Morgunblaðið - 11.12.1985, Síða 58

58
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR11. DESEMBER1985

'N
nrnnmn
C1981 Univertol Pr«u Svnd.rot.
lo-is
„É.g \ionG. ctb pu \/erc>ir d>r<5'mr\ betn' a
laucýarcfaginri' Ipegar Sygtir mln temur.
ást er
... að hugsa að-
eins um hana.
TM Reo U.S. Pat. Oft — all rights reserved
•1983 Los Angeles Tímes Syndicate
Hann tók þessu karlmannlega og
sagði allt mér að kenna.
Með
morgunkaffinu
Er þá öllu lokið
milli okkar gamli vinur?
HÖGNI HREKKVÍSI
vopnaframleiðsla
Velvakandi
Guðrún Agnarsdóttir skrifaði
grein fyrir stuttu í Morgunblaðið
þar sem hún hélt því fram að
fimmtungur vísinda- og tækni-
manna ynni við vopnaframleiðslu.
Þessi fullyrðing vekur spurningar.
1. Hvar fékk hún þessar upplýs-
ingar?
2. Hvernig skilgreinir hún vís-
inda- og tæknimenn? Það er nefni-
lega ekki nóg að hafa próf í ein-
hverju fagi. Menn verða ekki vís-
indamenn á því að eiga prófskír-
teini.
3. Þótt ljóst sé að athygli Guð-
rúnar beinist að „hefðbundnum"
vopnum er hægt að skilgreina vopn
í víðari skilningi. Myndin „Rambo"
er slíkt vopn sem 35.000 íslending-
ar lýstu stuðningi sínum við.
Mörg íslensk blöð eru ekki papp-
írsins virði. Vil ég t.d. benda á
afdráttarlausa stuðningsyfirlýs-
ingu við gabbvísindi. Má þar nefna
stjörnuspeki, fljúgandi diska og
Bermudaþríhyrninginn. Það er
hlálegt að láta slíkt hlaupa með
sig í gönur og halda að maður
hafi skýrt áður óskiljanleg fyrir-
bæri. Þeir sem halda þessum
„fræðum" á loft reyna að stimpla
sig sem vísindamenn, með því að
stofna félög, halda fyrirlestra og
gefa út tímarit sem stæla vísindin.
En slíkt afhjúpar aðeins innri
minnimáttarkennd. Blað sem birt-
ir slíkt afhjúpar eigin minnimátt-
arkennd og einfeldni og vinnur
þanniggegn framförum.
En það er einnig ráðist að vís-
indunum frá fleiri vígstöðvum.
Kirkjan reynir að koma á þau óorði
með því að kalla þau nýjan guð.
Svokallaðir „húmanistar" geta
ekki greint á milli þess að ýta á
takka og að rannsaka ný fræði.
Þeir hafa hrakist undan vasatölv-
unum inn í fílabeinsturna sál-
fræðilegrar naflaskoðunar, fjar-
lægst alþýðuna og óttast vísindin.
Þetta er alvarlegt ástand. Það
eru ekki allir vísindamenn eins og
Edward Teller faðir vetnissprengj-
unnar. Mikil andstaða er meðal
þeirra gegn stjörnustríðinu. Fyrir
ókunnuga geta vísindin virst köld
og leiðinleg, jafnvel ógnun við lífið.
Hvað er þá annað til ráða en að
ganga í félag sem heldur því fram
að jörðin sé flöt? Gegn þessu verða
vísindamenn að berjast með
ábyrgð, skýra frá rannsóknum á
alþýðlegan hátt og láta þá sem
starfa í nafni vísindanna taka
afleiðingum gerða sinna, þeir fari
út fyrir þau mörk og vinnureglur,
sem eru settar. Vísindamenn eru
ekki hafnir yfir almúgann, þeir
eiga að starfa í þágu hans en ekki
í þágu stjórnmála eða peninga.
Með þessu er ég þó ekki að firra
vísindin þeirri ábyrgð sem þau
hafa vegna áhrifa þeirra á heims-
málin.
Hins vegar ætti að vera ljóst að
ef hinir örfáu íslensku vísinda-
menn færu að vinna við vopna-
framleiðslu, væri það aðeins af-
leiðing mun alvarlegri þróunar.
Hennar einkenni er stefnuleysi,
þröngsýni og fordómar í garð
sannra vísinda.
Námsmaður
Víkveiji skrifar
Happdrættismiðum hefur bók-
staflega rignt inn um bréfa-
lúgur landsmanna undanfarðið.
Líknarfélög ýmiss konar, björgun-
arsveitir og hjálparstofnanir fjár-
magna verulegan hlut starfsemi
sinnar á þennan hátt og hafa ís-
lendingar verið ótrúlega duglegir
að styrkja gott málefni um leið og
spilað hefur verið upp á vinning.
