Morgunblaðið - 09.02.1986, Blaðsíða 60

ÍHAÐFEST1ÁKSIRAUST
SUNNUDAGUR 9. FEBRÚAR1986
VERÐ í LAUSASÖLU 40 KR.
Fella niður
kennslu á
Vesturlandi
’ög' Norður-
landi eystra
KENNARAR á Norðurlandi
eystra og Vesturlandi munu ekki
mæta til kennslu á morgun,
mánudag, ef ekki fæst „viðun-
andi“ svar frá fjármálaráðherra
um þá kröfu félaga í Kennara-
sambandi íslands að laun þeirra
verði hækkuð til samræmis við
laun félaga í Hinu íslenska kenn-
arafélagi, að sögn Svanhildar
Kaaber varaformanns Bandalags
kennarafélaga og stjórnarmanns
"fKÍ.
„Alla næstu viku munu svo kenn-
arar í öðrum landshlutum leggja
skipulega niður vinnu og þinga um
kjaramál sín og þá stórkostlegu
hættu sem steðjar nú að skóla-
starfi," sagði Svanhildur.
13 útlending-
af 5 þjóð-
ernum í vinnu
SVIPAÐUR fjöldi útlendinga og
siðastliðin ár hefur nú leyfi til
vinnu í fiskvinnslu hér á landi
eða rúmlega 200 manns. Flest
af þessu fólki er á Vestfjörðum
og Austfjörðum. í Hraðfrystihús-
inu hf. í Hnífsdal eru nú starf-
andi 13 útlendingar af fimm
þjóðernum.
Konráð Jakobsson, fram-
kvæmdastjóri þar, sagði að útlend-
ingar og aðkomufólk innlent væri
4^pú um 2/;i hlutar starfsfólks fiysti-
hússins og vinnslan gengi ekki með
öðru móti þar sem skortur væri á
fólki á heimaslóðum. Hann sagði
útlendingana í flestum tilfellum
mjög áreiðanlegt fólk, sem væri í
þessari vinnu 6 til 8 mánuði áður
en það hyrfi af staðnum, en erfiðara
væri að eiga við sumt innlenda
aðkomufólkið. Útlendingamir, sem
eru i vinnu í Hraðfrystihúsinu, eru
frá Ástralíu, Suður-Afríku, Eng-
landi, Nýja Sjálandi og Svíþjóð.
Búist við innan við
3% hækkun fiskverðs
Svipast um á Alþingi
Morgunblaðið/Ólafur K. Magnússon
STÓR hópur fólks úr Frístundahópnum Hananú í Kópavogi skoð-
aði salarkynni Alþingis á föstudag undir leiðsögn Salóme Þorkels-
dóttur forseta efri deildar. Meðan fræðst var um störf Alþingis
tyllti fólkið, sem flest er komið yfir fimmtugt, sér í sæti þing-
manna og nokkrir vermdu ráðherrastólana.
Sjómönnum tryggð meiri hækkun með breytingnm á kostnaðarhlutdeild
VERULEGA þokaðist í samkomulagsátt á fundum yfirnefndar
Verðlagsráðs sjávarútvegsins á laugardag og var jafnvel búizt við
því að verð yrði ákveðið í gærkvöldi eða um helgina. Er þá verið
að ræða um óverulega hækkun á fiskverði tii kaupenda, innan við
3%, en nokkra hækkun til sjómanna með breytingum á kostnaðar-
hlutdeild. Um hádegið í gær bar mjög lítið á milli fullltrúa kaupenda
og seljenda, en einhveijir endar voru þá óhnýttir.
Ákvörðunin um fískverðið, sem
gilda á frá 1. febrúar síðastliðnum,
markast mjög af yfirlýstri stefnu
stjómvalda um litlar sem engar
breytingar á gengi á árinu, óvenju
góðri stöðu útgerðar og lækkandi
olíuverði. Fastgengisstefnan tak-
markar verulega möguleika físk-
vinnslunnar á aukningu tekna, en
jafnframt felur hún í sér nokkra
vissu útgerðarmanna um að tæp-
lega komi til hækkana á gengis-
tryggðum lánum útgerðar vegna
gengislækkana. Staða útgerðarinn-
ar er því með bezta móti í kjölfar
aflaaukningar á síðasta ári og
væntanlega þessu og olíuverðs-
lækkun er fyrirsjáanleg. Því getur
útgerðin án þess að rýra stöðu sína
látið sjómönnum eftir aukinn hluta
kostnaðarhlutdeildar, en til breyt-
inga á henni þarf lagasetningu.
Þá hefur í yfimefndinni verið
rædd sú hugmynd, að lækkun olíu-
verðs hér verði flýtt, til dæmis með
frystingu birgða, en óljóst er hvort
af því verður.
