Morgunblaðið - 24.11.1987, Page 65

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. NÓVEMBER 1987
65
Tónleikar Fóstbræðra í Liszt-safninu í Budapest.
bærinn vera Iöngum eftirsóttur af
listamönnum. Og hér áður fyrr af
austurríska aðlinum. Þarna í Szent-
endre voru Fóstbræður ásamt
skylduliði svo leiddir inn í safn leir-
listakonunnar Margit Kovács, en
það er einn undraheimur útaf fyrir
sig. Margrét Kovács er nýlega látin
fyrir aldur fram og var einn virt-
asti listamaður Ungveija.
Enn var ekið í norður og eigi
létt fyrr en komið var norður undir
tékknesku landamærin. Leiðin með-
fram Dóná er undurfögur. Skógi-
vaxnar Dónárhæðir, kastalar og
kirkjur og áin sjálf, svo breið og
blá, varða veginn. Þama er borgin
Visegrád. Og þama gefur að líta
hallarrústir frá 13. og 14. öld utan
í skógivöxnum klettum vestan við
ána.
Þegar hér var komið sögu var
skipt um farartæki. íslendingunum
var boðið að stíga á skipsflöl og
sigla á Dóná til baka. En þeir René
og Monsieur Femand máttu skrölta
með tóma vagnana sömu leið til
baka í steikjandi sólarhitanum. Um
borð í fetjunni var framreidd ein
af þessum þríréttuðu stórmáltíðum
og var hún ekki af verri endanum
frekar en vant var. Og ljúft var að
sitja á þilfarinu og njóta útsýnisins
á bakaleiðinni meðan andvarinn
kældi brennheita vangana.
Sunnudaginn 14. júní skyldu svo
haldnir lokatónleikar Karlakórsins
Fóstbræðra í þessari ferð. Hitinn
var kominn í þetta 34—36 stig og
enn fór söngstjórinn að hafa
áhyggjur af viðkvæmum raddbönd-
um og miklum sólarhita. Þessi
dagur var „ftjáls“ — ekkert að ráði
skipulagt af hendi Ungveija —
nema þá helst sólbaðsferð út í
Margrétareyju á Dóná, en þar mun
vera aðalsólabaðsparadís borg-
arbúa og meira að segja útileikhús.
En það er ekki ofsögum sagt af
skynsemi kórmanna í svoleiðis mál-
um: aldrei slíku vant var þátttakan
fremur dauf í sólbaðsferð þennan
dag.
Klukkan sjö um kvöldið hélt svo
Karlakórinn Fóstbræður tónleika í
sal Ferenc Liszt-safnsins í Búdapest
og var það jafnframt þeirra loka-
konsert í þessari tónleikaför þeirra
um Mið-Evrópu eins og fyir var
sagt. Þessi dagur hafði verið heit-
asti dagur í Búdapest á árinu til
þessa. Engin loftkæling var í saln-
um. Gluggar byrgðir og Fóstbræður
í kjólfötunum sínum. — Ég held að
konunum hafi ekki verið alveg sama
þegar bændur þeirra þöndu bijóstið
á hæstu tónunum og svitinn rann
í lælq'um niður andlitin. Hitinn aftr-
aði þó ekki þeim Gunnari Guð-
bjömssyni tenórsöngvara og
Ragnari Bjömssyni stjómandi kórs-
ins að taka nokkur einsöngslög fyrir
tenór og píanó í hléi, en Jónas Ingi-
mundarson hafði orðið frá að
hverfa, eins og fyrr sagði.
Er skemmst frá því að segja að
tónleikunum var frábærlega vel
tekið, hvort heldur var einsöngshlut
Gunnars Guðbjömssonar eða söng
kórsins sjálfs og þeim einsöng sem
honum fylgdi. Að tónleikunum lokn-
um hélt Karlakórinn Tungsram
Fóstbræðrum glæsilega veislu að
Hótel Royal og vom þar meðal
gesta bæði tónlistarfólk og tónlist-
argagnrýnendur sem áttu ekki nógu
sterk orð til að lýsa hrifningu sinni.
Þama var tónlistargagnrýnandi
sem t.d. neitaði að trúa því að ein-
stakir kórmenn Fóstbræðra væm
hvorki lærðir söngvarar né þjálfaðir
í nótnalestri og tónheym. Þarna
vora miklar ræður haldnar og var
svo að heyra á Ungveijunum að
þeir ætluðu sér ekki að sleppa kóm-
um úr landi fyrr en þeir hefðu lofað
að mæta til leiks í alþjóðlegri kóra-
keppni þama í Ungveijalandi sem
kennd er við Béla Bartók, en hún
verður haldin næsta sumar.
Ungveijamir höfðu heitið Fóst-
bræðmm því að mánudeginum 15.
júní, sem var síðasti dagurinn þeirra
í Ungveijalandi að þessu sinni,
skyldu þeir fá að ráðstafa sjálfír.
