Morgunblaðið - 07.01.1987, Page 21

sæmdi. Hann gerði orðin „fegurð
og góðvild" að eins konar stefnu-
skrá skáldskapar síns og þótti annt
um allt sem lifði, ekki síst hið
smæsta og veikburðasta.
En hann gerði miklar kröfur til
skáldskapar og gat verið strangur
í mati sínu á skáldskap. Það skýrir
hvers vegna ekki komu frá honum
fleiri bækur. Hann vissi að aðalat-
riðið var ekki að yrkja mikið, heldur
yrkja vel, vanda sig.
Eg gæti trúað því að honum
hafi þótt sum ung skáld flýta sér
um of. Þegar honum sýndist svo
átti hann til að áminna. Það gerði
hann í nafni skáldskaparins og
vegna skáldanna sjálfra. Hann
gladdist einlæglega yfír því sem vel
var gert, frumortu ljóði sem honum
þótti vel ort, þýðingu sem höfðaði
til hans.
Og nú er þessi íslenski Orfevs
ekki lengur á meðal okkar, við
sjáum hann ekki framar á göngu í
reykvísku umhverfí. Dýrið er á
sínum stað í myrkrinu án þess að
vera sefað með söngvum. Jafnvel
honum tókst það ekki. En hver lék
betur á lýruna?
Jóhann Hjálmarsson
En handan við fjöllin
og handan við áttimar og nóttina
ris tum ljóssins
þar sem tíminn sefur.
Inn í frið hans og draum
er förinni heitið.
Þannig iýkur kvæði Snorra
Hjartarsonar Ferð. Nú er ferð hans
lokið. Hann er kominn á leiðarenda.
En hann skildi eftir við vegarbrún-
ina gullvægar myndir í ljóðformi
handa þeim sem enn eru á leiðinni;
vegvísa handa okkur sem enn erum
á ferð.
í dag kveðjum við Snorra Hjart-
arson með söknuði og djúpri þökk
fyrir það sem hann hefur gefið
íslenskri ljóðlist, íslenskri menn-
ingu, íslenskri þjóð. í lifanda lífí
var hann löngu orðinn einn þeirra
nútímahöfunda sem mest von er
að eigi sér sígildi. Sígildur höfundur
er stórt hugtak og kemur vitanlega
ekki í ljós fyrr en einhveijum kyn-
slóðum eftir dauða hvers og eins.
Ég efast ekki um að sígildi verði
hlutskipti Snorra. Margt bendir til
þess: sameining hefðar og nýjunga
á umbrotaskeiði íslenskrar ljóðlist-
ar, sjaldgæf hreinsun ljóðmálsins,
sígild viðfangsefni og allt þetta með
undarlega hugþekkum blæ, einlæg-
um, döprum, þjáningarfullum og
jafnframt glöðum, vonglöðum. En
hver er þessi blær? Eða stíll?
„Stíllinn, það er maðurinn" segja
fransmenn og stíll Snorra var þess
eðlis að engu var líkara en maður
þekkti manneskjuna bak við Ijóðin.
Mér kemur það allt í einu mjög á
óvart að ég hitti Snorra aldrei en
svona hefur umgengnin við ljóð
hans og stíll þeirra töfrað. Þannig
hygg ég að ljóðaunnendum þyki
sem fjölskylduvinur sé horfínn á
braut. En áfram eigum við ljóð
hans og áfram standa ljóðmyndir
hans gulli betri við þjóðveginn,
standa við þann veg sem þjóðin
mun vonandi áfram rata, en fyrstu
ljóðabók hans fékk lýðveldið ein-
mitt í vöggugjöf.
Fyrir hönd Rithöfundasambands-
Saorriá heimilisínu í Reykjavík.
ins votta ég aðstandendum samúð
við fráfall heiðursfélaga okkar.
Sigurður Pálsson,
formaður Rithöfunda-
sambands íslands.
Því hefur oft verið haldið fram,
ýg líklega ekki út í bláinn, að á
íslandi búi fleiri skáld og rithöfund-
ar en annars staðar á jarðaikringl-
unni, ef miðað er við höfðatölu.
Ekki þarf mikinn stærðfræðing til
að draga þá ályktun af þessum
upplýsingum, að meðalmenn í
skáldastétt séu fleiri hér á landi en
annars staðar. Hins vegar brestur
okkur tölfræði, þegar í ljós kemur,
að við Islendingar höfum verið svo
lánsamir að eiga fleira en eitt stór-
menni meðal rithöfunda síðastliðna
áratugi, þvert á öll lögmál stærð-
fræðinnar.
Snorri Hjartarson, sem við kveðj-
um með söknuði og þökk í dag, var
einn þessara snillinga.
Ég var barn að aldri, þegar ég
man fyrst eftir Snorra vini mínum,
enda þótt ég hafí að öllum líkindum
kynnst honum nokkru fyrir mitt
minni. Samgangur var mikill milli
heimilis foreldra minna og Eiríks-
götu 27, þar sem Snorri bjó ásamt
Margréti ráðskonu sinni. Ég hef það
fyrir satt, að ófáum sinnum hafí
ég komist upp með gauragang og
læti á Eiríksgötunni, þegar ég var
þar gestkomandi með föður mínum.
Slíkur ólátabelgur, sem vafalaust
átti flengingu skilið, fékk að launum
fyrir ærsli sín sætindi frá Margréti
og bros og klapp á kollinn frá
Snorra. Og þó er þetta heimili það
hljóðlátasta, sem ég hef þekkt á
ævi minni.
Það var því ekki að undra, að
ég hændist snemma að þeim Snorra
og Margréti. Og Snorra kynntist
ég síðar best alla þeirra, sem ég
hitti á heimili foreldra minna ungur.
Snorri flytur ræðu sína við af-
hendingu bókmenntaverðlauna
Norðurlandaráðs.
KaiLaitinen, annar fulltrúiFinna í úthlutunamefnd bókmenntaverð-
launa Norðurlandaráðs, óskar Snorra tii hamingju eftir að nefndin
veittihonum verðlaunin 1981.
- %
í gönguferð á yngri árum