Morgunblaðið - 15.07.1984, Blaðsíða 7

/
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. JÚLÍ1984
7
HUGVEKJA
eftir séra
Guðmund Óskar Ólafsson
4. sunnudagur e. þrenn.hátíð.
„VeriA miskunnsamir, eins og
faAir yAar er miskunnsamur.“
(Lk. 6:36).
Það voru tvenn ummæli,
sem vöktu sérstaka athygli
mína í dagblöðunum fyrir
skömmu. Hin fyrri var að
finna í umsögn kvikmynda-
gagnrýnanda. Hann var að
fjalla um myndina The Cali-
fornia Dolls og þótti munaðar-
fullir lifshættir og brenglað
gildismat er þar kom í ljós
þess virði að enda gagnrýni
sína á eftirfarandi ummælum:
„Til allrar hamingju þrífast
slíkir leikar gladiatora — og
hér sjá dagsins ljós á filmu —
ekki 1 skemmtihúsum lands
vors, en hvað getur ekki gerst í
landi þar sem skólastrákar
aka um á Rolls Royce á sama
tíma og spyrst að sjúklingar
bresti i grát í apótekum vegna
væri ekki ástæða til í þessu til-
viki að láta fleira en grun-
semdirnar birtast. Hefur ekki
verið gerð könnun af minna
tilefni en þeim grun að aldr-
aðir kunni að líða skort og
jafnvel ýmsir fleiri mitt á
meðal okkar. Það er bæði hart
og óumræðilega leitt ef að við
erum svo upptekin við að bít-
ast um fjármunina til fram-
kvæmda og til handa þeim sem
fullfrískir eru, en gleymum
þeim sem eru hljóðlátir og
kröfuminnstir og máttar-
minnstir en jafnframt verst
settir. Það er aumi naglaskap-
urinn sem hrjáir okkur, ef við
eigum þá vörn besta þegar
syrtir að í efnalegu tilliti, að
setja þá sem vanmáttugir eru
til að æpa í einum kór, út í
horn eins og niðursetninga.
Það kann að sýnast að ég sé
heldur með losaraleg tök á
orðin tóm, þá höfum við þeirri
skyldu að sinna að vaka yfir
velferð þeirra sem samferða
eru. Fjallræðan boðar ekki þá
elskusemi og miskunn sem
breiðir yfir með sljóleikans
voð, ef grunur leikur á að bág-
indi séu við bæjardyrnar. Auð-
vitað er það hvorki vilji minn
eða þinn að skilja nokkurn út-
undan í samfélaginu og mér
dettur ekki i hug að það sé
sjálfrátt eða nokkurs manns
stefna að gleyma sumu fólki
úti í kuldanum. En ef að orð
Fjallræðunnar, já ef að Jesús
Kristur er annað og meira en
skrautblóm í barmi þeirra sem
með forystuna fara, sem og
allra sem kristni játa, þá ættu
fréttir af mismunun og bjarg-
arleysi að kalla á viðbrögð til
skjótra úrlausna. Og kannski
getur hugsunin um það sem
við höfum vanrækt orðið til
Við krappan kost
þess að þeir eiga ekki fyrir
lyfjum. Sýnum aðgæslu í fjár-
málum og glötum ekki því, sem
áunnist hefur í þágu vorra
minnstu bræðra ..."
Það kemur á mann við að
heyra slík tíðindi. Ef að rétt er
að svo sé komið í velferðinni að
ýmsir þegnanna séu á mörkum
bjargarleysis þá eru í rauninni
hafnir þeir gladiatoraleikar
sem við öll eigum sök á. Við
höfum þá all rækilega runnið
skeiðið á brottu frá því sem
brotið úr Fjallræðunni hefur
að segja úr stólum kirknanna
á þessum sunnudegi: „Verið
miskunnsamir ..." Hvað hef-
ur farið úrskeiðis? Hversvegna
hafa sumir svo smátt handa á
milli að þeir eru eins og bón-
bjargafólk á meðan ég og aðrir
höfum nægtir á nægtir ofan?
