Morgunblaðið - 16.10.1985, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR16. OKTÓBER1985
ÚTVÁRP / S JÓN VARP
Fræðslu-
sjónvarp
Nú á mánudagskveldið var á
dagskrá sjónvarpsins fyrsti
þáttur af tíu sem íslenska sjón-
varpið hefir látið gera um fram-
burð móðurmálsins. Umsjónar-
maður þessara þátta er Árni Böðv-
arsson málfarsráðunautur ríkisút-
varpsins en honum til aðstoðar
Margrét Pálsdóttir. Er ætlunin að
skýra hvernig einstök málhljóð
myndast í töluðu máli og styðst
Árni við svokallaðar „hljóðstöðu-
myndir" er Jón Júlíus Þorsteins-
son, fyrrum kennari, hefir teiknað
eftir röntgenmyndum. Það er
spurning hvursu mikið gagn hinn
almenni sjónvarpsáhorfandi hefir
af slíkri hljóðfræðikennslu. Sjálf-
ur á ég bágt með að dæma um slíkt
þar sem ég hef örlítið fengist við
að kenna unglingum undirstöðuat-
riði í hljóðfræði og kem því eigi
alveg óundirbúinn til leiks. Þannig
fundust mér persónulegar skýring-
ar Árna ljósar, hljóðmyndun
Margrétar var auðskilin og sömu-
leiðis voru „hljóðstöðumyndir"
Jóns allgreinilegar. Ég er samt
þeirrar skoðunar að heppilegt væri
að gefa út smábækling er skýrði
nánar „hljóðstöðumyndirnar".
Slíkur bæklingur ætti helst að vera
til reiðu í sölubúðum tímanlega svo
menn gætu haft hann við höndina
í sjónvarpsstólnum þegar Moður-
málsþættina ber fyrir á skjánum.
Kennslusjónvarp:
Kennslusjónvarp nefni ég milli-
fyrirsögnina og ekki út í bláinn,
því það er bjargföst trú mín að
einmitt slíkir fræðsluþættir sem
Móðurmálið komi til með að gegna
veigamiklu hlutverki í fræðslukerfi
voru og kennslustarfi á næstu
árum og áratugum. Hugsum okkur
til dæmis að þeir hjá Iðnskólaút-
gáfunni eða M/M, en þessi forlög
hafa undanfarið þeyst fram á
bókamarkaðinn með mikinn fjölda
kennslubóka, tækju sig nú til og
gerðu samning við Árna og félaga
um samningu handbókar er fylgdi
fyrrgreindum móðurmálsþáttum.
En forlögin létu ekki þar við sitja
held. r gerðu þau einnig samning
við sjónvarpið um afnot af móður-
málsþáttunum. Og hér er ég ein-
mitt kominn að kjarna málsins,
kæri menntamálaráðherra, út-
varpsstjóri, fræðslumyndasafns-
forstjóri, bókaútgefandi, það dugir
ekki lengur að bjóða nemendum á
barmi 21. aldar einvörðungu
kennslubækur til aflestrar, þeir
verða að eiga kost á myndbandi þar
sem við ,á. Því verðum við að
höggva á hinn lagalega rembihnút
er hindrar bókaútgefendur í að
fjölfalda hið ótrúlega fjölbreytta
fræðslumyndasafn sjónvarpsins.
Ef Iðnskólaútgáfan vill gefa út
fyrrgreinda móðurmálsþætti þá á
ekkert að vera því til fyrirstöðu
að bókinni fylgi myndband með
þáttunum tíu. Skólabókasöfnin
verða síðan að eiga þess kost að
kaupa slík myndbönd. Að mínu
mati er Fræðslumyndasafnið
steindauð stofnun þar til hún hefir
frjálsan aðgang að kvikmynda-
sjóði sjónvarpsins. Og er mér til
efs að slíkt dugi til. Kjarni málsins
er sá að við verðum að gera mynd-
bandinu jafn hátt undir höfði og
bókinni á skólabókasöfnum.
Fyrsta skrefið í þá átt er máski
að skipta um nafn á skólabóka-
söfnunum og nefna þau þess í stað:
Gagnabanka. Ég gæti hæglega
skrifað tíu greinar í viðbót um
þetta áhugamál mitt, en eitt er
víst að á þessu sviði er mikið verk
að vinna fyrir nýjan menntamála-
ráðherra og bókaútgefendur, það
vitum við kennararnir manna best.
ólafur M.
Jóhannesson.
• i1 'I «1li UWIm i • - IHf' ■ .;*ti:~***-,_r.»»'v>W»!i ■ '***. » ■ ■-» ' ■ --Tfl^ÍlflÉÉMMhAÍÉMtfi^Miaiiiriíii ’ ' - ■ðMÉI mM amaiiiwwrSfcnfoMw......................... -
Pam (Victoria Principal) með Kristófer litla.
Dallas
— dómur
■■■■ Bandaríski
01 05 framhalds-
^ 1 — myndaflokkur-
inn Dallas er á dagskrá
sjónvarpsins í kvöld að
vanda og nefnist sá þáttur
„Dómur".
