Morgunblaðið - 16.10.1985, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR16. OKTÓBER1985
19
Fljótsdalsvirkjun:
Kostnaður vegna rannsókna
nemur nú 610 milljónum króna
— þar af eru 538 milljónir króna frá Rafmagnsveitum ríkisins
sem Landsvirkjun yfirtók árið 1982
Á VEGUM Landsvirkjunar og þar á undan Rafraagnsveitna ríkisins hefur
um einum milljarði króna verið varið til rannsóknarstarfa vegna virkjunar-
framkvæmda á áætluðu verðlagi í árslok. Þar af hefur um 610 milljónum
króna verið varið í rannsóknir vegna Fljótsdalsvirkjunar. Rannsóknir þessar
hafa verið fjármagnaðar meira og minna með erlendum lántökum eins og
gildir um virkjanaframkvæmdir fyrirtækisins. Á næsta ári er áætlað að
Landsvirkjun taki erlend lán að upphæð 888 milljónir króna vegna fram-
kvæmda og rannsókna. Afborganir af erlendum lánum verða hins vegar um
einn milljarður króna og lækkar því heildarskuld fyrirtækisins um rúmar
100 milljónir að sögn Halldórs Jónatanssonar, forstjóra Landsvirkjunar.
Hann segir rannsóknum mikið til lokið í bili og verði þær í lágmarki á
næsta ári.
sömu á öllum sviðum. Þannig má
leiða rök að því, að fyrir utan ís-
lendinga sjálfa hafa engir eins
mikla sérhagsmuni af því og
Norðmenn, að hér skuli haldið
uppi nokkrum varnarviðbúnaði.
Augljósast kemur það fram í því,
að þeir telja sig geta sloppið við að
hafa erlent varnarlið í landi sínu.
Með þetta í huga hlýtur að geta
komið til álita að biðja Norðmenn
um að aðstoða okkur við að efla
almannavarnaaðstöðu hérlendis.
Þeir eiga svo mikið undir því að
mál séu hér með skaplegum hætti
að við ættum að taka upp viðræð-
ur við þá, líka sjálfra þeirra
vegna.
Eitt af því sem borið gæti á
góma í slíkum viðræðum, fyrir
utan áðurnefnda aðstoð, væri leyfi
til Norðmanna að byggja flugvöll
og höfn við Hornafjörð, sem yrði í
almennri notkun, en væri þeim til
sérstakrar ráðstöfunar á hættu-
stund. Norðmenn hafa tvisvar
komið hingað til lands án alls und-
irbúnings og væri ekki lakara að
hafa nokkurn viðbúnað, ef að
þriðju ferðinni kæmi. Hins vegar
yrðu engir fegnari en Norðmenn
sjálfir, ef sú för yrði aldrei farin.
Hvað væri hægt
aö gera?
í grein sinni bendir Björn
Bjarnason á, að nú sé rétti tíminn
til að viðra hugmyndir er tengjast
mannvirkjagerð og varnarmálum,
þar sem frumvarp um almanna-
varnir liggi fyrir Álþingi. Tillögur
og hugmyndir verða settar fram
hér að lokum og miðast þær allar
við suðvesturhorn landsins, þar
sem tveir þriðju hlutar þjóðarinn-
ar búa í eins konar kví á milli
Keflavíkurflugvallar og Hval-
fjarðar.
1) Vegur verði lagður frá Hvals-
nesi, vestan flugvallar svo að
greiðfært verði hringinn og
sem leið liggur norðan Grinda-
víkur og þaðan með ströndinni
á Krísuvíkurveg og síðan áfram
að Ölfusárósi með brú yfir
ósinn. Þessi vegur gæti komið
að góðum notum við varnarað-
gerðir og til hjálpar í náttúru-
hamförum hvort heldur væri á
Suðurlandi eða á Reykjanes-
skaga sunnanverðum.
2) Vegur verði lagður frá Kefla-
víkurflugvelli, alllangt inni á
nesinu, og austur og norður,
ofan Heiðmerkur, og um Mos-
fellsheiði og Kjósarskarð og
síðan sem stysta leið að Hval-
fjarðarbotni.
3) Upphækkaður vegur verði lagð-
ur frá Þingvöllum um Uxa-
hryggi og niður í Lundar-
reykjadal og á sama hátt um
Lyngdalsheiði. Með þessu móti
myndast greiðfær bakleið
framhjá Faxaflóasvæðinu og
bein tenging milli Suðurlands
og Vesturlands.
