Morgunblaðið - 05.03.1985, Síða 41

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 5. MARZ 1985
41
Hvað eru fast-
eignafermetrar?
— eftir Friðrik G.
Friðriksson
Einn af þessum svokölluðu
„löglegu" fasteignasölum (sam-
anber Helgarpóstinn 7/2 ’85) aug-
lýsti í byrjun janúar ca. 114 fm
íbúð með stórum bílskúr (ca. 30 fm
að sögn fasteignasalans), verð 2,8
milljónir. Ég bauð í eignina og
fékk hana fyrir 2,7 milljónir, eftir
að hafa selt mína íbúð á sambæri-
legu verði miðað við fermetra-
fjölda — hélt ég. Var hér um
skólabókardæmi fasteignasala að
ræða, 70% útborgun á ári, og síð-
an restin á fjórum árum með 20%
vöxtum. Hefð virðist vera hjá
fasteignasölum að reikna bílskúra
á 300 þúsund, þannig að 114 fm
íbúð kostaði mig 2,4 milljónir eða
rétt rúm 21 þúsund á fermetra,
sem má kallast sanngjarnt miðað
við opinberar tölur Fasteignamats
ríkisins á verðgildi fermetra á
frjálsum markaði. Ég seldi mína
íbúð á 20,5 þúsund hvern fer-
metra. Enn sem komið er virðist
allt með felldu. Ég vaknaði upp við
vondan draum þegar ég sá álagn-
ingarseðil Gjaldheimtunnar fyrir
fasteignagjöldum á nýju íbúðinni
minni. Þar er íbúðin skráð sem
95,2 fm og bílskúrinn 22,5 fm! Fer-
metraverðið á íbúðinni er í einu
vetfangi komið úr 21 þús. í 25 þús-
und, að ég minnist ekki á bílskúr-
inn, sem skiptir mig minna máli.
Ég hef sem sagt verið plataður um
400 þúsund krónur. Næsta skref
var að kynna mér málið betur. Ég
fékk teikningar af húsinu (ljósrit-
ið fékkst strax fyrir 20 krónur) og
bað lögfræðing að reikna út fer-
metrana fyrir mig, því ég var far-
inn að óttast að fleiri tegundir af
fermetrum væru til. Ég bað hann
að draga ekki af. Á meðan lög-
fræðingurinn reiknaði fékk ég
upplýsingar hjá Fasteignamati
ríkisins hvers konar fermetrar
þetta væru hjá þeim og um leið
hvað væri að marka statistik
þeirra eða tölur um flatarmáls-
verð íbúða. Þeirra flatarmál er
nefnt „innanmál" og könnuðust
þeir ekki við neina skilgreiningu á
„nettó“ eða „brúttó" flatarmáli.
Innanmál er mælt út i miðjan
vegg hjá samliggjandi íbúð og svo
út fyrir útveggi. Þessa mælingu
skildi ég. Þetta er ytri rammi þess
svæðis sem búið er í — íbúð. Fast-
eignamat ríkisins hefur prentaða
bæklinga um hvernig reikna megi
þetta út og ef um vafaatriði er að
ræða, þá stendur sérfræðingur til
boða hjá Byggingafulltrúanum í
Reykjavík.
Lögfræðingurinn, sem auk þess
hefur stundað fasteignasölu um
áratuga skeið, gat blásið íbúðina
út í 105 fm með því að taka utan-
mál alls grunnflatar, þ.e. með
sameiginlegum stigagangi og tjáði
mér um leið að þetta væru hinir
venjulegu „brúttó" fasteignasala-
fermetrar. Enn vantar 9 fm og eru
það tæp 10% af íbúðinni eða um
200 þúsund krónur. Bílskúrinn
varð lítið stærri.