Þýðandi er Björn Bald-
ursson.
Þjóðverjar og
heimsstyrjöldin síðari
þriðja ríkið hrynur
■■■B Lokaþátturinn
Ol 50 um Þjóðverja
Li L — og heimsstyrj-
öldina síðari hefst kl. 21.50
í sjónvarpi í kvöld. Þáttur
þessi heitir „Þriðja ríkið
hrynur“.
Þættir þessir hafa þá
verið sex talsins og hafa
leitast við að lýsa gangi
heimsstyrjaldarinnar
1939—1945 af sjónarhóli
Þjóðverja.
Þýðandi er Veturliði
Guðnason og þulir eru
Guðmundur Ingi Krist-
jánsson og María Maríus-
dóttir.
Aftanstund
■■■■i Aftanstund,
1 Q 25 harnaþáttur
1«/ — með innlendu
og erlendu efni, er á dag-
skrá sjónvarpsins kl. 19.25
í kvöld. í þættinum verður
fyrst Söguhornið á sínum
stað. Anna Sigríður Árna-
dóttir les söguna um
drenginn og norðanvind-
inn.
Þá er teiknimynda-
flokkurinn frá Tékkóslóv-
akíu á dagskrá Aftan-
stundar, um það sem ekki
má í umferðinni, „Maður
er manns gaman" og
„Forðum okkur háska
frá“. Sögumaður er Sigrún
Edda Björnsdóttir.
Óperettutónlist
■■■■ Óperettutónlist
1 t 30 hefst í hljóð-
14r — varpi, rás 1, kl.
14.30 í dag.
Fyrst eru lög úr óperett-
unum „Nótt í Feneyjum"
eftir Johann Strauss yngri
og „Brosandi landi" eftir
Franz Lehar. Söngvarar
og kór Ríkisóperu Vínar-
Barnaútvarpið
l7oo
í Barnaútvarpi
qq í dag kl. 17.00
er m.a. tónlist-
arþáttur. Leikin verður
karnivaltónlist, en Suð-
ur-Ameríkubúar eru hvað
frægastir fyrir slíka tón-
list og leika hana mikið á
kjötkveðjuhátíðum sínum.
Þá heldur Knútur R.
Magnússon áfram lestri
framhaldssögunnar,
„Bronssverðið", eftir Jo-
hannes Heggland í þýð-
ingu Ingólfs Jónssonar frá
Prestbakka. Þetta er
fjórði lestur.
Stjórnandi Barnaút-
varpsins er Kristín Helga-
dóttir og henni til aðstoð-
ar eru þau Orri Hauksson
og Ljósbrá Baldursdóttir,
bæði 14 ára gömul.
borgar og Fílharmóníu-
sveit Vínar flytja und'ir
stjórn Wilhelms Loibners.
Þá eru „Sögur úr Vínar-
skógi“, vals op. 325 eftir
Johann Strauss yngri.
Fílharmóníusveit Lund-
úna leikur undir stjórn
Antal Dorati.
Síðast verða leiknir
valsar og polkar einnig
eftir Johann Strauss
yngri. Víndardrengjakór-
inn syngur með konsert-
hljómsveit Vínar. Ferdin-
and Grossmann stjórnar.
UTVARP
MIÐVIKUDAGUR
16. október
7.00 Veöurtregnir. Fréttir.
Bæn.
7.15 Morgunvaktin.
7.20 Morguntrimm.
7.30 Fréttir. Tilkynningar.
8.00 Fréttir. Tilkynningar.
8.15 Veöurfregnir.
9.00 Fréttir.
9.05 Morgunstund barnanna:
.Sætukoppur" eftir Judy
Blume. Bryndls Vlglunds-
dóttir les þýðingu slna (15).
9.20 Morguntrimm. Tilkynn-
ingar. Tónleikar, þulur velur
og kynnir.
9A5 Þingfréttir.
10.00 Fréttir.
10.05 Oaglegt mál.
Endurtekinn þáttur Sigurðar
G. Tómassonar frá kvöldinu
áöur.
10.10 Veðurfregnir.
10ÚŒ Lesiö úr forustugreinum
dagblaöanna.
10.40 Land og saga.
Umsjón: Ragnar Agústsson.
11.10 Úr atvinnullfinu.
Sjávarútvegur og fiskvinnsla.
Umsjón: Glsli Jón Kristjáns-
son.
11M Morguntónleikar.
Þjóölög frá ýmsum löndum.
12.00 Dagskrá. Tilkynningar.
12.20 Fréttir.
1245 Veðurfregnir. Tilkynn-
ingar. Tónleikar.
13.30 f dagsins önn.
Heimili og skóli. Umsjón:
Bogi Arnar Finnbogason.
14.00 Miödegissagan:
,A ströndinni'' eftir Nevil1
Shute. Njörður P. Njarðvlk
les þýöingu slna (18).
14.30 óperettutónlist.
a. Lög úr óperettunum „Nótt
f Feneyjum" eftir Jóhann
Strauss yngri og „Brosandi
landi“ eftir Franz Lehar.
