Morgunblaðið - 17.04.1984, Qupperneq 6

38
MORGUNBLADID, ÞRIDJUDAGUR 17. APRfL 1984
Myndin sem hlaut 1. verðlaun
í Gerðubergi
YMIS athafnasemi á sér stað í
Menningarmiðstöðinni við
Gerðuberg og þannig voru þar
uppi tvær sýningar er mig bar að
garði á dögunum.
Á tveim hæðum sýnir Andrés
Magnússon olíumálverk, akryl og
vatnslitamyndir eða 58 verk
samtals.
Andrés hefur sótt námskeið
hjá Finni Jónssyni, Jóhanni
Briem og Jóhannesi Jóhannes-
syni í Myndlistarskóla Reykja-
víkur og mun hafa sýnt mynd-
verk sín tvisvar áður.
Af sýningunni að dæma er hér
um dæmigerðan tómstundamál-
ara að ræða er hvorki hefur orð-
ið fyrir áhrifum frá lærimeistur-
unum né óðlast persónuleg tök á
viðfangsefnum sínum. Laglega
hluti má þó sjá í verkum svo
sem: „Fiskiróður" (31) og „Úr
Laugarnesfjöru (32) sem er olíu-
málverk og í akryl-myndum eins
og „Hvalskurður" (49), „Hval-
bátur" (52) og „Á veiðum" (53).
Allt annar og fagmannlegri
bragur er á sýningu verðlauna-
teikninga í hugmyndasamkeppni
Nýhúsa hf. um íbúðarhús í
steinsteyptum einingum. Tel ég
að hér sé um mjög merkilegt og
lofsvert framtak að ræða því að
vissulega hefur þessi gerð húsa
hlutverki að gegna hér á landi.
Því er mikilvægt að allir mögu-
leikar séu kannaðir varðandi út-
lit og endingu og það er
skemmtilegt til þess að vita að
möguleikarnir eru hér stórum
meiri en flesta óraði fyrir. Leist
mér bráðvel á úrlausnirnar og
víst er að slíkar samkeppnir
koma hreyfingu á hugmyndaflug
húsagerðarmeistara, fæða af sér
hverja úrlausnina á fætur ann-
arri, sem svo aftur verða til að
ryðja braut nýjum hugmyndum.
Slík víxlverkun er undirstaða
framfara og því hefur verð-
launasamkeppni sem þessi
ómælt gildi og er viðkomandi til
mikils sóma.
Samkeppni Nýhúsa hf. mark-
ar þannig mikilvægt spor inn í
framtíðina.
LISTKYNNING í
LANDSPÍTALANUM
Bragi Ásgeirsson
Listrýmrinn /ékk veður af
listkynningu í göngum Landspít-
alans og skundaði þangað trúr
þeirri stefnuskrá sinni að vekja
athygli á jafn mikilvægri at-
hafnasemi.
Slíkur gjörningur heyrir undir
einn þátt listlækninga eða „art
theraphy" eins og það nefnist, —
listin á að vera miðlandi afl inn-
an sjúkrahúsa og getur haft
mikil áhrif á líðan sjúklinga sem
starfsfólks. Yfirleitt eru veggir
íslenzkra sjúkrahúsa ekki for-
vitnilegir tií skoðunar og myndir
þær er rata þar á veggi á stund-
um líkastar nornagestum í guð-
húsi. Sjúkrahús eiga síst af öllu
að vera köld og óvistleg — það
hefur mönnum skilist fyrir
margt löngu. Þau eiga að vera
hugvitsamleg og upplífgandi
smíð og sjúklingar eiga að geta
leitað til hinna ólíkustu list-
greina til andiegrar hugfróunar
hafi þeir þörf á því. Slíkt getur
verið mikilvægur liður í iækn-
ingu viðkomandi. Það er nefni-
lega ekki nóg að þjóna einungis
þörfum sjúklinga varðandi
neyzlu munngáts og ropvatns.
Það er Páll Guðmundsson frá
Húsafelli sem kynnir 28 mynd-
verk á göngum Landspítalans og
hafa myndirnar hangið uppi frá
því í febrúar sl. þannig að senn
líður að því að þær verði teknar
niður. Á sýningunni eru lands-
lagsmyndir, mannamyndir, upp-
stillingar o.fl. sem listamaður-
inn hefur unnið í olíu- og vatns-
litum. Skemmst frá að segja eru
mannamyndirnar langsterkasti
þáttur sýningarinnar og ber þar
myndin af kempunni Hallsteini
Sveinssyni hæst. Hér er um
mjög öfluga skapgerðarmynd að
ræða og er málunarmátinn um
margt mjög með einkennum ger-
andans — hrjúfur og umbúða-
laus. Væri æskilegt að listamað-
urinn legði meiri rækt við þessa
hlið hæfileika sinna í framtíð-
inni og jafnvel þótt bankastjórar
og gróðapungar óski máski fæst-
ir eftir slíkum myndum af sér
upp á veggi híbýla sinna hvorki í
bráð né lengd.
