Morgunblaðið - 23.06.1985, Blaðsíða 4

4 B MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. JÚNÍ1985
-------1 - - —............................................ ................... .......
Steinunn Egilsdótir MorgunblaðiS/Emilia
Aldrei afsakanlegt
að gefast upp
Kristín Bjarnadóttir ræðir við Steinunni
Egilsdóttur um vinnuna og tilveruna
ingholtsbúar og þeir sem
eiga leið um „stykkið"
fyrrihluta dags, eða um
Laugaveginn og miðbæinn
snemma að morgni hafa trúlega
tekið eftir Steinunni Egilsdóttur
einhverntíma á síðastliðnum
tveimur árum. Á hverjum morgni
klukkan 7 tekur hún til við að
hreinsa borgina, ásamt vinnufé-
lögum sínum, fjarlægir leifar
neytendasamfélagsins, allt þetta
sem við setjum í ruslið bak við hús
og viljum síðan ekki vita meira af,
vitum að öskukallarnir koma fyrr
eða síðar og fjarlægja það.
Steinunn upplýsir mig um að
þrettán öskubílar séu í gangi í
Reykjavík og jafnmargir vinnu-
hópar. Einnig að um hundrað
manns vinni í „öskunni", þar á
meðal fimm eða sex konur. „Þú
ættir að tala við einhvern raun-
verulegan öskukall," segir Stein-
unn með glettnisglampa í augun-
um, meðan hún hellir upp á könn-
una í kjallaraíbúð við Eiríksgöt-
una. „Þeir eru margir bráð-
skemmtilegir, geta verið alveg
kostulegir." Ég efast ekkert um
það, en engu að síður er það Stein-
unn sem ég ætla að tala við í dag,
kannski af því hún skar sig svolít-
ið úr hópnum í Þingholtunum,
ljóshærð, ung og sterkleg. Hún er
komin úr vinnugallanum og virkar
fínlegri en ég átti von á. Það er
búið að taka mig nokkra daga að
hitta á Steinunni heima, en þegar
ég komst að því að hún skúrar eft-
ir vinnutíma, skildi ég ástæðuna.
„Maður verður að hafa eitthvað
handa á milli", segir Steinunn. „í
fyrra fór ég í heimsreisu, en núna
legg ég ekkert fyrir, ég er að vinna
fyrir sköttunum." Steinunn er
tuttugu og eins árs gömul, Reykja-
víkurstúlka.
Að dröslast með
tunnur upp og
niður tröppur
— Ég hefði alveg getað ímynd-
að mér að þú værir búin að fá nóg
eftir vinnudaginn í öskunni — er
það ekki nokkuð erfið vinna?
„Jú, en eins og allt annað þá
venst það. Ég er að vísu um það bil
búin að ofgera bakinu á mér. Það
var ekki snjóþungt í vetur, en í
fyrravetur hinsvegar, þá var færð-
in slæm. Þá komumst við ekkert
með trillurnar og á þannig tímum
er vinnan erfið. Þá dröslast maður
á milli með plastpokana."
— Finnurðu til þess að þér sé
hlíft vegna þess að þú ert kven-
maður?
„Nei, alls ekki. Enda held ég að
ég sé bara síst minni að burðum
en sumir kallarnir. Það eru ekki
allt ungir og hraustir karlmenn,
einn er sjötíu og fimm, svo það er
nú kannski meiri ástæða til að
hlífa þeim sem eru farnir að lýj-
ast. En þeim finnst ágæt tilbreyt-
ing að hafa mig í hópnum, og eru
allir mjög góðir við mig — það
vantar ekki. Erfitt? — ég veit
varla, kannski er ég bara svo sterk
að ég finn ekki fyrir því. Jú, ég
man að mér fannst þetta erfitt til
að byrja með og vissulega er þetta
slítandi vinna. Það er t.d. mikið
um tröppur í þessu hverfi. Þú get-
ur bara rölt hér um Óðinsgötuna
og reynt að ímynda þér hvernig
það er að drösla tunnum upp og
niður tröppurnar."