Reykjavíkurflugvöllur tengist
þessum hugleiðingum. Hann er að
sjálfsögðu hernaðarmannvirki, ef
svo stendur á, hvað sem hver seg-
ir. Innrás á hann af her eða
skæruliðum er ekki líkleg, en held-
ur ekki óhugsandi. Til að draga úr
líkum á að flugvöllurinn verði til
vandræða, af þessum ástæðum eða
öðrum, mætti hugsa sér að hann
yrði fluttur upp undir áðurnefnd-
an veg frá Keflavík að Hvalfirði.
Þar væri hann kominn í bein
tengsl við varnarviðbúnað og að-
staða allt önnur til að láta ekki
allt fara úr böndum. Þetta sýnir
að það eru miklu fleiri hliðar á
þessum málum en umræðan hefur
leyft að fram kæmu til þessa.
Enn má nefna Hvalfjörð. Fyrir
stuttu sigldi skipafloti þangað inn
og minnti á gamla tíma. Þá voru
þar vopnaðir verðir, sem takmörk-
uðu umferð um þjóðveginn í fjög-
ur ár. Hvaða varúð vilja nú ábyrg-
ir aðilar sýna í þessu sambandi?
Nefnd hafa verið göng undir fjörð-
inn framanverðan til að greiða
fyrir umferð á öllum tímum og
einnig hafa verið settar fram hug-
myndir um garð, stutta brú og
siglingarennu fyrir stórskip.
Er ekki tími til kominn að öll
þessi mál verði athuguð, þar sem
nú er ekki sama þörfin og áður að
drepa niður alla umræðu af ótta
við að einhver fari að rugga bátn-
um. Oft er það ábyrgðarhlutur að
tala of mikið en því fylgir líka
ábyrgð að þegja langtímum sam-
an.
Höfundur er riðskipta- og
landfræðingur og er búsettur í
Reykjarík.
Halldór Jónatansson sagði í
samtali við Morgunblaðið, að áætl-
aður kostnaður vegna rannsókna
við Fljótsdalsvirkjun væri 610
milljónir króna á áætluðu verðlagi
í árslok, en samtals næmi kostnað-
ur vegna rannsóknarstarfa á þessu
sviði um einum milljarði króna.
Af þeirri upphæð, sem varið hefði
verið vegna Fljótsdalsvirkjunar
væru 538 milljónir króna, eða 88%,
sem Landsvirkjun hefði verið gert
að yfirtaka af Rafmagnsveitum
ríkisins samkvæmt samningi við
ríkisvaldið frá árinu 1982. Nú væri
þessum rannsóknum nánast lokið
ásamt rannsóknum á fjórum öðr-
um virkjunarkostum, Sultartanga-
virkjun, stækkun Búrfellsvirkjun-
ar, Vatnsfellsvirkjun og Villinga-
nessvirkjun. Þessir kostir væru því
komnir á það stig, að bjóða mætti
þá út með tiltölulega stuttum fyr-
irvara, ef markaður væri fyrir
hendi en þeir hefðu enn sem komið
væri ekki verið tímasettir enda nýr
orkufrekur iðnaður óvissu orpinn.
Halldór sagði að rannsóknir
vegna Fljótsdalsvirkjunar og Vill-
inganessvirkjunar hefðu upphaf-
lega ekki verið á vegum Lands-
virkjunar, en henni hefði verið
gert að taka við þeim og áföllnum
kostnaði og það væri skylda Lands-
virkjunar að sjá landsmönnum
fyrir rafmagni með hagkvæmu
móti á öllum tímum. Hún þyrfti
einnig að vera í stakk búin til að
mæta aukinni eftirspurn og geta
þá boðið fleiri en einn kost eftir
því um hve stóra áfanga og orku-
í HANDTÖKU felst frelsissvifting
og því yrði handtekinn maður aldrei
látinn fara einn í leigubifreið á lög-
reglustöð,“ sagði William Möller
fulltrúi lögreglustjóra í samtali við
blm. Morgunblaðsins í gær er hann
var spurður um framkvæmd hinna
nýju reglna um flutning handtekinna
manna.
„En handtekinn maður getur
fengið að fara í leigubifreið á eigin
kostnað ef hann kýs það frekar en
að fara í lögreglubíl. Þetta er
ákveðin leið til að koma til móts
við borgarana svo þeir verði ekki
fyrir meiri óþægindum en nauð-
synlegt er vegna handtöku.
freka væri að ræða. Því yrði
Landsvirkjun að búa yfir sveigjan-
leika á þessu sviði á hverjum tíma.