•
Vísa má til fleiri athyglis-
verðra mannamynda svo sem
myndarinnar af Jóni Jónssyni
málara (5), „Allsherjargoðinn"
(27) og „Jói“ (28). Af landslags-
myndunum þótti mér lit- og
formsterkastar myndirnar „Há-
degisfell" (17) og „Strútur" (19).
Þetta voru þær myndir er sátu
fastast í huga listrýnandans er
hann fjarlægðist Landspítalann
ásamt virðingu fyrir framtak-
inu.
Menningar-
saga Evrópu
Siglaugur Brynleifsson
Kindlers Kulturgeschiehte Kuropas
I—XX. Deutscher Taschenbuck
Verlag 1983.
Kindler Verlag gaf út „Kindlers
Kulturgeschichte des Abendland-
es“ á áttunda áratugnum.
Dtv-útgáfan gefur nú út safnið
undir titlinum „Kindlers Kulturg-
eschichte Europas" í tuttugu bind-
um. Ritin eru sjálfstæðar heildir,
höfundarnir þýskir, enskir, banda-
rískir og franskir og rit þeirra
flestöll nýleg, en hafa öll komið út
áður sem sjálfstæð rit. Meðal höf-
unda eru: Stuart Piggott, Fried-
rich Heer, Roger Portal, S. Harri-
son Thomson, Runciman, George
Lichtheim, George Rudé, Joseph
Vogt, Bowra og Michael Grant.
Þetta eru allt kunnir sagnfræð-
ingar. Sagan er rakin frá forsögu-
öldum til 20. aldar. Með því að
velja þau rit sem talin eru lykilrit
fyrir hvert tímabil hefur útgef-
endum tekist að fella saman heild-
arsafnrit um evrópska menning-
arsögu.
Menningarsaga Evrópu er saga
arfleifðar, sem hver kynslóð hefur
aukið og auðgað, hvert menning-
arsvæði Evrópu hefur um aldir
ávaxtað arfleifð sína og þannig
hefur skapast menningarlegur
fjölbreytileiki í máli, litum, formi
og tónum, sem er nú arfleifð alls
heimsins. Þrátt fyrir hörmungar
og hrylling sem gengið hefur yfir
álfuna í aldanna rás, hefur sköp-
unarmáttur evrópsks anda aldrei
kalið og svo mun ekki verða meðan
tengsl við fortíðina lifa og virðing-
in fyrir fortíðinni lifir jafnt virð-
ingunni fyrir nútíðinni og fram-
tíðinni. Án skyldugra tengsla
hrynur menningin og „öld barbar-
anna“ hefst.
Ef fjölbreytileiki og húmanismi
eru aðaleinkenni og aðal evrópsks
menningarsvæðis, andstætt kerf-
uðum og stöðluðum asíatískum
menningarsvæðum, þá votta þessi
rit þá grósku. Lönd, þjóðir og
tungur Evrópu eru sá jarðvegur,
sem elur evrópskan fjölbreytil a
og menningu markaða kristnum
húmanisma.
Tuttugasta öidin er öðrum
þræði eitthvert soralegasta tíma-
bil mannkynssögunnar, tvær
styrjaldir sem gjörbyltu andlegri
heimsmynd Evrópumanna, í stað
vonar helltist svartnætti örvænt-
ingarinnar yfir mennskt samféla'
Hrikalegustu glæpaverk sem frga
sér enga hliðstæðu voru framin á
þessari öld. Boðberar ræktarleysis
og nihilisma hlutu aldrei fyrr slík-
an hljómgrunn.
En þrátt fyrir allt þetta hefur
reisn evrópskrar menningar og
sköpunarmáttur haldið í fullu tré
við arfleifðina. í 20. bindi verksins
er sú saga tíunduð af George
Lichtheim: Europa im 20. Ja-
hrhundert. Sú bók kom í fyrstu út
hjá Weidenfeld og Nicolson í
London 1972.
Cterkurog
k-/ hagkvæmur
auglýsingamióill!