Og stóðu þeir við það — nema —
hvað þeir höfðu náttúmlega —
blessaðir — skipulagt hádegisverð
útí bæ í fallegum kjallara á fínu
hóteli. — Kannski var þetta sögu-
frægur kjallari! — Og þar var borin
fram ein af þessum myndarmáltíð-
um Ungveijanna. Þama héldu svo
fararstjóramir ungversku ræður og
kvöddu skjólstæðinga sína. í þetta
allt saman — ferðina til og frá
staðnum, máltíðina og ræðuhöldin
— fóm einir þrír klukkutímar og
var ekki alveg laus við að sumir
hefðu fegnir viljað nota þá til inn-
kaupa, því í Búdapest var furðulega
ódýrt að kaupa góðar vöm og sæmi-
legasta úrval. En verslunarhættir
vom óneitanlega skrítnir á stund-
um. Það kemur mönnum vist ekki
á óvart sem hafa verslað austan-
tjalds, að margir eigulegir hlutir
fáist eingöngu í „dollarabúðum" —
og þær geta verið býsna dýrar. —
En að gjaldeyrisbraskarar skuli
ganga á eftir ferðamönnum, hik-
laust fyrir allra augum, jafnt
fararstjóranna ungversku (sem
gætu hæglega verið ,,kommisarar“)
sem annarra á Hetjutorginu eða f
Fiskimannavirkinu eða bara úti á
götu, það finnst manni skjóta
skökku við í sósíölsku ríki!
Loks var svo Búdapest kvödd
árla morguns þriðjudaginn 16. júní
og mátti ekki seinna vera, því dag-
inn eftir — á þjóðhátíðardegi
íslendinga — skyldu Fóstbræður
taka þátt í hátíðahöldum í Walch-
see, lengst vestur í Austurríki og
var það nálægt 700 kílómetra ferða-
lag. Það fór að rigna er leið á
daginn og var hitinn kominn niður
í 15—16 stig. Hitabylgjan var liðin
hjá. Leiðin reyndist löng og ströng.
Einkum þegar halla tók degi. Þó
skipti Monsieur Fernand bara einu
sinni skapi á þeirri 12—13 tíma
aksturleið. (Reyndar var það víst
líka í eina skipið sem hann skipti
skapi á þessum rúmum þrem vikum
sem hann sá um að koma Fóst-
bræðmm og þeirra fólki leiðar
sinnar um ókunn lönd — og var það
meira en hægt var að segja um
félaga hans René.) Monsieur Fem-
and skipti um skap þegar vantaði
einn farþegann í vagninn hans á
landamæmm Austurríkis og Ung-
veijalands, Ungverjalandsmegin,
en að öðm leyti allt klárt og pass-
amir höfðu verið afhentir. Þá
fómaði Femand inn franski hönd-
um, greip um höfuð sér og hrópaði:
„Ég verð sendur til Síberíu! Af
hveiju þurfti þetta nú að koma fyr-
ir?“ Svo vildi hann bara ijúka af
stað og láta hinn bílinn um að hirða
konuna. En eiginmaðurinn var nú
aldeilis ekki á því. „Zum Donner-
wetter!" veinaði Monsieur Femand.
En þegar frúin hoppaði svo allt í
einu léttfætt upp í vagninn, bráðn-
aði hann alveg fyrir geislandi
spékoppabrosinu og sagði bara:
„Hefur maðurinn áður lent í því að
tapa konu á landamæram?" Þá fékk
hann svarið: „Ja, það má eiginlega
segja það!“
En til Walchsee komst hópurinn
allur — þ.e.a.s. sá hluti hans sem
lagði upp frá Búdapest um morgun-
inn. Reyndar hafði verið að reitast
af honum hér og hvar á leiðinni,
þó ekki nema svona fímm-sex
manns, allt í allt.
Seinustu klukkutíma ferðarinnar
til Walchsee hafði verið dynjandi
rigning og þokubakkar huldu Alp-
ana. Leiðin var sérlega hægfarin
þar sem hraðbrautina þraut vegna
vegagerða, fljótlega eftir að komið
var inn á Alpasvæðið. En þegar
menn risu úr rekkju morguninn
eftir þá rann upp fyrir ferðalöngun-
um hvílík óhemju náttúmfegurð
umlukti þá á alla vegu. Þorpið
Walchsee er í Týról og stendur við
stórt og fallegt vatn, sem var svo
kyrrt að það var eins og náttúran
héldi niðri í sér andanum. Og þetta
var var fjöllum kringt — svokölluð-
um Keisarafjöllum. Þau minna
mann reyndar ekkert á kónga eða
keisara, svo háreist og tignarleg
sem þau þó em. Maður gleymir eig-
inlega bara stund og stað í nálægð
þeirra.
Flugleiðir og e.t.v. einhveijr fleiri
höfðu skipulagt ýmiskonar hátíða-
höld í tilefni þjóðhátíðardags íslend-
inga þennan 17. júní þama í
Walchsee og hófust þau með því
að töluverður hópur íslendinga var
kominn saman á gmndinni fyrir
framan Hótel Bellevue, en þar bjó
um helmingur Fóstbræðrafólksins.
