum siglt frá bryggjunni. Rétt
eftir það reið mikill brotsjór yfir
bryggjuna og má fullyrða að illa
hefði farið ef skipið hefði legið enn-
þá við hana.
Eitthvað losnaði af grjóti úr eldri
varnargarðinum, en nýr garður,
sem byggður var í sumar, er að
mestu óskemmdur. Minni bátar
Stöðfirðinga lágu í smábátahöfn-
inni og skemmdust ekki. Sjór gekk
inn í frystihúsið en vinnsla hófst
þar aftur klukkan níu í morgun eft-
ir lagfæringar og hreinsun á hús-
inu.
Flutningaskipið Valur liggur úti á
firði og bíður eftir að leggjast að til
að lesta fiskimjöl. _ .
Steinar

Borgarnes:
Víða mynduðust biðraðir bfia á þröngum götum.
Innanlandsflug erfitt í gær
INNANLANDSFLUG gekk heldur
erfiðlega í gær, en það lá niðri í fyrra-
dag og bíða enn fjölmargir farþegar
flugs víða um landið.
Tvær Flugleiðavélar fóru frá
Reykjavík til Akureyrar. í fyrstu
lendingartilraun voru skilyrði mjög
slæm og flugvélinni snúið til Sauð-
árkróks, þar sem beðið var uns
veðrinu slotaði. Þá fór flugvél af
stað til ísafjarðar en henni var snú-
ið við til Reykjavíkur vegna veðurs.
Ráðgert var að fljúga til Akureyrar
í gærkvöldi, en horfið var frá því.
Þá var ófært á Egilsstaði, Húsavík,
Höfn í Hornafirði og til Vest-
mannaeyja.
Frá Arnarflugi var flogið til
Blönduóss í gærmorgun. Flugvél
lagði einnig af stað til Flateyrar en
var snúið aftur til Reykjavíkur.
Flugi til Siglufjarðar og Fáskrúðs-
fjarðar var aflýst. Ráðgert var að
fijúga tvær ferðir á Snæfellsnes
með kvöldinu, en þangað hafði ekki
verið flogið frá því á föstudag og
biðu sextíu manns þar eftir fiugi til
Reykjavíkur.
150 krakkar
veðurtepptir
Borgarncsi, 23. janúar.
BLINDBYLUR var hér um
slóðir síðdegis í gær, sunnu-
dag, og urðu allar götur bæjar-
ins og vegir um héraðið ófær-
ar. Fólk lenti í vandræðum
með að komast á milli húsa og
höfðu lögreglan með allt til-
tækt lögreglulið og félagar úr
Björgunarsveitinni Brák nóg
að gera við að bjarga fólki
heim til sín.
Um 150 börn og unglingar af höf-
uðborgarsvæðinu og Suðurnesjum,
sem um helgina voru á körfuknatt-
leiksmóti í Iþróttamiðstöðinni, ætl-
uðu að halda heim á sunnudag en
urðu veðurteppt og urðu að láta
fyrirberast, í Iþróttamiðstöðinni. Að
sögn Sólveigar Harðardóttur,
starfsmanns í íþróttamiðstöðinni,
voru krakkarnir þarna í besta yfir-
læti í nótt og héldu heim í morgun.
Fengu þau mat frá hótelinu í gær-
dag, sváfu í göngum og sölum húss-
ins í nótt. Að sögn lögreglunnar
varð ekkert alvarlegt að í óveðrinu.
Kennsla féll niður í fyrstu tímum í
grunnskólanum í morgun.
í dag er aftur komið besta veður
og að sögn Bjarna G. Sigurðssonar
verkstjóra hjá Vegagerðinni eru
snjóruðningstæki Vegagerðarinnar
komin nokkuð áleiðis upp um hérað.
Fært er til Reykjavíkur og verið er
að ryðja vestur Mýrar, en Holta-
vörðuheiði verður ekki rudd fyrr en
á morgun, þriðjudag. — HBj.
Jafnvel traustbyggðustu jeppar áttu í erfiðleikum þar sem snjórinn var hvað mestur. Morgunbiaíið/ Friðþjófur
■* ... ' ;:-.i
4r' / "*
w
Á flestum gatnamótum voru bfiar, sem þurfti að draga.
Ánnir hjá lögreglu
vegna óveðursins
„ÞRÁTT fyrir ófærð og miklar annir
hjá lögreglunni síðasta sólarhring
gekk starfið furðanlega vel. Mest var
annríkið við að aðstoða fólk til síns
heima, sérstaklega um eftirmiðdag-
inn þegar keyrsla strætisvagna hafði
stöðvast,“ sagði Þórður Kárason,
varðstjóri hjá lögreglunni í Reykjavík
þegar Morgunblaðið hafði samband
við hann í gær.
