Morgunblaðið - 19.08.1987, Blaðsíða 48

48
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 19. ÁGÚST 1987
4
Myndimar
ákveðinn speg-
ill fyrir mig
-segir Arngunnur Ýr Gylfadóttir, myndlistarkona
„Endurskoðun," olía, vax og fleira, 1986

„ÉG byrjaði að teikna þegar ég
var eins árs og var alltaf að
föndra eitthvað, búa til allskon-
ar fígúrur úr álpappír og dóti,“
segir Arngunnur Ýr Gylfadóttir,
myndlistarkona, sem opnaði
sýningu á verkum sínum í Ný-
listasafninu við Vatnsstíg síðast-
liðinn föstudag. Þetta er fyrsta
einkasýning Arngunnar hér á
landi, en hún lauk B.A. prófi frá
San Fransisco Art Institute fyrir
rúmu ári.
„Ég hef þó gert fleira en að
teikna," heldur hún áfram, „því frá
sex ára aldri hef ég lært á þver-
flautu. Reyndar ætlaði ég alltaf að
verða flautuleikari. Um tvítugt sá
ég að það mundi ekki eiga vel við
mig og ég held að það hafi verið
rétt. En mér finnst ég ekki hafa
sóað tíma mínum til einskis, því
maður býr alltaf að tónlistarreynsl-
unni og á margar góðar minningar
úr Tónlistarskólanum í Reykjavík.
Veistu, að á sex ára afmælinu
mínu var ég næstum dauð. Það stóð
í mér púðursykur. Ég hafði fengið
mér vænan köggul út á súrmjólk
og ætlaði að flýta mér að gleypa
hann. Þama munaði engu að lista-
mannaferli mínum lyki. Þá átti ég
heima í Reykjavík, þar sem ég er
fædd og uppalin til 13 ára aldurs.
Þá fluttu foreldrar mínir til Kanada.
Ég bjó þar á unglingsárunum, og
þar held ég hafí komið í mig ein-
hver fíðringur. Allavega á ég erfítt
með að vera lengi á sama stað.
Þegar ég kom til Kanada, talaði
ég takmarkaða ensku. Ég mætti
fyrsta skóladaginn með hjartað í
buxunum, var dregin fram fyrir
heilan bekk og þurfti sjálf að kynna
mig. Síðan vísaði kennarinn mér til
sætis við eitt af þessum amerísku
borðuin sem ná næstum í kringum
mann. Ég ætlaði að stinga bókunum
undir borðið, en á einhvem undar-
legan hátt tókst mér að velta
borðinu og lenda undir því og gat
ekki hreyft mig. Þetta var vond
byijun og mér þótti þetta lengi vel
hræðilega neyðarlegt.
En það er þessi fiðringur. Frá 17
ára aldri fór ég alltaf til útlanda
að vinna á sumrin, til Ítalíu, Spán-
ar, Þýskalands, var í skóla á veturna
og lauk stúdentsprófi frá Mennta-
skólanum í Reykjavík. Ég verð nú
að segja eins og er að mér fannst
menntaskólatíminn ekkert sérlega
skemmtilegur. Maður lærði svosem
ýmislegt nýtilegt eins og tungumál.
Það hefur komið sér vel á flakkinu.
En maður var líka mikið af hlutum
sem gleymdust fljótt og hafa komið
manni að litlum notum. Einhvern-
veginn átti þetta ekki við mig og
undanfarin ár hef ég ekki verið leng-
ur en flmm mánuði í einu á sama
stað. Þá verð ég að leggjast í smá-
flakk. Ég veit ekki hvort svona
eldist af manni, eða hvort ég verð
alltaf svona. Það verður bara að
koma í ljós.
Annars er ég að fara í gleðskap
hjá 6. Sér í tilefni af því að við eig-
um fimm ára stúdentsafmæli á
þessu ári. Sér er dregið af því að
okkur fannst við eitthvað merkileg.
Við sátum alltaf aftast í kennslu-
stundum, pijónuðum og skrifuð-
umst á. Það var bara einn strákur
í bekknum.
