Morgunblaðið - 12.01.1986, Blaðsíða 5

Morgunblaðið - 12.01.1986, Blaðsíða 5
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR12. JANÚAR1986 B 5 kristilega sinnað fólk fékk oft að borða heima ef það var á ferðinni og róttækt fólk var heldur ekki sett hjá. Við bjuggum í voðalega litlu húsi en faðir minn var engum háður í atvinnulegu tilliti. Hann átti bát og stundaði sjó og einnig skó- smíðar. Ég átti þó ekki aðra skó en roðskó fyrr en ég var sex ára. Þannig var það með okkur öll systk- inin. Við lærðum að búa til slíka skó enda þurftum við oft marga slíka skó yfir daginn. Ég kann enn í dag að búa tii skó úr steinbítsroði. Það var nóg af steinbít í þá daga og er kannski enn. Það eru mikil steinbítsmið úti í Fjarðarmynni. Ég hef dregið margan steinbítinn. Ég er enn með ör eftir fyrsta steinbítinn sem ég dró. Ég var þá á sjó með með elsta bróður mínum. Hann sagði mér af prakkaraskap að taka almennilega upp í kjaftvikið til að losa krókinn og hélt að ég væri ekki svo vitlaus að hlýða því.“ Heilsuleysi og garðrækt „Ég var ákaflega heilsulítill sem bam, man varla eftir mér öðruvísi en meira eða minna í rúminu en komst þó á kreik á milli. Fyrst og fremst stafaði þetta af kirtlaveiki. Fyrsta ferð mín til Reykjavíkur árið 1937 var til að láta taka úr mér kirtla. Ég fór með skipinu Novu. Ég hafði ekki pláss og hfrðist fram undir hvalbak. Maður einn að vest- an var að fara með hrút suður. Hann var bundinn undir hvalbak. Ég lagðist við hlið hrútsins og kom því til Reykjavíkur í fylgd með sauðkind. Þær hef ég þó lengst af vem minnar í Reykjavík þurft að kljást við í sambandi við gróðurinn. Mér fínnst þó rétt að taka fram að mér finnst sauðkindin einhver dýr- legust skepna sem lifir og þykir að sínu leyti jafn vænt um hana og björkina og hún í sjálfu sér vera jafn falleg og björkin. Ég hef trú á því að ekki sé langt í land með að bændur hætti að ofbeita landið og rányrkja yfirleitt sé á undanhaldi af hvaða toga sem hún er. Hafliði með koffortið góða sem geymdi aleigu hans þegar hann kom tíl Reykjavíkur árið 1943. Eftir bamaskóla fór ég að Núpi í Dýrafírði og var þar einn vetur en sinnaðist við skólastjórann svo ekkert varð úr námi seinni veturinn. Þess í stað las ég til prófs hjá séra Þorsteini Kristjánssyni í Sauðlauks- dal. Það var eiginlega Þorsteinn sem hvatti mig til að fara og læra garðyrkju. Sem bam var ég alltaf að safna jurtum út um hagana og bjó til garð sem ég hafði við snúm- stólpa hjá móður minni og sótti mold í hann upp í rofabörð í hlíðinni fyrir ofan bæinn. Seinna bjuggum við til stærri garð og sóttum mold á bát yfír fjörðinn. Fluttum hana í pokum upp fjömkambinn. Þá vora einstaka garðar á Patreksfirði og fáeinar konur stunduðu garðyrkju. Meðal þeirra var Þorbjörg frænka mín Jónsdóttir. Hún hafði mig alltaf vísan til að hjálpa sér. Hún var upphafsmanneskja að ræktun í kirkjugarðinum. Foreldrar hennar vom fyrst allra grafín þar. Hún byrjaði að rækta upp leiði þeirra og bætti svo við sig hverri nýrri gröf svo lengi sem henni entist aldur til. Garðyrkjuskólinn „Séra Þorsteinn í Sauðlauksdal mun hafa átt hugmyndina að stofn- un garðyrkjuskóla en séra Sigurður Einarsson í Holti flutti fmmvarp á Alþingi um stofnun slíks skóla árið 1937. Eftir að skólinn var stofnaður á Reykjum í Ölfusi 1939 sótti ég um skólavist en fékk ekki í fyrstu atrennu. Árið 1941 hóf ég nám í garðyrkjuskólanum, sem var heimavistarskóli og starfaði allt árið. Ég var þar í tvö ár og lauk námi fyrsta apríl 1943. Ég var með svolítinn uppsteyt á skólanum. Ég var óánægður með að fá ekki meiri tilsögn í ræktun skrúðgarða, ég hafði alltaf lítinn áhuga á ræktun grænmetis og gróðurhúsarækt en langaði til að helga mig ræktun skrúðgarða. Ég var ömgglega fyrsti maðurinn sem einskorðaði mig við slíkt. Það þótti næstum ekki heilbrigt á þeim ámm að ætla sér að lifa eingöngu á skrúðgarðyrkju." Blaðaskrif „Atvinnuhorfur í garðyrkju vom ekki