Eða eru þetta kannski ósann-
indi, er verið að ýkja og
skrökva fátækt upp á fólk? Ég
vil vitna aftur í Morgunblaðið:
Þórir Guðbergsson ellimála-
fulltrúi: „Grunur leikur á að
margir aldraðir búi við mjög
krappan kost, borði einhæft
fæði og líði því næringarskort
..." Sumt af þessu fólki er
þreytt á því að sanna við öll
möguleg og ómöguleg tækifæri
að það sé fjárvana. Þórir vitn-
ar í umsögn aldraðs manns er
segir: „Ég ef orðinn þreyttur á
að sanna hvað ég sé gamall og
hvað ég sé fátækur. Látið
okkur hafa mannsæmandi
laun, svo að við getum greitt
fyrir okkur eins og aðrir.“
Þórir segir í grein sinni:
„Grunur leikur á ... “ Vill það
ekki einmitt nægja okkur full
oft að láta gruninn duga, að
láta gruninn gæla við eyra og
harma í samtölum við grann-
ann og svona skuli vera komið
texta guðspjallsins þessa
stundina. Én sem að textinn
fjallar nú einu sinni um mis-
kunnsemina þá ættum við að
minnast þess ao hvorki þau
orð né önnur í Fjallræðunni
hafa borist okkur til þess að
hafa í huga og munni án
tengsla við verkin og tiltektir
okkar hversdagslega. „Vatns-
grautarmiskunnsemin", sem
Kai Munk talaði eitt sinn um,
hún er dæmigerð fyrir það
samfélag, þar sem margir sem
hafa nægilegt fé, útdeila fjár-
munum til þeirra, sem minni
mátt hafa til að bjarga sér,
eins og bónbjargafé til annars
flokks borgara. Samt eru nær
allir í þessu samfélagi játend-
ur Hans í orði, sem sagði: Ver-
ið miskunnsamir, elskið, gefið
„... allt það sem þér viljið að
aðrir menn gjöri yður það
skuluð þér og þeim gjöra.“
Flestar reglur hinnar almennu
skynsemi eru byggðar á sjálfs-
áhuga, á að gefa og fá í stað-
inn. Skyldan hlýðir reglum, en
kristinn kærleikur grípur
tækifærin. Skyldan starfar
undir aga, kristinn kærleikur
tjáir sig ósjálfrátt. Hvar má
benda á þennan kærleika? Við
bendum á Jesúm Krist. Fjall-
ræðan var ekki aðeins töluð af
honum, hún var af honum lif-
uð til fullnustu. Miskunnsemi
hans var þjónusta sem viðtak-
endur fundu bæði á líkama
sínum og sálinni og væru þeir
einhverjir sem áttu fyrstu
viðbrögð hans vís, þá voru það
þeir sem höfðu fátt eitt til að
bjarga sér með og voru hinir
smæstu meðfram veginum
hvar sem hann fór. Og sú að-
ferð hans er áskorun til eftir-
breytni fylgjendum hans alla
daga. Ef að kristindómur
þess að við greinum að það er
ekki sama hvernig við breytum
og hvað við reynumst í lífinu
gagnvart náunga okkar:
„Um myrka rúðu sá ég stjðrnu stara
sem stimdi á rauðan neista f slokknuðum kveik
og einhver hvíslaði: Þú hefur lffi lifað
sem lénsherra á grænni vin
Og nú er nóg.“
(Hannes Sigfússon.)
Það er að vísu ekki stjarna
sem fylgist með gerðum okkar,
hvernig miskunnseminni er
háttað, en það er Drottinn, sá
sem hefur kallað okkur til
þjónustu og leyst okkur frá
sjálfsgirninni í honum sem
mælti: „Elskið eins og ég hefi
elskað." Og sú elska er ekki að
lifa eins og lénsherra án tillits
til þeirra sem eru þreyttir á að
sanna sig gamla eða fátæka,
eða bresta i grát i apótekum.
Síðari ummælin, sem vöktu
athygli mina í vikunni liðnu,
voru þessi er rektor háskólans
viðhafði við brautskráningu
stúdenta: „... Þið skuluð
minnast orða franska rithöf-
undarins Victors Hugo: „Hug-
urinn auðgast af þvi sem hann
nemur, en hjartað af þvi sem
það hefur ..." Þetta er góð
setning og holl að veganesti,
ekki aðeins nýstúdentum held-
ur hverjum og einum. Á meðan
samfélag eða lif einstaklings
byggist á að hrifsa þá er visn-
unin vís og óhelgi þeirra innan
seilingar, sem minna mega sin.
En þegar Jesús Kristur hefur
snortið manneskju þannig að
hugurinn hafi fangast af vilja
hans og veru, þá er hjartáð
með fúsleika til að sýna mis-
kunnsemi og vita af því örlæti
sem úthellir með gleði, því þar
er þá kærleiki Guðs að verki,
sem sér ekki gjöf til gjalda og
þolir aldrei mismunun og
hjá einhverjum úti í bæ. En okkar er eitthvað meira en órétt.