Sjómenn telja sig eiga inni 3%
launahækkun frá síðasta ári en
almenn laun vom hækkuð sem því
nemur fyrir tilstilli þáverandi fjár-
málaráðherra, Alberts Guðmunds-
sonar. Það er hins vegar meiri
hækkun en fiskvinnslan getur tekið
á sig án þess að verða rekin með
halla. Hún er um það bil hallalaus,
en hráefnisverð er um helmingur
af útgjöldum hennar og því þýðir
3% hækkun fískverðs til hennar
1,5% aukningu útgjalda og um leið
taprekstur.
Búist við

„Hreinn dauðadómur
yfir mínum búskap“
— segir bóndinn í Miðgörðum í Kolbeinsstaðahreppi um fram-
leiðslurétt sinn sem var skorinn niður úr 600 í 152 ærgildi
„ÞETTA er hreinn dauðadóm-
ur yfir mínum búskap. Ef þetta
verður látið standa óbreytt
verð ég gerður upp, og þá tapa
einhverjir peningum", sagði
Guðmundur Þórðarson bóndi á
Miðgörðum í Kolbeinsstaða-
hreppi á Snæfellsnesi þegar
hann var spurður að því hvern-
ig honum litist á fullvirðis-
markið sitt.
Guðmundur er einn þeirra
bænda sem fer illa út úr sam-
drætti mjólkurframleiðslunnar,
sem fyrir skömmu var tilkynnt til
bænda. Guðmundur sagðist hafa
byijað búskap á síðasta ári. Hann
sótti um lán til Stofnlánadeildar
landbúnaðarins til að byggja
hlöðu á Miðgörðum árið 1984, en
þar hafði lítil eða engin búvöru-
framleiðsla verið. Fyrst þurfti
hann að sækja um búmark og
fékk 600 ærgildi. Byggði hann
síðan hlöðuna á árinu 1984 og
íjós á síðasta ári og flutti kýr sem
hann hafði keypt í fjósið í október.
Guðmundur kvaðst hafa miðað
sín mál við þetta búmark og það
hefði því verið reiðarslag fyrir sig
að fá tilkynningu um fullvirðis-
markið í siðustu viku með fjórð-
ungi búmarksins, eða 152 ærgild-
um. Þama væri illa staðið að
hlutunum. Hreinlegra hefði verið
að neita sér um búmark í upphafi
og lán úr Stofnlánadeild til upp-
hyggingarinnar. Hann sagðist
ekkert vita hvað til bragðs ætti
að taka, hann hefði bara fengið
þennan snepil inn úr dyrunum.
Útilokað væri fyrir sig að standa
undir ljárfestingu sinni og heimili
með þessari framleiðslu, það hefði
verið nógu erfitt með 600 ærgilda
framleiðslu. Sagði hann að margir
nágrannar sínir hefðu einnig farið
illa út úr fullvirðismarkinu.
„Þessar stjómunaraðgerðir
lenda alltaf á þeim sem síst mega
við áföllum. Það er eins og alla
samstöðu vanti hjá bændum. Allir
reyna að halda í sitt og allt fer úr
böndunum", sagði Guðmundur og
var ómyrkur í máli út í reglumar
fyrir héraðakvótanum. Sagði að
það hlyti að vera hægt að útdeila
framleiðslunni réttlátar. Þetta
þýddi einfaldlega það að fækka
þyrfti bændum um helming og
þá yrði að spyija um það hveijir
ættu að hætta.
Sjá einnig „Ýmsir
bændur langt komnir...“ og
viðtöl á blaðsíðu 59.
góðu lax-
veiðisumri
ATHUGANIR fiskifræðinga
Veiðimálastofnunar benda til
þess að næsta sumar verði gott
laxveiðisumar. Byggja þeir álit
sitt annars vegar á því að síðasta
sumar var gott smálaxasumar,
og eiga von á stórlaxi í framhaldi
af því, og hins vegar á því að
mikið af gönguseiðum fór til
sjávar í fyrra.
Þór Guðjónsson veiðimálastjóri
sagði að reynslan sýndi að fylgni
væri á milli smálaxaveiði og stór-
laxaveiði sumarið eftir. í fyrra hefði
verið mikið um smálax og ættu
menn því von á að töluvert gengi
af tveggja ára laxi í sjó næsta
sumar. Sagði Þór að seiðatalningar
í sumar sýndu að mikið af seiðum
hafi þá gengið til sjávar. Benti það
aftur til þess að mikið af smálaxi
gengi í laxveiðiámar næsta sumar,
og styddi hagstætt ástand sjávarins
það álit.