— Er þetta sóðaleg vinna?
„Nei, ég get hugsað mér margt
sóðalegra. Við þurfum ekkert að
gramsa í þessu rusli frekar en við
viljum."
— Komist þið í einhver kynni
við eigendur tunnanna?
„Já mikil ósköp.“ Steinunn
skellihlær, þegar hún rifjar upp
nöldur og tilætlunarsemi sumra
eigenda. „En við kynnumst þeim
síður en svo eingöngu gegnum
nöldur, sumir hygla að manni ein-
hverju ef maður tekur eitthvað
auka rusl, gefa okkur þá helst kók.
Fyrir jólin eru allir voða góðir, þá
fáum við pakka — sígarettur frá
sendiráðunum ..."
— Leggur fólk hér í borg metn-
að sinn í að ganga vel um, þannig
að aðgengilegt sé að fjarlægja
ruslið?
„Það er nú svona upp og ofan. Á
einstaka veitingahúsum er t.d.
gengið þannig um að öllu er fleygt
í einn bing, þegar tunnurnar duga
ekki, og ætlast svo til að við hirð-
um það. Það er mjög slæmt og á
ekki að vera neitt vandamál að
skaffa fleiri tunnur, en það verður
hver staður að sjá um, eða þeir.
sem í hlut eiga."
Samvinna milli
hópanna
— Hvernig gengur vinnan fyrir
sig, svona í stórum dráttum?
„Þeir vakna um fimmleytið kall-
arnir, margir hverjir — ég læt
mér nú nægja að vakna hálf sjö.
Svo byrjum við klukkan sjö. Fyrst
tökum við morgunstykkið sem
kallað er, það eru staðirnir sem
við hespum af fyrir níu, Laugaveg-
urinn, miðbærinn, staðir sem við
verðum að vera búin með áður en
umferðin og viðskiptin byrja fyrir
alvöru. Svo förum við á stykkið,
sem er okkar afmarkaða svæði og
hreinsum og hreinsum, tökum þet-
ta eftir ákveðnu kerfi þar til
stykkið er búið. Okkar svæði nær
frá Skúlagötu að Hringbrautinni
og frá Lækjargötu að Barónstíg.
Við erum sex í flokknum ásamt
bílstjóra og flokkstjóra. Þetta er
akkorðsvinna, við verðum að
hreinsa alla borgina á viku, sem
þýðir að ef einhver hópur er á eftir
þá er rokið til og þeir fá aðstoð við
að klára stykkið sitt. Ef færð er
slæm, þá gengur vinnan hægar,
það segir sig sjálft. Þar af leiðir að
lögboðnir frídagar eru ekkert
endilega í hávegum hafðir. Um
jólin er hvað minnst frí, því þá er
meira rusl og færðin hvað verst
um það leyti og eins og ég segi, við
verðum að klára umferðina."
— Er einhver verkaskipting
innan hópsins?
„Einn keyrir, einn hífir og hinir
trilla."
Fór á kvikmynda-
hátfðina í Cannes
Steinunn er stúdent frá
Menntaskólanum við Sund, út-
skrifaðist þaðan vorið ’83, og byrj-
aði þá að vinna í öskunni um
sumarið. Hún las 4. bekk utan-
skóla og vann þá fyrir sér með
skúringum, vinna sem hún, að eig-
in sögn, hefur ekki tímt að sleppa.
Það kemur á daginn að hún hefur
líka gefið sér tíma til að skoða
heiminn. — En Steinunn, hvernig
datt þér í hug að fara að vinna í
öskunni af öllum störfum?
„Já ég bjóst alveg við að þú
myndir spyrja mig að því. En satt
að segja þá veit ég það varla. Jú,
maður hafði heyrt að kaupið væri
ágætt og góður vinnutími, fínt að
vera búin klukkan hálf þrjú, og
geta þá bara spókað sig í sólinni.
