Morgunblaðið - 15.12.1985, Qupperneq 61

MORGUNBtAÐIÐ, SUNNUDAGUR15. DESEMBER 1985
61
stjóri, og Snæbjörn Jónasson,
vegamálastjóri.
1 greinargerð segir að tilgangur
endurskoðunar á umferðarlögum
hafi einkum verið tvíþættur. í
fyrsta lagi hafi verið ljóst að gild-
andi umferðarlög eru á ýmsum
sviðum ófullkomin og um sumt
beinlínis úrelt. í annan stað hafi
verið nauðsynlegt vegna aukinna
samskipta þjóða í milli, að sam-
ræma umferðarlög hér á landi
umferðarlöggjöf annarra þjóða og
alþjóðasamningum um umferð.
“Gerir frumvarpið, ef samþykkt
verður, það kleift að fsland gerist
aðili að alþjóðasamningi um um-
ferð sem gerður var í Vínarborg
8. desember 1%8,“ segir í greinar-
gerðinni.
Efnisatriði
Frumvarpskaflar fjalla um eft-
irfarandi efni: gildissvið umferð-
arlaga og skilgreiningu á hugtök-
um, reglur fyrir umferð almennt,
umferðarreglur fyrir gangandi
vegfarendur, umferðarreglur fyrir
ökumenn, ökuhraða, sérreglur
fyrir reiðhjól og bifhjól, sérreglur
um umferð reiðmanna, bann við
akstri undir áfengisáhrifum, öku-
próf og ökuskírteini, ökutæki (gerð
og búnað), notkun öryggisbúnaðar,
flutninga, hleðslu, þyngd og stærð
ökutækja, hindranir á vegum,
umferðarstjórn og umferðar-
merki, fébætur og vátryggingu,
viðurlög gegn umferðarlagabrot-
um og loks um umferðarráð og
umferðarfræðslu.
Nýjungar
Meðal nýjunga og efnisatriða í
frumvarpinu má nefna:
• Ný skilgreining er á hugtökun-
um bifreið, dráttarvél og vinnuvél.
Vélknúin ökutæki, sem aka hægar
en 30 km. á klukkustund, eru talin
til vinnuvéla.
• Aukin áherzla er lögð á tillits-
semi gagnvart börnum, öldruðum,
sjón- og heyrnarskertum o.s.frv.
• Ákvæði eru um vistgötur.
• Ákvæði eru um akstur á vegi
með þremur og fjórum akreinum.
• Ákvæði eru um skyldur öku-
manna gagnvart skólabifreiðum.
• Ný ákvæði eru um framúrakst-
ur.
• ítarlegri ákvæði eru um ljósa-
notkun.
• Hámarkshraði á bundnum veg-
um utan þéttbýlis hækkar í 80 km.
Að uppfylltum vissum skilyrðum
má heimila allt að 90 km hámarks-
hraða. Ökuhraði stórra vöru-
bifreiða og dráttarbifreiða má ekki
vera meiri en 70 km.
• Ákvæði eru sem tryggja aðstöðu
hjólreiðamanna, svo sem við fram-
úrakstur og akstur í beygjum.
• Skylda er lögð á benzínaf-
greiðslumenn og veitingamenn að
reyna að hindra ölvunarakstur.
• Aukin réttindi þarf til aksturs
bifreiða til fólksflutninga. Fjórtán
ára aldursmark er sett til aksturs
dráttarvéla við landbúnaðarstörf.
Sextán ár til aksturs bifhjóls eða
vélsleða.
• Skráning ökutækja verður í
höndum Bifreiðaeftirlits ríkisins
og við það miðað að umdæma-
skráning falli niður. Heimildar-
ákvæði standa til að fela verkstæð-
um almenna skoðun ökutækja eða
tiltekna þætti skoðunar undir eft-
irliti Bifreiðaeftirlitsins.
• Ákvæði um notkun öryggisbelta
og hlífðarhjálma er í meginatrið-
um óbreytt.
• Gert er ráð fyrir setningu reglu-
gerðar um flutning hættulegra
efnaogtækja.
• Viðurlög við fyrsta broti vegna
aksturs undir áhrifum áfengis
verður a.m.k. tveggja ára ökuleyf-
issvipting (vínandamagn yfir 2
promill). ítrekuð brot valda ýmist
tvcggja til þriggja ára viðbótar-
sviptingu eða ævilangri sviptingu.
í síðara tilfellinu má endurveita
réttindi eftir fimm ár.