Fóstbræður tóku lagið og sungu
nokkur ættjarðarlög og leiddu söng
íslendinganna. Heljarmikil tromma
var sett framan á fínlegan Fóst-
bróður sem syngur tenór og gítar
var komið fyrir í fanginu á öðram.
Svo var íslenskur bréffáni settur í
hendumar á fólkinu og stór og
mikill taufáni í fylkingarbijóst. Var
svo haldið af stað, fylktu liði, upp
í sveit þar sem slegið hafði veið upp
grillveislu í skála einum miklum.
Þennan dag skiptust á skin og skúr-
ir en veðrið var milt og að þessu
sinni vörpuðu þokuslæðurnar ævin-
týralegum blæ á umhverfíð. Um
kvöldið efndu Flugleiðir til veislu
þar sem saman vom komnir ferða-
menn af bresku, skandinavísku,
þýsku og íslensku þjóðemi á einum
stað. Var dagskrá kvöldins býsna
fjölbreytt. Fóstbræður sungu þar
við mikil fagnaðarlæti eins og fyrri
daginn. En Seerosen-tríóið í Walch-
see og jóðlsöngkonan Sabína (sem
var aðeins fjórtán ára yngismær)
héldu uppi fjörinu að öðm leyti
ásamt hópi gáskafullra Týrólapilta,
með jóðlsöng, hljóðfæraslætti,
hoppum, dönsum, rassaköstum,
hrekkjum og bellibrögðum veislu-
gestum til óblandinnar ánægju —
að minnsta kosti þeim sem ekki
urðu fyrir barðinu á hrekkjabrögð-
um pömpiltanna.
Þetta var í seinasta sinn sem
Karlakórinn Fóstbræður komu fram
í þessari ferð og jafnframt þeirra
síðasta formlega samvemstund í
ferðinni. Daginn eftir, fímmtudag-
inn 18. júní, var komið los á hópinn.
Sumir fóm til Ítalíu. Aðrir tóku sér
bílaleigubíl og óku eitthvað út í
buskann. Og sumir settust um kyrrt
í Walchsee í von um betri tið með
blóm í haga. En þeir sem gerðu sér
grein fyrir því að heima er best
tóku sér far með FÍ-533 frá Salz-
burg að kvöldi föstudagsins 19. júní
og flugu inn í þá náttlausu voraldar-
veröld er ríkir norður undir heim-
skautsbaugi á þessum árstíma.
P.S.
Þegar Fóstbræður litu í pósthólf-
ið sitt eftir heimkomuna, kom í ljós
að aðstandendur Harmonie Festival
87 höfðu sent þeim fréttablað tón-
listarhátíðarinnar, þar sem kynning
hátíðarinnar á Karlakómum Fóst-
bræðmm var innrömmuð á miðri
forsíðu blaðsins. Einnig umsögn
hátíðarinnar um frammistöðu kórs-
ins á hátíðinni. Má það kallast vel
við hæfi að enda frásögn þessa á
þeim orðum í lauslegri þýðingu:
Karlakórinn Fóstbræður,
Reykjavík, ísland
Alþjóðlegur kór í fremstu röð
undir stjóm Ragnars Bjömssonar.
Frammistöðu kórsins fylgir ágæt-
asta hrós gagnrýnenda alls staðar
að úr heiminum. Starf kórsins er
skreytt verðlaunum og öðmm viður-
kenningum vegna framúrskarandi
frammistöðu á ferðum þeirra um
Danmörku, Finnland, Noreg,
Svíþjóð, Holland, Belgíu, Frakk-
land, England, Wales, Skotland,
Þýskaland, Sovétríkin og Banda-
ríkin. Kórinn tekur þátt í opnunar-
tónleikum Harmonie Festival ’87
29.5. Og á sunnudaginn 31.5.’87
koma þeir fram í keppninni. Heim-
sókn þeirra stendur yfír frá 27.5.
til 2.6.’87 og dvelja þeir í Ko-
blenz." (Það var nú reyndar
misskilningur eða breyttist, þar sem
þeir bjuggu í Bad Ems, sem er að
vísu í ekki nema um 10 km fjar-
lægð frá Koblenz. Ath. greinarhöf.)
„Við þökkum hr. Bjömssyni og
kór hans fyrir þátttökuna í tónlist-
arhátíðinni. Við óskum þeim hjart-
anlega til hamingju með þá
stórkostlegu frammistöðu að vinna
til 3. hæstu verðlauna í hópi 25
karlakóra frá 10 löndum. Og einnig
óskum við þeim til hamingju með
glæsilega frammistöðu á alþjóðlegu
kvöldtónleikunum. Dómaranir vora
sammála um að karlakóramir f
þrem efstu sætunum hefðu allir
verðskuldað fyrstu verðlaun. Við
sendum körlunum frá Reykjavík
okkar bestu kveðjur og óskum þeim
áframhaldandi góðs gengis í kór-
starfinu og hlökkum til að sjá þá
aftur. Við endurtökum eindregið
heimboð formanns okkar: Þér emð
ævinlega hjartanlega velkomnir til
okkar."
Texti og myndir:
Sigrún Björnsdóttir