Gf'xkin daginn! s
yMIDSTÖÐ
Æ W B VERÐBRÉFA-
VIÐSKIPTANNA
„Hvað skeður
í haust?“
Samanburöur á ávöxtun Júlí 1984
Ávöxtun á ári m/v mt*m. verðóóigutof*efxlur
Tegund Bindi- Árs- 15% 20,0% 25%
fjárfMtingar tími ávöxtun veroDoiga n«röhAln« veroootga vtroooiga
Verðtr. veöskuldabr. 1—10 ár 11-12,00% verötr. 28,8% 34,4% 40,0%
Eldri spariskirt. 2m-4ár 5,80% + verötr. 21,7% 27,0% 32,3%
Happdr skuldabr 5m-3ár 8,00% + verötr. 24,2% 29,6% 35,0%
Ný spariskírt. 3 ár 5,08% + verðtr. 20,8% 26,1% 31,4%
Gengistr. sparisk. 5ár 9,00% + gengistr. ? ? ?
Ríkisvixlar 3m 25,57% 25,6% 25,6% 25,6%
Banka + sparisj.skirt. 6 m 22,10% 22,1% 22,1% 22,1%
lönaöarb. + bónus 6 m 21,60% 21,6% 21,6% 21,6%
Sparisj.reikn. 3m 17,70% 17,7% 17,7% 17,7%
Alm. sparisj.bók 0 15,00% 15,0% 15,0% 15,0%
SÖLUGENGIVERDBRÉFA
16. júlí 1984
Spariskírteini og happdrættislán ríkissjóði
Veðskuldabréf — verðtryggA
Sölugengi Avöxtun-1 Dagatjöldi
Ar-flokkur pr. kr. 100 arkrafa | til innl.d.
1970-2 17.415,64 Innlv. í Seölab 5.02.84
1971-1 15.933,47 5,80% 1 ár 59 d.
1972-1 14.441,32 5,80% 1 ár 189 d.
1972-2 11.622,31 5,80% 2 ár 59 d.
1973-1 8.733,96 5,80% 3 ár 59 d.
1973-2 8.458,71 5,80% 3 ár 189 d.
1974-1 5.458,64 5,80% 4 ár 59 d.
1975-1 4.289,72 5,80% 174 d.
1975-2 3.202,52 5,80% 189 d.
1976-1 2.954,80 5,80% 234 d.
1976-2 2.397,34 5,80% 189 d.
1977-1 2.122,16 Innlv. i Seölab 25.03.84
1977-2 1.825,11 5,80% 54 d.
1978-1 1.438,89 «v. i Seölab 25.03.84
1978-2 1.165,97 5,o0% 54 d.
1979-1 982,01 5,80% 219 d.
1979-2 757,45 5,80% 59 d.
1980-1 652,85 5,80% 269 d.
1980-2 501,30 5,80% 1 ár 99 d.
1981-1 428,54 5.80% 1 ár 189 d.
1981-2 315,37 5,80% 2 ár 89 d.
1982-1 300,50 5,80% 225 d
1982-2 222,04 5,80% 1 ár 75 d.
1983-1 170,84 5,80% 1 ár 225 d.
1983-2 110,84 5,80% 1 ár 135 d.
1974-D 5,319,50 Innlv. i Seölab. 1984
1974-E 3.811,03 8,00% 135 d.
1974-F 3.811,03 8,00% 135 d.
1975-G 2.436,56 8,00% 1 ár 135 d.
1976-H 2.245,45 8,00% 1 ár 254 d.
1976-1 1.709,00 8,00% 2 ár 134 d.
1977-J 1.525,42 8,00% 2 ár 255 d.
1981-1. fl 330,31 8,00% 1 ár 285 d.
Sölugengi m.v. 2 afb. á árl Nafnvextir (HLV) Avöxtun umfram verðtr
1 ar 95.46 4% 10.75%
2 ár 92.56 4% 10,87%
3 ar 91,27 5% 11.00%
4 ár 88.94 5% 11.12%
5 ár 86,67 5% 11.25%
6 ár 84.49 5% 11.37%
7 ár 82,36 5% 11,50%
8 ár 80.32 5% 11.62%
9 ar 78.34 5% 11,75%
10 ár 76.45 5% 11,87%
11 ár 74.61 5% 12.00%
12 ar 72,87 5% 12.12%
13 ár 71.17 5% 12.25%
14 ár 69.57 5% 12.37%
15 ar 68,03 5% 12.49%
_L
Veðskuldabréf óverðtryggð
Sölug.m/v 1 afb a ari 18% 200/ ,(H,V) 20 /o| 21% Þak 20%
1 ár 84 85 86 82
2 ár 72 74 75 69
3 ár 62 64 65 58
4 ár 54 56 57 49
5 ár 48 51 52 43
Sölug.m/v 2 atb. á ári 18% 20% T(HÍvjl 121% Þak 20%
1 ár 88 90 90 87
2 ár 78 80 ! 80 75
3 ár 68 70 I 71 64
4 ar 60 62 63 56
5 ár 54 56 I 58 49
Daglegur gengisútreikningur
Veróbrcfamarkaóur
Fjárfestingarfélagsins
Lækjargötu12 101 Reykjavik
lönaóarbankahúsinu Simi 28566
t