Framangreind upptalning er
hvergi nærri tæmandi.
Breytingartillögur
boðaðar
Salome Þorkelsdóttir (S) , sem
mjög hefur látið umferðarmál til
sín taka á þingi, vakti athygli á
því að umferðarslys kostuðu mörg
mannslíf ár hvert, varanleg ör-
kuml enn fleiri og ómælt eigna-
tjón. Upplýst er, sagði hún, “að
umferðarslysin kosti þjóðfélagið
árlega a.m.k. 1,2 milljarða króna.
Ef okkur tækist að lækka þessa
tölu um 10% á ári, með fyrir-
byggjandi aðgerðum, kæmum við
ekki einungis í veg fyrir örkuml
og/eða ótímabæran dauða nokk-
urra samborgara okkar, sem auð-
vitað skiptir mestu máli, heldur
spöruðum við jafnframt 120 m.kr.
fyrsta árið, 228 m.kr. það næsta
o.s.frv.
Salome boðaði nokkrar breyt-
ingar við frumvarpið. í fyrsta lagi
að ljósatími bifreiða, sem væri
ráðgerður í frumvarpinu allan sól-
arhringinn frá 1. október ár hvert
til 1. apríl, yrði miðaður við 1.
september til 1. maí. Við verðum
að hafa í huga, sagði hún, að 40
þúsund börn hefja skólagöngu 1.
september. Athuga mætti að setja
í reglugerð að hver bifreið væri svo
útbúin að það kviknaði á ljósum
hennar um leið og ræst væri. Þá
vildi Salome koma á fót sérstakri
slysarannsóknarnefnd, sem rann-
sakaði orsakir alvarlegra slysa í
umferð, á sama hátt og rannsókn-
arnefndir flug- og sjóslysa. Fyrir-
byggjandi aðgerðir verður að
byggja á rannsóknum, ef að fullu
gagni eiga að koma.
Gagnrýni á frumvarpiö
Eiður Guðnason (A) gagnrýndi
sitthvað í meðferð frumvarpsins.
Hann taldi það klén vinnubrögð
að flytja frumvarpið óbreytt nú,
eins og það var lagt fram á síðasta
þingi, þrátt fyrir fjölda réttmætra
ábendinga frá umsagnaraðilum,
sem ráðuneytið hefði átt að vinna
úr og fella inn í frumvarpið. “Mér
finnst það slæleg vinnubrögð af
hálfu ráðuneytisins að fara ekki
gegn um þessar umsagnir," sagði
þingmaðurinn. Þau flýta ekki ferð
þessa umfangsmikla máls gegn um
þingið. Spáði hann því að það
dveldist Iungann úr vetrinum í
allsherjarnefnd þingdeildarinnar.
Eiður gagnrýndi og harðlega
orðfæri frumvarpsins. “Mér finnst
orðalag í þessu frumvarpi klúðurs-
legt og sérvizkulegt á mörgum
stöðum og sums staðar kannski
torskiljanlegt." Hann gat ýmissa
dæma. Meðal annars ákvæðis í 39.
grein: “Hjólreiðamenn skulu aka“
o.s.frv. Á venjulegri íslenzku heitir
það að hjóla, sagði þingmaðurinn.
Hann taldi og hraðatakmörk
“íhaldssöm", 70 km á klukkustund
utan þéttbýlis. „Þetta er ekki að
vera í takt við veruleikann á ís-
lenzkum þjóðvegum í dag,“ sagði
hann.
Þá taldi þingmaðurinn út í hött
að taka benzínafgreiðslumenn og
veitingamenn sérstaklega út úr í
47. grein frumvarpsins, varðandi
skyldu til að fyrirbyggja umferð-
arlagabrot (ölvunarakstur). „Hvað
um ölvaðan ökumann sem kemur
inn í söluturn," spurði hann, „hafa
ekki allir þegnar þjóðfélagsins
sömu skyldur í þessu efni?
Umferðarslysin eru eitt mesta
þjóðfélagsvandamál, sem við eig-
um við að stríða,“ sagði Eiður.
„Þau spanna marga harmsöguna.
Það er skylda okkar að leggja
okkar lóð á vogarskálina í barátt-
unni við þennan vágest. Þess vegna
verðum við að vinna að framgangi
þessa frumvarps af fullum krafti,
þó það hefði mátt koma betur úr
garði gert, endurflutt, í þingsins
hendur.“