Það hefði verið stefna stjórnvalda
á undanförnum árum að svo væri.
Því hefðu stjórnvöld fremur hvatt
til rannsókna á þessu sviði en hitt.
Þvi markmiði væri því náð nú, að
fyrirtækið hefði aldrei verið í betri
aðstöðu til að sinna hlutverki sínu
og geta mætt aukinni eftirspurn
eftir raforku. Því yrði rannsóknar-
starfsemi stöðvuð að mestu um
óákveðinn tíma. Rannsóknir og
undirbúningur nýrra virkjana
væri á hinn bóginn auðvitað for-
senda þess, að bygging þeirra
tækist vel og bezti kosturinn
hverju sinni yrði valinn.
Stundum eru menn handteknir
eftir átök, en oft er einnig nauð-
synlegt að flytja menn til yfir-
heyrslu þó slíkt hafa alls ekki
komið til. Ef minnsta ástæða er
til að halda að til einhverra átaka
geti komið á leiðinni kemur ekki
til greina að maðurinn fái að fara
í leigubifreið.
En í mörgum tilfellum er skilj-
anlegt að handtekinn maður vilji
ekki fara í merktri lögreglubifreið
með einkennisklæddum lögreglu-
þjónum til yfirheyrslu og kjósi
frekar að fara með leigubifreið og
jafnvel í fylgd með óeinkennis-
klæddum lögregluþjóni," sagði
William Möller.
Handtekinn maður fær ekki
að fara einn í leigubifreið
— segir William Möller fulltrúi lögreglustjóra
22ja punda bleikja
úr Skorradalsvatni
Grund, Skorradal 13. október.
TUTTUGU og tveggja punda flskur
fékkst í net í Skorradalsvatni á
laugardaginn. Þetta er stærsti flskur,
sem fengist hefur úr vatninu, og er
trúlega um íslandsmet og jafnvel
Norðurlandamet aö ræða á vatna-
bleikju.
Veiði í net í Skorradalsvatni,
hefur mjög glæðst að undanförnu.
í Hvammi í Skorradal hafa verið
lögð net undanfarnar helgar og
hefur veiði verið góð, t.d. veiddust
um síðustu helgi fiskar, sem voru
9,10,12ogl6punda.
Farið var með þann stóra, sem
fékkst nú um helgina, í Borgarnes
og var hann vigtaður þar á lög-
giltri vikt. Reyndist hann losa 22
pund og vera 87,5 sm langur.
Ummál hans var mest 59 sm.
- DP
Risableikjan úr Skorradalsvatni.
STEFNUMÖRKUN í
ÚTFLUTNINGS-
VERSLUN
Átthagasalur Hótel Sögu
föstudagur 18. október 1985
kl. 13.00—16.30
DAGSKRÁ:
13.00—13.15 Mæting.
13.15—13.30 Setning.
Ragnar S. Halldórsson form. Vl.
13.30— 14.30 HVERNIG EIGA FYRIRTÆKI OG ÞJÓÐIR AO SKIPU-
LEGGJA ÚTFLUTNING SINN?
Hans Stahle, stjórnarformaöur ALFA-LAVAL, Sænska
útflutningsráösins og varaformaöur Verslunarráðsins
iStokkhólmi.
Fyrirspurnir.
14.30— 14.45 Hlé.
14.45- 15.45 ÍSLANDOG ÚTFLUTNINGSMÁLIN.
Fimmstutterindi:
1) Aöhefjaútflutning —AndrésSigurösson, frkvstj.
2) Ríkisvaldiö og útflutningsmálin —
Friörik Pálsson, frkvstj.
3) Samskipti útflyljenda og fjölmiöla
Páll Heiðar Jónsson, dagskrárfulltrúi.
4) Tengslin viö EBE-framtíö fríverslunar
Sveinn Björnsson, skrifstofustjóri.
5) Útflutningslánogtryggingar
Þóröur Friöjónsson, hagfræðingur.
6) Útflutningsmiðstöð eða útflutningsráð.
Þráinn Þorvaldsson, frkvstj.
15.45— 16.30 Fyrirspurnirogumræður.
16.30 Fundarlok.
Þátttaka er öllum heimil.
VERZLUNARRÁÐ
ÍSLANDS
Vinsamlegast tilkynniö
þátttöku í sima 83088.