Eiginlegt myndlistarnám hóf ég
1982 og var í tvö ár í Myndlistar-
skólanum hér en fór þá til San
Fransiseo og lauk þaðan B.A. prófl
„Mey skal að morgni lofa.“
vorið 1986. Síðan hef ég búið í
Reykjavík, Nova Scotia í Kanada
og í San Fransisco. Myndimar sem
ég er með á sýningunni núna í
Nýlistasafninu eru eiginlega allar
málaðar á þessu tímabili. Ég var
hér heima að sumri, yfír veturinn í
Kanada en flutti mig undir vorið til
San Fransisco. Það sést mjög greini-
lega á myndunum að þessi þrír
staðir hafa haft mjög mismunandi
áhrif á mig.
Það er einhvernveginn alltaf
minni tími til að mála hér heima,
því maður þekkir svo marga sem
maður verður að hitta. Svo er það
þetta peningabasl. Maður þarf alltaf
að vinna við eitthvað annað til að
sjá fyrir sér og getur ekki einbeitt
sér að því að mála. Ég gafst upp
og stakk af til Kanada, þar sem
foreldrar mínir búa. Þar Ieigði ég
mér „stúdíó" úti í bæ, málaði myrkr-
anna á milli og hitti fjölskyldu mína
um helgar. Það var alveg dásamlegt
að geta verið algerlega í friði. Eg
komst líka á verkstæði þar og vann
töluvert í grafík. Lengi vel þekkti
ég ekki sálu þarna og var notalega
einmana.
Þegar ég tala um mismunandi
áhrif þessara staða, verður samt
ekki fram hjá því horft að það gæt-
ir mjög greinilega mikilla áhrifa frá
íslandi í öllum myndunum mínu.
Það er íslenskt blóð í þeim öllum.
Litir úr hrauninu og mosanum eru
áberandi. Fyrst og fremst er það
þó sálarástandið sem kemur fram í
myndunum, hvar sem maður er. Það
er til dæmis létt yfir myndunum sem
ég mála hér, því hér er fjör og mik-
il samskipti við fólk. í myndunum
sem ég málaði í Kanada er meiri
kyrrð. Þetta fer eftir því hvernig
ég sjálf meðtek umhverfið hveiju
sinni. Ég er miðpunkturinn. Þess-
vegna geta áhrif þessara staða
breyst með aldrinum og orðið eihver
allt önnur. Stundum koma myndim-
ar jafnvel sjálfri mér á óvart. Þær
sýna mér eitthvað sem ég hef ekki
skilið sjálf. Þær eru ákveðinn speg-
ill fyrir mig.
Svo er það San Fransiskco. Þar
er sólin. Og þar er miklu auðveldara
að búa en hér, peningalega séð og
það auðveldar manni að sinna mynd-
listinni. Ég vann á veitingahúsi þijú
kvöld í viku og gat lifað á því. Það
var ekkert lúxuslíf, en nægði.“
Margar myndanna eru af konu
og manni. Ertu að tjá þig um
kynjabaráttuna?
„Hingað til hafa myndirnar verið
dálítið mikið tengdar mínu eigin til-
flnningalífi og þá „sexuelt." Mig
langar að víkka þetta út. Ég held
það gangi, því í myndlistinni get ég
ekki heldur verið lengi á sama stað.
Reyndar er ég aldrei ánægð með
það sem ég geri og þarf stöðugt að
vera að storka sjálfri mér. Maður
er sífellt að leita að nýjum þáttum
í sjálfum sér, því maður er ekki eitt-
hvað í eitt skipti fyrir öll.
Myndirnar lýsa oft andstæðum,
hinu góða/illa, sterka/veika, það er
ekki kynbundið, heldur tilfinninga-
legt. Annars eru nýjustu myndimar
einhver líffræðileg sálarkríli, ein-
hveijar furðuskepnur. Þetta er bara
sjálfkrafa þróun. Kemur að innan.
Þetta er eins og handsprengjan, lítur
út eins og gijót, en hefur gífurlegt
afl inni í sér. Ég vildi líka gera þær
mátulega ankanalegar og óþægileg-
ar. Þær fjalla stundum um átök
kynjanna, því þessi átök em alls
staðar í kringum okkur.“
'4