Morgunblaðið - 17.11.1985, Blaðsíða 20

20 B
MÓRGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR17. NÓVEMBER1985
Halaatjarna Haleys kom é braut í
nand vid Jörðina ihauat og séat
hér atstada hennar til jarðarinnar
27. nóvember. Jördin eráspor-
baug sínum þann dag til hægri
við halastjörnuna. Hún ter síðan
étram ísveigju kringum sólu, sem
þé skyggir é hana tréjörðu séð,
þar til halastjarnan kemur attur
fram undan sólu og fer aó sjést
fré Jörðinni é ný.
I væri Halley-stjarnan, sem var á
ferðinni um svipað leyti. En
stjarnan sú hefur margra milljón (
ára umferðartíma og þýðir ekki J
að bíða eftir henni.
Núna er tæknin orðin meiri og
sendar geimflaugar, sem farnar
eru af stað til að skoða halastjörn-
una Halley og gera rannsóknir á
henni. Þær verða allar næst hala-
stjörnunni í mars en í mismunandi
fjarlægð frá kjarnanum. Giotto,
sem samtök Evrópuþjóða standa
að, var skotið upp frá frönsku
Guyana í júli í sumar. Hún fer
næst haiastjörnunni, aðeins 500
km frá kjarnanum. Segir Þor-
steinn Sæmundsson að allar líkur
séu á árekstri við rykagnir, sem
muni eyðileggja viðkvæm tæki. En
áður en það verði verði Giotto búin
að afla uppiýsinga og senda þær
með myndum til jarðar. Þá senda
Sovétríkin tvær geimflaugar. Þær
Stjörnufræðingurinn og stærð-
fræðingurinn Edmond Halley var
samtímamaður Newtons og sé
sem hvatti hann til aö skrifa sitt
merka rit, sé um útgéfuna og
kostaði hana. Óvíst að Newton
hefði gert það én hvatningar og
hjélpar Halleys.
lögðu upp í desember sl. áleiðis til
Venusar, en munu svo halda
áfram. Rússneska geimflaugin
hlaut nafnið Vega 1 og 2 og mun
nafnið samansett af Ve(nus) og
Halley á rússnesku. Þær fara um
10 þúsund km frá halastjörnunni.
Bandaríkjamenn fengu ekki fjár-
veitingu fyrir sérstakri geimflaug
í þessum tilgangi og voru stjarn-
fræðingar þar í landi ekki sérlega
hressir yfir því. En þegar þeir sáu
fram á þetta brugðu þeir sínu
kvæði í kross og ákváðu að beina
eldri geimflaug til annarrar hala-
stjörnu. Geta þannig verið á undan
hinum, búnir að gera merkilegar
1 mælingar á halastjörnu og fá á
þann hátt upplýsingar til að nota
við rannsóknirnar á Halley-hala-
stjörnunni þótt flaugin þeirra sé
langt frá henni. Þeir leystu málið
með þeim hætti að láta sína geim-
flaug fara svo nálægt tunglinu að
aðdráttaraflið slöngvaði henni frá
sér og í átt til brautar halastjörn-
unnar. Þá eru Japanir með tvær
i geimflaugar sem þeir senda upp
og mun önnur fara í 100 þús. km
fjarlægð en hin 7 millj. km frá
Halley. Fyrir vísindamenn er því
betri aðstaða en nokkru sinni til
rannsókna á Halley-halastjörn-
unni, þótt aðstæður fyrir fólk niðri
á jörðunni til að sjá hana séu sér-
lega óhagstæðar í þetta sinn.
í Morgunblaðinu 6. júlí í sumar
var gerð nánari grein fyrir áform-
uðum rannsóknum geimflaug-
anna, Halley-halastjörnunni og
sögu hennar o.fl. með kortum og
myndum og vísast til þess. En nú
eru sem sagt allar geimflaugarnar
á leið á stefnumótið við Halley—
halastjörnuna, sem er þegar orðin
sjáanleg frá jörðu og mögulegt að
sjá hana betur frá fslandi áður en
hún hverfur á bak við sólu.
-E.Pá.
ALDA1001
Stendur upp úr
Viö bjóöum 132 þvottavélar
ásérstökuafsláttarveröi...
24.990
(venjulegt verö var 29.960)
og ekki nóg meö aö veröiö sé
lágt, heldureru kjörin ævintýra-
leg. Aöeins20% útborgunog
eftirstöövar til 6 mánaöa.
Vörumarkaðurinn hf.
heimilistækjadeild, Ármúla 1a, s. 91-686117.
í Kaupmannahöfn
FÆST
í BLAÐASÖLUNNI
Á JÁRNBRAUTA-
STÖÐINNI,
KASTRUPFLUGVELLI
OGÁRÁÐHÚSTORGI
Höfóar til
.fólksíöllum
starfsgreinum!
> y a. PRJÓNASTOFAN
Uduntu.
Nýjarpeysuráalla
fjölskylduna, m.a.
dömupeysur og telpu-
peysur á svörtum grunni.
Útsölustaöir í verzlunum
víða um land og í verzlun
okkar Skerjabraut 1, Seltj.
v/Nesveg, opiö daglega
9—6, laugardaga 10—4.