„Töluvert margir söfnuðust sam-
an á aðalstöðina við Hverfisgötu og
á miðbæjarstöðina og var þessu
fólki ekið heim. Við heimkeyrsluna
var notaður langferðabíll sem er í
eigu lögreglunnar og annar feng-
inn að láni frá Guðmundi Jónas-
syni. Þá voru á ferð bílar frá
Slysavarnafélaginu, hjálparsveit-
unum og slysavarnadeild björgun-
arsveitarinnar Ingólfs, sem dyggi-
lega aðstoðuðu okkur að vanda. Við
sóttum marga sem þurftu lækn-
ishjálpar með og keyrðum þá til
læknis eða á slysavarðstofu, en
einnig var mikið að gera við að
flytja hjúkrunarfólk til vinnu sinn-
ar, bæði í gær og í morgun," sagði
Þórður.
Hjá lögreglunni í Hafnarfirði
fengust þær fréttir í gær að helgin
hefði gengið áfallalaust þrátt fyrir
slæmt veður. Færð væri orðin
þokkaleg innanbæjar fyrir vel
búna bíla. I Mosfellssveit var fært
á aðalvegum, sem og á Seltjarnar-
nesi. Sömu sögu var að segja frá
Selfossi, en í Vestmannaeyjum var
færð enn nokkuð slæm. Að sögn
lögreglunnar þar er þetta eitt
versta veður sem komið hefur í
Eyjum í langan tíma. Meðan á
veðrinu stóð naut lögreglan þar að-
stoðar hjálparsveita og skáta við
að flytja fólk til og frá vinnu, s.s.
starfsfólk sjúkrahússins, og við að
fjarlægja af götum fólksbíla sem
þar sátu fastir. Óvenju stór hluti
Vestmannaeyjaflotans lá við
bryggju og nokkrar skemmdir urðu
á trillu.
Á Akranesi var færð að komast í
sæmilegt horf um eftirmiðdaginn í
gær, en í Kefiavík var enn nokkur
ófærð innanbæjar. Þar skapaðist
talsvert öngþveiti í óveðrinu, að
sögn lögreglunnar, sérstaklega
vegna vanbúinna fólksbíla sem
björgunarsveitir aðstoðuðu við að
fjarlægja. Um óhöpp þar vegna
veðursins var ekki vitað.
Ástæða til að setja
reglur um umferð
fólksbíla í ófærð
— segir Ingi Ú. Magnússon, gatnamálastjóri
„REYNSLAN sýnir að full ástæða er
til að ræða við lögregluna um reglur
og frekari aðgerðir varðandi umferð
smábfla { ófærð eins og þeirri sem
mynaðist nú um helgina. Aðvaranir
duga skammt í þessum efnum því að
fjöldi manns fer ekki eftir þeim,“
sagði gatnamálastjóri, Ingi Ú. Magn-
ússon, í samtali við Morgunblaðið um
sexleytið í gær. Þá var orðið greiðfært
um allar aðalgötur borgarinnar og
hreinsum gatna miðaði vel áfram í
íbúðarhverfum. Einnig var hafinn
snjómokstur á bflastæðum og um-
hverfis spítala og elliheimili.
Að sögn Inga Ú. Magnússonar
gekk sæmilega að ryðja snjó af göt-
um í fyrrinótt, eftir að veðrinu slot-
aði og fáir voru á ferli. Vinnuskil-
yrði snjóhreinsunarmanna versn-
uðu sfðan mjög með morgninum
þegar umferð hófst og illa búnir
fólksbílar festust víða og urðu til
trafala. „Ég held að það megi kall-
ast mesta mildi að ekki hafa orðið
skemmdir á fólksbílum við
snjóruðninginn, þeir eru margir
hverjir skildir eftir á víð og dreif
um göturnar án þess að eigendur
gæti að því að auðkenna bíla sína.
Það er erfitt fyrir snjómoksturs-
mennina að geta ekki rutt snjó af
götum vegna fólksbíla, sérstaklega
þegar skyggni er slæmt, eins og
gerðist í gær. Þá er einnig ástæða
til að vara við þvf að börn séu að
leik við götur þar sem verið er að
vinna við snjóhreinsun."
Aðspurður um kostnað vegna
hreinsunarinnar sagði Ingi að sól-
ahringur eins og sá síðastliðni kost-
aði um 800 þúsund krónur. Fjárveit-
ing til slíkra aðgerða er um tuttugu
milljónir fyrir 1984, og það sem af
er árinu hefur á sjöundu milljón
króna verið varið til snjóhreinsun-
ar. Sagði Ingi að versta ófærðar-
svæðið í Reykjavík væri bersýnilega
Seljahverfið og Seláshverfið. Hvað
varðar fyrirbyggjandi aðgerðir
sagði Ingi að svokallaðar snjógirð-
ingar, tveggja metra háir tréflekar,
hefðu verið reistar á nokkrum stöð-
um, m.a. í Suðurhlíð, og gefið það
góða raun að athugandi væri hvort
ekki mætti reisa slíkar girðingar
víðar.
Snjóhreinsun var hætt kl. 23.00 í
gærkveldi, en hófst aftur kl. 04.00 í
morgun. 35 snjóruðningstæki eru
notuð við hreinsunina og nokkrar
vörubifreiðir, en auk starfsmanna
snjóhreinsunardeildar unnu
starfsmenn garðyrkjudeildar, ný-
byggingardeildar og viðhaldsdeildar
Gatnamálastjóra einnig f hreinsun-
inni í gær.