bjartar á stríðsámnum. Ég vildi komast út að læra meira en þá vom allar leiðir lokaðar nema Teikning af Hafliða fimmtugum eftir Örlyg Sigurðsson nágranna Hafliða í Laugardalnum. Hafliði og Guðleif á brúðkaupsárinu. '■ §t-Zí « w t' Foreldrar Hafliða og nokkur systkini hans. Efri röð frá v. Sigurður, Rannveig, Þorgerður, Marta og Indriði. Neðri röð f.v. Gunnar, Jón lndriðason, Sólveig, Sigrún, Jónína Guðrún sem situr undir Hafliða eins árs gömlum. til Ameríku og efnin engin. Þegar ég kom úr garðyrkjuskólanum þá átti ég ekki einu sinni fyrir farinu til Reykjavíkur. Þá vom engin námslán eða styrkir. Ég hafði skrif- að grein í skólanum þar sem ég gagnrýndi fyrirkomulag skólans og vildi bæta þar um fyrir seinni tíma nemendur. Mér fannst ríkið styðja lítið við bakið á skólanum. Ég fór með greinina til Þórarins Þórarinssonar ritstjóra Tímans. Hann hafnaði henni. Þá fór ég með hana til Morgunblaðsins og Valtýr Stefánsson las greinina yfir. Hann bað um að fá að hafa hana með sér heim og bað mig að tala við sig daginn eftir. Ég lét ekki standa á því og þá sagði Valtýr mér að hann hefði þegar sett greinina í prentun og hún birtist tveimur dögum seinna. Uppúr þessu hófust gífurleg skrif um skólann sem margir tóku þátt í, m.a. Jónas frá Hriflu sem ég þekkti reyndar persónulega. Þessi skrif stóðu allt sumarið. Eftir þetta tókst mikil vinátta milli mín og Valtýs Stefánssonar. Hann bauð mér starf sem blaðamaður árið 1945. Það varð ekki en ég skrifaði fjöldann allan af greinum fyrir hann, sjaldnast undir nafni, þætti frá sjónarhóli ýmist sjómanna, verkamanna eða sveitamanna. Oft hringdi hann í mig að kvöldi og sagði sem svo: „Nú væri gott að fá fáeinar línur um þetta eða þetta." Þá munaði litlu að ég gæfi mig allan að skriftum og það var komið ofarlega í mig að taka að mér, ásamt Gísla Jónssyni alþingismanni frá Bíldudal, að halda úti blaði sem átti að heita Barðstrendingur og átti að þjóna því kjördæmi, jafn- framt því hafði m.a. komið til tals að ég flyttist vestur og stofnaði þar garðyrkjubú, fyrst í Laugardal í Tálknafirði eða Reykhólum en seinna að Tungu í Örlygshöfn á Patreksfírði, en þar hafði ég verið í sveit sem drengur. Af þessu varð þóekki." Störf eftir að námi lauk „Ég réð mig fyrst sem garðyrkju- mann að Bessastöðum og átti strax um vorið 1943 að hefja þar störf, m.a. átti ég að hjálpa Georgíu for- setafrú við að koma upp blómastofu o.fl. Um það leyti sem náminu í garðyrkjuskólanum var alveg að ljúka spurðist okkur námssveinum að Bjami Benediktsson vildi ráða tvo garðyrkjumenn til Reykjavíkur- bæjar. Þetta freistaði mín meira en hitt og ég fékk mig lausan með því að fá annan mann fyrir mig og réð mig svo til Reykjavíkurbæjar og hóf þar störf fyrsta apríl 1943. Mitt fyrsta verk var, í leiðinda- veðri og útsynningi, að taka á móti bílum til að fylla upp í Rauðárvík- ina, þar sem nú er Skúlatorg. Mér leist hreint ekkert á blikuna. Ég ákvað þó að þrauka enda átti ég ekkert nema það sem var í koffort- inu mínu og hafði hvergi fastan samastað. Við félagamir, ég og Arnviður Ævar Bjömsson, fengum þó fljótlega inni í smákytm í FYanska spítalanum. Þar vomm við um sumarið en þá var Arnviður búinn að fá nóg af svo góðu og flutti til sinnar heimabyggðar, Húsavíkur, en ég þraukaði áfram einn í Franska spítalanum, þó oft væri draugalegt að vera þar einn í húsinu á nóttunni. En síðla sama haust keyptum við Jón bróðir (Jón ur Vör skáld) hús á Grettisgötu. Það kostaði 32 þúsund krónur. Ég átti engan pening en það ótrúlega gerðist að maður bauðst til að lána mér pening fyrir mínum hluta kaupverðsins. Það var Elías Líndal, sem ekki lánaði hverjum sem var. Hann tók ekki veð hjá mér, ekki einu sinni kvittun fyrir greiðslunni. Sama haust lét Matthías Ás- geirsson garðyrkjuráðunautur af störfum og allt hans starfsfólk. Þá átti ég aðeins völ á venjulegri verka- mannavinnu.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.