Gódca og vandadar bœkm
Árni Óla
Reykjavík
íyrri tíma II
Tvœi ctí Reykjavíkurbókuin Áma Óla
Skuggsjá Seykjavflnu og Hoift á
Reykjavík endurútgeínar í einu bindi
Saga og sögustaðir verða ríkir af lííi og
trá síðum bókanna geíui sýn til íoitídar
og íramtíðai - nútímamaðurinn öðlast
nýjan skilning á hötuðborg landsins og
lorveiunum er hana byggðu. Eíni bók-
anna er tróðlegt íjölbreytt og skemmti-
legt. Fjöldi mynda írá Reykjavík fyrri
tíma og aí persónum, sem mótuöu og
settu svip á bœinn prýða þessa vönd-
uðu útgáfu
Pétur Zophoníasson
Víkingslœkjarœtt II
Þetta er annað bindið í endurútgálu á
hinu mikla œttírœðiriti Péturs, niðjatali
hjónanna Guðríðai Eyjólísdóttui og
Bjama HaUdórssonar hreppstjóra á
Víkingslœk. í þessu bindi em niðjar
Höskulds, Brands, Eiríks, Loíts og Jóns
eldia Bjamasona. Fyrsta bindið kom út
1983, en œtlunin ei að bindin veiði alls
íimm. í þessu bindl eins og því fyrsta,
em íjölmaigai myndir al þeim sem í
bókinni em neíndir.

PÉTUR
ZOPHONÍASSON
IÆKjARÆITII
NHXIATAL OUÐRlDAR EYJÓIF9DÓTTUR
OQ BJARNAHALI D('>ftSSONAB
HRE PPSTJORA A VIKINOSLÆK

Birtan aö handan
Saga Guðrúnar
Sigurðardóttur
írá Toríuíelli
Sverrír Pálsson skrádi
Guðrún Siguiðardóttir var landsþekkt-
ui miðill og héi er saga hennai sógð
og lýst skoðunum hennai og líísvið-
horfum Hún helgaði sig þjónustu við
aðra til hjálpai og huggunar og not-
aði til þess þá hœfileika sem henni
vom geínir í svo ríkum mœli skyggni-
gáíuna og miðilshœfileikana Þetta er
bók, sem á erindi til allia
Ásgeir Jakobsson
Einars saga
Guðíinnssonar
Þetta er endunitgáfa á œvisögu
Einars Guðfinnssonar, sem verið hefur
óíáanleg í nokkur ái, en hlaut óspait
lot er hún kom fyrst út 1978. Þetta er
baráttusaga Einars Guðfinnssonar frá
Bolungarvík og lýsii einstðkum
dugnaðarmannt sem barðist við
ýmsa eríiðleika og þuilti að yíiistíga
margai hindranir, en gafst aldiei upp;
var gœddur ódiepandi þrautseigju,
kjarki og áiœði. Einnig er í bókinni
mikill íróðleikur um Bolungarvík og
íslenzka sjávaiútvegssögu.
Íf
SKUGGSJA - BOKABUÐ OLIVERS STEINS SF.

——