Svo langaði mig í útivinnu."
— Lá engin rómantík að baki?
„Ég minnist þess nú ekki —
a.m.k. — hafi svo verið, þá fór hún
fljótt af. Ég lét bara slag standa,
enda get ég hugsað mér margt
verra en að vera í öskunni. Maður
fær nú enga stórbrotna vinnu með
stúdentspróf."
— Hefur þér aldrei dottið í hug
að fara úr öskunni í eldinn og ger-
ast brunaliðsmaður?
„Þarf ekki einhverja sérstaka
menntun í það líka? Það er margt
sem ég gæti vel hugsað mér að
prófa, t.d. að vera blaðamaður, ég
býst við að það geti verið gaman.
Er það ekki?“
— Jú, það finnst mér. Þegar ég
tek viðtöl, þá kynnist ég oft
skemmtilegu fólki, sem ég myndi
annars ekki kynnast. En viltu ekki
segja mér frá heimsreisunni
þinni?
„Já, ég var hálft ár á flandri, frá
áramótum ’84. Þá fór ég nú víða.
Ég sigldi ásamt vinkonu minni til
Kaupmannahafnar og þaðan fór-
um við til Berlínar, þar sem vin-
kona mín varð eftir og síðan ferð-
aðist ég ein. Skrapp til Spánar og
síðan til London og þaðan til New
York. Eftir það fór ég til Indlands
og var svo smátíma í Frakklandi.
Já, já, ég fór meira að segja á
kvikmyndahátíðina í Cannes! Þá
annan umgang til Koben og Berl-
ínar og svo aftur til NY.
Við garðyrkjustörf
í New York
En New York, það er frábær
borg. Það er sagt að fólk taki
afdráttarlausa afstöðu til New
York, annað hvort hati það borg-
ina eða elski. Ég er örugglega ein
af þeim síðarnefndu."
— Ertu þá stórborgarmann-
eskja, spyr ég um leið og ég finn
hvað þetta er óskaplega klisju-
kennd spurning. En Steinunn
þekkir svarið:
„New York er eiginiega ekki
meiri stórborg en frumskógur.
Maður er jafn einn þar og ein-
hversstáðar uppi í sveit. En það er
alltaf gáman þegar mikið er að
gerast í kringum mann og fjöl-
mennið er góð tilbreyting frá
Reykjavíkurlífinu. — Heyrðu ég
vann meira að segja um tíma í
New York, við garðyrkjustörf. Er
hægt að hugsa sér nokkuð jafn
fráleitt og að vera garðyrkjumað-
ur í New York — on the top of
buildings? Ég vann þar ásamt ís-
lenskum kunningja mínum við að
planta í svalakassa."
Og Steinunn segir frá því þegar
þeim hlotnaðist sá heiður að gróð-
ursetja fyrir einhverja ríkustu frú
Bandaríkjanna, „Frú Astor". „Það
þótti meira en lítil upphefð í fag-
inu að komast upp á svalirnar hjá
slíkri frú — og einu fyrirskipan-
irnar sem fylgdu pöntuninni voru
að allt átti að vera í bleiku!"
— Eingöngu bleik blóm?
„Já, allt í bleiku. Svo tókum við
til við að gróðursetja á einum
fimm svölum, en þegar líða tók á
daginn fundum við að það greip
um sig heilmikil panik meðal
þjónustuliðsins. Vandamálið var
það hvort við yrðum búin áður en
Madam — þau kölluðu hana aldrei
annað en Madam — kæmi heim.
Þetta var mikið mál, hvort Madam
þyrfti að sjá einhverja garðyrkju-
róna á svölunum hjá sér. Það var
auðfundið á þjónustufólkinu að
slík mistök máttu ekki henda enda
gerðist það ekki.
Það sem heillar mig við New
York, er einfaldlega hvað mikið er