Nú hef ég samband við fast-
eignasalann sem seldi mér og
krafðist afsláttar, sem nemur 9
fermetrum, muninum á íbúðinni
sem hann seldi mér og þeirri sem
ég fékk. Fasteignasalinn sagðist
ætíð fara eftir því sem eigendur
söluibúðanna téðu sér um fer-
metrastærð, þess vegna auglýsti
hann alltaf með sirka (sa. 114 fm
— sic!) til að fría sig allri ábyrgð,
en auk þess benti hann mér á að éf
ég reiknaði svalirnar utan á hús-
inu með og eins geymsluna í kjall-
aranum og svo hlutdeild mína i
þvottahúsi væru þessir 114 fm
komnir. Það getur verið að hann
láti gott heita að búa úti á svölum,
í stigagangi, í kjallarageymslu, að
ekki sé minnst á part úr þvotta-
húsi, en ég hef hingað til haft aðr-
ar hugmyndir um íbúðir. Mér
finnst þetta siðlaust og lögfróðir
menn telja þetta svik.
Þegar ég fer í verzlun og kaupi
vöru, sem seld er á röngum for-
sendum, fer ég auðvitað með vör-
una aftur í verzlunina til að fá
leiðréttingu minna mála en ekki
til verksmiðjunnar, innflytjand-
ans eða jafnvel bóndans.
Fasteignasalinn sagði ennfrem-
ur að þetta fermetravandamál
væri mál allrar stéttarinnar og ef
hann gerði ekki eins og hinir þá
mundi hann ekki selja eins mikið.
Einhvern tímann hef ég heyrt
slíka röksemdafærslu áður!
Fasteignasalinn byrjar á því að
hrella öldruðu konuna, sem bjó
enn í íbúðinni þvert ofan í beiðni
mína. Skömmu síðar buðu ætt-
ingjar hennar mér að rifta samn-
ingi, en sáu sér ekki fært að veita
afslátt enda hækka fasteignir nú
óðfluga í verði. Þetta eru að mínu
mati heiðarleg viðbrögð, en ég af-
þakkaði boðið vegna þess að pen-
ingar hafa rýrnað á þessu verð-
bólgutímabili, fasteignir hækkað
og auk þess nenni ég ómögulega að
verzla aftur í bráð við einhvern
fasteignasalann eftir þessa
reynslu.
Ég vil á engan hátt áfellast þá
heiðurskonu, sem býr enn í íbúð-
inni minni þó hún hafi haft ein-
hverja fermetratölu frammi eftir
minni og vil ég biðja hana afsök-
unar á óþægindunum. Ég lýsi fast-
eignasalann að öllu leyti ábyrgan
fyrir röngum upplýsingum.
Hinn lögfróði reiknimeistari
minn sagði mér að málarekstur í
svona tilfellum tæki nokkur ár og
ég hef annað og betra við tímann
að gera. Ef kerfið ynni eins fljótt
að ná rétti þegna sinna í þessum
málum og þeir eru að auglýsa upp-
boð eigna vegna vangoldinna
opinberra gjalda, þá væru senni-
lega færri skúrkar á markaðinum.
Með svona fölsunum geta fast-
eignasalar í raun ráðið miklu í
verðmyndun á hinum frjálsa
markaði fasteigna og niðurstöður
og upplýsingar Fasteignamats
ríkisins verða þá ekki annað en
tæki fasteignasala til að maka
krókinn. Þeir fá prósentuþóknun
af söluverði. Ég færi Neytenda-
samtökunum eintak af þessu bréfi
auk allra gagna ef þau kæra sig
um. Það sama fær Verðlagsstofn-
unin.
Löglegir eða ólöglegir er því í
raun alls ekki málið, þetta er fyrst
og fremst spurning um heiðar-
leika og þar með réttlæti. Ekkert
sirka.
Friðrik G. Friðriksson
Fridrik G. Fridriksaon er télags-
sálfrædingur.
í Kaupmannahöfn
FÆST
í BLAOASÖLUNNI
ÁJÁRNBRAUTAR-
STÖÐINNI
OGÁKASTRUP-
FLUGVELLI
Creiðslur almennings
fyrir læknishjálp og lyf
(skv. reglugerö nr. 436/1984)
(Geymíð auglýsinguna)
1. Greiðslur hjá heimilislækni og heilsugæslulækni
75 kr. - Fyrir viðtal á stofu læknis. Innifalin er ritun lyfseöils.