Öllu má þó ofgera og fyrir þessi
jól hefur happdrættismiðaregnið
verið meira en nokkru sinni. Flest
eru málefnin góð, en fólk hefur
ekki endalaust peninga handa á
milli. Yfirboð þeirra sem að happ-
drættunum standa stoða lítið ef
buddan er tóm. Tæpast fellur
rekstur Þjóðviljans undir líknar-
starfsemi, en meðal sendibréfa frá
slíkum stofnunum fann Víkverji á
dögunum umslag frá Þjóðviljan-
um. Félagi Svavar Gestsson sendi
Víkverja þar baráttukveðjur og lét
nokkra happdrættismiða fylgja
með.
XXX
Unnið er að því þessa dagana
og setja upp tvenn umferðar-
ljós á Bústaðavegi, við Háaleitis-
braut og á horni Eyrarlands/
Grensásvegar. Fyrir íbúa í nær-
liggjandi hverfum er mikið öryggi
í tilkomu þessara ljósa. Árekstrar
og önnur óhöpp hafa verið tíð á
Bústaðaveginum og auk þess sífellt
erfiðara að komast inn á Bústaða-
veginn af aðliggjandi götum. Bú-
staðavegurinn hefur tekið meira
og meira af umferðinni úr Breið-
holti, en var þó ekki hugsaður sem
burðaræð fyrir það fjölmenna
hverfi.
Með umferðarviku í Reykjavík
í haust og herferð barna-
lækna hófst mikil umræða um slys
á börnum í umferðinni hér á landi.
Á Alþingi vakti Eiður Guðnason
máls á þessu á dögunum og vitnaði
í skýrslu landlæknis í málflutningi
sínum. Þar koma fram svo hrika-
legar tölur að ráðamenn geta ekki
horft á aðgerðarlausir. Ríki og
sveitarfélög verða að taka höndum
saman svo draga megi úr þessari
óheillavænlegu þróun.
XXX
Ensk tunga og engilsaxnesk
áhrif eru mjög áberandi í hátt-
um ungs fólks. Kvikmyndir, sjón-
varp, vinsælar hljómsveitir,
íþróttastjörnur og önnur goð unga
fólksins eru mjög oft ensk eða
amerísk. Auk þess er tölvumál allt
mjög enskuskotið. Reyndar eru
þetta ekki ný sannindi en trúlega
hafa enskuáhrifin aukizt frekar en
hitt.
Þetta kom upp í máli við reynd-
an kennara á dögunum. Hann var
þó ekki að kvarta yfir áhugaleysi
unglinganna á móðurmálinu. Þar
sagðist hann ekki hafa undan
neinu að kvarta. Hins vegar sagði
hann það með ólíkindum hversu
fráhverf krakkarnir væru dönsku
eða öðrum norrænum málum.
Sama væri þó þeim væri bent á
rök úr sögu okkar til stuðnings
dönskunámi og skyldleikann við
norrænar þjóðir. Unglingarnir
svöruðu fyrir sig, að hans sögn,
með því að benda á hagnýtt gildi
enskunámsins og hversu lítið gagn
þau hefðu af því að læra dönsku.
Kennarinn sagði einnig frá því,
að kennslumyndin Hildur sem
Danir gerðu að mestu og átti að
nota til að kenna Islendingum
dönsku, væri nú einkum notuð í
Danmörku til að kenna inflytjend-
um dönsku.
XXX
Landslið íslands í handknatt-
leik lék um helgina gegn Vest-
ur-Þjóðverjum og stóð sig frábær-
lega vel. Sigur vannst í tveimur
leikjanna, en Þjóðverjar unnu
örugglega í miðleiknum. Gott veg-
arnesti í þeim verkefnum, sem
framundan eru, en hættulegt að
ofmetnast.
Framundan eru landsleikir gegn
Spánverjum og Dönum hér á landi
þát.ttaka í mótum heima og erlend-
is og loks sjálf heimsmeistara-
keppnin í Sviss í lok febrúar.
Burðarásar í hinu sterka landsliði
eru leikmenn er leika með félögum
í V-Þýzkalandi og á Spáni. Þessir
menn verða eins og þeytispjöld á
milli landa fram yfir heimsmeist-
arakeppnina og má með sanni
segja að þeir búi í ferðatöskum
þennan tíma. Á um tveggja mán-
aða tímabili fara einhverjir þeirra
örugglega hátt í 20 sinnum upp í
flugvél til að komast á milli staða
til að leika íþrótt sína, annað hvort
með félagsliðum eða landsliði ís-
lands.
Um leið og atvinnumennskan
hefur gert þá að betri leikmönnum
gerir dvöl þeirra erlendis undir-
búning fyrir heimsmeistarakeppn-
ina erfiðari en ella. Landsliðs-
mennirnir þekkja þó hver annan
mjög vel, þeir hafa leikið saman
fyrir íslands hönd í tugum lands-
leikja. Þeir ætla sér langt í heims-
meistarakeppninni og ættu ef allt
leggst á eitt að geta náð góðum
árangri.