Söngvarar og kór Rlkisóperu
Vinarborgar og Fllharmonlu-
sveit Vlnar flytja undir stjórn
Wilhelms Loibners.
b. „Sögur úr Vlnarskógi",
vals op. 325 eftir Johann
Strauss yngri. Fflharmonlu-
sveit Lundúna leikur. Antal
Dorati stjórnar.
c. Valsar og polkar eftir Jo-
hann Strauss yngri. Vlnar-
drengjakórinn syngur meö
konserthljómsveit Vlnar.
Ferdinand Grossmann
stjórnar.
15.15 Sveitin mln.
Umsjón: Hilda Torfadóttir.
(Frá Akureyri).
15.45 Tilkynningar. Tónleikar.
16.00 Fréttir. Dagskrá.
16.15 Veöurfregnir.
16.20 Slödegistónleikar.
a. Kvintett I a-moll eftir
Friedrich Kalkbrenner. Mary
Louise Boehm leikur á pl-
anó, Howard Howard á
horn, Fred Sherry á selló og
Jeffrey Levine á bassa.
b. Trló I G-dúr fyrir þrjár
flautur eftir Ludwig van
Beethoven. Jean Pierre
Rampal og Christian og
Alain Marion leika.
17.00 Barnaútvarpiö.
Meöal efnis: „Bronssverðið"
eftir Johannes Heggland.
Knútur R. Magnússon les
þýöingu Ingólfs Jónssonar
frá Prestbakka (4). Stjórn-
andi: Kristln Helgadóttir.
17A0 Slödegisútvarp.
— Sverrir Gauti Diego.
Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veöurtregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir.
19.40 Tilkynningar.
19.45 Málræktarþáttur.
Helgi J. Halldórsson flytur.
19.50 Eftir fréttir.
Bernharður Guðmundsson
sér um þátt um
mannréttindamál.
20.00 Hálftlminn.
Elln Kristinsdóttir kynnir tón-
list.
20.30 Iþróttir.
Umsjón: Ingólfur Hannes-
son.
20.50 Hljómplöturabb.
Þáttur Þorsteins Hannesson-
ar.
21.30 Flakkaö um Itallu.
Thor Vilhjálmsson lýkur lestri
ferðaþátta sinna (7).
22.00 Fréttir. Dagskrá morg-
undagsins.
22.15 Veöurfregnir. Orö
kvöldsins.

SJÓNVARP

19.25 Aftanstund. Barnaþáttur
með ínnlendu cg erlendu
efni. Söguhorniö — Dreng-
urinn og norðanvindurinn.
Sögumaöur Anna Sigrlður
Arnadóttir. Maður er manns
gaman og Forðum okkur
háska frá — teiknimynda-
flokkur frá Tékkóslóvaklu um
þaö sem ekki má I umferð-
inni. Sögumaður: Sigrún
Edda Björnsdóttir.
19.50 Fréttaágrip á táknmáli.
MIÐVIKUDAGUR
16. október
20.00 Fréttir og veöur.
20.30 Auglýsingar og dagskrá.
20.40 Kvikmyndahátlð Listahá-
tlðar kvenna.
Kynningarþáttur. Umsjón:
Margrét Rún Guðmunds-
dóttir og Oddný Sen. Stjórn
upptöku: Kristln Pálsdóttir.
21.05 Dallas. Dómur. Banda-
rlskur framhaldsmyndaflokk-
ur. Þýöandi Björn Baldurs-
son.
21.50 Þjóðverjar og heimsstyrj-
öldin slöari.
(Die Deutschen im Zweiten
Weltkrieg.) Lokaþáttur —
Þriöja rlkið hrynur. Nýr þýsk-
ur heimildamyndaflokkur I
sex þáttum sem lýsir gangi
heimsstyrjaldarinnar 1939-
1945 af sjónarhóli Þjóðverja.
Þýöandi Veturllöi Guðnason.
Þulir: Guömundur Ingi Krist-
jánsson og Marla Marius-
dóttir.
23.15 Fréttir I dagskrárlok.
22.25 Bókaþáttur.
Umsjón: Njörður P. Njarðvlk.
23.05 A óperusviðinu.
Leifur Þórarinsson kynnir
óperutónlist.
24.00 Fréttir. Dagskrárlok.
MIÐVIKUDAGUR
16. október
10.00—12.00 Morgunþáttur
Stjórnandi: Kristján Sigur-
jónsson.
14.00—15.00 Eftir tvö
Stjórnandi: Jón Axel Ólafs-
son.
15.00—16.00 Nú er lag
Gömul og ný úrvalslög að
hætti hússins.
Stjórnandi: Gunnar Salvars-
son.
16.00—17.00 Dægurflugur
Nýjustu dægurlögin.
Stjórnandi: Leopold Sveins-
son.
17.00—18.00 Úr kvennabúrinu
Hljómlist flutt og/eða samin
af konum.
Stjórnandi: Andrea Jóns-
dóttir.
Þriggja mlnútna fréttir sagö-
ar klukkan: 11:00, 15:00,
16:00 og 17:00.