45 kr. - Fyrir símaviðtal viö lækni og/eða endurnýjun lyfseðils. (Sé þessi
þjónusta innt af hendi eftir kl. 18.00 eða á laugardögum og
helgidögum má læknirtaka alltað 75 kr. fyrir).
140 kr. - Fyrir vitjun læknis til sjúklings.
Ofangreindar greiðslur eru hámarksfjárhæðlr, og má læknir ekki krefja
sjúkling um viðbótargjald, nema vegna lyfja eða umbúða, sem sjúklingur
kynni að þurfa að fara með burt með sér.
2. Greiðslur fyrir sérfræðilæknishjálp,
rannsóknir og röntgengreiningu
270 kr. - Fyrir hverja komu til sérfræðings.
100 kr.- Elli- og örorkulífeyrisþegar, fyrstu 12 skiptin hjá sérfræðingi
á hverju almanaksári, síðan ekkert. (Sjá nánar hér að neðan).
Aldrei má krefja sjúkling um nema eina greiðslu fVrir hverja komu ásamt
rannsókn/röntgengreiningu í framhaldi af henni. Til nánari skýringar er
eftirfarandi tafla:
Greíðslur almennings fyrlr sérfræðílæknishjálp, nokkur dæml.
TAFLA Heimilis- læknir Sérfræð- ingur Rannsókn/ Röntengr. Sérfræð- ingur Aðgerð hjá. Svæfing/deyfing sérfræðingi hjá sérfræðingi
Dæmi 1 75 270
Dæmi 2 75 195
Dæmi 3 75 270 270
Dæmi4 75 270 0
Dæmi 5 75 270 0 270
Dæmi 6 75 270 0 270 0 270
Skýringar-. Taflan lesistfrá vinstri til hægri og sýnir samskipti við a.m.k. tvo
lækna. Dæmi 4: Sjúklingur leitar til heimilislæknis og greiðir þar 75 kr.
Heimilislæknir vísar síðan sjúklingi til sérfræðings, og þar greiðir sjúklingur
270 kr. Þessi sérfræðingur sendir sjúkling í röntgengreiningu, og þarf
sjúklingur ekki að greiða sérstaklega fyrir hana, þar sem hún er í beinu
framhaldi af komu til sérfræðings.
Ofangreindargreiðslur eru hámarksflárhæðlr, og má læknirekki krefja
sjúkling um viðbótargjald, nema vegna lyfja eða umbúða, sem sjúklingur
kynni að þurfa að fara með burt með sér.
Allir eiga að fá kvittanir fyrir greiðslum sínum hjá sérfræðingum.
Elli- og örorkulífeyrisþegar, sem leggja fram hjá sjúkrasamlagi sínu kvittun
fyrir 12 greiðslum á sérfræðilæknishjálp á sama ári, fá skírteini, sem veitir
þeim rétt á þessari þjónustu ókeypis það sem eftir er ársins.
3. Greiðslur fyrir lyf
120 kr. - Fyrir lyf í lyfjaverðskrá I og innlent sérlyf.
240 kr. - Fyrir lyf í lyfjaverðskrá II.
50 kr.- Elli- og örorkulífeyrisþegar, fyrir lyf í lyfjaverðskrá I
og innlent sérlyf.
100 kr. - Elli- og örorkulífeyrisþegar, fyrir lyf í lyfjaverðskrá II.
Eitt gjald greiðist fyrir hvern 120 daga lyfjaskammt, eða brot úr
honum.
Cegn framvísun sérstaks lyfjaskírteinis í lyfjabúð fást ákveðin lyf, við
tilteknum langvarandi sjúkdómum, ókeypis. Læknar gefa vottorð til
sjúkrasamlags í þeim tilvikum, sem réttur á skírteini kann að vera
fyrir hendi.
TRYGGINGASTOFN U N
RÍKISINS